4a) HSV i VZV Flashcards
Leki (14)
1) Acyklowir
2) Walacyklowir
3) Famcyklowir
4) Pencyklowir
5) Brywudyna
6) Sorywudyna
7) Ibacytabina
8) Denotywir
9) Tromantadyna
10) Moroksydyna
11) Dokozanol
12) Tryflurydyna
13) Idoksurydyna
14) Widarabina
Acyklowir charakterystyka
- niecykliczny analog guanozyny
- hamuje syntezę DNA (hamuje polimerazę i łączy się nieodwracalnie z nową nicią)
- fosforylacja w 3 etapach: pierwszy tylko w zakażonych komórkach
- penetruje do OUN (50% stężenia we krwi)
………………….. - oporność: brak lub mutacje UL97, mutacje polimerazy DNA; dotyczy głównie HSV i VZV
Acyklowir spektrum (3+3)
Głównie
1) HSV-1
2) HSV-2
3) VZV
Słabiej
1) EBV
2) CMV
3) HHV-6
Acyklowir zastosowanie (2+4+3)
Miejscowo
1) opryszczka wargowa
2) opryszczka narządów płciowych
…………………………..
Doustnie (wchłania się 20%)
1) opryszczka narządów płciowych
2) ospa wietrzna (do 24h od zmian)
3) półpasiec (do 72h od zmian)
4) profilaktyka reaktywacji HSV po przeszczepach
……………………………….
Dożylnie
1) zapalenie mózgu HSV
2) HSV u noworodków
3) ciężkie zakażenia Herpes, głównie przy upośledzeniu odporności
Acyklowir działania niepożądane
1) miejscowe brak
2) odwracalne uszkodzenie nerek po infuzji (krystalizuje w cewkach); zapobiega nawodnienie
3) neurologiczne (drgawki, drżenie mm, splątanie); zapobiega nawodnienie
Walacyklowir charakterystyka i zastosowanie
- pochodna Acyklowiru: w wątrobie i nerkach transformacja do Acyklowiru (lepsza biodostępność doustnie)
- opryszczka wargowa i narządów płciowych
- półpasiec
- zapobieganie CMV po przeszczepie
Walacyklowir działania niepożądane
Podobne do Acyklowiru
1) neurologiczne (zawroty i bóle głowy, splątanie, drgawki, pobudzenie); nieco częściej
2) uszkodzenie wątroby (wzrost amintransferaz)
3) niedokrwistość
4) granulocytopenia
5) długotrwale stosowany w AIDS: mikroangiopatie
- zakrzepowa plamica małopłytkowa
- zespół hemolityczno-mocznicowy
Famcyklowir charakterystyka (5)
- w wątrobie przekształcany do Pencyklowiru
- hamuje polimerazę DNA, ale NIE łączy się z nicią
- potrójna fosforylacja (pierwszy etap kinaza wirusowa)
- słabiej niż Acyklowir hamuje enzym, ale osiąga wyższe stężenia i dłuzej siedzi w komórkach
- krzyżowa oporność z Acyklowirem
Famcyklowir zastosowanie (3)
Doustnie
1) opryszczka narządów płciowych (świeża i nawracająca)
2) półpasiec
3) jednodniowa terapia opryszczki wargowej
Pencyklowir
- aktywny metabolit Famcyklowiru
miejscowo
- opryszczka wargowa
Brywudyna
- analog nukleotydu tymidylowego
- hamuje polimerazę DNA
- podobne zastosowanie do ACYKLOWIRU
- nasila mielotoksycznosć Fluorouracylu
- używa się również w raku trzustki: hamuje białko Hsp27, odpowiedzialne za opornosć na leczenie
Sorywudyna
- analog nukleotydu tymidylowego
- hamuje polimerazę DNA
- podobne zastosowanie do ACYKLOWIRU
- nasila mielotoksycznosć Fluorouracylu
- mniej N niż Brywudyna
- testowana w infekcjach VZV u dzieci
