Choroby osierdzia, choroby wsierdzia, zapalenie mięśnia sercowego, kardiomiopatie Flashcards

1
Q

Kardiomiopatia

A

Strukturalne oraz funkcjonalne nieprawidłowości mięśnia sercowego o zróżnicowanej etiologii.
Nieprawidłowości mogą dotyczyć również wsierdzia, osierdzia oraz innych narządów.

Nie powstały wskutek niedokrwienia w chorobie wieńcowej czy nieprawidłowych warunków obciążenia (NT, wada serca).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Kardiomiopatie - podział

A

1) kardiomiopatia przerostowa (HCM)
2) kardiomiopatia rozstrzeniowa (DCM)
3) kardiomiopatia restrykcyjna (RCM)
4) arytmogenna kardiomiopatia prawokomorowa (ARVC)
5) inne - niesklasyfikowane/o niejasnej przyczynie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Kardiomiopatie - etiologia

A

1) rodzinne / uwarunkowane genetycznie

2) niewystępujące rodzinnie / nieuwarunkowane genetycznie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Kardiomiopatia przerostowa (HCM) - definicja

A

Zwiększenie grubości ścian LK, którego nie można wyjaśnić jedynie jej nieprawidłowym obciążeniem.

→ Zazwyczaj ujawnia się u MŁODYCH LUDZI
→ 70% to przypadki rodzinne
→ często diagnozowana podczas badań przesiewowych w okresie bezobjawowym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Kardiomiopatia przerostowa - etiologia

A

→ najczęściej mutacja genu kodującego białko sarkomeru sercowego (beta-miozyny, białka C wiążącego miozynę, troponiny T)

→ bezładne ułożenie przerośniętych kardiomiocytów, ogniska włóknienia

→ dysfunkcja ROZKURCZOWA oraz niedokrwienie

→ przerost LK jest ASYMETRYCZNY (najbardziej przerasta przegroda)

→ zmniejszenie objętości wewnątrz LK

→ przerost przegrody powoduje zawężenie drogi odpływu z lewej komory (LVOT) - serce musi wypompować krew z większą siłą - rośnie gradient ciśnień między LVOT a aortą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Kardiomiopatia przerostowa - przebieg

A

→ może być bezobjawowa
→ chorzy często dożywają późnego wieku

→ czasem pierwszą manifestacją HCM bywa NZK w mechanizmie MIGOTANIA KOMÓR!

(HCM jest częstą przyczyną nagłych zgonów nieurazowych u młodych ludzi)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Kardiomiopatia przerostowa - objawy podmiotowe

A

1) duszność wysiłkowa (najczęstszy objaw)
2) omdlenia / stany przedomdleniowe / zawroty głowy
3) ból dławicowy i kołatanie serca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Kardiomiopatia przerostowa - objawy podmiotowe

A

1) szmer skurczowy wzdłuż lewego brzegu mostka

(związany ze wzrostem gradientu między LVOT i aortą, najgłośniejszy przy próbie Valsavy)

2) chybkie, dwubitne tętno obwodowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Kardiomiopatia przerostowa - EKG

A

EKG:
→ zmiany nieswoiste, patologiczny załamek Q, sinistrogram, cechy przerostu LK, arytmie komorowe i nadkomorowe

EKG rejestrowany metodą Holtera (preferowany 48-godzinny):
→ w celu wykrycia groźnych dla życia zaburzeń rytmu i oceny wskazań do ICD

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Kardiomiopatia przerostowa - ECHO

A

→ znaczny przerost mięśnia sercowego
(często uogólniony, zwykle obejmuje przegrodę międzykomorową oraz ścianę przednią i boczną)

→ u każdego z podejrzeniem HCM oraz jako badanie przesiewowe u krewnych osoby z rozpoznaną HCM

→ gradient >30 mm Hg między drogą odpływu LK i aortą - rozpoznanie zawężenia drogi odpływu lewej komory
→ leczenie inwazyjne: >50 mm Hg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Kardiomiopatia przerostowa - inne badania

A

→ w zależności od sytuacji klinicznej

→ próba wysiłkowa, MR, TK, badanie elektrofizjologiczne, badania genetyczne, koronarografia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Kardiomiopatia przerostowa - rozpoznanie

A

→ pogrubienie mięśnia sercowego ≥ 15 mm w ≥ 1 segmencie mięśnia LK

→ nie można wytłumaczyć jedynie zwiększeniem obciążenia serca

→ najeży wziąć po uwagę inne przyczyny przerostu LK (NT, stenoza aortalna, u sportowców)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Kardiomiopatia przerostowa - leczenie

