Choroby jelit

Question 1

Celiakia

Answer 1

Choroba jelita cienkiego o podłożu immunologicznym.

Występująca u osób z predyspozycją genetyczną - z antygenami HLA-DQ2 lub DQ8, które występują u 30–40% populacji ogólnej, ale prawie u każdej osoby chorej.

Celiakia występuje u 1% populacji ogólnej.
Kobiety chorują 2x częściej niż mężczyźni.

Question 2

Celiakia - patogeneza

Answer 2

U pacjentów z celiakią w wyniku ekspozycji na gluten produkowane są przeciwciała:

1) przeciwko transglutaminazie tkankowej – TG2
2) przeciwko endomysium – EMA
3) przeciwko deamidowanym peptydom gliadyny – DGP
4) przeciwko gliandynie - AGA

Pod wpływem przeciwciał dochodzi do rozwoju autoimmunologicznej reakcji zapalnej
prowadzącej do zaniku kosmków błony śluzowej jelita cienkiego.

Dlatego mówimy, że celiakia jest enteropatią glutenowrażliwą.

Question 3

Grupy ryzyka celiakii

Answer 3

stanowią one wskazania do badań w kierunku celiakii co kilka lat

1) cukrzyca typu 1
2) autoimmunologiczne choroby tarczycy
3) autoimmunologiczne choroby wątroby
4) zespół Downa
5) zespół Turnera
6) zespół Williamsa
7) nefropatia IgA
8) niedobór IgA
9) u krewnych 1. stopnia chorych na celiakię

Question 4

Celiakia - objawy z przewodu pokarmowego:

Answer 4

1) przewlekła biegunka
2) ból brzucha
3) objawy refluksu żołądkowo-przełykowego
4) objawy zespołu jelita drażliwego
5) niedożywienie lub utrata masy ciała
6) nawracające afty jamy ustnej
7) wymioty
8) zaparcia
9) niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby

Question 5

Gluten

Answer 5

frakcja białek obecnych w nasionach pszenicy, żyta, jęczmienia, hybryd zbóż (np. pszenżyta)

niecertyfikowany owies jest zanieczyszczony glutenem i należy go wykluczyć w diecie bezglutenowej

Question 6

Celiakia - objawy pozajelitowe

Answer 6

Obecnie zwykle dominują objawy pozajelitowe:

1) ze strony skóry – zapalenie opryszczkowate skóry (choroba Duhringa);
2) ze strony układu krwiotwórczego – niedokrwistość;
3) ze strony układu moczowo-płciowego – opóźnienie dojrzewania płciowego i pierwszej miesiączki;
4) ze strony OUN – padaczka, migrena, depresja, ataksja, polineuropatia obwodowa;
5) inne – osłabienie mięśniowe, tężyczka, niski wzrost, hipoplazja szkliwa.

Question 7

Posta klasyczna celiakii

Answer 7

dominują objawy z PP
EMA/TGA +
zanik kosmków

Question 8

Postać nietypowa celiakii

Answer 8

dominują objawy pozajelitowe
EMA/TGA +
zanik kosmków

Question 9

Postać niema

Answer 9

przebieg bezobjawowy
EMA/TGA +
zanik kosmków

Question 10

Postać latentna

Answer 10

przebieg bezobjawowy
EMA/TGA +
błona śluzowa prawidłowa na diecie zawierającej gluten, w przyszłości może wystąpić enteropatia glutenozależna

Question 11

Celiakia - przebieg choroby

Answer 11

Choroba rozpoczyna się stopniowo lub nagle.

Czynniki przyspieszające ujawnienie się choroby to np.:

• nieżyt żołądkowo-jelitowy,
• biegunka,
• ciąża,
• zabieg chirurgiczny w obrębie przewodu pokarmowego.

Zdarza się, że od wystąpienia pierwszych objawów do ustalenia rozpoznania mija nawet 10 lat.

Question 12

Powikłania celiakii

Answer 12

Nierozpoznana lub nieleczona celiakia prowadzi do powikłań:

1) z przewodu pokarmowego – rak gardła, rak przełyku, rak i chłoniak jelita cienkiego;
2) hematologicznych – hiposplenizm, chłoniak nieziarniczy;
3) ginekologicznych – niepłodność, poronienia nawykowe, poród przedwczesny, przedwczesna menopauza;
4) osteo­poroza i osteo­malacja.

Question 13

Diagnostyka celiakii

Answer 13

Diagnostyka jest miarodajna tylko wtedy, gdy była poprzedzona codziennym spożywaniem ≥ 1 posiłku zawierającego gluten przez okres ≥ 6 tyg.

Rozpoznanie na podstawie badań serologicznych i biopsji dwunastnicy.

We wszystkich przypadkach znaczenie ma również diagnostyka genetyczna.

Question 14

Wskazania do diagnostyki w kierunku celiakii

Answer 14

1) dorośli z objawami celiakii lub wynikami badań wskazującymi na zaburzenia wchłaniania,
2) bezobjawowi krewni 1. stopnia chorych na celiakię,
3) zwiększony poziom aminotransferaz o niejasnej przyczynie,
4) przesiewowo u chorych na cukrzycę typu 1.

Question 15

Celiakia - diagnostyka serologiczna

Answer 15

Testem pierwszego wyboru (bez względu na wiek) jest oznaczenie przeciwciał przeciwko transglutaminazie tkankowej (TG2) w klasie IgA.

Równocześnie należy oznaczyć całkowite stężenie IgA, żeby wykluczyć niedobór IgA.

W razie niedoboru IgA można oznaczać przeciwciała przeciwko TG2 lub DGP w klasie IgG.

Uwaga! 2–15% przypadków celiakii to tzw. celiakia seronegatywna z ujemnymi przeciwciałami.

Question 16

Celiakia - diagnostyka histopatologiczna

Answer 16

U dorosłych badanie histologiczne wycinka błony śluzowej jelita cienkiego pobranego podczas gastroduodenoskopii to podstawa rozpoznania celiakii.

Wycinki do badania pobiera się z dwunastnicy (1-2 z opuszki i ≥ 4 z części pozaopuszkowej). Ocena w skali Marsha.

Charakterystyczny jest:
- zanik kosmków jelitowych
- przerost krypt
- wzrost liczby limfocytów śródnabłonkowych
Zmiany mogą być nieciągłe i o różnym nasileniu.

Question 17

Diagnostyka genetyczna celiakii

Answer 17

Predyspozycję genetyczną ujawnia obecność HLA-DQ2 lub -DQ8.

