Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa Flashcards

1
Q

Żylna Choroba Zakrzepowo-Zatorowa (ŻChZZ) - podział

A

Obejmuje:
→ zakrzepicę żył głębokich (ZŻG)
→ zatorowość płucną (ZP)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Zakrzepica żył głębokich

A

Powstanie zakrzepu w układzie żył głębokich (pod powięzią głęboką) kończyn dolnych, rzadziej górnych.

Zakrzepicę innych żył (np. żyły wrotnej) traktuje się jako oddzielne jednostki chorobowe.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Triada Virchowa

A

1) zwolnienie przepływu krwi
(np. wskutek unieruchomienia)

2) nadmierna krzepliwość krwi
(przewaga czynników prozakrzepowych nad inhibitorami krzepnięcia i czynnikami fibrynolitycznymi)

3) uszkodzenie ściany naczyniowej
(np. w wyniku urazu/operacji)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

ZŻG - czynniki ryzyka (cechy osobnicze i stany kliniczne)

A

1) wiek > 40 lat
2) otyłość (BMI > 30)
3) przebyta ŻChZZ
4) urazy
5) długotrwałe unieruchomienie kończyn dolnych
6) udar mózgu (z niedowładem kończyny dolnej)
7) nowotwory złośliwe
8) ŻChZZ w wywiadzie rodzinnym
9) trombofilia wrodzona lub nabyta (niedobór antytrombiny, zespół antyfosfolipidowy)
10) sepsa
11) ostra obłożna choroba leczona zachowawczo
12) niewydolność serca III i IV klasy NYHA
13) niewydolność oddechowa
14) choroby autoimmunologiczne
15) zespół nerczycowy
16) zespoły mieloproliferacyjne
17) nocna napadowa hemoglobinuria
18) ucisk na naczynia żylne (guz, krwiak, malformacja tętnicza, ciąża)
19) ciąża i połóg
20) długotrwały lot samolotem (zwłaszcza sen w pozycji siedzącej)
21) żylaki kończyn dolnych < 60 r.ż. (zwłaszcza < 45 r.ż.)
22) ostre zakażenia, wysoka gorączka, odwodnienie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

ZŻG - czynniki ryzyka (interwencje lecznicze, diagnostyczne i profiaktyczne)

A

1) duże zabiegi operacyjne (szczególnie w obrębie kończyn dolnych, miednicy i JB)
2) cewnik naczyniowy w dużych żyłach (zwłaszcza udowej)
3) leczenie przeciwnowotworowe (chemioterapia, leczenie hormonalne, inhibitory angiogenezy)
4) doustne środki antykoncepcyjne, HTZ, modulatory rec. estrogenowego
5) stosowanie heparyny (zwłaszcza HNF) w przebiegu zabiegu kardiochirurgicznego (ryzyko HIT)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Przyczyny ZŻG kończyn górnych

A

1) cewnik wprowadzony do żył centralnych (najczęściej)
2) uciśnięcie żyły podobojczykowej lub pachowej przez powiększone węzły chłonne
3) miejscowy naciek nowotworowy
4) złamany obojczyk
5) związany z dużym wysiłkiem fizycznym ucisk żyły przez mięśnie pochyłe między obojczykiem i ścięgnem mięśnia podobojczykowego lub przez szczątkowe pasmo ścięgniste w dole pachowym (zespół Pageta i Schröttera)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

ZŻG - obraz kliniczny

A

w 2/3 przypadków nie powoduje istotnego utrudnienia odpływu krwi z kończyny i przebiega bez objawów/skąpoobjawowo.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

ZŻG kończyn dolnych - postaci

A

1) dystalna
2) proksymalna
3) obrzęk bolesny
→ bolesny obrzęk biały
→ bolesny obrzęk siniczy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Postać dystalna ZŻG

A

→ najczęstsza postać
→ dotyczy żył piszczelowych przednich i tylnych, żył strzałkowych
→ zwykle przebiega bezobjawowo i ustępuje samoistnie
→ wiąże się z małym ryzykiem klinicznie istotnej ZP, ale może narastać do zakrzepicy proksymalnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Postać proksymalna ZŻG