A

→ obserwacja u bezobjawowych

→ PRZECIWWSKAZANY INTENSYWNY WYSIŁEK FIZYCZNY (wyczynowe uprawianie sportu wiąże się z większym ryzykiem NZK)

→ beta-blokery (nierozszerzające naczyń), werapamil/diltiazem (przy przeciwwskazaniach do BB), dizopiramid

→ leczenie niewydolności serca/AF

→ u chorych ze zwężeniem drogi odpływu UNIKAJ LEKÓW ROZSZERZAJĄCYCH NACZYNIA (spadek ciśnienia → spadek perfuzji)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Kardiomiopatia przerostowa - leczenie inwazyjne

A

1) zabiegi zmniejszania grubości przegrody:
→ operacyjne wycięcie części przegrody = miektomia (zabieg Morrowa)
→ przezskórna alkoholowa ablacja przegrody

2) Urządzenia wszczepialne (kardiostymulator, ICD, CRT)
→ ICD przy dużym ryzyku nagłej śmierci sercowej

3) przeszczepienie serca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

U chorych ze zwężeniem drogi odpływu UNIKAJ LEKÓW ROZSZERZAJĄCYCH NACZYNIA (spadek ciśnienia → spadek perfuzji)

A

!!!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Kardiomiopatia rozstrzeniowa (DCM)

A

→ najczęstsza kardiomiopatia
→ poszerzenie lewej i/lub prawej komory
→ upośledzenie czynności SKURCZOWEJ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kardiomiopatia rozstrzeniowa - przyczyny

A
→ idiopatyczne
→ zakażenia wirusowe
→ toksyny/leki 
(alkohol, kokaina, chemioterapia - doksorubicyna)
→ choroby tkanki łącznej
→ mutacje genów białek
→ choroby nerwowo-mięśniowe
→ zaburzenia metaboliczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Kardiomiopatia rozstrzeniowa - patofizjologia

A

→ stopniowa utrata funkcji kardiomiocytów

→ zmniejszenie objętości minutowej, hipoksja obwodowa, objawy niewydolności serca

→ mechanizmy kompensacyjne (przebudowa serca, mechanizmy neurohormonalne)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Kardiomiopatia rozstrzeniowa - przebieg

A

→ najczęściej objawia się jako zastoinowa NS o zróżnicowanym nasileniu i dynamice rozwoju

→ mogą towarzyszyć zaburzenia rytmu i przewodzenia

→ rokowanie niepomyślne → 50% pacjentów umiera w ciągu 5 lat (jedna z głównych przyczyn transplantacji serca)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Kardiomiopatia rozstrzeniowa - objawy podmiotowe

A

1) związane z zastojem płucnym - duszność wysiłkowa, tachypnoe, orthopnoë, napadowa duszność nocna
2) związane z małym rzutem serca - wyczerpanie
3) objawy prawokomorowej NS
4) zaburzenia rytmu serca - arytmie komorowe i nadkomorowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Kardiomiopatia rozstrzeniowa - objawy przedmiotowe

A
→ trzeszczenia nad polami płucnymi
→ powiększenie sylwetki serca
→ niemiarowość rytmu
→ sinica
→ poszerzenie żył szyjnych
→ obrzęki
→ powiększenie wątroby
→ wodobrzusze
→ SZMER SKURCZOWY niedomykalności mitralnej/trójdzielnej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Kardiomiopatia rozstrzeniowa - ECHO

A

1) poszerzenie światła komór
2) zmniejszenie grubości ścian
3) niedomykalność zastawki mitralnej/trójdzielnej (rozstrzeń komór → rozciągnięcie pierścieni zastawek)
4) LVEF < 40-45%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Kardiomiopatia rozstrzeniowa - inne badania

A

RTG, badania obrazowe → powiększenie sylwetki serca

EKG, holter → cechy NS, wykrywanie arytmii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Kardiomiopatia rozstrzeniowa - leczenie

A

→ leczenie przyczynowe możliwe w przypadku ZMS, znanego czynnika uszkadzającego
→ leczenie objawowe NS
→ urządzenia wszczepialne (terapia resynchronizująca/wspomagająca, prewencja SCDD (ICD)
→ ablacja ognisk zaburzeń rytmu serca, transplantacja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Kardiomiopatia restrykcyjna (RCM) - definicja

A

Choroba mięśnia sercowego charakteryzująca się głównie zaburzeniem czynności rozkurczowej lewej komory.

bardzo rzadka!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Kardiomiopatia restrykcyjna - przyczyny

A
→ amyloidoza
→ rozsiana choroba nowotworowa
→ hemochromatoza
→ sarkoidoza
→ cukrzyca
→ kardiomiopatia przerostowa
→ w przebiegu radioterapii nowotworów i leczenia antracyklinami
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Kardiomiopatia restrykcyjna - objawy

A

Przypominają zaciskające zapalenie osierdzia
→ duszność i łatwe męczenie się
→ objawy niewydolności prawokomorowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Kardiomiopatia restrykcyjna - rozpoznanie

A

Ustala się na podstawie wyników badań obrazowych.

