Urologia - nietrzymanie moczu Flashcards

1
Q

Nietrzymanie moczu - kiedy?

A
  • problemy z gromadzeniem moczu → naglące parcie → wysiłkowe nietrzymanie
  • problemy z opróżnianiem pęcherza → przewlekły zastój moczu → nietrzymanie przez przepełnienie pęcherza
  • przetoka moczowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Cecha charakterystyczna wysiłkowego nietrzymania moczu

A

epizody ↑ciśnienia śródpęcherzowego do wartości wyższych niż w cewce; nie wynikają one ze skurczu wypieracza, a z:

  • nieprawidłowej czynności przepony moczowo-płciowej → brak właściwego oparcia dla cewki moczowej
  • osłabionej czynności skurczowej zwieracza zewnętrznego cewki
  • często oba mechanizmu naraz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Nietrzymanie moczu z parcia - z czego wynika?

A

okresowe, niekontrolowane skurcze wypieracza → ciśnienie śródpęcherzowe przewyższa to w cewce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Kiedy pęcherz staje się nadwrażliwy + konsekwencja

A

zakażenie, kamica moczowa → parcia na mocz (ale rzadko nietrzymanie moczu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Mieszane nietrzymanie moczu, czyli?

A

wysiłkowe nietrzymanie + nietrzymanie z parcia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Podstawa oceny zaburzeń dolnego odc. ukł. moczowego o charakterze strukturalnym

A
  • wywiad + bad. fiz
  • cystouretroskopia
  • badanie dwuręczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M

A
  • stan po prostatektomii
  • przewlekła przeszkoda podpęcherzowa
  • rak gruczołu krokowego
  • wyciekanie moczu kroplami z cewki po mikcji
  • przewlekłe choroby i zły stan ogólny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M -stan po prostatektomii

A
  • u 3-5%
  • przypadkowe uszkodzenie zwieracza zewnętrznego cewki
  • wysiłkowe nietrzymanie moczu
  • zwykle korzystnie reaguje na fizjoterapię (uszkodzenie zwieracza jest najczęściej częściowe)
  • jak fizjoterapia nie działa → wszczepienie sztucznego zwieracza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M - przewlekła przeszkoda podpęcherzowa - mechanizm

A

przeszkoda → przerost wypieracza → uczucie naglącego parcia, nadaktywność wypieracza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M - przewlekła przeszkoda podpęcherzowa - leczenie

A
  • zniesienie przeszkody zwykle pomaga

- u 10% M zaburzenia mają charakter pierwotny → leczenie środkami p/muskarynowymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M - przewlekła przeszkoda podpęcherzowa - do czego może doprowadzić?

A

Przepełnienie pęcherza → ciągły wyciek moczu przez cewkę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M - rak gruczołu krokowego

A
  • Naciek obejmujący zwieracz zewnętrzny → upośledzenie jego zdolności do zamykania światła
  • lub kolejne resekcje → sterczowy odc. cewki staje się sztywną rurą → ciągły wyciek moczu z pęcherza kroplami → cewnikować lub stosować cewnik zewnętrzny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M - wyciekanie kroplami z cewki po mikcji

A
  • nagromadzenie niewielkiej il. moczu w wygiętej w kształcie U cewce podczas mikcji
  • bardziej nasilone gdy uchyłek lub zwężenie cewki moczowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M -przewlekłe choroby i zły stan ogólny

A

Gł. u starszych

  • osłabienie napięcia mięśni przepony moczowo-płciowej (otaczają cewkę)
  • trudności z dotarciem do toalety
  • utrata hamującego wpływu kory mózgowej na mikcję
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u kobiet

A
  • przebyte porody i operacje
  • zapalenie pęcherza moczowego
  • moczowód ektopowy
  • rak szyjki macicy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Nietrzymanie moczu u kobiet - częstość

A
  • ok. 14% K ma epizodyczne nietrzymanie

- 50-70% K na oddziale geriatrii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u kobiet - przebyte porody i operacje

A
  • liczne porody → osłabienie mięśni przepony moczowo-płciowej
  • przedłużający się poród → przetoka pęcherzowo-pochwowa (odróżnić to od uszkodzenia cewki moczowej!)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Kaszel a nietrzymanie moczu - jakie mechanizmy?