Nieobecność tych antygenów w zasadzie wyklucza rozpoznanie celiakii.

Oznaczenie tych haplotypów jest wskazane:

• w razie wątpliwości diagnostycznych,
• u osób z grup ryzyka zachorowania,
• u osób wcześniej niediagnozowanych, na diecie bezglutenowej.

Question 18

Celiakia - badania laboratoryjne

Answer 18

Badania laboratoryjne mają charakter pomocniczy i ujawniają niektóre zaburzenia wtórne do zaniku kosmków jelita cienkiego:

1) niedokrwistość - z niedoboru żelaza, rzadziej megaloblastyczna;
2) ↓ Fe, Ca, witaminy D, witaminy B12 i kwasu foliowego;
3) hipoalbuminemia (białko ucieka przez jelita);
4) zwiększenie aktywności aminotransferaz.

Question 19

Leczenie celiakii

Answer 19

Dieta bezglutenowa do końca życia!!!

Poprawa samopoczucia po wprowadzeniu diety jest związana z regeneracją kosmków jelitowych,
co trwa zwykle od kilku tygodni do kilku miesięcy, a nawet kilku lat u osób dorosłych.

Błędem jest przechodzenie na dietę bezglutenową „na próbę”, gdyż utrudnia to późniejszą diagnostykę!

W przypadku silnego zaniku kosmków czasowo wprowadza się czasem dietę bezlaktozową.

Brak kosmków oznacza bowiem brak możliwości trawienia laktozy i wielu chorych może nie odczuwać poprawy na diecie bezglutenowej, jeśli nie wykluczy dodatkowo produktów mlecznych.

Zasadniczo jednak produkty nabiałowe nie są zabronione u większości chorych na celiakię.

Question 20

celiakia oporna na leczenie

Answer 20

objawy utrzymują się pomimo przestrzegania diety bezglutenowej

W takiej sytuacji czasami stosuje się leki immunosupresyjne – GKS, azatioprynę, cyklosporynę.

Wykonuje się również badania genetyczne HLA-DQ2 i -DQ8 celem weryfikacji rozpoznania.

Question 21

Celiakia - monitorowanie

Answer 21

Okresowo ocenia się stan odżywienia oraz przestrzeganie diety bezglutenowej.

Pośrednio o przestrzeganiu diety świadczy nieobecność przeciwciał przeciwko TG2 i EMA.

Okresowo wykonuje się również badania kontrolne.

Question 22

Inne nietolerancje pokarmowe związane z glutenem

Answer 22

Gluten jest czynnikiem toksycznym w celiakii, ale również alergii na gluten/pszenicę oraz nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten (tzw. gluten sensitivity) – nie są to synonimy!

Gluten jest jednym z najczęstszych (po mleku) alergenów. 10–25% osób z alergią pokarmową ma objawy uczulenia na to białko.

Szacuje się, że ok. 6% populacji ma nadwrażliwość na gluten – spożywając go, zgłaszają objawy,
jednak diagnostyka w kierunku celiakii i alergii pokarmowej jest ujemna.

Question 23

Alergia na pszenicę

Answer 23

+ testy skórne na alergenowo swoiste IgE

leczenie: eliminacja pszenicy

Question 24

Nietolerancja laktozy

Answer 24

Metaboliczna nietolerancja niealergiczna związana z niedoborem laktazy lub jego zmniejszoną aktywnością (hipolaktazją). W warunkach prawidłowych enzym jest obecny w błonie śluzowej jelita cienkiego i trawi laktozę do glukozy i galaktozy.

Przy jego niedoborze laktoza jest rozkładana przez florę bakteryjną jelita grubego.
W wyniku rozkładu bakteryjnego powstają gazy (dwutlenek węgla, wodór, metan, wodorotlenki),
które wywołują u niektórych pacjentów, po spożyciu produktów zawierających laktozę, objawy:
1) wzdęcia, uczucie napięcia i pełności brzucha;
2) przelewanie i kruczenie;
3) bóle brzucha;
4) wiatry;
5) biegunki.

Question 25

Nietolerancja laktozy - epidemiologia

Answer 25

Niedobór laktazy – czyli całkowity niedobór enzymu – jest uwarunkowany genetycznie i bardzo rzadki.

Hipolaktazja natomiast jest częsta – w Polsce dotyczy 20–37% osób dorosłych.

Zmniejszona aktywność laktazy może być uwarunkowana genetycznie, ale może być również wtórna do uszkodzenia powierzchni błony śluzowej jelita lub pojawiać się z wiekiem (aktywność enzymu fizjologicznie spada o 90% w porównaniu z wiekiem niemowlęcym).

Question 26

Nietolerancja laktozy - diagnostyka

Answer 26

wodorowy test oddechowy po obciążeniu laktozą - daje informacje o braku prawidłowego trawienia laktozy w jelicie cienkim i produkcji wodoru w procesie fermentacji w jelicie grubym

Złoty standard diagnostyczny (rzadko wykorzystywany ze względu na inwazyjność) - endoskopia z biopsją i oceną aktywności laktazy w rąbku szczoteczkowym

Question 27

Nietolerancja laktozy - leczenie

Answer 27

W zależności od nasilenia dolegliwości:

1) ograniczenie spożycia produktów zawierających laktozę,
2) całkowitą rezygnację ze spożywania produktów zawierających laktozę,
3) stosowanie preparatów zawierających farmakologiczne postacie laktazy.

Wskazana jest wizyta u dietetyka, który ułoży prawidłową i pełnowartościową dietę z uwzględnieniem innych źródeł wapnia, magnezu i witamin B2 i B12.

Question 28

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Answer 28

rozlane nieswoiste zapalenie błony śluzowej:

1) odbytnicy
2) odbytnicy i okrężnicy

Zmiany mają charakter ciągły i obejmują tylko jelito grube i tylko błonę śluzową.

Wg Szczeklika:

1) zapalenie odbytnicy
2) postać dystalna (lewostronna) - zmiany nie przekraczają zagięcia śledzionowego okrężnicy, możliwe leczenie miejscowe
3) postać rozległa - konieczne leczenie systemowe

Question 29

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego - patogeneza

Answer 29

Czynniki genetyczne i środowiskowe:

1) rodzinne występowanie – 6–7% przypadków
2) bakterie flory jelitowej - niektóre szczepy E. coli i B. vulgatus
3) osoby po appendektomii wykonanej przed 20. r.ż. rzadziej chorują na WZJG
4) palenie tytoniu nie ma raczej wpływu na przebieg choroby

Czynniki immunologiczne: aktywacja limfocytów Th2, zwiększona synteza przeciwciał, przewaga cytokin prozapalnych.