Należy wykluczyć zaciskające zapalenie osierdzia (złogi wapnia w osierdziu)!!!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Kardiomiopatia restrykcyjna - ECHO

A

→ grubość ściany LK prawidłowa
→ powiększenie obu jam przedsionków przy stosunkowo małych komorach
→ czynność skurczowa komór prawidłowa
→ zaburzenie czynności ROZKURCZOWEJ LK

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Kardiomiopatia restrykcyjna - EKG

A

→ nieprawidłowy załamek P
→ mała amplituda załamka R
→ płaski załamek T
→ możliwe arytmie nadkomorowe

Inne badania (cewnikowanie serca, biopsja) w zależności od potrzeb.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Kardiomiopatia restrykcyjna - leczenie

A

1) głównie objawowe (diuretyki)
2) leczenie choroby podstawowej
3) transplantacja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Arytmogenna kardiomiopatia prawokomorowa (ARVC) - informacje ogólne

A

uwarunkowana genetycznie (dziedziczona AD)

włókna mięśniowe → tkanka tłuszczowa i włóknista → ARYTMIE KOMOROWE

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Arytmogenna kardiomiopatia prawokomorowa (ARVC) - obraz kliniczny

A

→ młodzi dorośli mężczyźni

→ krótkotrwała utrata przytomności - pierwszy objaw (najczęściej jednokształtny częstoskurcz komorowy)

→ kołatanie serca, zawroty głowy, stany przedomdleniowe

→ może wystąpić nagły zgon

→ w późniejszym etapie objawy niewydolności prawokomorowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

ARVC - EKG

A

→ RBBB
→ ujemny załamek T w odprowadzeniach prawokomorowych
→ poszerzenie S w V1-V3 > 50 ms
→ fala epsilon na ramieniu zstępującym QRS (cecha prawie patognomoniczna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Arytmogenna kardiomiopatia prawokomorowa - leczenie

A

1) Leczenie zaburzeń rytmu:
→ beta-blokery (sotalol), amiodaron
→ ablacja miejsc arytmogennych
→ kardiowerter-defibrylator

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Kardiomiopatia takotsubo

A

→ wywołana stresem dysfunkcja LK
→ rodzaj ogłuszenia mięśnia sercowego obejmujący głównie koniuszkową część komory, któremu towarzyszy wzmożona kurczliwość części przypodstawnej
→ objawy jak w OZW
→ zazwyczaj u kobiet w starszym wieku
→ rozpoznanie na podstawie ECHO
→ EKG - uniesienie odcinków ST, następnie ujemne załamki T i wydłużenie QTc (zmiany ustępują po 6-12 miesiącach)
→ niekiedy niewielkie zwiększenie troponin
→ wymaga różnicowania ze świeżym zawałem
→ rokowanie dobre

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Niescalony mięsień LK

A

→ kardiomiopatia wrodzona

→ gąbczaste zmiany w mięśniu LK

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Kardiomiopatia tachyarytmiczna

A

→ występuje u chorych z przewlekłymi tachyarytmiami
→ zwykle ustępuje po leczeniu tachyarytmii
→ najczęściej rozstrzeniowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Kardiomiopatia połogowa

A

→ niewydolność skurczowa, która rozwinęła się pod koniec ciąży lub w pierwszych 5 miesiącach po porodzie, bez wcześniejszej choroby serca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Zapalenie osierdzia - definicja

A

Pierwotne/wtórne zapalenie blaszek osierdzia, któremu zazwyczaj towarzyszy gromadzenie się płynu w worku osierdziowym.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Zapalenie osierdzia - przyczyny

A

1) zakażenia:
→ wirusowe (Coxackie, enterowirusy) - NAJCZĘSTSZE!
→ bakteryjne, gruźlicze

2) Nowotwory
→ najczęściej przerzuty - rak płuca, piersi, chłoniaki
→ pierwotne (międzybłoniak osierdzia)

3) Zaburzenia metaboliczne:
→ mocznica w NN
→ niedoczynność tarczycy
→ jadłowstręt psychiczny

4) choroby układowe tkanki łącznej i inne o podłożu autoimmunologicznym
→ twardzina, SLE, RZS

