4) Leki moczopędne (diuretyki moczopędne, inh. anhydrazy węglanowej)

Question 1

Kiedy stosować?

jakie ch. układu moczowego

Answer 1

1) Niewydolność nerek (ONN i PNN)
2) Zespół nerczycowy (bo obrzęki)
3) Kamica moczowa

Question 2

Kiedy stosować?

jakie ch. sercowo-naczyniowe

Answer 2

1) Zastoinowa niewydolność serca
2) ↑ CTK
3) Obrzęk płuc pochodzenia sercowego (np. ostra niewydolność LK)

Question 3

Kiedy stosować?

zab. hormonalne i elektrolitowe

Answer 3

1) Hiperaldosteronizm

2) Hiperkalcemia
3) Hiperkaliemia
4) Hipokaliemia

Question 4

Kiedy stosować?

różne inne schorzenia

Answer 4

1) Obrzęk mózgu
2) Niektóre przypadki padaczki
3) Moczówka prosta

4) Jaskra

5) Marskość wątroby
6) Choroba wysokościowa

Question 5

Główne klasy leków moczopędnych

Answer 5

1) Inh. anhydrazy węglanowej

2) Diuretyki osmotyczne
3) Diuretyki tiazydowee/tiazydopodobne
4) Diuretyki pętlowe
5) Diuretyki oszczędzające potas

6) Peptydy natriuretyczne
7) Antagoniści rec. wazopresynowego
8) Antagoniści. rec. adenozynowego

Question 6

Diuretyki osmotyczne - wymienić + działanie

Answer 6

• nie wymagają interakcji z żadnym receptorem lub enzymem
• osiągają ↑↑↑ stężenie we krwi
• ↓ napad jaskry (bo ściągają płyn wodnisty do naczyń zaopatrujących oko i ↓ ciśnienie wewnątrzgałkowe)

1) Glicerol (U)
2) Mannitol (Ż)

Question 7

Glicerol

Answer 7

Diuretyk osmotyczny

• doustnie
• ostre ataki jaskry

Question 8

Mannitol - kiedy stosować? (4)

Answer 8

Diuretyk osmotyczny

• dożylnie
  ………………………………………..
  1) ostre ataki jaskry

2) obrzęk mózgu (ch. wysokościowa, uraz głowy)
- ↓ ciśnienie wewnątrzczaszkowe
- (zabiera H2O z płynu śródmiąższowego i wewnątrzkom. do krwiobiegu)

3) ONN w fazie skąpomoczu
(otwiera kanaliki nerkowe -> pojawienie się ultrafiltratu, z którym docierają silniejsze diuretyki)

4) Osłonowo w chemioterapii
- zachowanie funkcji nerek przy podawaniu leków nefrotoksycznych (np. CISPLATYNY)

Question 9

Mannitol - mechanizm działania

m.in. podwójne działanie moczopędne

Answer 9

Diuretyk osmotyczny

1) ulega filtracji w kłębuszku, ale nie reabsorpcji
……………………………………………………………………….
2) Podwójne działanie moczopędne

• bezpośrednie*
• ma ładunek osmotyczny, więc zatrzymuje wodę z moczu pierwotnego w kanalikach

pośrednie
- bo ↑ natriurezę
rozcieńczony mocz
↓ stężenie i gradient jonów Na+
wolniejsze wchłanianie zwrotne Na+
więcej Na+ w moczu końcowym
Na+ ‘pociągają’ za sobą wodę

Question 10

Diuretyki osmotyczne - N

Answer 10

↑ obj krążącego osocza (zwłaszcza, gdy podano szybko/w dużej dawce dożylnie)

• niewydolność serca
• zastój krwi w płucach
• obrzęki obwodowe

Question 11

Anhydraza węglanowa - mechanizm działania

Answer 11

• katalizuje odwracalną reakcję syntezy i rozpadu wodorowęglanów
• Kontroluje wydzielanie NaCl przez ciało rzęskowe do płynu wodnistego (bo wymiana Cl- jest sprzężona z wymianą HCO3-, Na+ i H+

Ważne dla działania moczopędnego:

• izoforma II (w cytozolu kom. cewki proks.)
• izoforma IV (związana z błoną kom. cewki proks.
• Obie izoformy są hamowane przez leki

Question 12

Inh. anhydrazy węglanowej - leki

Answer 12

1) Acetazolamid

2) Dorzolamid

Question 13

Inh. anhydrazy węglanowej - kiedy?

Answer 13

• w celu alkalizacji moczu (by ↑ wydalanie słabych kwasów, np w kwasu moczowego w dnie)
• rzadko stosowane, żeby zwiększyć diurezę (bardzo słabo działają)
• jaskra (ostra i przewlekła)
• ch. wysokościowa
• padaczka
• dna moczanowa

Question 14

Inh. anhydrazy węglanowej - mechanizm

Answer 14

• Działają na kanalik proksymalny nefronu
• Zahamowanie anhydrazy:
  1) akumulacja HCO3- w moczu
  2) ↑ ładunku osmotycznego moczu
  3) ↑ wody w moczu końcowym
  4) Alkalizacja moczu i kwasica we krwi
  ………………………….
• Wzrost diurezy jest niewielki
  (stężenie molowe HCO3- jest małe w porównaniu z Na+)

Question 15

Inh. anhydrazy węglanowej - minusy

Answer 15

1) ↓ pułap możliwości zwiększania diurezy (w porównaniu z lekami natriuretycznymi)

2) samowygaszenie działania po długim stosowaniu
- ↓ stężenia HCO3- we krwi
- ↑ wychwyt HCO3- przez cewkę nerkową (mechanizm nieznany)

Question 16

Acetazolamid

Answer 16

Inh. anhydrazy węglanowej

• doustnie
  1) Jaskra (ale rzadziej niż DORZALAMID)

2) Ch. wysokościowa (zapobieganie i leczenie)
- kwasica metaboliczna (efekt leku) przeciwdziała alkalozie oddechowej
- szybsza aklimatyzacja oddechowa i lepsza podaż tlenu w czasie snu

3) Obrzęk mózgu (↓ ciśnienie)
- ↓ wydzielanie HCO3- i Cl- do płynu m-rdz (↓ ciśnienia)

4) Padaczki petit mal
- Podwyższa próg gotowości drgawkowej

Question 17

Dorzalamid

Answer 17

Inh. anhydrazy węglanowej

• krople do oczu
  1) jaskra (częściej niż doustny ACETAZOLAMID, bo nie powoduje obj. ogólnoutrojowych)
• ↓ wydzielanie NaCl do płynu wodnistego
  = ↓ obj. płynu wodnistego i ciśnienie wewnątrzgałkowe

Question 18

Inh. anhydrazy węglanowej - N

Answer 18

Nieznaczne

1) Dorzalamid - miejscowe podrażnienie + świąd, łzawienie

2) Acetazolamid
- kwasica metaboliczna
- hiperglikemia
- zab. elektrolitowe
- OUN (senność, dezorientacja, zaburzenia słuchu)