1B2 - W7 - HC10 Farmacotherapie astma/COPD

Question 1

Hoe maak je onderscheid tussen COPD en astma?

Answer 1

• Astma: inflammatie, bronchiale hyperreactiviteit en reversibele luchtwegobstructie.
• COPD: chronisch, irreversibele luchtwegobstructie, grotendeels te wijten aan roken.
  Kunnen ook gezamenlijk voorkomen

Question 2

Welke groep zorgt voor bronchodilatatie?

Answer 2

B2-receptor agonist (direct), M-receptor antagonist (voorkomen constrictie) en theofylline (grijpt in op 2nd messenger)

Question 3

Wat zijn voorbeelden van B2-receptor agonist en zijn deze kort/lang werkend?

Answer 3

Salbutamol en terbutaline zijn kortwerkend.
Salmeterol en formoterol zijn langwerkend

Question 4

Wat zijn voorbeelden van M-receptor antagonist en zijn deze kort/lang werkend?

Answer 4

Ipatropium is kortwerkend en tiotropium langwerkend

Question 5

Welke 3 ontstekingremmers zijn er?

Answer 5

• Glucocorticoïd: beclometasondipropionaat, budesonide, fluticason en budesonide
• Cysteinyl leukotrieen receptor antagonist: montelukast
• IgE-antilichaam: omalizumab

Question 6

Waar zitten B-receptoren?

Answer 6

Bronchien, hart en bloedvaten

Question 7

Wat doet een B-receptor agonist?

Answer 7

Vasodilatatie in de bloedvaten > bloeddrukverlaging.
Via baroreceptor reflex zal het hart sneller gaan kloppen.
B2-receptoren veroorzaken ook uitzichzelf een hogere hartfrequentie

Question 8

Hoe werkt bronchodilatatie?

Answer 8

Via Gs-adenylyl cyclase cAMP pathway

Question 9

Wanneer treedt B2-receptor downregulatie op?

Answer 9

Treedt op als gevolg van langdurig gebruik met name bij gebruik van bèta-adrenerge stimulatie met name LABA. Door een afname van de hoeveelheid B2-receptor zal de medicatie minder tot niet werken.

Question 10

Wat zijn bijwerkingen van B2-receptor agonisten > vasodilatatie veroorzaken?

Answer 10

Vasodilatatie van de bloedvaten leidt tot reflex tachycardie (baroreceptoren), aritmieen (B2-receptor in het hart), tremor en transpireren

Question 11

Welke subtypen M-receptor antagonisten bestaan er en waarvoor zorgen deze?

Answer 11

M1: faciliteert nicotinerge transmissie in ganglia en zorgt voor stimulatie van Ach afgifte.
M2 (presynaptisch): remt Ach release bij afgifte van Ach in de synapsspleet (negatieve terugkoppeling).
M3: zorgt voor bronchoconstrictie en mucussecretie

Question 12

Welke M-receptor wil men blokkeren en welke niet?

Answer 12

M3 blokkeren, maar niet M2

Question 13

Waarom is het niet verstandig om M-receptor antagonisten te geven aan iemand met een coronaire aandoening?

Answer 13

M-receptorantagonisten verhinderen vasodilatatie > vasoconstrictie ontstaat ook in de coronairen. Ook geeft het een licht verhoogd risico op HVZ

Question 14

Waarvoor zorgt theofylline?

Answer 14

Remt fosfodiesterase (enzym dat cAMP en cGMP afbreekt) en/of blokkeert wellicht adenosine receptoren. Wanneer fosfodiesterase geremd wordt, blijven cAMP en cGMP langer bestaan en wordt de bronchodilatatie langer in stand gehouden.

Question 15

Wat is de therapeutische breedte van theofylline?

Answer 15

Erg smal, de werking van het medicijn treedt vooral heel lokaal, specifiek, bij een bepaalde concentratie op en daarbuiten treden al snel bijwerkingen op.
Niet gebruiken bij kinderen > risico op atrimie en convulsies

Question 16

Wat doen glucocorticosteroiden?