Question 30

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego - objawy

Answer 30

1) biegunka (do 20 wypróżnień dziennie)
2) domieszka krwi w kale
3) osłabienie, utrata masy ciała
4) zajęcie odbytnicy → zaparcie, krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego
5) ciężki rzut → gorączka, odwodnienie, tachykardia, obrzęki, bolesność uciskowa brzucha

Question 31

WZJG - przebieg choroby

Answer 31

Przebieg choroby jest przewlekły z ostrymi rzutami i remisjami.

Czynniki wywołujące rzuty:

1) stres psychiczny
2) zmiany w sposobie odżywiania
3) leki przeciwbólowe (NLPZ)
4) antybiotyki

Question 32

kryteria Truelove’a i Wittsa

Answer 32

Klasyfikacja kliniczna ciężkości rzutu WZJG

1) lekki 
<4 wypróżnienia z domieszką krwi na dobę
temperatura ciała <37,5°C
częstotliwość rytmu serca <90/min
stężenie hemoglobiny >11,5 g/dl
OB <20 mm po 1 h
CRP w normie

2) ciężki (występuje u chorych z zajęciem większego odcinka jelita grubego, zwykle całej lewej połowy lub całej okrężnicy)
≥6 wypróżnień z domieszką krwi na dobę oraz ≥1 z następujących:
gorączka >37,8°C
częstotliwość rytmu serca >90/min
stężenie hemoglobiny <10,5 g/dl
OB >30 mm po 1 h
CRP >30 mg/l

3) umiarkowany: ≥4 wypróżnienia z krwią na dobę, jeśli temperatura ≤37,8°C, częstotliwość rytmu serca ≤90/min, stężenie hemoglobiny ≥10,5 g/dl, OB ≤30 mm po 1 h, CRP ≤30 mg/l (cechy pośrednie między rzutami lekkim i ciężkim).

Question 33

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego - diagnostyka

Answer 33

Rozpoznanie choroby stawia się na podstawie połączenia:

1) obrazu klinicznego
2) endoskopii
3) wyniku badania histologicznego wycinka błony śluzowej jelita grubego

Należy wykluczyć przyczynę infekcyjną biegunki (w tym zakażenie C. difficile).

Question 34

WZJG - badania endoskopowe

Answer 34

Fiberosigmoidoskopia:

• pierwsze badanie – bez przygotowania jelita, żeby nie zmienić obrazu endoskopowego choroby
• na podstawie wyglądu błony śluzowej jelita ocenia się aktywność choroby
• do rozpoznania konieczne jest pobranie wycinka do badania histopatologicznego

ocena zmian zaawansowania w endoskopii zgodnie z klasyfikacją Mayo (0, 1, 2, 3)

Kolonoskopia:

• nie jest badaniem pierwszego rzutu
• przeciwwskazana w aktywnym zapaleniu i ostrych powikłaniach jelitowych

Question 35

WZJG - badania obrazowe

Answer 35

1) RTG przeglądowe jamy brzusznej – w ciężkich rzutach rozdęcie okrężnicy.
2) Kontrastowy wlew doodbytniczy – nie w ciężkim rzucie choroby, obecnie rzadko wykonywany.
3) USG, TK, MR – pozwalają ocenić zasięg zmian zapalnych bez wykonywania kolonoskopii.

Question 36

Zmiany w badaniach endoskopowych i obrazowych w przebiegu WZJG:

Answer 36

1) owrzodzenia błony śluzowej
2) polipy rzekome
3) zanik haustracji i skrócenie jelita – obraz rury
4) zwężenie światła jelita grubego

W okresach remisji obraz błony śluzowej może być prawidłowy (Mayo 0)

Question 37

WZJG - badania laboratoryjne

Answer 37

1) cechy stanu zapalnego: ↑ CRP i OB, nadpłytkowość, leukocytoza
2) w ciężkich rzutach – niedokrwistość, hipoalbuminemia, zaburzenia elektrolitowe
3) przeciwciała pANCA obecne u ~60% pacjentów – różnicowanie z chorobą Leśniowskiego i Crohna
4) ↑ kalprotektyny w kale

W każdym zaostrzeniu WZJG należy wykonać badanie w kierunku zakażenia C. difficile.

Question 38

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego - leczenie

Answer 38

Leczenie dzieli się na:

1) leczenie indukujące remisję – celem jest wygojenie błony śluzowej i ustąpienie zmian zapalnych
2) leczenie podtrzymujące – celem jest zapobieganie nawrotom choroby

W przypadku powikłań choroby i nieskuteczności leczenia zachowawczego stosuje się leczenie operacyjne.

Question 39

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego - leczenie indukujące remisję w postaci lekkiej i umiarkowanej ostrego rzutu

Answer 39

Rzut lekki (leczenie ambulatoryjne) lub umiarkowany (hospitalizacja, eliminacja mleka z diety, uzupełnianie niedoborów):

zapalenie odbytnicy → MESALAZYNA czopki/wlewki p.r. 1 g/d
ew. dodanie mesalazyny p.o. / GKS p.r
przypadki oporne → leczenie immunosupresyjne

postać lewostronna → MESALAZYNA czopki/wlewki p.r. 1 g/d + p.o. > 2g/d
ew. BUDESONID MMX 9 mg/dobę / GKS ogólnoustrojowo

postać rozległa → MESALAZYNA czopki/wlewki p.r. 1 g/d + p.o. 3-4 g/d
ew. BUDESONID MMX 9 mg/dobę / GKS ogólnoustrojowo

pouchitis → METRONIDAZOL, CIPROFLOKSACYNA

Question 40

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego - leczenie indukujące remisję w postaci ciężkiej ostrego rzutu

Answer 40

Rzut ciężki

→ bezwzględna hospitalizacja

→ badania

1. w kierunku toksyn C. difficile
2. sigmoidoskopia bez przygotowania
3. pobranie wycinków w kierunku CMV
4. RTG przeglądowy JB w celu wykrycia powikłań

→ uzupełnienie i.v. niedoborów wody, elektrolitów, albumin, ew. przetoczenie krwi

→ profilaktyka przeciwzakrzepowa

→ GKS i.v.: HYDROKORTYZON, METYLOPREDNIZOLON, w razie nietolerancji CYKLOSPORYNA

→ gdy brak poprawy po 3 dniach: CYKLOSPORYNA, INFLIKSYMAB, TAKROLIMUS, ADALIMUMAB, GOLIMUMAB, WEDOLIZUMAB, TOFACYTYNIB

