W12 HC.3 Klinisch onderzoek van het skelet

Question 1

Wat is osteoporose?

Answer 1

Metabole botziekte die leidt tot een afname van de bot mineraal dichtheid (BMD) en verlies van botmassa en van normale botstructuren (trabekula).

Question 2

Waar ontstaan met name fracturen bij osteoporose?

Answer 2

wervels, pols en femur (nek)

Question 3

Wat is osteopetrose?

Answer 3

Metabole botziekte die leidt tot toename van BMD

Question 4

Verschil rontgenfoto osteopetrose/osteoporose?

Answer 4

osteoporose: transparantere botten
osteopetrose: wittere botten

Question 5

oorzaken verminderde botdichtheid?

Answer 5

• osteoporose
• osteomalacie (onvoldoende inbouw calcium)
• metastases
• multiple myeloom (M. Kahler, kwaadaardige woekering van plasmacellen)
• hyperparathyreoidie
• andere oorzaken

Question 6

Wat kan een oorzaak zijn van osteoporose kijkende naar bot opbouw/afbraak?

Answer 6

Of een te hoge bot resorptie tov een normale bot productie
Of een normale bot resorptie met een te lage bot productie
Of te hoge bot resorptie met een te lage bot productie

Question 7

Waarom zijn de vertebrae eerder aangedaan vergeleken met lange botten bij osteoporose?

Answer 7

Omdat deze meer spongieus (trabeculair) bot bevatten, en hier is 8x meer turnover dan bij corticaal bot

Question 8

risicofactoren osteoporose?

Answer 8

• vrouwen >60 of mannen >70
• mensen >50 met eerder wervel/femur/pols fractuur
• verminderde mobiliteit
• corticosteroiden gebruik >3 maanden
• osteoporose in de familie
• laag lichaamsgewicht <60kg
• vaak vallen

Question 9

Wat gaat er mis bij osteoporose?

Answer 9

imbalance tussen bot productie en resorptie

Question 10

Wat zijn radiologische kenmerken bij osteoporose?

Answer 10

• afgenomen densiteit bot
• verdunde cortex
• adnormale architectuur bot met verlies van secundaire bot trabeculae en prominente primaire trabeculae

Question 11

Hoe kwantitatieve analyse van de bot mineraal dichtheid?

Answer 11

• DEXA scan (dual energy Y-ray absorptiometrie) GOUDEN STANDAARD!!
• metacarpal cortical index (MCI) (ratio tussen dikte cortex en dikte gehele bot
• QCT (quantitatieve computer tomografie)
• ultrasound echo
• MRI (bij fracturen wervels en compressie ruggenmerg)
• rontgenfoto’s

Question 12

Wat is osteomalacie?

Answer 12

hier zijn de wervels biconcave, allemaal.
Looser’s zones, pseudofracturen en deformaties worden gezien bij osteomalacie

Question 13

Wat zijn looser’s zones?

Answer 13

zones waar de botmatrix niet gemineraliseerd is.

Question 14

Wat is er te zien bij ziekte van Kahler (multiple myeloom)?

Answer 14

verschillende compressies van de wervels, de wervels zijn leeg.

Question 15

Botcomponenten?

Answer 15

• organische botmatrix, vnl collageen
• minerale component: hydroxyapatiet (zout van calcium en fosfaat)
• kleine hoeveelheid magnesium, natrium en HCO3
• water

Question 16

Wat zijn bij de DEXA de T score en Z score?

Answer 16

T = afwijking van de meting tov de gemiddelde waarde voor jongvolwassenen (in SD’s)
Z = afwijking van de meting tov de gemiddelde waarde van mensen met dezelfde leeftijd en hetzelfde geslacht

T score osteopenose: -1 en -2,5
T score osteoporose: < -2,5

Question 17

Wat is osteopenie?

Answer 17

Voorloper op osteoporose, kijkende naar botdichtheid.

Question 18

Waarom is pathogenese van osteoporose niet te bepalen obv 1 meting?

Answer 18

het is sterk afhankelijk van hoeveel bot de patient in zijn/haar jeugd heeft opgebouwd. Ook snelheid van verlies kan sterkvarieren.

Question 19

Beperking DEXA onderzoek?

Answer 19

• het is een 2D opname
• bij wervelinzakking zal hogere BMD gevonden worden doordat er een kleiner oppervlak van de wervel is en er relatief meer calcium in zit.
• aderverkalking kan meegenomen worden in bepaling waardoor BMD te hoog wordt gemeten
• ## artrose kan ook vertekend beeld geven.