A

→ dotyczy żyły podkolanowej, żył udowych, biodrowych i żyły głównej dolnej
→ zwykle objawowa, stwarza duże zagrożenie masywną ZP
→ postać udowo-biodrowa - bez zajęcia żyły podkolanowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Obrzęk bolesny (phlegmasia dolens)

A

Ostra postać zakrzepicy żylnej większości żył odprowadzających krew z kończyny, z bólem i bardzo dużym obrzękiem.

bolesny obrzęk biały (phlegmasia alba dolens)
→ duży obrzęk, skurcz tętniczek w skórze i zahamowanie przepływu włośniczkowego

bolesny obrzęk siniczy (phlegmasia cerulea dolens)
→ postać najcięższa
→ siny kolor, następnie czarny (martwica)
→ duże ryzyko utraty kończyny/zgonu
→ zamknięcie niemal wszystkich żył w kończynie → znaczny wzrost ciśnienia żylnego → utrudnienie napływu krwi do przepełnionego łożyska → niedotlenienie tkanek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

ZŻG kończyny dolnej - objawy

A

1) ból łydki podczas chodzenia
2) obrzęk podudzia lub całej kończyny - porównaj obwody kończyn → różnica powinna wynosić > 2 cm

70% przypadków obrzęku jednej kończyny dolnej jest skutkiem ZŻG.
Obrzęk obustronny → zakrzepica obustronna, zakrzepica żyły głównej dolnej, stany niezwiązane z zakrzepicą.

3) tkliwość/bolesnośćuciskowa, niekiedy z bólem spoczynkowym kończyny, rzadko objaw Homansa (+)
4) ocieplenie kończyny
5) poszerzenie żył powierzchownych utrzymujące się przy uniesieniu kończyny pod kątem 45 stopni
6) stan podgorączkowy/gorączka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Objaw Homansa

A

ból łydki przy biernym zgięciu grzbietowym stopy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

ZŻG - przebieg

A

w większości przypadków leczonej ZŻG → organizacja skrzepliny i częściowa rekanalizacja

całkowite rozpuszczenie zakrzepów → u 1/3 chorych

zakrzep może uszkodzić zastawki żylne → refluks żylny → przewlekła niewydolność żylna i zespół pozakrzepowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Zespół pozakrzepowy

A

częste powikłanie ZŻG
ból kończyny
uczucie ciężkości, skurcze mięśni, świąd/mrowienie skóry
“chromanie żylne” → nagły, napadowy ból w kończynie podczas chodzenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ciężkie powikłania ZŻG

A

zakrzepy w żyłach głębokich mogą ulegać fragmentacji i stanowić materiał zatorowy powodujący:

1) ZATOROWOŚĆ PŁUCNĄ
4% - przewlekłe zatorowo-zakrzepowe nasciśnienie płucne
może prowadzić do NZK (możliwy pierwszy objaw ZP)

2) UDAR MÓZGU / ZATOR OBWODOWY
bardzo rzadko, wskutek zatorowości skrzyżowanej, jeśli istnieje funkcjonalne połączenie między prawym i lewym przedsionkiem;

3) odległe powikłania:
→ zespół pozakrzepowy
→ nadciśnienie płucne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

ZŻG - oznaczenie D-dimeru

A

→ test wykluczający ŻZG i ZP

→ wartość decyzyjna, poniżej której zakrzepica jest mało prawdopodobna: 500 ng/l lub wiek x 10 ng/l

→ na podstawie samego zwiększonego stężenia dimeru D nie można rozpoznać zakrzepicy

→ wartość prawidłowa przemawia przeciwko zakrzepicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

ZŻG - badania laboratoryjne

A

1) stężenie dimeru D
2) mofrologia, eGRF, grupa krwi
3) przesiewowe parametry krzepnięcia osoczowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ultrasonograficzny test uciskowy (CUS)

A

podstawowa metoda potwierdzania obecności zakrzepicy

wynik dodatni → żyła wypełniona skrzeplinąnie zapada się pod uciskiem głowicy USG)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

angio-TK w ZŻG

A

rozważyć - badanie w kierunku ZP

angio-TK kończyn dolnych przy planowanym wewnątrznaczyniowym leczeniu zakrzepicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

ZŻG - rozpoznanie

A

Podstawa rozpoznania - połączenie oceny klinicznego prawdopodobieństwa zakrzepicy za pomocą skali Wellsa z oznaczeniem stężenia D-dimerów i/lub CUS.