5) Urazy
→ rana penetrująca KP, uszkodzenie popromienne, zespół po zawale, jatrogenne urazy

6) leki
→ prokainamid, hydralazyna, fenytoina, leki przeciwnowotworowe

7) INNE:
→ amyloidoza
→ rozwarstwienie aorty
→ nadciśnienie płucne
→ PNS
→ MOCZNICA
→ niedoczynność tarczycy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Zespół Dresslera

A

→ zmiana antygenów na kardiomiocytach po obumarciu - reakcja autoimmunologiczna

→ 2-10 tygodni po zawale mięśnia sercowego

→ nawracające zapalenie osierdzia (pericarditis), wysięk w opłucnej, gorączka, niedokrwistość i podwyższone OB

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Zapalenie osierdzia - podział ze względu na czas trwania

A

1) ostre
2) przewlekłe - > 3 miesięce
3) przetrwałe - trwające bez remisji > 4-6 tyg., ale < 3 m.
4) nawracające (po okresie bez objawów ≥ 4-6 tygodni)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Charakterystyka bólu w zapaleniu osierdzia

A

→ ostry, kłujący, o zmiennym natężeniu
→ za mostkiem/w okolicy uderzenia koniuszkowego
→ osierdziowy lub opłucnowy (podrażnienie opłucnej)
→ promieniujący do pleców, szyi, ramion lub lewego barku
→ nasila się w pozycji leżącej, przy głębokim wdechu
→ zmniejsza się w pozycji siedzącej przy pochyleniu się do przodu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Zapalenie osierdzia - objawy podmiotowe

A

1) Ból
2) Kaszel
3) Duszność
(ból nasila się przy oddechu → pacjent unika głębokich oddechów → tachypnoë → hiperwentylacja → zasadowica oddechowa)
4) Stan podgorączkowy/gorączka < 39 stopni
5) objawy zapalenia mięśnia sercowego
6) objawy tamponady serca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Zapalenie osierdzia - objawy przedmiotowe

A

TARCIE OSIERDZIOWE:

→ najlepiej słyszalne podczas wydechu u chorego w pozycji siedzącej, lekko pochylonej do przodu

47
Q

Zapalenie osierdzia - obraz pacjenta

A

→ siedzący
→ skarżący sięna SILNY BÓL W KP
→ ból pogarsza siępodczas leżenia i oddychania
→ nie wygląda na chorego

48
Q

Zapalenie osierdzia - diagnostyka

A

1) wzrost OB i CRP
2) EKG
3) ECHO (wysięk)
4) RTG KP (butelkowata sylwetka serca gdy > 250 ml płynu)
5) badanie płynu osierdziowego (ustalenie etiologii)

49
Q

Zapalenie osierdzia - zmiany w EKG

A

uogólnione poziome uniesienie odcinków ST
+
poziome obniżenie odcinków PQ

w aVR lustrzane obniżenie odcinka ST i uniesienie PQ

50
Q

Różnicowanie STEMI i zapalenia osierdzia w EKG

A

1) uniesienie ST w 2-4 odprowadzeniach → STEMI (w zapaleniu osierdzia uogólnione)
2) wypukłe uniesienie ST (fala Pardeego) → STEMI (w zapaleniu osierdzia poziome/wklęsłe)
3) ST w III > II → STEMI

51
Q

Zapalenie osierdzia - rozpoznanie

A

ECHO + obraz kliniczny (+ czasami EKG)

Ostre zapalenie osierdzia → ≥ 2 z 4 kryteriów:

1) ból w KP o charakterze osierdziowym
2) tarcie osierdziowe
3) nowe uogólnione uniesienie odcinka ST/obniżenie PQ w EKG
4) płyn osierdziowy (nowy lub nasilenie wcześniej występującego)

52
Q

Zapalenie osierdzia - leczenie nieswoiste

A

1) Leki przeciwzapalne:
→ podstawa leczenia
→ ibuprofen/ASA (+IPP)
→ kolchicyna

2) GKS
→ gdy wykluczono zakażenie
→ w zapaleniu o etiologii autoimmunologicznej/mocznicowej
→ u kobiet w ciąży (NLPZ przeciwwskazane)

3) Ograniczenie wysiłku fizycznego
→ w ostrym zapaleniu osierdzia do czasu ustąpienia objawów i normalizacji CRP, zapisu EKG oraz ECHO (u sportowców ≥ 3 miesiące)

53
Q

Perikardiocenteza

A

→ przy objawach tamponady

→ w celu pobrania materiału do badań (podejrzenie nowotworu / bakteryjnego zapalenia)

54
Q

Ropne zapalenie osierdzia - leczenie swoiste

A

1) perikardiotomia podmostkowa
2) otwarty drenaż worka osierdziowego + płukanie 0,9 % NaCl
3) antybiotykoterapia i.v.

