1B2 - W9 - HC1 Natriumreabsorptie

Question 1

Wat bepaald natrium?

Answer 1

Natrium is het belangrijkste kation in de extracellulaire vloeistof en bepaalt daarmee het extracellulaire volume

Question 2

Waar leidt natrium verlies tot?

Answer 2

Verminderde extracellulair volume: hypovolemie
(verlies van natrium via zweet, braken, diarree, urine..)

Question 3

Waarvoor is regulatie van de natriumbalans belangrijk?

Answer 3

Voor de regulatie van het extracellulaire volume en daarmee voor de regulatie van de bloeddruk en orgaanperfusie

Question 4

Hoe werkt de volumeregulatie en natriumbalans bij een dreigende hypovolemie (bescherming)?

Answer 4

Na verlies door zweten > daling ECV (dreigende hypovolemie) > daling HMV en arteriele druk > geregistreerd worden door baroreceptoren > activatie sympatisch zenuwstelsel om meer Na op te nemen (door koppeling sympatisch zenuwstelsel en renine).
Sympatisch zenuwstelsel heeft ook terugkoppeling op bloeddruk en hart.
Verlaging BD > daling GFR en reabsorptie en uitstroom proximale tubulus, hier is een sensor aanwezig voor de hoeveelheid NaCl in filtraat in de macula densa (dikke opstijgende lis van Henle): info afgifte renine gegeven. Minder [NaCl] > meer afgifte renine en zal angiotensine II stijgen > aldosteron (bijnier) > distale Na reabsorptie na macula densa > correctie lichaams natrium en extracellulair volume.

Question 5

Hoe meet je natriumbalans?

Answer 5

NIET door meten plasma natriumconcentratie > waterbalans!!

WEL door kijken naar volumebalans indien een tekort: verlaging extracellulair volume > hypovolemie > verlaagde BD, orthostase, verlenge capillaire refill, verminderde huidturgor en droge slijmvliezen.

Indien overschot: toename ECV > zoutgevoelige hypertensie, oedeem en toename lichaamsgewicht.

Question 6

Waar vindt Na-reabsorptie plaats in het nefron?

Answer 6

Proximale tubulus: bulkopname water, zout en elektrolyten 65-70% (altijd - ongereguleerd).
Dikke lis van Henle (waar ook macula densa) 15-20%.
Na macula densa, in verzamelbuis waar angiotensine II en aldosteron zorgen voor Na-reabsorptie van laatste deel: kwalitatief belangrijk.

Question 7

Wat zijn de belangrijkste remmers van de natriumabsorptie?

Answer 7

Dopamine en prostaglandine

Question 8

Waarvoor zorgt tubuloglomerulaire feedback?

Answer 8

Constant Na-aanbod aan het distale nefron

Question 9

Hoe werkt de tubuloglomerulaire feedback?

Answer 9

Stabiliseert zo het water- en zoutaanbod aan het distale nefron > reguleerbaar. Afgifte renine om via angiotensine II en aldosteron meer Na te reabsorberen.

Negatieve feedback loop van macula densa naar glomerulus om de GFR te reguleren. 2 Arteriolen die er lopen en samen de glomerulus vormen > af en efferente > meer of minder constrictie > GFR beïnvloed.

Question 10

Hoe werken NaCl, vasoconstrictie en renine met elkaar in de tubuloglomerulaire feedback?

Answer 10

NKCC2 is sensor voor hoeveelheid NaCl > meer of minder ATP en daarmee adenosine, vasoconstrictie en renine afgifte.
Bij meer NaCl aanbod vasoconstrictie en minder renine afgifte. Bij minder NaCl, minder vasoconstrictie, verhoging GFR en toename renine.

Question 11

Wat gebeurt er bij suikerziekte?