→ gdy brak poprawy po kolejnych 4 - 7 dniach : rozważenie kolektomii

Question 41

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego - leczenie podtrzymujące

Answer 41

zalecane u wszystkich chorych na WZJG

1) Postępowanie niefarmakologiczne - unikanie:
- stresu
- zakażeń przewodu pokarmowego
- przyjmowania antybiotyków doustnych
- NLPZ
- mleka w diecie

2) Farmakologiczne leczenie podtrzymujące:
- mesalazyna (pochodna 5-ASA) - p.r. lub p.o. w zależności od postaci choroby, czasem obie formy razem
- w razie nietolerancji / braku skuteczności – azatiopryna, merkaptopuryna

Gdy remisję uzyskano za pomocą leku biologicznego, można kontynuować leczenie lekiem biologicznym.

U chorych z pierwotnym stwardniającym zapaleniem dróg żółciowych możesz zastosować kwas ursodeoksycholowy w celu prewencji raka jelita grubego.

Question 42

Powikłania jelitowe WZJG

Answer 42

1) polipowatość zapalna – u 13%, najczęstsze miejscowe powikłanie
2) ostre rozdęcie okrężnicy (megacolon toxicum) - potencjalnie śmiertelne powikłanie

3) rak jelita grubego – ryzyko wzrasta wraz z czasem trwania choroby
po 10 latach u 2% chorych, a po 20 latach – u 8%;

4) inne – perforacja okrężnicy, krwotok z jelita, zwężenie jelita, przetoki, ropnie, szczelina odbytu

Question 43

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego - monitorowanie

Answer 43

Rutynowe wykonywanie badań w monitorowaniu choroby:

1) morfologia, CRP, OB, elektrolity, frakcje białkowe;
2) wykrywanie powikłań ze strony wątroby i dróg żółciowych – ALP, GGTP, bilirubina;
3) kolonoskopia – pierwsze badanie po 8 latach choroby, badanie wykonuje się w remisji, z pobraniem wycinków z całej długości jelita grubego.

Question 44

Choroba Leśniowskiego i Crohna

Answer 44

przewlekłe, przeważnie ziarniniakowe zapalenie
o nieznanej etiologii, które od WZJG odróżniają następujące cechy:

1) jest pełnościenne – zajmuje nie tylko błonę śluzową
2) zmiany zapalne są odcinkowe, a nie rozlane, i są przedzielone odcinkami zdrowymi
3) może dotyczyć każdego odcinka przewodu pokarmowego od jamy ustnej aż do odbytu

Choroba dotyczy głównie ludzi młodych i zaczyna się przed 30. r.ż.

Question 45

Choroba Leśniowskiego i Crohna - objawy

Answer 45

1) osłabienie
2) gorączka - u 30% pacjentów
3) utrata masy ciała - u 60% z powodu niedostatecznego odżywiania lub upośledzonego wchłaniania

Pozostałe objawy są zależne od lokalizacji, rozległości
i stopnia zaawansowania zmian w przewodzie pokarmowym.

Question 46

Postać klasyczna choroby LC

Answer 46

z zajęciem końcowego odcinka jelita krętego (40–50% chorych):

1) początek zazwyczaj skryty, rzadziej ostry – przypomina wtedy ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
2) pierwsze objawy – niedokrwistość, gorączka, czasem zgięciowy przykurcz w prawym stawie biodrowym wywołany ropniem zakątniczym
3) ból brzucha – u 80% chorych, w prawym dolnym kwadrancie brzucha, nasila się po posiłkach
4) biegunka, rzadko z domieszką krwi
5) wyczuwalny guz w prawym dolnym kwadrancie jamy brzusznej – u 30% pacjentów

6) przy rozległym zajęciu jelita cienkiego – zespół upośledzonego wchłaniania
(biegunka tłuszczowa, niedokrwistość, hipoalbuminemia, niedobory witamin - głównie B12, niedożywienie, wyniszczenie)

Question 47

choroba LC - postać z zajęciem jelita grubego

Answer 47

(30–40% razem z jelitem cienkim, 20% izolowane):

1) objawy przypominają WZJG
2) pierwszy objaw u 50% pacjentów – biegunka
3) ból brzucha

Question 48

choroba LC - inne objawy zależne od lokalizacji choroby

Answer 48

1) jama ustna – ból, afty, owrzodzenia
2) przełyk – dysfagia, odynofagia
3) żołądek i dwunastnica – ból brzucha, wymioty

4) okolica odbytu – wyrośla skórne, owrzodzenia, szczeliny, ropnie i przetoki okołoodbytowe.
Występują u 50–80% chorych z zajęciem jelita grubego i mogą być pierwszym objawem choroby.

Question 49

Choroba Leśniowskiego i Crohna - przebieg

Answer 49

Choroba ma przebieg przewlekły i wieloletni.
W jej przebiegu występują naprzemienne okresy zaostrzeń i remisji.

Często jednak objawy utrzymują się stale i powodują znaczne inwalidztwo oraz konieczność operacji z powodu powikłań choroby (u 50% pacjentów w ciągu 20 lat trwania choroby).

Question 50

Choroba Leśniowskiego i Crohna - diagnostyka

Answer 50

Rozpoznanie opiera się na potwierdzeniu odcinkowych zmian zapalnych w przewodzie pokarmowym, często o charakterze zapalenia ziarniniakowego, w badaniach:

1) endoskopowych
2) radiologicznych
3) histologicznych

Nie ma ścisłych kryteriów rozpoznania, a zwłaszcza odróżnienia ChLC jelita grubego od WZJG.

Question 51

Choroba LC - badania endoskopowe

Answer 51

Ileokolonoskopia (kolonoskopia z oceną końcowego odcinka jelita krętego):

1) podstawowe badanie diagnostyczne
2) pobiera się po ≥ 2 wycinki z jelita krętego i każdego segmentu jelita grubego
3) wczesne zmiany – drobne aftowate owrzodzenia błony śluzowej
4) później nieregularny obrzęk i głębokie owrzodzenia o różnym kształcie
5) typowo linijne owrzodzenia poprzeczne i podłużne – efekt „brukowania”

Question 52

choroba LC - inne badania endoskopowe:

Answer 52

1) rektoskopia – zwężenie światła odbytnicy, owrzodzenia, w 50% prawidłowy wygląd śluzówki, ale w badaniu histopatologicznym zapalenie ziarniniakowe
2) endoskopia kapsułkowa – przy podejrzeniu zmian jelita cienkiego, ale nie, gdy podejrzenie zwężenia,
3) enteroskopia – umożliwia pobranie wycinków z jelita cienkiego, poszerzanie zwężeń i tamowanie krwawień.