Jeśli rozpoznanie za pomocą CUS budzi wątpliwość - powtórzyć badanie!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

skala Wellsa

A

Ocena prawdopodobieństwa klinicznego ZŻG

≤ 0 → małe ryzyko
1 - 2 → pośrednie ryzyko
≥ 3 → duże ryzyko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

ZŻG → rozpoznanie u chorych ambulatoryjnych

A

1) ocena prawdopodobieństwa klinicznego w skali Wellsa

małe / pośrednie ryzyko z możliwością oznaczenia dimeru D

2) DIMER D
→ jeśli (-) → wykluczenie zakrzepicy
→ jeśli (+) → CUS
3) CUS 
→ jeśli (-) → powtórz za 5-7 dni
(powtarzanie nie jest konieczne u chorych z małym prawdopodobieństwem ZŻG oraz u chorych z pośrednim ryzykiem, u których wykonano CUS całego układu żylnego)
→ jeśli (+) → potwierdzenie zakrzepicy

duże / pośrednie ryzyko bez możliwości oznaczenia dimeru D
2) CUS
→ (-) → potwórz za 5-7 dni
→ (+) → potwierdzenie zakrzepicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

ZŻG → rozpoznanie u chorych w szpitalu

A

CUS
(+) → potwierdzenie zakrzepicy
(-)
→ przy dużym prawdopodobieństwie klinicznym powtórz CUS za 5-7 dni
→ przy mniejszym prawdopodobieństwie DD, a jeśli jest (+) → ponowne CUS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

ZŻG - diagnostyka różnicowa

A
  1. uraz kończyny
  2. przewlekła niewydolność żylna
  3. zakrzepica żył powierzchownych
  4. pęknięta torbiel Bakera/uciskająca na żyłę podkolanową
  5. zapalenie tkanki podskórnej/naczyń chłonnych
  6. obrzęk polekowy (BLOKERY KANAŁÓW WAPNIOWYCH) - obustronny, w okolicy kostek
  7. obrzęk limfatyczny
  8. krwiak w mięśniach goleni, zapalenie mięśni/ścięgien/stawu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Warunki konieczne do leczenia pacjenta z ZŻG w domu

A

1) stabilny stan kliniczny i prawidłowe parametry życiowe
2) nie występują ciężkie objawy kliniczne
3) małe ryzyko krwawienia
4) stężenie kreatyniny w surowicy <150 μmol/l lub klirens kreatyniny >60 ml/min
5) zapewniona opieka przez wyszkoloną pielęgniarkę lub lekarza

→ leczenie uciskowe [bandażem lub podkolanówką]
+ HDCz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

ZŻG - leczenie

A

Metody niefarmakologiczne:

1) wczesne, pełne uruchomienie
2) leczenie uciskowe → stopniowy ucisk
3) filtr w żyle głównej dolnej

Metody farmakologiczne:

1) leczenie przeciwkrzepliwe (ma podstawowe znaczenie!!!)
2) leczenie trombolityczne

28
Q

ZŻG - wczesne pełne uruchomienie

A

→ dotyczy większości chorych

tylko w dniu rozpoznania ZŻG i rozpoczęcia leczenia heparyną zaleć choremu leżenie w łóżku z kończyną uniesioną (podudzie poziomo, udo ułożone skośnie w dół w kierunku miednicy, kończyna podparta na całej długości)

Chory nie powinien leżeć z płasko ułożoną kończyną → sprzyja to narastaniu zakrzepicy!

Od następnego dnia po założeniu na kończynę opatrunku uciskowego z elastycznych bandaży kohezyjnych o krótkim naciągu zachęcaj chorego do intensywnego chodzenia.