55
Q

Zaciskające zapalenie osierdzia - informacje ogólne

A

→ następstwo przewlekłego zapalenia osierdzia
→ zmniejszenie elastyczności worka osierdziowego
→ zarośnięcie, włókniste zgrubienie i zwapnienie osierdzia
→ często w zapaleniu bakteryjnym/gruźliczym

patomechanizm → podwyższenie ciśnień napełniania komór i rozwój objawów niewydolności serca

Różnicowanie głównie z kardiomiopatią restrykcyjną!

56
Q

Zaciskające zapalenie osierdzia - objawy podmiotowe

A

mało charaktrystyczne:
→ osłabienie
→ ból w KP
→ nierówne bicie serca

57
Q

Zaciskające zapalenie osierdzia - objawy przedmiotowe

A

→ objawy przewlekłego zastoju w krążeniu dużym

→ wczesnoroskurczowy ton serca (stuk osierdziowy)

→ hipotensja z małym ciśnieniem tętna

58
Q

Zaciskające zapalenie osierdzia - rozpoznanie

A

ECHO

MRI - w celu potwierdzenia diagnozy

59
Q

Zaciskające zapalenie osierdzia - leczenie

A

Perikardiektomia (obciążona znacznąśmiertelnością)

60
Q

Objaw Kussmaula

A

poszerzenie żył szyjnych podczas wdechu

charakterystyczny dla zaciskającego zapalenia osierdzia, zaawansowanej prawokomorowej niewydolności serca

61
Q

Wirusowe zapalenie osierdzia

A

→ spontaniczna remisja częsta

→ nawroty 30-50%

62
Q

Tamponada serca - definicja

A

STAN OSTRY

płyn w worku osierdziowym → wzrost ciśnienia wewnątrzosierdziowego → upośledzenie napełniana jam serca → spadek rzutu serca → upośledzenie czynności serca

63
Q

Tamponada serca - przyczyny

A

1) zapalenie osierdzia (najczęściej gruźlicze, nowotworowe, mocznicowe)
2) Uraz serca i osierdzia (także jatrogenny)
3) Pęknięcie tętniaka rozwarstwiającego aorty wstępującej
rzadziej: choroby układowe, napromienianie KP, zawał, pneumopericardium

64
Q

Tamponada serca - objawy podmiotowe

A

1) duszność nasilająca się w pozycji leżącej
2) spadek tolerancji wysiłku fizycznego
3) kaszel
4) ból w KP
5) dysfagia
6) omdlenia, stany przedomdleniowe

65
Q

Triada Becka

A

1) HIPOTENSJA
2) CICHE TONY SERCA
3) NADMIERNIE WYPEŁNIONE ŻYŁY SZYJNE

66
Q

Tamponada serca - objawy przedmiotowe

A

1) Tachykardia
2) Tętno dziwaczne
3) Poszerzenie żył szyjnych (wzrost OCŻ)
4) Ściszenie tonów serca
5) Hipotensja

67
Q

Tamponada serca - przebieg naturalny

A

→ jeśli płyn gromadzi się powoli - osierdzie rozciąga się, do 2l płynu

→ szybkie gromadzenie się płynu - objawy tamponady przy kilkuset mililitrach płynu

OSTRA TAMPONADA PROWADZI DO WSTRZĄSU KARDIOGENNEGO I ZATRZYMANIA CZYNNOŚCI SERCA!

68
Q

Tamponada serca - ECHO

A

1) nagromadzenie płynu w worku osierdziowym (objaw tańczącego serca)
2) warstwa > 20 mm płynu w czasie rozkurzu → perikardiocenteza diagnostyczna
3) rozkurczowe zapadanie się prawego przedsionka i wolnej ściany prawej komory
4) poszerzenie żyły głównej dolnej

PODSTAWOWE BADANIE U KAŻDEGO Z PODEJRZENIEM TAMPONADY!