Question 53

Choroba LC - badania radiologiczne

Answer 53

1) Pasaż jelita cienkiego lub kontrastowy wlew doodbytniczy: zmiany odcinkowe – pojedyncze lub mnogie zwężenia, głębokie owrzodzenia – obraz „kolców róży” lub „spinek do mankietów”, przetoki.

2) USG, TK i MR:
czułość w rozpoznawaniu ChLC 80%, ujawnienie ropni i przetok, ocena ściany jelita i szerokości światła.

Question 54

choroba LC - badanie histologiczne

Answer 54

1) brak patognomonicznych cech histologicznych;
2) u 60% pacjentów w ścianie jelita nieserowaciejące ziarniniaki z komórek nabłonkowatych, komórek olbrzymich wielojądrowych typu Langhansa i limfocytów.

Question 55

choroba LC - badania laboratoryjne

Answer 55

1) cechy stanu zapalnego – leukocytoza, niedokrwistość, nadpłytkowość, ↑ CRP i OB
2) niedoborowa hipoproteinemia z hipoalbuminemią, hipokaliemia
3) (+) przeciwciała przeciwko Saccharomyces cerevisiae (ASCA) – różnicowanie z WZJG
4) ↑ kalprotektyny i laktoferyny w kale
5) badania mikrobiologiczne stolca (w tym w kierunku C. difficile) – przy rozpoznaniu i zaostrzeniach

Question 56

LC - ocena aktywności choroby

Answer 56

Ocena aktywności choroby jest istotnym elementem badań klinicznych oraz kwalifikacji do leczenia biologicznego.

U dorosłych stosuje się w tym celu indeks CDAI

U dzieci stosuje się indeks aktywności ChLC w modyfikacji Ryżki i Woynarowskiego

Question 57

Choroba Leśniowskiego i Crohna - leczenie indukujące remisję

Answer 57

Rzut lekki/umiarkowany → BUDESONID p.o. 12 tygodni

Rzut umiarkowany/ciężki → GKS systemowo przez 12 tygodni
→ jeśli steroidooporność: rozważyć leczenie chirurgiczne, leczenie biologiczne
→ jeśli steroidozależność: dodanie azatiopryny/merkaptopuryny/metotreksatu → jeśli po 12 tygodniach brak poprawy: leczenie biologiczne

Question 58

Choroba Leśniowskiego i Crohna - leczenie podtrzymujące

Answer 58

utrzymanie leku biologicznego bądź azatiopryny/merkaptopuryny/metotreksatu

Question 59

Leczenie żywieniowe w LC

Answer 59

Ważnym elementem wspomagającym leczenie aktywnej choroby jest leczenie żywieniowe. Jest ono również stosowane w profilaktyce i leczeniu niedożywienia, zwłaszcza u chorych z przetokami.

U dorosłych chorych nie zaleca się stosowania samego leczenia żywieniowego w indukcji remisji, z wyjątkiem chorych niewyrażających zgody na leczenie farmakologiczne.

U dzieci wyłączne leczenie żywieniowe jest jednak preferowaną metodą indukcji remisji, o skuteczności porównywalnej z GKS.

Question 60

Choroba Leśniowskiego i Crohna - leczenie operacyjne

Answer 60

Wskazania do zabiegu operacyjnego – NAGŁE:

1) całkowita niedrożność wskutek zwężenia jelita cienkiego
2) masywny krwotok
3) perforacja z rozlanym zapaleniem otrzewnej

Wskazania do zabiegu operacyjnego – PILNE:
Brak wyraźnej poprawy w ciągu 7–10 dni intensywnego leczenia zachowawczego ciężkiego rzutu rozległej choroby okrężnicy.

Wskazania do zabiegu operacyjnego – WYBIÓRCZE (najczęstsze):

1) przetoki zewnętrzne i wewnętrzne
2) infekcyjne powikłania wewnątrzbrzuszne
3) rozległe zmiany okołoodbytowe
4) stwierdzenie lub podejrzenie raka
5) przewlekłe inwalidztwo z powodu stałych objawów
6) opóźnienie rozwoju fizycznego z zahamowaniem wzrastania u dzieci

Question 61

Powikłania jelitowe choroby LC

Answer 61

1) przetoki wewnętrzne (między jelitem cienkim a kątnicą, inną pętlą jelita cienkiego, esicą, pęcherzem moczowym i pochwą) i zewnętrzne (okołoodbytowe, jelitowo-skórne)
2) ropnie międzypętlowe
3) zwężenie światła jelita z objawami niepełnej niedrożności, rzadko ostra niedrożność jelit
4) masywny krwotok
5) wolna perforacja z rozlanym zapaleniem otrzewnej
6) zwiększenie ryzyka raka jelita grubego (mniejsze niż w przypadku WZJG)

Question 62

Powikłania pozajelitowe WZJG i ChLC

Answer 62

1) Zmiany kostno-stawowe:
zapalenie stawów - NAJCZĘSTSZE, osteopenia, osteoporoza

2) Zmiany w wątrobie i drogach żółciowych:
stłuszczenie wątroby, pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych, rak dróg żółciowych

3) Zmiany skórne:
rumień guzowaty, zgorzelinowe zapalenie skóry

4) Zmiany oczne:
zapalenie spojówek, zapalenie tęczówki, zapalenie naczyniówki

5) Powikłania naczyniowe:
żylna choroba zakrzepowo-zatorowa

Question 63

Powikłaniami pozajelitowe w ChLC

Answer 63

1) kamica żółciowa (30% chorych z zajęciem jelita krętego)
2) palce pałeczkowate (40–60% pacjentów z ciężkimi rzutami choroby)
3) kamica moczowa (10%)

Question 64

Zespół jelita drażliwego (ang. irritable bowel syndrome, IBS) - definicja

Answer 64

przewlekła choroba jelita cienkiego i grubego, o nieznanej przyczynie, objawiająca się bólami brzucha
i zaburzeniami rytmu wypróżniania

Objawy nie mają przyczyny organicznej ani biochemicznej.

Zespół należy do tzw. czynnościowych chorób jelit.
Obecnie mówi się raczej o zaburzeniach interakcji jelitowo-mózgowych.