Answer 16

Ontstekingsremmers die de hyperreactiviteit in de luchtwegen remt en de longfunctie verbeterd. Ze stabiliseren de slijmvliezen en verlagen de gevoeligheid van de receptoren voor ontstekingsmediatoren en bronchusvernauwers. Ook verhogen deze de B2-receptordichtheid door een verhoging van de transcriptie van de B2-receptor.

Question 17

Wat zijn de bijwerkingen van een glucocorticosteroid?

Answer 17

Gevoeligheid voor infectie, osteoporose, cataract, gewichtstoename en binding aan de M-receptor (aldosteronreceptor) > leidt tot bijv. een verhoogde bloeddruk

Question 18

Wat is een alternatief op de inhalatie middelen om te zorgen dat middelen lokaal inwerken?

Answer 18

Vormen van het actieve metaboliet pas in de long plaatsvindt zoals beclometasondipropionaat en ciclesonide

Question 19

Waar staan cysteinyl leukotrieen o.i.v. en waarvoor zorgen ze?

Answer 19

Staan o.i.v. lipoxygenase uit arachidonzuur en zorgt voor bronchoconstrictie, hyperreactiviteit, slijmsecretie en verhoogde vaatwand permeabiliteit

Question 20

Wat is omalizumab?

Answer 20

Een antibody die IgE kan binden en inactiveren

Question 21

Wat is het farmacotherapieschema van astma?

Answer 21

1. Kortwerkende B2-agonist.
2. Inhalatie steroiden met of zonder B2-agonist
3. Dosis inhalatiesteroid verhogen
4. Langwerkende B2-agonist, M-receptor blokker of theofylline
5. Longarts: steroid oraal, montelukast, omalizumab

Question 22

Wanneer worden sterioden gebruikt bij COPD?

Answer 22

Pas nadat kortwerkende varianten niet voldoende werken

Question 23

Waaruit bestaat een medicamenteuze behandeling bij astma?

Answer 23

Uit een B2-agonist, inhalatiecorticosteroid, leukotriene antagonist (montelukast) en anti-IgE

Question 24

Wat zijn niet-farmacologische interventies bij astma bij kinderen?

Answer 24

Kennistools, saneren voor huisstofmijt/huisdieren, gewichtsreductie, ouders stoppen met roken, vitaminesuppletie (D, E), probiotica en mediterraan dieet.

Question 25

Welke 4 toedieningsvormen bestaan er?

Answer 25

Spuitbuisje, poederinhalator, vernevelaar en hulpmiddelen

Question 26

Waar zorgen voorzetkamer voor?

Answer 26

Worden gebruikt om problemen met hand-long coordinatie te verminderen en verzorgen ook een lagere depositie in de oropharynx, corticosteroiden geven minder snel bijwerkingen. Ook is er een betere depositie in de longen doordat kleine deeltjes worden ingeademd.

Question 27

Wat is de astmacontrole volgens GINA?

Answer 27

Hoe vaak heb je last?
Hoe vaak wordt je wakker van astma?
Neem je wel eens een blauwe puf, zo ja hoevaak?
Zijn er dingen die je graag wilt doen, maar niet kunt vanwege je astma?

Question 28

Wat is het behandelstappenplan bij astma?

Answer 28

1. Alle astmapatienten krijgen SABA, zoals salbutamol (ventolin) een kortwerkende B2-sympathicomimeticum
2. Werkt stap 1 niet of onvoldoende, dan wordt deze aangevuld met een inhalatiecorticosteroid.
3. Als de symptomen nog steeds niet goed onder controle zijn, volgen er verschillende opties:
   Inhalatiecorticosteroiden verdubbelen, + langwerkende B2-agonist en/of + een leukotriene-antagonist (avonds).

Question 29

Wat wordt tegenwoordig bij astma toegepast?

Answer 29

LABA en zonodig ICS

Question 30

Waardoor kan farmacotherapie niet helpen?

Answer 30

Slechte therapietrouw, onvoldoende inhalatietechniek, aanhoudende prikkeling vanuit omgeving en/of andere/verkeerde diagnose