4a) HIV NRTI (Nukleozydowe i nukleotydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy) Flashcards
Leki (8)
Kompetycyjna inh. RT
- 3x fosforylacja
- typowe N: toksyczność mitochondrialna
- sporo leków też: OZT, neuropatia, kardiomiopatia, owrzodzenia przełyku
1) Zydowudyna
2) Stawudyna
3) Lamiwudyna
4) Dydanozyna
5) Zalcytabina
6) Abakawir
7) Tenofowir
8) Emtrycytabina
Toksyczność mitochondrialna
↓ mitochondrialnej polimerazy DNA γ
1) kwasica mleczanowa
2) stłuszczenie wątroby
3) zaburzenia metabolizmu lipidów
przerwać terapię, gdy wystąpi:
- hepatomegalia
- kwasica
- ↑ aminotransferaz
NIE łaczyć ze sobą
Poniższe połączenia antagonizują swoje działanie
1) Stawudyna + Zydowudyna/Dydanozyna
2) Lamiwudyna + Zalcytabina
3) Dydanozyna + Tenofowir/Zydowudyna
Zydowudyna (AZT)
analog deoksy-T
terapia AIDS
- też: kobiety w ciąży i noworodki
- wchłanianie ok
- penetruje tkanki (OUN też)
…………………… - oporność: czasem zanika po przerwie w terapii
Zydowudyna (AZT) N
analog deoksy-T
1) mielosupresja: anemia makrocytowa i neutropenia
2) przebarwienia paznokci
3) miopatia
4) neuropsychiatryczne (splątanie, niepokój)
NIE łaczyć ze Stawudyną (Z hamuje fosforylację S)
Stawudyna (D4T)
analog T
- długi czas działania
- wchłanianie ok
- penetruje do OUN (55% stężenia we krwi)
Stawudyna (D4T) - N
analog T
1) obwodowa neuropatia czuciowa
(wzrasta z Zalcytabiną lub Dydanozyną)
2) OZT (szczególnie z Dydanozyną)
3) postępujący paraliż mięśni (jak Guillain-Barre)
4) toksyczność mitochondrialna - częściej od innych
NIE łączyć z Dydanozyną i Zydowudyną
Lamiwudyna (3TC)
analog C
- synergistycznie z wieloma NRTI (oprócz Zalcytabiny)
- działa na HIV-1 oporne na Zydowudynę i HBV
- ok wchłanianie (Kotrimoksazol polepsza)
- OUN: 20% stężenia we krwi
………………………. - NIE z Zalcytabiną
- oporność M184V
- krzyżowo z Abakawirem, Dydanozyną i Zalcytabiną (taki wirus odpowiada na Zydowudynę)
Dydanozyna (DDL)
analog deoksyA
- wchłanianie: 30-40%; podawać na pusty żołądek
- OUN 20% st. we krwi
……………
- wielokrotne mutacje odpowiedzialne za oporność na analogi tymidyny TAMs
- krzyżowa z Abakawirem, Zalcytabiną i Lamiwudyną
Dydanozyna (DDL) - N
analog deoksyA
1) OZT (p-wskazania: alkoholizm i hiperTG)
2) neuropatia obwodowa (NIE z Zalcytabiną, Stawudyną, Izoniazydem)
3) zapalenie wątroby
4) owrzodzenia przełyku
5) kardiomiopatia
6) hiperurykemia i napady dny
7) OUN (bóle, bezsenność, zaburzenia nastroju)
8) zamiany w siatkówce, zapalenie nerwu wzrokowego
9) chelatuje fluorochinolony i tetracykliny - nie łączyć
Zalcytabina (ddC)
analog C
- wchłanianie: ok
- OUN: 20%
długo siedzi w komórkach, krótko we krwi
…………………
- rzadko oporność
Zalcytabina (ddC) niepożądane
1) neuropatia obwodowa (15% pacjentów, zwłaszcza z NN; odwracalna po odstawieniu)
2) owrzodzenia jamy ustnej i przełyku
3) zapalenie trzustki
4) bóle głowy i stawów
5) kardiomiopatia
6) czerwona skóra
NIE łączyć z Lamiwudyną
Abakawir
analog G
- wchłanianie: ok
- OUN: 30%
długo siedzi w komórkach, krótko we krwi ................................. N: 1) uczulenia (jeśli się pojawią, to p-wskazanie do ponownego użycia) - jadłowstręt - zapalenie gardła - skurcz oskrzeli
2) OZT (nie wolno alko)
3) wzrost aminotranferaz i kinazy kreatynowej
……………..
- krzyżowo z Lamiwudyną, Tenofowirem i Emtrycytabiną
Tenofowir
acykliczny nukleotyd adenozylowy
- wchłanianie: 35% (wiecej z tłustym posiłkiem)
- długo działa
- działa na HBV
N: uszkodzenie cewek nerkowych (zespół Fanconiego)
NIE z Dydanozyną
……………………..
Alfenamid Tenofowiru: prolek, przekształca się w Tenofowir w komórkach pod wpływem katepsyny A
Emtrycytabina
fluorowana pochodna Lamiwudyny
- długie działanie wenątrz komórek
- słabo do OUN!
- działa na HBV
…………………………. - oporność może narastać szybko w czasie terapii; krzyżowa z Lamiwudyną
