1.B.7 - HC.10 farmacotherapie astma/COPD

Question 1

hoe wordt onderscheidt gemaakt tussen astma en COPD?

Answer 1

astma: inflammatie, bronchiale hyperreactiviteit, reversibele luchtwegobstructie
COPD: chronische irreversibele luchtwegobstructie, grotendeels te wijten aan roken

Question 2

Waarop en hoe grijpt farmacotherapie in?

Answer 2

bronchodilatatie
- B2-receptor agonisten
- M-receptor antagonist
- theofylline (ouderwets, grijpt in op second messengers)

ontstekingsremmers
- glucocorticoiden
- cysteinyl leukotrieen receptor antagonist
- IgE-antilichaam

Question 3

welke stoffen zijn B-receptor agonisten?

Answer 3

salbutamol en terbutaline zijn kortwerkend
salmeterol en formoterol zijn langwerkend

Question 4

welke stoffen zijn M-receptor antagonisten?

Answer 4

ipratropium is kortwerkend
tiotropium is langwerkend

Question 5

welke stoffen zijn glucocorticoiden?

Answer 5

beclometasondipropionaat, budesonide, flucticason en budesonide

Question 6

welke stoffen zijn cysteinyl leukotrieen receptor antagonisten?

Answer 6

montelukast

Question 7

welke stoffen zijn IgE-antilichaam?

Answer 7

omalizumab

Question 8

Wat wordt nog meer afhankelijk van B2-receporen agonist?

Answer 8

• vasodilatatie –> bloeddrukverlaging
• hartfrequentie stijgt

Question 9

Wat zijn gevolgen van het innemen van B2-receptor agonist?

Answer 9

• bronchodilatatie via Gs-adenylyl cyclase cAMP pathway
• kort vs langwerkend: SABA short acting beta agonist vs. LABA long acting beta agonist
• wellicht verminderde afgifte van ontstekingsmediatoren uit mestcellen
• B2-receptor downregulatie: vermindering activiteit, gevoeligheid of hoeveelheid van deze receptor

Question 10

Wat zijn subtypen van muscarine receptoren?

Answer 10

• M1-receptoren: faciliteren nicotinerge transmissie in ganglia en zorgen voor stimulatie van Ach afgifte = eventueel blokkeren
• M2-receptoren: remmen Ach release bij afgifte van Ach in de synapsspleet (negatieve terugkoppeling) = niet blokkeren
• M3-receptoren: zorgen voor bronchoconstrictie en mucussecretie = voorkeur blokkeren

Question 11

Hoe werkt theofylline?

Answer 11

remt fosfodiesterase (enzym dat cAMP en cGMP afbreekt) en/of blokkeert wellicht adenosine receptoren –> cAMP en cGMP langer bestaan –> bronchodilatatie langer in stand

Question 12

wat is nadeel van theofylline?

Answer 12

• werking treed heel lokaal op, specifiek, bij een bepaalde concentratie daarbuiten snel bijwerkingen
• gebruik niet bij kinderen

Question 13

Wat doet glucocorticosteroiden?

Answer 13

• hyperreactiviteit van luchtwegen geremd
• longfunctie beter
• stabiliseren slijmvlies
• verlagen gevoeligheid van receptoren voor ontstekingsmediatoren en bronchusvernauwers
• verhoging B2-receptordichtheid

Question 14

wat zijn de bijwerkingen van glucocorticosteroiden?

Answer 14

• gevoeligheid voor infectie
• osteoporose
• cataract
• gewichtstoename
• binding aan mineralocorticoid receptor (aldosteronreceptor) –> verhoogde bloeddruk

Question 15

Wat zijn oplossingen voor bijwerkingen?

Answer 15

• middelen lokaal toedienen door inhalatie
• vormen van actieve metaboliet pas in de longen

Question 16

Wat doet cysteinyl leukotrieen?

Answer 16

(ontstaat o.i.v. lipoxygenase uit arachidonzuur)
- bronchocontrisctie
- hyperreactiviteit
- slijmsecretie
- verhoogde vaatwand permeabiliteit

Question 17

wat is farmacotherapie schema van artsen astma?

Answer 17

1. inhalatie steroiden + SABA indien nodig
2. inhalatie steroiden + SABA dagelijks
3. inhalatie steroiden + LABA
4. > inhalatie steroiden + LABA
5. > > inhalatie steroiden + LABA en overweegt evt. LAMA, montelukast en biologicals (sluite slechte inhalatie en therapietrouw uit)

Question 18

Wat is verschil farmacotherapie astma en COPD?

Answer 18

• middelen zijn identiek, steroiden worden echter minder gauw toegepast bij COPD
• bij COPD start met kortwerkende varianten en pas daarna eventueel steroiden

Question 19

Wat zijn kenmerken van lokale en systemische therapie?

Answer 19

lokaal
- lagere dosering
- minder systemische bijwerkingen
- snelle absorptie
- hoge concentratie in de longen
- patient vriendelijk?

systemisch
- nieuwe ‘port of entry’
- eiwitten en peptide
- RNA
- cannabioden, onibaten, ergotamine
- vaccinatie

Question 20

waarvan is de longdepositie afhankelijk?

Answer 20

• deeltje grootte
• diameter luchtwegen
• inspiratoire flow

Question 21

Welke toedieningssystemen heb je?

Answer 21

dosisaerol
- met voorzetkamer
- heel lastig om op juiste moment inteademen –> breath actuated
- blijft veel achter in de keel –> voorzetkamers

droogpoederinhalator
- beter voor het millieu
- geen drijfgas
- hoog inspiratoire flow nodig

vernevelaars
- jetvernevelaar
- mesh vernevelaar
- slimme vernevelaars

soft-mist inhalators

Question 22

Hoe word een keuze voor medicatie gemaakt bij patient?

Answer 22

• bewuste inhalatie niet mogelijk < 4 jaar –> dosisaerol + voorzetkamer + masker en vernevelaar + masker
• bewuste inhalatie mogelijk > 4 jaar –> voldoende inspiratoire flow > 7 jaar –> dosisaerol + voorzetkamer, BA-inhaler, droogpoeder, (vernevelaar)
  onvoldoende inspiratoire flow < 7 jaar –> dosisaerol + voorzetkamer, vernevelaar