W13 HC.4 The Geriatric Giants Flashcards
Wat is een delier?
acute verwardheid, meestal op basis van een onderliggend somatisch probleem of een intoxicatie
-> aandachtsstoornissen staan centraal
Door:
- infectie
- chirurgie
- trauma
- medicatie (steroiden, dopamine antagonisten)
meest voorkomende oorzaken delier bij ouderen?
- blaasontsteking
- longontsteking
Prognose delier?
1/3 binnen een jaar overleden
Diagnostische criteria delierium?
- aandachtsstoornis
- acuut: het heeft zich in korte tijd ontwikkeld en fluctueert gedurende de dag
- cognitieve stoornis
- de stoornissen worden niet door een neurocognitieve stoornis verklaard
- het is een fysiologische consequentie van een medische conditie
uitlokkingsfactoren delier?
- dehydratie
- fractuur
- hypoxie
- infectie
- ischemie
- medicatie
- metabole ontregeling
- ondervoeding
- shock
- chirurgie
- ongecontroleerde pijn
- urineretentie
risicofactoren delier?
- comorbiditeiten
- alcoholisme
- terminale ziekten
- stijgende leeftijd
- mannelijk geslacht
- geriatrische syndromen
behandeling delier?
- eerst zo snel mogelijk onderliggende oorzaak behandelen
- haldol wordt vrijwel altijd gegeven als symptomatische behandeling (behalve bij patienten met verbreed QRS complex of parkinson)
Wat is APECHE score?
herkennen van risico op krijgen van delier, wordt gebruikt op IC.
gevolg anticholinerg delier?
-> wordt uitgelokt door overdosis van bijv. tricyclische antidepressiva
Patienten zijn:
- red as a beet
- dry as a bone
- hot as a hare
- blind as a bat
- mad as a hatter
- full as a flask
Wat zijn geriatric giants?
patronen die bij oudere patienten, ook wel aandoeningen, die vaak voorkomen.
4 patronen:
- cognitieve berperking
- iatrogeen
- immobiliteit/instabiliteit
- incontinentie
Wat is dementie?
een syndroom, met geleidelijk achteruitgang van geheugen, samen met andere cognitieve functies, met veranderingen van gedrag en persoonlijkheid.
-> geheugenklachten zijn verplichte symptomen bij dementie
Andere kernsymptomen dementie?
- afasie: slecht kunnen uitdrukken in woorden
- agnosie: slecht in herkennen van betekenis van objecten, geluiden en structuren in afwezigheid van sensoriele stoornissen
- apraxie: slecht handelingen uit kunnen voeren zonder sprake van verlamming, bijv. niet meer weten hoe
- stoornis in uitvoerende functies: moeite met organiseren, planning en doelgericht handelen
Wat zijn vereisten bij diagnostiseren dementie?
- kernsymptomen minimaal 6 maanden aanwezig
- leiden tot aignificante beperkingen in sociaal en beroepsmatig functioneren
- verval van functioneren tov eerder niveau
-> problemen moeten chronisch zijn
Indeling kenmerken bij dementie (corticaal en subcorticaal)?
corticaal:
- korte termijngeheigen stoornissen
- normale denksnelheid
- agnosie
- apraxie
subcorticaal:
- geheigenverlies
- langzamere denksnelheid
- apathie
- depressie
welke ziekten komen vaker voor bij corticale en welke bij subcorticale dementie?
corticaal:
- alzheimer
- frontotemporale dementie
- Iewy body dementie
- M. Creutzfeldt-Jakob
subcorticaal:
- vasculair probleem, hydrocefalus
- toxische metabole encephalopathie - aandoeningen van de basale ganglia
- aids- dementie
