W9PD6: Dementie Flashcards

1
Q

Dementie

A
  • syndroomdiagnose
  • cognitieve stoornissen in meerdere domeinen
  • met interferentie in het dagelijks functioneren
    -> zegt niks over oorzaak, begin, beloop, reversibiliteit, onderliggende pathologie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Neuropsychologisch onderzoek doelen

A
  1. Vaststellen aanwezigheid en ernst cognitieve stoornissen -> dementie ja/nee
  2. Bijdrage aan nosologische diagnose: corticaal of subcorticale dementie, kenmerken bepaald subtype?
  3. Bijdrage aan DD -> psychiatrische aandoeningen, slaapstoornissen, prodromale stadia dementie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Corticaal

A
  • stoornis in cognitieve domeinen
  • frontaal: gedrag, sociale cognitie, executieve functies
  • temporaal: geheugen, oriëntatie
  • subtypes: alzheimer, fronto-temporale dementie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Subcorticaal

A
  • werktempo, aandacht, concentratie, traagheid, executieve functies
  • subtypes: vasculaire dementie, hydrocephalus, Parkinson dementie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Anatomie van neurodegeneratie

A
  • Alzheimer: hippocampus, temporaal, pariëtaal bij early-onset, onderliggend ameloit
  • Vasculair: witte stof laesies door kleine infarcten
  • Lewy body dementie, Parkinson, Huntington: basale kernen
  • Frontotemporale dementie: frontaal en/of temporaal
  • Creuzfeldt Jakob: alle schorsgebieden
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Diagnose Alzheimer

A

2 staps diagnostisch proces
1. Dementie syndroom: uitval in 2 cognitieve domeinen, interfereert met dagelijkse activiteiten
2. Ziekte van Alzheimer: sluipend begin, geleidelijk progressief, geen systemische of andere hersenaandoening
Biomarkers:
- MRI scan: atrofie mediotemporaal - hippocampus (MTA)
- PET/SPECT: hypometabolism/hypoperfysie tempoparietaal
- positieve corticale PiB binding (amyloid tracer)
- liquor: verhoogd phospo-tau, verlaagd beta-amyloid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Behandeling Alzheimer

A
  • geen etiologische therapie
  • therapie op neurotransmitters: choline-esterase remmers: Reminyl, Exelon, Memantine (Ebixa)
  • antipsychotica bij gedragsveranderingen
  • evaluatie zorgbelasting partners, ketenzorg
  • dagbehandeling, opname verpleeghuis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

FTD gedragsvariant criteria

A
  • sluipend, langzaam progressief
  • vroeg verval van sociaal gedrag: decorumverlies, tactloos
  • vroeg veranderd gedrag: apathie, zwerven, ontremd
  • spraakstoornissen: niet-vloeiende spraak of gestoord begrip
  • vroeg ontstaan van emotionele vervlakking
  • vroeg verlies van ziekte inzicht
    Ondersteunende criteria:
  • gedrag: obsessief-compulsief, hyperoraliteit, verhoogd afleidbaar
  • spraak: echolatie, parafasieën, stereotiep, perseveraties
  • neurologisch: extrapiramidale stoornis, incontinentie
  • AO: NPO executieve- en taalstoornis, normale geheugen/visueel ruimtelijke vaardigheden, MRI frontale en/of anterieur temporale atrofie op MRI
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Primair progressieve afasie

A

3 subtypes:
1. Semantische dementie (SD)
- benoemstoornissen
- gestoord woord- en objectbegrip
- vloeiende spraak
- MRI: anterieur temporale atrofie
2. Progressieve niet-vloeiende afasie (PNFA)
- hakkelende spraak (spraakapraxie)
- agrammatisme
- gespaard begrip
- MRI: posterieur fronto-insulaire atrofie
3. Logopene progressieve afasie (LPA)
- nazeggen gestoord (samengestelde woorden, zinnen)
- woordvindstoornissen
- fonologische parafasieën

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Erfelijkheid FTD

A

Positieve familie anamnese bij 40%, autosomaal dominant in 25%, MAPT mutaties, progranuline gen mutaties, FTD met nog onbekend genetische defecten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Vasculaire dementie

A

Diagnose waarschijnlijke VaD:
1. Dementie
2. Focale uitvalsverschijnselen + vasculaire afwijkingen op CT/MRI
3. Tijdsrelatie tussen 1 en 2 (direct of <3 mnd)
Diagnose mogelijek VaD in pt met dementie + focale uitval
1. Geen vasculaire afwijkingen CT/MRI of
2. Geen duidelijke tijdsrelatie beroerte - dementie
3. Sluipend begin en variabel beloop

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Vasculaire dementie kenmerken

A
  • arteriopathie - lacunaire infarcten - witte stof laesies : CADASIL
  • beginleeftijd: 30-60 jr
  • migraine, TIA’s of recidiverende beroertes
  • subcorticale dementie, loopstoornissen en incontinentie
  • epilepsie, psychiatrische problemen
  • mutaties Notch3 gen op chr19
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Dementie met Lewy Bodis

A
  • progressieve cognitieve achteruitgang: mn aandacht, frontale en visuospatiële vaardigheden
  • 2 vd 3: fluctuaties cognitie, aandacht en alertheid of recidiverende visuele hallucinaties of spontaan parkinsonisme
  • lewy lichaampjes in de schors en substantia nigra
  • ondersteunende symptomen: frequent vallen, syncope, tijdelijk bewustzijnsverlies, hallucinaties, verminderde perfusie occipitaal beiderzijds
  • suggestieve symptomen: REM slaap gedragstoornis, ernstige neuroleptische overgevoeligheid, lage dopamine uptake op DaT scan
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Dementie met Lewy Bodies

A
  • progressieve cognitieve achteruitgang: mn aandacht, frontale en visuospatiële vaardigheden
  • 2 vd 3: fluctuaties cognitie, aandacht en alertheid of recidiverende visuele hallucinaties of spontaan parkinsonisme
  • lewy lichaampjes in de schors en substantia nigra
  • ondersteunende symptomen: frequent vallen, syncope, tijdelijk bewustzijnsverlies, hallucinaties, verminderde perfusie occipitaal beiderzijds
  • suggestieve symptomen: REM slaap gedragstoornis, ernstige neuroleptische overgevoeligheid, lage dopamine uptake op DaT scan
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Therapie dementie met Lewy Bodies

A

Cognitief:
- choline-esteraseremmers
- memantine
- vermijdt klassieke antipsychotica en mn haloperidol
- vermijdt antidepressiva en anticholinergica
Niet-motore symptomen:
- REM-slaap gedragstoornissen: rivotril, melatonine
- Parkinsonisme: levodopa, geen dopamine-agonisten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly