2) Penicyliny Flashcards

1
Q

Penicyliny naturalne (4)

  • wymienić
  • sposób podania (M-domięśniowo; Ż-dożylnie; U-doustnie)
  • częstość podawania
A

Wąski zakres działania (paciorkowce, promienica, meningokoki, wąglik)

1) Benzylopenicylina (Penicylina G) - M/Ż (4-6/dobra)
2) Benzylopenicylina prokainowa - M (2/dzień)
3) Benzylopenicylina benzatynowa - M (1/2-4 tyg)
4) Fenoksymetylopenicylina (Penicylina V) - U (2-4/doba)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Benzylopenicylina (Penicylina G)

A

Penicyliny naturalne; M, Ż (4-6/doba)

  • B-S tylko na E. faecalis
  • sól Na+ (uwaga na niewydolność krążenia)
  • sól K+ (uwaga na nerki i dojścia centralne)
  • dobrze penetruje (oprócz OUN - tu tylko w zapaleniu)
  • 40%: metabolizm w wątrobie (kw penicylojowego)
  • w zatruciu muchomorem sromotnikowym

Reakcja Jarischa-Herxheimera
……………………………..
PROBENECYD, NLPZ - hamują cewkowe wydzielanie

AMINOGLIKOZYDY (in vitro - inaktywacja; in vivo - sygergistycznie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Benzylopenicylina prokainowa

A

Penicyliny naturalne; M (2/doba)

BENZYLOPENICYLINA + PROKAINA

  • wolno rozkładana

ZESPÓŁ HOIGNE

  • po wstrzyknięciu do naczynia
  • zaczerwienienie skóry
  • ↑ CTK
  • niepokój, drgawki, objawy ogniskowe z OUN
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Benzylopenicylina benzatynowa

A

Penicyliny naturalne; M (1/2-4 tygodnie)

  • rzadko
  • profilaktyka choroby reumatycznej u dzieci
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Fenoksymetylopenicylina (Penicylina V)

A

Penicylina naturalna; U (2-4/doba)

  • płonica
  • zakażenia GDO
  • nie wchłania się całkowicie z p.pok. (nie powinna zastępować innych penicylin)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Penicyliny naturalne - N

A

1) Uczulenia
2) Anemia hemolityczna, ↓ PLT(bo penicyliny działają jak hapteny - aktywacja dopełniacza II)
3) Drgawki - u pacjentów z padaczką i niewydolnością nerek; BENZYLOPENICYLINA hamuje GABAa i pobudza rec. NMDA
4) Reakcja Jarischa-Herxheimera (P.G.; krętkowice)
5) Zespół Nicolau (gdy lek domięśniowy poda się do tętnicy -> zator kryształkami leku; postępowanie jak w zakrzepicy)
6) Zespół Hoigne (Prokainowa)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Zespół Nicolau

A

Penicyliny naturalne - N

  • Gdy lek domięśniowy poda się do tętnicy

Zator kryształkami leku

  • niedokrwienie miejsca wkłucia, martwica skóry + tk. podskórnej
  • rzadziej: uszkodzenie rdzenia kręg., leukocytoza, krwiomocz
  • Gł. u dzieci
  • Postępowanie jak w zatorowości
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Zespół Hoigne

A

Występuje po podaniu BENZYLOPENICYLINY PROKAINOWEJ do naczynia

  • zaczerwienienie skóry
  • ↑ CTK
  • niepokój, drgawki, objawy ogniskowe z OUN
  • BENZODIAZEPINY naprawią <3
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Reakcja Jarischa-Herxheimera

A

Po podaniu BENZYLOPENICYLINY
- w trakcie leczenia krętkowic

  • bakterie się rozpadają i uwalniają endotoksyny
  • gorączka, dreszcze, ↓ CTK
  • przejściowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Penicyliny półsyntetyczne p-gronkowcowe - wymienić (4)

A

1) Oksacylina
2) Kloksacylina (dostępna w PL)
3) Flukloksacylina
4) Dikloksacylina

*Metycylina: nie jest już stosowana i służy tylko do oznaczania oporności bakterii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Penicyliny półsyntetyczne p-gronkowcowe - kiedy się stosuje?

A

W infekcjach wywołanych przez:

1) GRONKOWCE produkujące beta-laktamazy (gdy niewrażliwość na BENZYLOPENICYLINĘ)
2) PACIORKOWCE
- ale NIE na Listeria sp., MRSA, enterokoki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Penicyliny półsyntetyczne p-gronkowcowe - N

A
  • Alergie (rzadziej niż po naturalnych)
  • po podaniu dożylnym: objawy zapalenia, eozynofilia

METYCYLINA wycofana, bo powodowała śródmiąższowe zapalenie nerek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Aminopenicyliny

Wymienić (2), Spektrum, sposób dawkowania

A

Szerokie spektrum działania

1) Amoksycylina (M, Ż, U)
2) Ampicylina (Ż, U)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Amoksycylina

A

Aminopenicylina

  • M, Ż, U
  • posiłek nie wpływa (dlatego często zastępuje AMPICYLINĘ)

kiedy?

1) I rzut: zapalenie ucha śr + zatok
2) paciorkowcowe zapalenie gardła (jeśli pacjent nie da rady wytrzymać 10 dni z PENICYLINĄ V)

3) zapalenie płuc
4) zaostrzenie POCHP
5) enterokokowe zapalenie ukł. moczowego
6) eradykacja H. pylori (+ METRONIDAZOL lub KLARYTROMYCYNA)

…………………..
nieskuteczna przy durze brzusznym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Ampicylina

A

Aminopenicylina

  • Ż, U
  • gorzej się wchłania niż AMOKSYCYLINA
  • dur brzuszny
  • zakażenia Listeria i enterokoki; synergistycznie z AMINOGLIKOZYDAMI
  • oporność: Pseudomonas, Acinetobacter, Serratia, Proteus, Enterobacter, Klebsiella
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Aminopenicyliny - n

A

1) dysbakteriozy
2) rzekomobłoniaste zapal. jelit (po AMPICYLINIE)
3) oosutki plamisto-grudkowe (NIE muszą mieć alergicznej etiologii - występują typowo u chorego z mononukleozą zakaźną, więc nie trzeba się tym przejmować)

17
Q

Ureidopenicyliny

-spektrum, droga podania, działanie, wymienić (3)

A

M/ż
b. szerokie spektrum (szersze niż amino

  • ciężkie zakażenia wewnątrzszpitalne (Pseudomonas, Klebsiella)

1) PIPERACYLINA (PL) - profilaktyka (chirurgia i gineksy)
2) MEZLOCYLINA
3) AZLOCYLINA
………………………
oporne: chlamydie i mykoplazmy (bo one nie mają ścian albo mają dziwną ścianę; więc to raczej dotyczy wszystkich beta-laktamowych)

18
Q

Ureidopenicyliny - N

A

↑ toksyczność niż aminopenicyliny

1) zapalenie żył z zakrzepicą
2) hipo(K+) (!!!)
3) hemato, OUN (drgawki)
4) SJS

19
Q

Karboksypenicyliny

A

Podobnie jak ureidopenicyliny - ciężkie zakażenia szpitalne

N: jak ureidopenicyliny (w tym ↓Mg2+ i ↓K+ - bo uszkodzenie transportu w cewkach nerkowych)

1) Karbenicylina - niestosowana
2) Tykarcylina (+ kw. klawulanowy)

20
Q

Tykarcylina

A

Karboksypenicylina

+ kw. klawulanowy (bo b. wrażliwa na beta-laktamazy)

21
Q

Inhibitory β-laktamaz (5)

A

Najsilniej blokują enzymy klasy A (np. gronkowce

1) Kw. klawulanowy
+ Amoksycylina=Augmentin
+ Tykarcylina = Timentin

2) Sulbaktam (+ AMPICYLINA = Unasyn)
3) Tazobaktam (+ PIPERACYLINA=Tazobac)

4) Awibaktam
5) Relebaktam

22
Q

Augmentin

A

Amoksycylina + Kw. klawulanowy

  • rozszerza spektrum o beztlenowce
  • GDO
  • zapalenie płuc (pozaszpitalne)
  • zapalenie gardła
  • zakażenie DM
23
Q

Timentin

A

Tykarcylina + kw. klawulanowy

  • rozszerza o Enterobacteriaceae (ale nie o P. aeruginosa - bo on wytwarza AmpC)
24
Q

Unasyn

A

Ampicylina + Sulbaktam

Pozajelitowo
Szpitalne zakażenia Acinetobacter

25
Q

Tazobac

A

Piperacylina + Tazobaktam

Podobnie jak Timentin

Ciężkie szpitalne zakażenia

  • GDO
  • DM
  • wewnątrzbrzuszne (ale NIE trzustki)

N: Neutropenia