Answer 11

Langzaam glucose lekken door schade aan nierfilter > hyperreabsorptie van glucose in bijv. proximale tubulus waarmee via Na-glucose transporteiwit meer glucose reabsorptie plaatsvindt en meer NaCl reabsorptie. Als er meer NaCl in de proximale tubulus wordt gereabsorbeerd > minder aanbod NaCl in macula densa en daarmee activatie tubuloglomerulaire feedback > snelheid stijgt: hyperfiltratie > leidt tot chronische schade aan nierfilter en nierbuisjes > diabetische nefropathie.

Question 12

Hoe grijp je in op een gestoorde TGF bij diabetische nierschade?

Answer 12

SGLT2 remmers

Question 13

Wat zijn indicaties voor diuretica?

Answer 13

• Hypertensie
• Hartfalen
• Levercirrose
• Chronische nierschade
• Nierfalen
• Nefrotisch syndroom

Question 14

Hoe werkt diuretica voor proximale tubulus, en wanneer gebruik je het?

Answer 14

Carbonanhydrase remmers, worden niet vaak gebruikt omdat je remt in bulktransport door macula densa. Veranderingen worden bewerkt door de tubulo glomerulaire feedback.

Question 15

Wat zijn aangrijpingspunten van diuretica in de nier?

Answer 15

Diuretica in distale tubulus: NaCl-co-transporter (thiazide diuretica).
In verzamelbuis door epitheliale natriumkanaal te blokkeren door amyloride.

Question 16

Hoe wordt de MR geblokkeerd?

Answer 16

D.m.v. Mineralocorticoid receptor antagonisten zoals spironolacton en eplerenon (receptorblokkers). Door MR te blokkeren kan er minder Na-transport plaatsvinden.

Question 17

Waar grijpt osmotische diuretica en koolzuuranhydrase remmers op in?

Answer 17

Grijpen in op bicarbonaat co-transport in de proximale tubulus, waardoor minder natrium bicarbonaat gereabsorbeerd wordt en meer vocht uitgescheiden wordt.

Question 18

Waar grijpt lisdiuretica op in?

Answer 18

Zijn remmers van NKCC2 en remmen Na-reabsorptie in de lis van Henle. Dit heeft effect op de osmotische gradient, waardoor ze extra effectief zijn.

Question 19

Hoe en waarop werkt thiazidediuretica?

Answer 19

Remmers van NCC in de distale tubulus.

Question 20

Wat is een nadeel van thiazidediuretica?

Answer 20

De kaliumstroom naar het filtraat wordt verhoogd omdat ze zorgen dat er meer natrium in het filtraat zit. In de verzamelbuis zal meer natrium worden gereabsorbeerd wat ten koste gaat van kalium.

Question 21

Waar grijpt kaliumsparende diuretica op in?

Answer 21

Op ENaC of indirect via aldosteron antagonisten > transcriptiefactor niet actief wordt waardoor er minder expressie is van ENaC en zo minder kalium via de urine zal verdwijnen.

Question 22

Wat is post-diuretische NaCl retentie?

Answer 22

Meer NaCl reabsorptie dan compensatie

Question 23

Wat is een afname natriuetisch effect van diuretica?

Answer 23

The braking fenomeen = diureticaresistentie, probleem bij hart- en nierfalen en ook levercirrose. Geen effect diureticum ondanks maximale dosering.

Question 24

Wat zijn oorzaken van diureticaresistentie?

Answer 24

• Diureticum bereikt de tubulus niet
• Tubulus reageert niet op diureticum door:
  –> Activatie RAAS, nefronremoddeling (hypertrofie) en/of nierinsufficiëntie

Question 25

Wat zijn oplossingen voor diureticaresistentie?

Answer 25

Zoutbeperking, 2e diureticum en of IV toediening

Question 26

Wat is de relatie tussen zoutinname en BD?

Answer 26

Totaal lichaams Na neemt toe > ECV neemt toe > BD neemt toe > druknatriumurese: door verhoging arteriële BD, de nier iets meer Na zal uitscheiden om in balans te komen.

Naarmate je ouder wordt of een chronische aandoening hebt wordt je zout-sensitief waardoor de arteriële druk zal stijgen om dezelfde hoeveelheid Na uit te scheiden = zout gevoelige hypertensie