69
Q

Tamponada serca - EKG

A

→ mała amplituda zespołu QRS i załamków T

→ najbardziej charakterystyczna naprzemienność elektryczna zespołów QRS (wysokie i niskie)

→ w ostrej tamponadzie zmiany przypominające świeży zawał

70
Q

Tamponada serca - leczenie

A

Perikardiocenteza → zabieg ratujący życie

Perikardiektomia → w nawracającej tamponadzie

71
Q

Perikardiocenteza lecznicza

A

zabieg ratujący życie w tamponadzie serca

72
Q

Perikardiocenteza diagnostyczna

A

płyn o worku osierdziowym o niejasnej etiologii > 20 mm (w rozkurczu)

73
Q

Perikardiocenteza - technika

A

→ wykonywana pod kontrolą ECHO/fluoroskopową
→ najczęściej z dostępu podmostkowego
→ długa igła z mandrynem kierowana w stronę lewego barku pod kątem 30 stopni do płaszczyzny skóry

74
Q

Perikardiocenteza - przeciwwskazania

A

Bezwzględne:
→ tamponada serca z rozwarstwieniem aorty
→ brak przeciwwskazań bezwzględnych do nakłucia diagnostycznego

Przeciwwskazania względne:
→ niewyrównane zaburzenia krzepnięcia
→ leczenie przeciwkrzepliwe
→ płytki < 50 000/nl
→ małe i otorbione zbiorniki płynu w tylnej części jamy osierdzia
75
Q

Infekcyjne zapalenie wsierdzia (IZW) - definicja

A

→ zakażenie wsierdzia lub dużych naczyń krwionośnych KP

→ najczęściej w obrębie ZASTAWEK (głównie aortalnej i mitralnej)

76
Q

Co wzbudza podejrzenie IZW?

A

1) nowa wada zastawkowa
2) zatorowość nieznanego pochodzenia
3) posocznica nieznanego pochodzenia
4) niedawna operacja kardiochirurgiczna/zabieg dentystyczny
5) stosowanie narkotyków i.v. w wywiadzie (IZW prawej części serca)

6) Gorączka, gdy:
→ w sercu obecny jest sztuczny materiał
→ obecne wykładniki wysokiego ryzyka IZW
→ występują objawy skórne

77
Q

IZW a protezy zastawkowe

A

1) IZW rozwija się najczęściej w 5. - 6. tygodniu po operacji
2) Za związane z przebytą operacją uznaje sięIZW występujące do 12 miesięcy od operacji
3) etiologia: S. epidermidis (najczęściej)

78
Q

Etiologia IZW

A
Bakterie (90% przypadków):
zastawki naturalne → S. viridans
protezy zastawkowe → S. epidermidis
narkotyki i.v. → S. aureus
rzadko enterokoki i bakterie G(-) z grupy HACEK

obecnie najczęstsza etiologia gronkowcowa, do niedawna S. viridans

79
Q

IZW - podejrzenie

A

gorączka + nowy szmer nad sercem

gorączka + zatorowość (!!!)

IZW poprzedza bakteriemia najczęściej przez < 2 tygodnie (80% przypadków)

80
Q

IZW - objawy

A

1) gorączka/stan podgorączkowy
2) Poty
3) Szmer nad sercem (nowy/nasilenie istniejącego, 85%)

4) zakażone zatory obwodowe
→ 30%, najczęściej w IZW wywołanym przez S. aureus)
→ objawy naczyniowe
→ objawy niedokrwienia narządów

81
Q

Objawy naczyniowe w IZW

A

1) Plamki Janewaya (niebolesne zmiany krwotoczne na dłoniach i stopach)
2) Guzki Oslera (BOLESNE czerwone guzki na dłoniach i stopach (zawały)
3) Plamki Rotha (wybroczyny w siatkówce widoczne na dnie oka)
4) Objaw drzazgi (małe linijne wybroczyny pod paznokciami)

82
Q

Plamki Janewaya

A

niebolesne zmiany krwotoczne na dłoniach i stopach

obecne w IZW

83
Q

Guzki Oslera

A

BOLESNE czerwone guzki na dłoniach i stopach (zawały

obecne w IZW

84
Q

Plamki Rotha

A

wybroczyny w siatkówce widoczne na dnie oka

obecne w IZW

85
Q

Objaw drzazgi

A

małe linijne wybroczyny pod paznokciami

obecne w IZW

86
Q

IZW - ECHO

A

1) wegetacje na zastawkach
2) ruchome masy z płytek krwi, włóknika i kolonii bakteryjnych
3) niedomykalności zastawek
4) ropnie i przetoki

Musi być wykonana natychmiast po postawieniu podejrzenia IZW!

Badanie przezklatkowe jest zalecane jako badanie obrazowe pierwszego wyboru przy podejrzeniu IZW!
W razie potrzeby można uzupełnić TEE.

87
Q

IZW - posiewy krwi

A

→ ≥ 3 próbki krwi po 10 ml
→ w 30-minutowych odstępach
→ na skierowaniu zaznaczyćpodejrzenie IZW
→ po długotrwałej antybiotykoterapii posiewy mogą być ujemne przez tydzień

PRZED ROZPOCZĘCIEM ANTYBIOTYKOTERAPII!

88
Q

Kryteria Uniwersytety Duke’a - rozpoznawanie IZW

A

Kryteria duże:

1) Wynik badań obrazowych potwierdzający IZW (zazwyczaj ECHO)
2) Dodatnie wyniki posiewów krwi

Kryteria małe: FEVER

Fever → gorączka > 38

Evidences from microbiology → dodatni wynik posiewu, ale niespełniający kryterium dużego/dodatni wynik serologii typowy dla czynnego zakażenia drobnoustrojem odpowiadającym za IZW

Vascular findings → objawy naczyniowe (zatory tętnicze, septyczna zatorowość płucna, tętniak zapalny, krwawienie wewnątrzczaszkowe, objaw Janewaya)

Evidences from immmunology → KZN, guzki Oslera, plamki Rotha, obecność RF

Risk factors → wada serca/inna choroba predysponująca do IZW, przyjmowanie narkotyków i.v.

Rozpoznanie:
→ 2 duże
→ 1 duże + 3 małe
→ 5 małych

89
Q

Nawrót IZW - kiedy?

A

< 6 miesięcy
+
ten sam patogen

90
Q

Ponowne IZW

A

> 6 miesięcy
LUB
inny patogen

91
Q

IZW - leczenie

A

1) HOSPITALIZACJA
2) antybiotykoterapia i.v.
→ wielolekowa; początkowo empiryczna, następnie zgodna z antybiogramem
→ zastawki własne - leczenie 2-6 tygodni
→ zastawki sztuczne, elektrody - leczenie ≥ 6 tygodni
3) profilaktyka przeciwgrzybicza (flukonazol)

IZW nie jest wskazaniem do leczenia przeciwkrzepliwego/przeciwpłytkowego.
Jeśli przyczyną IZW jest urządzenie kardiologiczne, należy je usunąć!

92
Q

IZW - leczenie operacyjne

A

→ usunięcie zainfekowanego materiału
→ zdrenowanie ropni
→ wymiana zastawki natywnej
→ usunięcie sztucznych wszczepów (zastawka/stymulator)

93
Q

Profilaktyka IZW

A

1) profilaktyka nieswoista
2) profilaktyka z użyciem antybiotyku

JEDYNIE PRZED ZABIEGAMI STOMATOLOGICZNYMI
(w obrębie dziąsła lub okolicy okołowierzchołkowej zęba, naruszającymi ciągłość błony śluzowej), wyłącznie u osób o zwiększonym ryzyku:
→ z protezą zastawkową (w tym wszczepioną przezzskórnie)
→ po przebytym IZW
→ z siniczą WWS

94
Q

Profilaktyka antybiotykowa IZW

A

1 dawka antybiotyku na 30-60 minut przed zabiegiem

1 x amoksycylina/ampicylina 2g
u osób uczulonych na betalaktamy klindamycyna 600 mg

95
Q

Gorączka reumatyczna - ogólne informacje

A

Najczęstsza przyczyna nabytych wad serca u dzieci i młodych ludzi na świecie!

Jest powikłaniem 0,3-1,3% przypadków nieleczonego antybiotykami paciorkowcowego zapalenia gardła i migdałków na świecie.

96
Q

Gorączka reumatyczna - etiologia

A
Późne powikłanie zakażenia paciorkowcem β-hemolizującym grupy A (PBHA) - Streptococcus pyogenes - reakcja immunologiczna skierowana przecisko epitopom o budowie podobnej do białek
(mimikra molekularna): 
→ mięśnia sercowego i zastawek serca 
→ błony maziowej
→ skóry
→ podwzgórza i jądra ogoniastego
97
Q

Gorączka reumatyczna - obraz kliniczny

A

Paciorkowcowe zapalenie gardła → 2-3 tygodnie → objawy gorączki reumatycznej

98
Q

Gorączka reumatyczna - objawy

A

1) zapalenie dużych stawów (75%)
→ asymetryczne, z obrzękiem, silnym bólem;
→ tkliwość i zaczerwienienie;
→ nieleczone trwa 2-3 tygodnie; nie powoduje trwałych uszkodzeń stawów;

2) Zapalenie serca (50%)
→ najczęściej dotyczy zastawek
→ szmer HOLOSYSTOLICZNY niedomykalności zastawki mitralnej

3) pląsawica

4) Zmiany skórne
→ rumień brzeżny
→ guzki podskórne Meyneta

99
Q

Gorączka reumatyczna - badania laboratoryjne

A

1) Testy potwierdzające ostre zakażenie PBHA (szybkie testy, posiew wymazu)
2) Przyspieszone OB i zwiększone CRP - utrzymuje się do kilku miesięcy

3) Miano antystreptolizyny O (ASO):
→ w ostrym okresie > 200
→ rośnie w ciągu 1-2 tygodni od zakażenia, szczyt po 3-8 tygodniach, wysoki poziom do 6 miesięcy

100
Q

Gorączka reumatyczna - ECHO

A

→ niedomykalność mitralna

→ guzki na płatkach

101
Q

Kryteria Jonesa

A

Kryteria duże:

1) zapalenie wielostawowe
2) zapalenie serca
3) Guzki podskórne
4) Rumień brzeżny
5) Pląsawica Sydenhama

Kryteria małe:

1) ból stawów
2) gorączka
3) wzrost OB, CRP
4) wydłużony odstęp PQ

Rozpoznanie:
Potwierdzone zakażenie PBHA (ASO)
+
≥ 2 objawy duże / 1 duży + 2 małe

102
Q

Gorączka reumatyczna - leczenie

A

→ hospitalizacja
→ ASA (4-8 g/d w 4/5 dawkach podzielonych)
→ GKS (w razie ciężkich objawów zapalenia serca)

Antybiotykoyterapia:
→ w celu wyjałowienia jamy nosowo-gardłowej
→ schemat jak w ostrej anginie paciorkowcowej
→ Rozpoczęcie antybiotykoterapii w ciągu pierwszych 10 dni od wystąpienia objawów zapalenia gardła niemal całkowicie eliminuje ryzyko zajęcia serca

103
Q

Gorączka reumatyczna - profilaktyka

A

Profilaktyka pierwotna:
→ skuteczne leczenie anginy paciorkowcowej

Profilaktyka wtórna:
→ gdy ustalono pewne rozpoznanie gorączki reumatycznej
→ profilaktyka do 30. rż. i do 5 lat od wystąpienia ostatniego rzutu choroby
→ penicylina benzatynowa / erytromycyna

104
Q

Zapalenie mięśnia sercowego (ZMS) - przyczyny

A

W większości przypadków nie udaje się zidentyfikować czynnika etiologicznego.

→ najczęściej zakażenie WIRUSOWE (Parwowirus B19, HHV-6, Coxackie A i B)
→ zakażenia bakteryjne, grzybicze, pierwotniakowe, robaki
→ Leki (doksorubicyna)
→ choroby autoimmunologiczne (SLE, RZS)
→ promieniowanie jonizujące

105
Q

Objawy ZMS wywołanego Parwowirusem B19

A

→ przebiega pod maską OZW
→ dodatnie wyniki troponin
→ prawidłowy obraz w koronarografii

106
Q

ZMS - ovjawy podmiotowe

A

→ duszność (związana z NS)
→ kłujący ból w KP (niedokrwienie/zapalenie osierdzia)
→ kołatanie serca (w wyniku arytmii)

107
Q

ZMS - badania laboratoryjne

A

→ przyspieszone OB

→ martwica kardiomiocytów - wzrost CK-MB i troponin

108
Q

ZMS - EKG

A

Prawie zawsze zapis nieprawidłowy:
→ nowe nieprawidłowości w EKG
→ niespecyficzne zmiany w wielu odprowadzeniach

Najważniejsze jest wykluczenie zawału.

109
Q

ZMS - biopsja endomiokardialna

A

pacjenci z :
→ zaawansowaną NS
→ nawracającym częstoskurczem komorowym/VF
→ piorunującym przebiegiem choroby
→ możliwość rozpoznania swoistych postaci ZMS np. olbrzymiokomórkowego/eozynofilowego

110
Q

PEWNE rozpoznanie ZMS

A

możliwe tylko na postwawie BIOPSJI ENDOMIOKARDIALNEJ

111
Q

U kogo podejrzewać ZMS?

A

→ młode osoby
→ nagła niewydolność krążenia / zaburzenia rytmu / cechu zawału serca
→ prawidłowy obraz koronarograficzny

112
Q

ZMS - leczenie

A

→ ograniczenie aktywności fizycznej
→ unikanie alkoholu, NLPZ
→ leczenie objawowe i przyczynowe

113
Q

Zapalenie osierdzia - czynniki związane ze złym rokowaniem

A
Większe czynniki:
→ gorączka > 38 stopni
→ podostry początek
→ duża ilość płynu w osierdziu
→ tamponada serca
→ brak odpowiedzi na leczenie ASA/NLPZ przez ≥ tydzień

Mniejsze czynniki:
→ zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia
→ stan immunosupresji
→ uraz
→ przyjmowanie doustnych leków przeciwkrzepliwych