Question 65

IBS - epidemiologia

Answer 65

Częstość zespołu jelita drażliwego w populacji ogólnej to ok. 11%.

Zachorowania obserwuje się we wszystkich grupach wiekowych, jednak połowa pacjentów zgłasza pierwsze objawy przed 35. rokiem życia.

IBS stwierdza się 2-krotnie częściej u kobiet.

Aż u 70–90% pacjentów z IBS współistnieją zaburzenia psychiczne (zaburzenia osobowości, lękowe lub depresja).

Question 66

Patogeneza IBS

Answer 66

Patogeneza IBS jest wieloczynnikowa – udział w niej mają:

1) zaburzenia regulacji osi mózg-jelito;
2) zaburzenia mikrobioty jelitowej (dysbioza);
3) nieprawidłowa motoryka przewodu pokarmowego;
4) nadwrażliwość trzewna i zaburzenia funkcji immunologicznej błony jelita;
5) przebycie biegunki infekcyjnej;
6) czynniki genetyczne, dietetyczne i psychospołeczne.

Question 67

IBS - objawy

Answer 67

Głównym objawem IBS jest ból brzucha:

1) stały lub nawracający;
2) najczęściej zlokalizowany w podbrzuszu i lewym dolnym kwadrancie;
3) może być ostry, kurczowy i nękający;
4) nie budzi w nocy;
5) jest związany ze zmianą rytmu wypróżnień.

Inne objawy: wzdęcie brzucha, domieszka śluzu w kale, nudności, wymioty i zgaga.

Bólowi brzucha towarzyszą biegunki lub zaparcia.

Biegunki są poprzedzone gwałtownym parciem i występują typowo:

1) po posiłkach,
2) w sytuacjach stresowych,
3) w godzinach porannych.

W przypadku zaparcia stolec oddawany jest z wysiłkiem, często z uczuciem niepełnego wypróżnienia.

Question 68

IBS - postacie

Answer 68

Na podstawie dominujących objawów i wyglądu stolca wyróżnia się postacie:

1) z dominującą biegunką,
2) z dominującym zaparciem,
3) ze zmiennym rytmem wypróżnień (mieszaną),
4) nieokreśloną.

Question 69

Kryteria rozpoznania zespołu jelita drażliwego według wytycznych rzymskich IV

Answer 69

1) Nawracający ból brzucha spełniający ≥2 z poniższych:
- ma związek z wypróżnieniem
- ma związek ze zmianą częstotliwości wypróżnień
- ma związek ze zmianą uformowania stolca

2) ból pojawia się ≥ 1 w tygodniu
3) Objawy trwają ≥ 3 miesiące
4) Początek objawów przed ≥ 6 miesiącami

Question 70

IBS - rozpoznanie

Answer 70

Rozpoznanie ustala się na podstawie objawów klinicznych spełniających kryteria rzymskie IV.

Nie istnieją testy potwierdzające, jednak pomocniczo wykonuje się badania: morfologii krwi, CRP, kalprotektyny/laktoferyny w stolcu – celem różnicowania z nieswoistymi zapaleniami jelit.

U pacjentów > 50. r.ż. oraz u młodszych z objawami alarmowymi lub czynnikami ryzyka wystąpienia choroby organicznej, a także biegunką utrzymującą się pomimo leczenia, należy wykonać kolonoskopię.

Question 71

IBS - objawy alarmowe

Answer 71

Objawy alarmowe wskazujące na przyczynę organiczną i wymagające wykonania kolonoskopii:

1) gorączka,
2) zmniejszenie masy ciała,
3) krew w stolcu,
4) niedokrwistość,
5) nieprawidłowości w badaniu przedmiotowym,
6) rak lub zapalne choroby jelit w wywiadzie rodzinnym.

Question 72

IBS - diagnostyka różnicowa (badania)

Answer 72

W zależności od objawów towarzyszących, w diagnostyce różnicowej można również wykonać badania:

• badania biochemiczne krwi
• TSH (w postaci z biegunką, w razie klinicznego podejrzenia nadczynności tarczycy)
• badania serologiczne w kierunku celiakii
• badania kału w kierunku zakażeń bakteryjnych i zarażeń pasożytniczych (w postaci z biegunką);
• test oddechowy w kierunku zespołu rozrostu bakteryjnego (w postaci z biegunką lub mieszanej);
• test tolerancji laktozy lub 2–tygodniowa próba stosowania diety bezlaktozowej

U chorych na postać biegunkową w trakcie kolonoskopii należy pobrać wycinki w celu wykluczenia mikroskopowego zapalenia jelita grubego.

Question 73

IBS - przebieg

Answer 73

Badanie przedmiotowe zazwyczaj nie wykazuje istotnych odchyleń – u niektórych chorych stwierdza się tkliwość w rzucie esicy.

U większości chorych dolegliwości uporczywie nawracają.

Mimo to choroba ma łagodny przebieg i nigdy nie prowadzi do wyniszczenia ani innych poważnych następstw.

Question 74

IBS - leczenie niefarmakologiczne

Answer 74

1) Jedyne metody z silnymi zaleceniami Polskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego:

• edukacja pacjenta, zapewnienie o opiece,
• przewlekle stosowana dieta bogata w błonnik rozpuszczalny,
• olejek z mięty pieprzowej.

2) Inne metody o słabej sile dowodów w badaniach:
wysiłek fizyczny, redukcja masy ciała, probiotyki, dieta low-FODMAP, STW 5 (Iberogast).

Question 75

IBS - leczenie farmakologiczne

Answer 75

Leczenie farmakologiczne dostępne w Polsce:

1) leki rozkurczowe – hioscyna, drotaweryna;
2) leki przeciwdepresyjne – trójpierścieniowe (amiptryptylina), SSRI;
3) ryfaksymina – postać z dominującą biegunką i mieszana – terapia 14 dni, ew. kolejne cykle co 4 tyg.;
4) makrogole (glikol polietylenowy) – postać z dominującym zaparciem;
5) loperamid – postać z dominującą biegunką;
6) symetykon, dimetykon – na wzdęcia.

Jeśli leczenie nie przynosi efektów, a nasilenie objawów wiąże się ze stresem lub zaburzeniami emocjonalnymi, może być skuteczne leczenie psychologiczne:

1) terapia poznawczo-behawioralna,
2) hipnoterapia,
3) trening relaksacyjny.

