3) Leki przeczyszczające Flashcards
Leki przeczyszczające podział ze względu na mechanizm działania
1) Środki masowe
2) Środki osmotyczne
- solne
- alkohole cukrowe i cukry
- polietylenoglikole (makrogole)
3) Środki zmiękczające (poślizgowe lub rozluźniające)
4) Środki drażniące błonę śluzową jelit
- olej rycynowy
- glikozydy oksyantrachinonowe
- syntetyczne leki z grupy difenoli
Leki przeczyszczające działające po 1-3 dniach
1) Środki masowe
2) Laktuloza
3) Sorbitol
4) Dokuzan sodu
Leki przeczyszczające działające po kilkunastu godzinach
1) Bisakodyl (doustnie)
2) Parafina ciekła
3) Glikozydy oksyantrachinonowe
Leki przeczyszczające działające po 1-6 godzinach
1) Bisakodyl (doodbytniczo)
2) Gliceryna (czopki)
3) Solne środki przeczyszczające
4) Polietylenoglikole (makrogole)
5) Olej rycynowy
Środki masowe
1) błonnik
2) Agar
3) Metyloceluloza
Środki masowe charakterystyka
1-3 dni
- nieulegające strawieniu polisacharydy
- wymagają stosowania dużej ilości płynów
- przyrost masy treści pokarmowej nasila perystaltykę
- są dobra pożywką dla bakterii w jelicie grubym (mogą wywołać wzdęcia)
Solne środki przeczyszczające
1) Sól emska (siarczan magnezu)
2) Sól glauberska (siarczan sodu)
3) Cytrynian sodu
4) Fosforan sodu
Solne środki przeczyszczające charakterystyka
Osmotyczne, 1-6 godzin
- powodują przejściowy stan zapalny błony śluzowej jelit
- liczne działania niepożądane (zaburzenia gospodarki wodnej i elektrolitowe, odwodnienie, zatrzymanie sodu i wody w organizmie)
- NIE podawać pacjentom, starszym, z niewydolnością nerek lub krążenia
Alkohole cukrowe i cukry
Osmotyczne, 1-3 dni (w czopkach kilka godzin)
1) Laktuloza
2) Laktitol
3) Sorbitol
4) Glicerol
Alkohole cukrowe i cukry charakterystyka
Osmotyczne, 1-3 dni (w czopkach kilka godzin)
- rozkładane w jelicie grubym do kwasów organicznych pobudzających perystaltykę i ściągajacych wodę i CO2
- mogą powodować wzdęcia i bóle brzucha (CO2)
Laktuloza
Osmotyczne, Alkohole cukrowe i cukry
- przyspiesza przekształcanie jonów amonowych do amoniaku (stosowana w śpiaczce wątrobowej)
- hamuje wzrost Salmonelli
Laktitol
Osmotyczne, Alkohole cukrowe i cukry
- przyspiesza przekształcanie jonów amonowych do amoniaku (stosowana w śpiaczce wątrobowej)
Glicerol
Sorbitol
Osmotyczne, Alkohole cukrowe i cukry
- są dostępne w czopkach o szybszym działaniu
Polietylenoglikole (makrogole)
Osmotyczne, 1-6 godzin
- wiążą wodę i przyspieszają pasaż (nie wchłaniają się)
- oczyszczanie przewodu pokarmowego przed endoskopią (rozpuścić w 2-4 litrach i wypić dzień przed)
- powodują wzdęcia, nudności, wymioty, bóle brzucha
- polimery tlenku etylenu o masie 4000 Da
Środki zmiękczające
1) Dokuzan sodu
2) Parafina ciekła
Dokuzan sodu
Środki zmiękczające, 1-3 dni
- działanie emulgujace
- zmniejsza napiecie powierzchniowe mas kałowych
- zwiększa wchłanianie parafiny (stany zapalne przy łącznym stosowaniu)
Parafina ciekła
Środki zmiękczające, klikanaście godzin
- bez smaku i zapachu, nie wchłania się z jelit
- przy dłuższym stosowaniu zaparcie atoniczne
- upośledza wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach
- powoduje trudności w utrzymaniu stolca, połykaniu, refluks płynu z ryzykiem aspiracji (nie można na noc)
- nie z Dokuzanem
Środki drażniące błonę śluzową jelit ogólnie
- powodują wzrost wydzielania soków trawiennych i śluzu
- pobudzają perystaltykę
- hamują Na+/K+ ATPazę
- nasilają procesy zapalne w ścianie jelit
- wywołują przekrwienie anrządów miednicy mniejszej
- nasilają skurcze macicy
- NIE w zaawansowanej ciąży
Środki drażniące błonę śluzową jelit
1) Olej rycynowy
2) Glikozydy oksyantrachinonowe
3) Syntetyczne leki z grupy difenoli
Olej rycynowy
Środki drażniące błonę śluzową jelit, 1-6 godzin
- zmydlenie w jelicice cienkim
- mydła drażnią błonę
- nie można często (dietka przez parę dni po użyciu)
- z nasion rącznika
Glikozydy oksyantrachinonowe
Środki drażniące błonę śluzową jelit, kilkanaście godzin
- rozkład w jelicie do drażniacych glikozydów antronowych
- uzależniają
- po długim stosowaniu czerniaczka jelita grubego (ciemna błona, niejasne znaczenie)
- cathartic colon (poszerzona okreżnica bez haustracji, zanik śluzówki i splotów nerwowych)
Syntetyczne leki z grupy difenoli
Środki drażniące błonę śluzową jelit, klikanaście godzin (w czopkach do godziny)
1) Bisakodyl
2) Pikosiarczan sodu
Syntetyczne leki z grupy difenoli charakterystyka
Środki drażniące błonę śluzową jelit, klikanaście godzin (w czopkach do godziny)
- wchłaniają się i w wątrobie są glukuronidowane i wydalane z żółcią
- w jelicie grubym przekształcane do drażniacego difenolu
- mogą wywołać skurcze jelit, bóle brzucha, rzadko hipokaliemię