Eperwudyna
- podobny mechanizm do Brywudyny i Sorowudyny
- miejscowo na opryszczki wargową i narządów płciowych
Ibacytabina
- analog nukleozydowy
- hamuje polimerazę DNA HSV
- miejscowo na opryszczkę wargową
Denotywir (Vratizolin)
- pochodna izotiazolowa
- niejasny mechanizm (być może zwiększa aktywność p/wirusową układu immunologicznego)
- słabe właściwości p/bakteryjne (G+ w tym SA) i p/zapalne
- miejscowo na opryszczkę wargową
Tromantadyna
- pochodna adamantanu
- niejasny mechanizm (być może wiąże się z glikoproteinami błony zapobiegając wnikaniu i pozbywaniu się płaszcza przez wirusy)
- miejscowo na opryszczkę wargową
- też lek na GRYPĘ A
Moroksydyna
- heterocykliczny biguanid
- niejasny mechanizm
- słabo wobec grypy A
- rzadko w ogólnym leczeniu HSV, VZV i profilaktyce grypy A
- niepożądane: cholinolitycznie (suchość w ustach, zaburzenia akomodacji, retencja moczu, zaparcia)
Dokozanol
- nasycony 22 węglowy alkohol alifatyczny
- ↓ wnikanie HSV
- miejscowo: opryszczka wargowa
- działa do 12h po wystąpieniu objawów prodromalnych: mrowienie i zmiany czucia
Tryflurydyna
- fluorowana pirymidyna (potrzebuje tylko 2 krotnej fosforylacji przez kinazy komórkowe!)
- hamuje polimerazę DNA
- działa w zdrowych komórkach, zbyt toksyczny na ogólne (hamuje kinazę tymidylową: cytotoksyczność)
Tryflurydyna spektrum
1) HSV-1
2) HSV-2
3) ospa krowia
4) niektóre adenowirusy
Tryflurydyna zastosowanie
1) 1% r-r miejscowo w zapaleniu rogówki HSV-1 i 2
2) Tryflurydyna + Tipiracyl (inh. fosforylazy tymidynowej): ogólnie w RAK OKRĘŻNICY (zaawansowany - przerzuty)
Idoksurydyna
- jodowany anlog deoksyurydyny
- 3 fosforylacje (1 etap przez wirusa lub gospodarza)
- hamuje polimerazę DNA i wbudowuje się w nić
- HSV-1 i 2, VZV
- zbyt toksyczny do ogólnego, głównie kardio
- miejscowo do zakażeń rogówki HSV
Widarabina
- analog nukleozydu adenozylowego (D-arabinoza zamiast D-rybozy)
- inhibitor polimerazy DNA
- 3 fosforylacje
- miejscowo w zapaleniu rogówki HSV
- rzadziej pozajelitowo w półpaścu u chorych z AIDS
- miejscowo brak niepożądanych, ogólnie uszkodzenie szpiku i pp
Widarabina spektrum
1) HSV-1
2) HSV-2
3) VZV
4) Hepadnaviridae
5) Poxviridae
6) Rhabdoviridae
7) tri- i difosfopochodne hamują replikację retrowirusów (w tym HIV-1!)
Leki, które działają TYLKO na polimerazę DNA
1) Famcyklowir
2) Pencyklowir
3) Brywudyna
4) Sorywudyna
5) Eperwudyna
6) Ibacytabina
7) Tryflurydyna
8) Widarabina
Leki, które hamują polimerazę DNA oraz wbudowują się w nić (terminacja)
1) Acyklowir
2) Walacyklowir
3) Idoksurydyna
Pochodne nukleozydów
1) Acyklowir (G)
2) Walacyklowir (G)
3) Famcyklowir (G)
4) Pencyklowir (G)
5) Brywudyna (T)
6) Sorywudyna (T)
7) Eperwudyna (T)
8) Ibacytabina
9) Idoksyurydyna (U)
10) Widarabina (A)
Oporność - Acyklowir
1) Krzyżowa:
- Gancyklowir
- Walacyklowir
- Famcyklowir
Które ok gdy oporność na Acyklowir?
1) Foskarnet
2) Cydofowir
3) Tryflurydyna