Question 76

Rzekomobłoniaste zapalenie jelit

Answer 76

Biegunka związana z antybiotykoterapią - nawet 30% pacjentów

70–80% biegunek w trakcie lub 2 miesiące po zakończeniu antybiotykoterapii to biegunki nieswoiste związane z:

1) bezpośrednim wpływem antybiotyku na przewód pokarmowy,
2) zmianami mikrobioty jelitowej.

15–25% jest związane z selekcją szczepów opornych na antybiotyki – najczęściej C. difficile.

Question 77

Rzekomobłoniaste zapalenie jelit - etiologia

Answer 77

Rzekomobłoniaste zapalenie jelit to najcięższa postać biegunki związanej z antybiotykoterapią i jedna z cięższych manifestacji zakażenia Clostridioides difficile.

Beztlenowe laseczki C. difficile w wyniku stosowania szerokospektralnej antybiotykoterapii nadmiernie rozmnażają się w świetle jelita i wytwarzają toksyny A i B.

Toksyny powodują m.in. ostrą biegunkę i wytwarzanie błon rzekomych w postaci szarożółtych tarczek
na powierzchni śluzówki jelita grubego.

Question 78

Czynniki ryzyka zakażenia C. difficile

Answer 78

1) aktualna lub niedawna antybiotykoterapia – głównie: klindamycyna, fluorochinolony, cefalosporyny;
2) hospitalizacja lub pobyt w domu opieki;
3) podeszły wiek;
4) choroby współistniejące;
5) stosowanie IPP lub antagonistów H2;
6) zabiegi chirurgiczne jamy brzusznej, utrzymywanie sondy żołądkowej.

Question 79

Objawy rzekomobłoniastego zapalenia jelit

Answer 79

1) biegunka – nawet do 30 wypróżnień dziennie, wodnista, rzadko z domieszką krwi,
2) kurczowy ból brzucha w dolnych kwadrantach,
3) gorączka,
4) w ciężkich przypadkach – odwodnienie, wstrząs.

Question 80

Rozpoznanie zakażenia C. difficile

Answer 80

1) obecność w stolcu biegunkowym szczepu C. difficile wytwarzającego toksyny;
2) u chorego z typowymi objawami.

Question 81

Rozpoznanie rzekomobłoniastego zapalenia jelit

Answer 81

1) typowy obraz endoskopowy

oraz potwierdzenie zakażenia C. difficile.

Question 82

Rzekomobłoniaste zapalenie jelit - przebieg

Answer 82

Przebieg łagodny
u wielu chorych, z samoistnym ustąpieniem biegunki 5–10 dni po przerwaniu antybiotykoterapii.

Przebieg ciężki
liczba leukocytów we krwi obwodowej ≥ 15 000/µl lub stężenie kreatyniny > 1,5 mg/dl (132,6 µmol/l).

Przebieg piorunujący
hipotensja, wstrząs, niedrożność jelit, ostre rozdęcie okrężnicy (megacolon toxicum).

Question 83

Rzekomobłoniaste zapalenie jelit - leczenie

Answer 83

Przebieg łagodny
odstawienie antybiotyku lub zamiana na inny (rzadko wywołujący chorobę – aminoglikozyd lub doksycyklinę).

Przebieg ciężki
hospitalizacja, wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych i hipoalbuminemii, kontrola powikłań.

Przebieg piorunujący
leczenie operacyjne – subtotalna resekcja okrężnicy

Question 84

Kiedy włącza się leczenie farmakologiczne RZJG?

Answer 84

Leczenie farmakologiczne włącza się:
1) gdy objawy nie ustępują po odstawieniu antybiotyku,
2) w przypadku potwierdzonego związku choroby z C. difficile,
3) w oczekiwaniu na wyniki badań mikrobiologicznych
u chorych z dużym prawdopodobieństwem zakażenia.

Nie należy stosować leków hamujących perystaltykę jelit – loperamidu, opioidów. Chcemy bowiem pozbyć się toksyn C. difficile, a nie zatrzymywać ich dłużej w świetle jelit.

Question 85

Łagodny przebieg RZJB - antybiotykoterapia przy pierwszym zakażeniu

Answer 85

1) Wankomycyna 4 x 125 mg p.o. przez 10 dni
2) Fidaksomycyna 2x200 mg p.o. przez 10 dni
3) Metronidazol 3 x 500 mg p.o. przez 10 dni *
* jeśli niedostępne wankomycyna/fidaksomycyna

Question 86

Ciężki przebieg RZJG - antybiotykoterapia przy pierwszym zakażeniu

Answer 86

1) Wankomycyna 4 x 125 mg p.o. przez 10 dni

2) Fidaksomycyna 2x200 mg p.o. przez 10 dni

Question 87

Przebieg piorunujący RZJG - antybiotykoterapia przy pierwszym zakażeniu

Answer 87

Wankomycyna 4 x 500 mg p.o.
+
Metronidazol 3 x 500 mg i.v.

w przypadku niedrożności jelit dodatkowo wankomycyna w postaci wlewek doodbytniczych

Question 88

Rzekomobłoniaste zapalenie jelit - monitorowanie

Answer 88

Monitorowanie opiera się na obserwacji ustępowania objawów klinicznych.
Dodatnie wyniki badań mikrobiologicznych utrzymują się do ok. 6 tyg. po zakończeniu antybiotykoterapii.

Poprawa następuje zazwyczaj w ciągu 3 dni – ustępuje ból brzucha, biegunka i gorączka.
Jeśli stan chorego pogarsza się lub nie zmienia przez 5–6 dni, należy zmienić leczenie.

Ponowne pojawienie się objawów w ciągu 3–21 dni od zakończenia leczenia sugeruje nawrót choroby.

Question 89

Leczenie nawrotów RZJG

Answer 89

I nawrót:
W zależności od antybiotykoterapii stosowanej w pierwszym zakażeniu:

metronidazol → wankomycyna

wankomycyna → fidaksomycyna / wankomycyna (przedłużone podawanie ze stopniowym zmniejszaniem dawki)

fidaksomycyna → wankomycyna (przedłużone podawanie ze stopniowym zmniejszaniem dawki)

kolejne nawroty:

1) fidaksomycyna
2) wankomycyna (przedłużone podawanie ze stopniowym zmniejszaniem dawki)
3) wankomycyna a następnie ryfaksymina 3 x 400 mg 20 dni
4) przeszczepienie mikrobioty jelitowej

Question 90

Powikłania rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego

Answer 90

1) piorunujące zapalenie jelita grubego i ostre rozdęcie okrężnicy (megacolon toxicum),
2) niedrożność porażenna,
3) przedziurawienie okrężnicy i zapalenie otrzewnej,
4) obrzęki z powodu hipoalbuminemii spowodowanej jelitową ucieczką białka,
5) wstrząs.