29
Q

ZŻG - leczenie stopniowanym uciskiem

A

→ dwuwarstwowy opatrunek uciskowy z bandaża kohezyjnego o krótkim naciągu (ruchomość w stawie skokowym nie może być ograniczona)

→ możliwie szybko (po ustąpieniu obrzęku) zastąp pończochą elastyczną II klasy ucisku (dostępne są rajstopy, pończochy i podkolanówki; w większości przypadków wystarcza podkolanówka)

Chory powinien nosić podkolanówkę/pończochę/bandaż przez cały dzień i możliwie dużo chodzić (skuteczność opatrunku uciskowego u chorego niechodzącego jest minimalna); na noc ją zdejmować, a materac łóżka w okolicy podudzi unieść 10–15 cm.

30
Q

Przeciwwskazania do leczenia uciskowego

A

1) bolesny obrzęk siniczy
2) współistniejące niedokrwienie kończyny wskutek choroby tętnic

(zmierz wskaźnik kostkowo-ramienny [ABI] lub zbadaj na obu kończynach dolnych obecność symetrycznego tętna na tętnicy grzbietowej stopy i tętnicy piszczelowej tylnej)

3) niewyrównana niewydolność serca
4) ciężka neuropatia obwodowa

31
Q

Filtr w żyle głównej dolnej

A

Rozważyć u chorych:
→ ze świeżą proksymalną ZŻG kończyn dolnych
→ z przeciwwskazaniami do leczenia przeciwkrzepliwego
(np. ryzyko krwawienia, konieczność zabiegu operacyjnego, którego nie da sięodroczyć)
→ u których leczenie przeciwkrzepliwe jest nieskuteczne
(nawrót ZP/powiększenie się zakrzepu mimo leczenia)

Powinno się stosować wyłącznie filtry czasowe i usuwać je w ciągu 3 tyg. od wszczepienia (nie u wszystkich chorych udaje się usunąć filtr).

Leczenie przeciwkrzepliwe rozpocznij lub wznów, gdy ryzyko krwawienia się zmniejszy.

32
Q

ZŻG - wskazania do leczenia trombolityczne

A

W leczeniu świeżej ZŻG NIE NALEŻY stosować trombolizy ogólnoustrojowe.

Wyjątek → obrzęk bolesny - tylko wówczas, gdy nie można zastosować miejscowego wlewu leku trombolitycznego z użyciem cewnika;

Korzyść z trombolizy miejscowej mogą odnieść chorzy, u których występuje:

1) rozległa wczesna zakrzepica biodrowo-udowa z dużym obrzękiem i bolesnością kończyny, z objawami od <14 dni, którzy są w dobrym ogólnym stanie zdrowia, ze spodziewanym przeżyciem ≥1 rok
2) ZŻG kończyny górnej wczesna (objawy od <14 dni) lub zagrażająca utratą kończyny

33
Q

ZŻG - miejscowe leczenie trombolityczne

A

Lek trombolityczny podaje się miejscowo za pomocą cewnika wprowadzonego do zakrzepu, najlepiej łącząc z mechaniczną fragmentacją skrzepliny i aspiracją jej fragmentów.

W celu przeprowadzenia trombolizy miejscowej należy przekazać chorego do ośrodka wykonującego zabiegi wewnątrznaczyniowe.

Po skutecznej trombolizie żylnej stosuj takie samo leczenie przeciwzakrzepowe, jak u podobnych chorych leczonych zachowawczo.

34
Q

ZŻG → początkowe leczenie przeciwkrzepliwe

A

DUŻE/ŚREDNIE prawdopodobieństwo kliniczne lub pewne rozpoznanie ZŻG → po wykluczeniu przeciwwskazań NIEZWŁOCZNIE włączyć leczenie przeciwkrzepliwe!!! (w trakcie oczekiwania na wyniki badań diagnostycznych)

POŚREDNIE/DUŻE prawdopodobieństwo kliniczne → jeśli nie ma możliwości oznaczenia DD/wykonania CUS w ciągu 4h → rozpoczęcie leczenia przed ustaleniem rozpoznania!

