W11 HC.8 Chirurgische behandeling van endocriene aandoeningen Flashcards
Wat zijn operatie-indicaties bij schildklier benigne?
- Symptomatische benigne nodus
- Nodus van onduidelijke aard (pro diagnosi)
- Multinodulaire struma met mechanische klachten
- M. Graves (therapieresistent/ zwangerschapswens)
- Thyreotoxicose
Wat zijn operatie-indicaties bij schildklier maligne?
- Goed gedifferentieerde schildkliertumor (papillair en folliculair)
- Medullair schildkliercarcinoom
- Slecht gedifferentieerd schildkliercarcinoom
- Anaplastisch schildkliercarcinoom (heeeeel soms..)
Wat zijn operatie-indicaties voor bijschildklier?
Primaire hyperparathyreoïdie:
Oorzaak in bijschildklier zelf: teveel PTH-productie -> hypercalciëmie
- 80-90% 1 adenoom
- 10-15% meerdere adenomen
- 5-10% hyperplasie
- bijschildkliercarcinoom: zeer zeldzaam
Secundaire/tertiaire hyperparathyreoïdie:
Overmatige PTH-productie als reactie op nierfalen en stoornissen in de calcium- en fosfaathuishouding
Belangrijke anatomische structuren rondom de schildklier?
- m. sternocleidomastoïdeus
- hyoïd
- thyroïd
- m. sternohyoïdeus
- m. sternothyroïdeus
- 3 venen: superior, media en inferior
- 2 arteriën: superior (a. carotis interna), inferior (truncus thyreocervicalis)
- bijschildklieren
- n. vagus
- n. laryngeus recurrens (rechts: a. subclavia, links: aortaboog)
Localisatiediagnostiek bij primaire hyperparathyreoïdie
- MIBI-scintigrafie of F-choline-PET-CT
- Echo hals
- CT-bijschildklieren
- Peroperatieve PTH-meting
Hoe gaat de operatie in zijn werking?
- Incisie in de hals, 2 cm boven jugulum
- Door de subcutis en de m. platysma
- Wond openhouden (spreider/hechtingen/haakjes)
- Openen middellijn, tussen korte halsspieren (m. sternohyoïdeus en sternothyreoïdeus)
- Bloedvaten bovenpool schildklier doornemen
- Hierna de schildklierkwab uit de wond klappen
Let op:
Bescherm de n. laryngeus recurrens
Laat gezonde bijschildklieren zitten + hun bloedtoevoer!
Risico’s en complicaties
Leasie n. laryngeus recurrens (1-10% tijdelijk, 1-2% permanent)
Hypoparathyreoïdie (tot 25% tijdelijk, tot 10% permanent), bij bilaterale resectie
Zeldzaam maar in potentie ernstig:
- Bloeding en nabloeding: gevaar op stikken!
- Beschadiging trachea of slokdarm
Zeldzaam: wondinfectie
Wat zijn operatie-indicaties voor de bijnier?
- Hypercortisolisme
- Feochromocytoom
- Ziekte van Conn (primair hyperaldosteronisme)
- Massa-effect / klachten van benigne bijnierlaesie
- Vergrote bijnier met verdachte kenmerken
- Verdenking bijnierschorscarcinoom
- Solitaire bijniermetastase
Wat is er aan de hand bij de Ziekte van Conn (primair hyperaldosteronisme)?
- Adenoom of hyperplasie van bijnierschors
- Arteriële hypertensie en vaak hypokaliëmie
- Medicamenteuze versus operatieve behandeling
- Meestal zeer kleine benigne tumoren
- Bijniervenesampling
- Postoperatief: vaak snelle correctie van kalium en trage correctie van bloeddruk
Wat is er aan de hand bij hypercortisolisme (Cushing)?
- Adenoom van bijnierschors of hyperplasie
- Vóór adrenalectomie hypercortisolisme uitsluiten
- Peri-operatief glucocorticosteroïden suppleren
- Risico op Addisonse crisis!!
Wat is het verschil tussen het syndroom van Cushing en de ziekte van Cushing?
Syndroom: één bijnier die autonoom functioneert en teveel cortisol produceert
Ziekte: adenoom in de hypofyse waardoor de bijnier wordt aangestuurd en teveel cortisol produceert
Wat is er aan de hand bij een Feochromocytoom?
- Tumor van bijniermerg (benigne of maligne kenmerken)
- Adrenaline, noradrenaline of dopamine
- Geen invasieve diagnostiek of behandeling voordat feochromocytoom is uitgesloten
- Preoperatief alfablokkade (soms betablokkade)
- Belangrijkste risico: hypertensieve crisis!
Anatomie bijnier qua vene en arteriën?
- Rechts: 1 vene (v. cava inferior) en 3 arterietakjes
- Links: 1 vene (v. renalis) en 3 arterietakjes