Question 91

megacolon toxicum

Answer 91

ciężki stan ogólny, ból i wzdęcie brzucha, ściszenie perystaltyki, wysoka gorączka i wzrost HR, wzmożone napięcie i bolesność uciskowa powłok brzusznych, ściszenie lub zanik szmerów perystaltycznych

rozpoznanie na podstawie obrazu klinicznego i RTG przeglądowego jamy brzusznej

leczenie: odsysanie za pomocą sondy żołądkowej, żywienie całkowicie i.v., antybiotyki;
jeśli nie ma poprawy (RTG, zmniejszenie obwodu brzucha, pojawienie szmerów perystaltycznych) po 24-48h -> operacja

Należy przetaczać krystaloidy i.v. w celu wyrównania zaburzeń wodnych i elektrolitowych i stosować i.v. antybiotyki o szerokim spektrum działania i GKS (w dawce równoważnej ≥40 mg prednizonu.

Question 92

Metody zapobiegania zakażeniom C. difficile w szpitalach i innych placówkach

Answer 92

1) mycie rąk wodą z mydłem i używanie rękawiczek;
2) dezynfekcja pomieszczeń środkami przetrwalnikobójczymi;
3) izolacja chorych zakażonych C. difficile;
4) odpowiednia utylizacja zużytych pieluch, zwłaszcza od chorych i nosicieli C. difficile;
5) unikanie wykonywania pomiarów temperatury w odbytnicy.

Question 93

Uchyłki nabyte jelita grubego

Answer 93

drobne (5–10 mm) przepukliny błony śluzowej okrężnicy
przez błonę mięśniową okrężnicy – są to więc uchyłki rzekome.

Występują u 50% populacji po 60. r.ż.

Najczęściej pojawiają się w esicy (> 90%), nigdy w odbytnicy.

Question 94

Uchyłki jelita grubego - czynniki ryzyka

Answer 94

1) starszy wiek,
2) skłonność do zaparć,
3) dietę ubogoresztkową,
4) choroby tkanki łącznej (z. Marfana, z. Ehlersa-Danlosa, z. Williamsa),
5) wielotorbielowatość nerek.

Question 95

Uchyłki jelita grubego - przebieg kliniczny

Answer 95

W 80% są bezobjawowe i są wykrywane przypadkowo – bezobjawową postać choroby nazywa się uchyłkowatością okrężnicy.

Postać objawowa to choroba uchyłkowa okrężnicy i towarzyszą jej nastepujące objawy:

1) ból w lewym dolnym kwadrancie brzucha;
2) zmiana rytmu wypróżnień – zaparcia i biegunki, wzdęcia;
3) objawy sugerujące niedrożność – przemijające zatrzymanie wypróżnień i gazów.

Question 96

Ostre zapalenie uchyłków

Answer 96

U 5% chorych z uchyłkowatością pojawia się najczęstsze powikłanie choroby: ostre zapalenie uchyłków.

Zaczyna się ono w pojedynczym uchyłku i szybko szerzy się wzdłuż okrężnicy, formując ropień przyokrężniczy, często z mikroperforacją i objawami miejscowego zapalenia otrzewnej:

1) obrona mięśniowa i objaw Blumberga w lewym dolnym kwadrancie brzucha,
2) palpacyjnie wyczuwalny guz,
3) gorączka i leukocytoza.

Question 97

Inne powikłania uchyłkowatości

Answer 97

1) perforacja przewodu pokarmowego,
2) ropień śródbrzuszny,
3) przetoki,
4) niedrożność przewodu pokarmowego,
5) krwotok z uchyłku.

Question 98

klasyfikacja Hincheya

Answer 98

Do oceny zaawansowania powikłanego zapalenia uchyłków

• stopień I – zapalenie uchyłka z perforacją ograniczoną do ropnia okołookrężniczego,
• stopień II – perforacja w przebiegu zapalenia uchyłka, która uległa oklejeniu z powstaniem ropnia w odległej lokalizacji,
• stopień III – oklejona perforacja zmienionego zapalnie uchyłka z rozlanym zapaleniem otrzewnej,
• stopień IV – perforacja z wolną komunikacją światła okrężnicy z otrzewną, powodującą kałowe zapalenie otrzewnej.

Question 99

Uchyłki jelita grubego - diagnostyka

Answer 99

Uchyłki są wykrywane w kolonoskopii lub rzadziej w kontrastowym wlewie doodbytniczym.
Te badania są jednak przeciwwskazane w ostrym zapaleniu uchyłków.

W ostrym zapaleniu uchyłków najlepszym badaniem jest TK jamy brzusznej i miednicy.

Uchyłki i zbiorniki ropy można również uwidocznić w USG jamy brzusznej.

Question 100

Choroba uchyłkowa - leczenie

Answer 100

Niepowikłaną chorobę uchyłkową leczy się ambulatoryjnie.​

Pacjentom należy zalecić zwiększenie przyjmowania błonnika pokarmowego w diecie.

Inne sposoby leczenia (nie mają udokumentowanej skuteczności):

• ryfaksymina – co miesiąc przez 7 dni–do 12 miesięcy,
• drotaweryna,
• mesalazyna,
• probiotyki.

Question 101

Ostre zapalenie uchyłków - leczenie

Answer 101

Chorzy w dobrym stanie z łagodnymi objawami i bez powikłań – leczenie ambulatoryjne: antybiotyk p.o. 7–10 dni, na początku dieta płynna lub ubogoresztkowa.

Chorzy z ciężkim lub powikłanym zapaleniem, kobiety w ciąży, osoby starsze – hospitalizacja: antybiotyki i leki przeciwbólowe pozajelitowo, dieta ścisła.

6–8 tygodni po ustąpieniu objawów należy wykonać kolonoskopię.

Question 102

Choroba uchyłkowa - leczenie

Answer 102

W przypadku powikłań choroby uchyłkowej leczenie jest operacyjne (operacja Hartmanna).

Po przejściu ostrego zapalenia uchyłków, w celu zapobiegania nawrotom,
zaleca się przestrzeganie diety bogatobłonnikowej i unikanie przyjmowania NLPZ innych niż ASA.

Niektórzy zalecają okresowe stosowanie ryfaksyminy, ale nie ma jeszcze badań uzasadniających te zalecenia.