35
Q

ZŻG → leki stosowane w początkowym leczeniu przeciwkrzepliwym

A

1) HDCz
enoksaparyna (Clexane) 1mg/kg co 12 h lub 1,5 mg/kg co 24h
dalteparyna (Fragmin) 100 IU/kg co 12h lub 200 IU/kg co 24h

2) NOAC
→ rywaroksaban, apiksaban
→ dabigatran, edoksaban (po wstępnym 5-dniowym leczeniu HDCz, fondaparynuksem, HNF)

3) fondaparynuks
(przy niskich płytkach i w razie podejrzenia HIT)

4) HNF (niewydolność nerek/potrzeba leczenia operacyjnego, cel: APTT 1,5-2,5x)

U osób z ZŻG przyjmujących VKA/NOAC → zmiana na HDCz

36
Q

ZŻG - co w razie przeciwwskazania do leczenia VKA/NOAC?

A
kontynuacja HDCz
→ u kobiet w ciąży
→ u chorych na nowotwór złośliwy
→ niemożliwa kontrola INR
→ epizod zakrzepicy wystąpił podczas stosowania VKA we właściwych dawkach
37
Q

Rozległa zakrzepica w odcinku biodrowo-udowym → leczenie

A

heparyna > 10 dni, później VKA lub od początku NOAC

38
Q

ZŻG - VKA

A

rozpocząć leczenie “na zakładkę” z heparyną/fondaparynuksem

w 3. dobie kontrola INR
jeśli INR ≥2 przez kolejne 2 dni → można odstawić fondararynuks/heparynę i kontynuowaćleczenie VKA (INR w przedziale 2-3)

39
Q

ZŻG - czas trwania leczenia

A

Leczenie uciskowe ≥ 2lata

Leczenie przeciwkrzepliwe
→ 3 miesiące - leczenie standardowe
→ > 3 miesiące - leczenie przedłużone

40
Q

Wskazania do przedłużonego leczenia ZŻG (>3 miesiące)

A

→ ZŻG związana z cewnikiem w żyle centralnej, który nie został usunięty
→ ZŻG i NOWOTWÓR ZŁOŚLIWY
→ pierwszy epizod ŻChZZ będący samoistną proksymalnąZŻG kończyny dolnej u chorych obciążonych małym/umiarkowanym ryzykiem krwawienia
→ drugi epizod samoistnej ŻChZZ u chorych obciążonych małym/umiarkowanym ryzykiem krwawienia

okresowo oceniać wskazania do kontynuowania leczenia

41
Q

Czynniki ryzyka krwawienia w leczeniu przeciwkrzepliwym

A

wiek >75 lat, przebyte krwawienie, nowotwór złośliwy, nowotwór złośliwy z przerzutami odległymi, niewydolność nerek, niewydolność wątroby, małopłytkowość, przebyty udar mózgu, cukrzyca, niedokrwistość, leczenie przeciwpłytkowe, zła kontrola leczenia przeciwkrzepliwego, choroba współistniejąca i zmniejszona sprawność fizyczna, niedawno przebyty zabieg operacyjny, częste upadki, nadużywanie alkoholu

0 → małe

1 → umiarkowane

≥2 → duże

42
Q

Zatorowość płucna

A

zamknięcie/zwężenie tętnicy płucnej lub części jej rozgałęzień przez materiał zatorowy:

→ skrzepliny (zwykle z żył głębokich kończyn dolnych i miednicy) - NAJCZĘSTSZA PRZYCZYNA

→ płyn owodniowy
→ powietrze
→ tkanka tłuszczowa (po złamaniu kości długich)
→ masy nowotworowe (rak nerki)
→ ciała obce
43
Q

