2B3 week 13 HC 3 Exantheemziekten Flashcards
Wat is exantheem?
Acute uitslag bestaand uit macula (vlekjes) en papels (bultjes)
Welke soorten exantheem zijn er?
Morbilloform (grofvlekkig) of rubelliform (fijnvlekkig)
Wat is enantheem?
Uitslag op de slijmvliezen
Wat zijn mogelijke oorzaken voor exantheem?
- Infectieus: bacterieel, viraal of parasitair
- Niet infectieus: allergie, auto-immuun of vasculitis
- Overig: geneesmiddelen
Wat vraag je uit bij de anamnese van exantheem?
- Leeftijd, voorgeschiedenis, medicatie, immuunstatus
- Koorts + tijdsrelatie en overige klachten
- Vaccinatiestatus
Wat zijn de klassieke kinderexanthemen?
- Mazelen/ Morbilli
- Roodvonk / Scarlatina
- Rode hond / Rubella
- Erythema infectiosum
- Exanthema subitum
+ Waterpokken / Varicella
Wat zijn kenmerken van de mazelen?
- Paramyxovirus
- Incubatietijd 8-14 dagen
- 0,5 tot 4 jaar
Wat zijn symptomen van de mazelen?
- Hoge koorts, conjunctivitis, rhinitis en hoesten
- Grofvlekkig confluerend maculopapuleus exantheem
- Enantheem: koplikvlekken in prodormale fase
Wat zijn complicaties en risicogroepen van de mazelen?
- Otitis media, pneumonie, encefalitis en myocarditis
+ Kinderen < 1 jaar en pasgeborenen van niet immune moeders
Wat is de diagnostiek en het beleid bij de mazelen?
- IgM antistoffen
- Meldingsplicht binnen 24 uur (groep B2)
Wat zijn kenmerken van roodvonk?
- Groep A streptococcus pyogenes
- Incubatietijd 2-7 dagen
- 2 tot 10 jaar
Wat zijn symptomen van roodvonk?
- Koorts, keelontsteking en gezwollen cervicale klieren
- Puntvormig rood ruw exantheem met vrij narcosekapje
- Enantheem: frambozentong
Wat zijn complicaties en risicogroepen van roodvonk?
- Vroeg: peritonsillair abses, otitis media acuta, sepsis, STSS, necrotiserend niet weke delen infectie
- Laat: acuut reuma, glomerulonefritis
+ Anatomische afwijkingen KNO gebied, down syndroom
Wat is de diagnostiek en het beleid bij roodvonk?
- Klinische diagnose
- Afwachtend beleid, antibiotica bij ernstige ziekte
- Alleen meldplicht bij invasieve infecties
Wat zijn bijzonderheden van roodvonk?
- Sterke toename sinds covid
- Geen blijvende immuniteit
Wat zijn kenmerken van rode hond?
- Rubellavirus
- Incubatietijd 12-23 dagen
- 6 tot 12 jaar
Wat zijn symptomen van rode hond?
- Primair BLWI en lymfadenopathie, gewrichtsklachten
- Kleinvlekkig maculopapuleus exantheem dat begint in gezicht en conflueert op romp en gelaat
- Enantheem: kleine rode vlekjes op palatum molle
Wat zijn complicaties en risicogroepen van rode hond?
- Trombocytopenetische purpura, encefalitis en GBS
+ Zwangeren in 1e trimester (congenitaal rubella syndroom)
Wat is de diagnostiek en het beleid van rode hond?
- IgG antistoffen, IgG en IgM antistoffen bij zwangeren
- Meldingsplicht binnen 24 uur (groep B2)
Wat zijn kenmerken van erythema infectiosum?
- Humaan parvovirus B19
- Incubatie tijd 7-21 dagen
- 4 tot 10 jaar
Wat zijn symptomen van erythema infectiosum?
- Malaise, koorts, gewrichtspijnen
- Erytheem wangen (slapped cheeks), maculopapuleus exantheem strekzijde ledematen, soms billen en romp
- Rood wegdrukbaar exantheem, begin scherp begrensd daarna confluerend met centrale verbleking (guirlandes)
Wat zijn complicaties bij erythema infectiosum?
Aplastische crise (bij chronische hemolytische anemie) en IUVD bij niet immune zwangere < 20 weken
Wat is de diagnostiek en het beleid bij erythema infectiosum?
- Alleen antistofbepaling bij zwangeren
- Afwachtend beleid, informeren bij epidemie
Wat zijn kenmerken van exanthema subitum?
- Humaan herpesvirus 6A+B
- Incubatietijd 5-14 dagen
- 3 maanden tot 3 jaar
Wat zijn symptomen van exanthema subitum?
- Hoge koorts zonder focus
- Fijn maculopapulair exantheem op romp naar ledematen (na de koorts)
Wat zijn complicaties en risicogroepen van exanthema subitum?
- Afstotingreactie, pneumonie, encefalitis
+ Immuungecompromitteerden
Wat is de diagnostiek en het beleid van exanthema subitum?
- Serologie
- Bijna elk kind > 2 jaar seropositief, latent aanwezig in speeksel
Wat zijn kenmerken van waterpokken?
- Varicella zoster virus
- Incubatietijd 1-21 dagen
- 0 tot 4 jaar
Wat zijn symptomen van waterpokken?
- Lichte koorts, algehele malaise
- Jeukend exantheem overgaand in blaasjes en crustae
- Enantheem: vesikels of ulcera mondslijmvlies
- Alle stadia tegelijk, ook op behaarde hoofdhuid
Wat zijn complicaties en risicogroepen van waterpokken?
- Superinfecties door krabben, pneumonie, meningo-encefalitis
+ Immuungecompromitteerden, pasgeborenen, zwangeren 13-20 weken (congenitaal varicella syndroom)
Wat zijn bijzonderheden van het varicella zoster virus?
Blijft latent aanwezig in sensibele ganglia, reactivatie als gordelroos
Wat is de diagnose en het beleid van waterpokken?
- Klinisch, PCR blaasje en IgG antistoffen
- Immuunglobulinen bij zwangeren of pasgeborenen
- Geen vaccinatie
Waarom wordt er geen gebruik gemaakt van wering van school of creche bij klassieke exantheemziekten?
- Ziekte is vaak voor exantheem al besmettelijk, dus wering is vaak te laat
- Hoge vaccinatiegraad
Welke geneesmiddelen veroorzaken frequent en exantheem?
Antibiotica (vooral penicilline) en anti-epileptica