Zatorowość płucna - objawy podmiotowe

A

DUSZNOŚĆ (80%)
BÓL W KP O CHARAKTERZE OPŁUCNOWYM (50%)
KASZEL (20%)

rzadziej: ból w KP o charakterze wieńcowym, zasłabnięcie, omdlenie, krwioplucie

44
Q

ZP - objawy przedmiotowe

A

→ tachykardia, tachypnoë
→ poszerzenie żył szyjnych (dysfunkcja PK)
→ zwiększenie głośności składowej płucnej II tonu
→ czasami szmer niedomykalności zastawki trójdzielnej
→ hipotensja, wstrząs

45
Q

ZP - przebieg naturalny

A

→ objawy ZŻG u 1/3 chorych

Śmiertelność w nieleczonej (nierozpoznanej) ZP zależy od ciężkości klinicznej i wynosi :
30% w ZP wysokiego ryzyka
15% w ZP pośredniego ryzyka
< 1% w ZP niskiego ryzyka

46
Q

Diagnostyka ZP - badania krwi

A

→ zwiększone stężenie Dimeru D
(test wykluczający - wartość prawidłowa przemawia przeciwko zatorowości)

→ możliwe zwiększone stężenie troponin sercowych i peptydów natriuretycznych (odzwierciedla przeciążenie prawej komory)

47
Q

EKG w zatorowości płucnej

A

→ tachykardia zatokowa
→ nieswoiste zmiany odcinka ST i załamka T (ujemne T w III, V1, V2)
→ zespół S1Q3T3 (głęboki S w I, Q w III, odwrócony T w III)
→ dekstrogram
→ całkowity/niecałkowity RBBB
→ przeciążenie PK - ujemne załamki T w V2-V4

48
Q

RTG KP w zatorowości płucnej

A

→ powiększenie sylwetki serca
→ płyn w jamie opłucnej
→ zagęszczenia miąższowe

49
Q

zatorowość płucna - angio-TK

A

→ umożliwia najdokładniejszą ocenę tętnic płucnych od pnia płucnego do tętnic segmentowych/podsegmentowych

50
Q

ECHO w zatorowości płucnej

A

cechy przeciążenia PK (rozstrzeń PK, spłaszczenie przegrody międzykomorowej, hipokineza wolnej ściany PK)

51
Q

Zatorowość płucna - postępowanie diagnostyczne

A

CHORY Z PODEJRZENIEM ZP WYMAGA SZYBKIEJ DIAGNOSTYKI!

W przypadku istotnego podejrzenia klinicznego rozpocznij leczenie przeciwkrzepliwe równocześnie z procesem diagnostycznym.

  1. Ocena ryzyka wczesnego zgonu
    → ZP wysokiego ryzyka (objawy wstrząsu i hipotensji)
    → ZP niewysokiego ryzyka
  2. Oceń kliniczne prawdopodobieństwo ZP (skala Wellsa/zmodyfikowana skala genewska)
  3. odpowiednie badania pomocnicze
  4. ocena ostatecznego ryzyka wczesnego zgonu.
  5. Leczenie w zależności od stopnia ryzyka.
52
Q

Wstępna ocena ryzyka wczesnego zgonu w ZP

A

ZP wysokiego ryzyka zgonu
- objawy wstrząsu, hipotensja

ZP niewysokiego ryzyka zgonu
- brak objawów wstrząsu i hipotensji

53
Q

Kliniczna ocena prawdopodobieństwa ZP

A

u chorych z podejrzeniem ZP wysokiego ryzyka zgonu prawdopodobieństwo na ogół DUŻE

u chorych z podejrzeniem ZP niewysokiego ryzyka ocena prawdopodobieństwa na podstawie:
→ skali Wellsa dla ZP
lub
→ zmodyfikowanej skali genewskiej

54
Q

skala Wellsa dla ZP

A

ocena prawdopodobieństwa klinicznego ZP

małe → 0-1
pośrednie → 2-6
duże → ≥ 7

55
Q

zmodyfikowana skala genewska

A

ocena prawdopodobieństwa klinicznego ZP

male → 0-1
pośrednie → 2-4
duże → ≥ 5

56
Q

Badania pomocnicze w ZP wysokiego ryzyka

A

1) angio-TK PILNIE!
2) ECHOKARDIOGRAFIA przezklatkowa, przyłóżkowa (jeśli niedostępna TK/stan pacjenta nie pozwana na jej wykonanie)
3) jeśli nie ma przeciwwskazań → HNF i.v.

57
Q

Badania pomocnicze w ZP niewysokiego ryzyka

A

prawdopodobieństwo duże
→ angio-TK
→ HDCz/fondaparynuks

prawdopodobieństwo pośrednie/małe
→ oznacz DD, jeśli wynik (+) → ANGIO-TK
→ jeśli prawdopodobieństwo pośrednie rozpocznij leczenie przeciwkrzepliwe (HDCz/fondaparynuks/rywaroksaban/apiksaban)
→ jeśli prawdopodobieństwo małe przed leczeniem potwierdź rozpoznanie

58
Q

Ocena ostatecznego ryzyka wczesnego zgonu

A

ZP wysokiego ryzyka zgonu:
→ u chorych z hipotensją/we wstrząsie ocena PESI/sPESI nie jest potrzebna

ZP niewysokiego ryzyka zgonu:
→ ocena ryzyka za pomocą skal PESI lub sPESI
ZP pośredniego ryzyka zgonu → sPESI≥1
ZP niskiego ryzyka zgonu → sPESI=0

59
Q

skala sPESI

A

simplified Pulmonary Embolism Index
≥1 → pośrednie ryzyko zgonu
0 → niskie ryzyko zgonu

60
Q

sPESI - ryzyko zgonu pośrednie - co dalej?

A

1) ECHO + NT-proBNT → cechy dysfunkcji PK
2) wskaźniki uszkodzenia m. sercowego → (+) troponiny

jeśli oba warunki spełnione → ryzyko pośrednie wysokie

jeśli chociaż jeden niespełniony → ryzyko pośrednie niskie

61
Q

ZP wysokiego ryzyka → leczenie

A

1) leczenie objawowe
2) HNF
3) leczenie trombolityczne
4) jeśli chory nie otrzymał HNF przed tromboliza → HNF
5) po zakończeniu leczenia trombolitycznego, w trakcie leczenia heparyną oraz po ustabilizowaniu stanu → ROZPOCZNIJ LECZENIE VKA
6) jeśli istnieją bezwzględne PW do leczenia przeciwkrzepliwego - filtr do żyły głównej dolnej
7) jeśli PW do leczenia trombolitycznego lub było nieskuteczne → EMBOLEKTOMIA PŁUCNA

62
Q

Leczenie ZP niewysokiego ryzyka - ryzyko pośrednie wysokie

A

1) rozpocznij/kontynuuj leczenie przeciwkrzepliwe
2) monitoruj stan hemodynamiczny pacjenta
3) rozważ leczenie reperfuzyjne (tromboliza, chirurgiczna embolektomia, leczenie przezskórne)

63
Q

Leczenie ZP niewysokiego ryzyka - ryzyko pośrednie niskie

A

1) rozpocznij/kontynuuj leczenie przeciwkrzepliwe

2) monitoruj stan hemodynamiczny pacjenta, jeśli stężenie biomarkerów sercowych jest zwiększone

64
Q

Leczenie ZP niewysokiego ryzyka - ryzyko niskie

A

1) rozpocznij/kontynuuj leczenie przeciwkrzepliwe

2) rozważ wczesny wypis ze szpitala i leczenie ambulatoryjne (KRYTERIA HESTIA)

65
Q

ZP niewysokiego ryzyka - leczenie przeciwkrzepliwe

A

1) VKA od pierwszego dnia równocześnie z HDCz / fondaparynuksem
Zakończyć leczenie HDCz/fondaparynuksem po ≥ 5 dniach ich stosowania, gdy INR > 2 przez kolejne 2 dni

2) dabigatran po wstępnym leczeniu pozajelitowym za pomocą HDCz
3) od początku rywaroksaban/apiksaban
4) w razie współistnienia nowotworu złośliwego rozważyć HDCz do czasu wyleczenia neo

66
Q

NZK w ZP wysokiego ryzyka

A

50 mg alteplazy + masaż serca