A

Wysiłkowy - ↑ciśnienia w j.brzusznej

Z parcia → nadaktywność wypieracza, mimowolny skurcz wypieracza

19
Q

Leczenie przetoki pęcherzowo-pochwowej

A

chirurgiczne, z dostępu przezpochwowego lub nadłonowego

20
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u kobiet - zapalenie pęcherza moczowego

A
  • nietrzymanie z parcia
  • leczyć zakażenie i nadaktywność pęcherza

-śródmiąższowe zapalenie (z. bolesnego pęcherza; częste i bolesne oddawanie moczu z parciami naglącymi i nietrzymaniem z parcia) → leczenie często nieskuteczne; hydrostatyczne rozciąganie pęcherza może zmniejszyć dolegliwości

21
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u kobiet - moczowód ektopowy

A
  • ciągłe wykapywanie moczu u dziecka
  • ujście niższego moczowodu jest poza zakresem działania zwieracza cewki
  • leczenie: przemieszczenie nieprawidłowego obwodowego ujścia moczowodu do pęcherza moczowego
22
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u kobiet - rak szyjki macicy

A

-rak lub leczenie go RTH → przetoka pęcherzowo-pochwowa

23
Q

Nieprawidłowe oddawanie moczu - zaburzenia neurologiczne - co badać fizykalnie? Co wykluczyć?

A
  • ocena odruchów podeszwowych
  • ocena czucia w okolicy kanału odbytu
  • ocena napięcia zwieracza odbytu

wykluczyć ZUM i glikozurię

24
Q

Neurologiczne nieprawidłowe oddawanie moczu - etiologia

A
  • upośledzenie korowej kontroli mikcji
  • stan emocjonalny
  • leki
  • uszkodzenie RK
25
Upośledzenie korowej kontroli mikcji - lokalizacja, objawy
- płaty czołowe - zbyt częste/rzadkie oddawanie moczu, świadomość jego utrzymania; upośledzenie możliwości odroczenia konieczności oddania moczu - neurony płacika przyśrodkowego - wpływ na napięcie mm. szkieletowych → nadmierny skurcz mm. miednicy i krocza; nawet niemoc przyjęcia odpowiedniej pozycji ciała, w której możliwa jest mikcja
26
Stan emocjonalny a nieprawidłowe oddawanie moczu
- wpływ na umiejętność odwlekania konieczności oddawania moczu → nietrzymanie moczu, moczenie wywołane śmiechem - padaczka → bezwiedna mikcja przez utratę działania ośrodków mózgowych hamujących mikcję - zakażenie → nadmierna stymulacja czuciowa z pęcherza → postać czuciowa nietrzymania moczu
27
Leki a nieprawidłowe oddawanie moczu
- leki i alkohol - wpływ na korową regulację mikcji - leki uspokajające → upośledzenie powstrzymywania mikcji (nietrzymanie moczu, zwłaszcza w nocy) - urąbani → utrata świadomej kontroli oddawania moczu LUB tonicznie hamują odruch oddawania moczu (przez to przekrwienie stercza i zatrzymanie moczu)
28
Od czego zależy wpływ uszkodzenia/ch. RK na zaburzenia mikcji
- od poziomu | - od zakresu uszkodzenia
29
Uszkodzenie RK na poziomie lub poniżej odc. krzyżowego (S2-4) - przyczyny
- złamanie kręgosłupa w odc. Th12 i L1 i uszkodzenie stożka rdzeniowego - centralne wypadnięcie krążka międzykręgowego → uszkodzenie ogona końskiego - zwężenie kanału kręgowego
30
Uszkodzenie RK na poziomie lub poniżej odc. krzyżowego (S2-4) - objawy
- zwiotczenie pęcherza - osłabienie wrażeń czuciowych w odpowiedzi na rozciąganie - napięcie m. zwieracza zewnętrznego cewki - niskie - bad. urodynamiczne - widać niewielką aktywność skurczową m. wypieracza - mocz zalega w pęcherzu, można go opróżnić napięciem tłoczni brzusznej lub uciskiem dłonią na podbrzusze
31
Uszkodzenie neuronów między segmentem krzyżowym rdzenia i ośrodkiem mikcji w moście - co uszkadza, przyczyny
-uszk. górnego neuronu ruchowego - złamanie kręgosłupa - guz uciskający RK, operowanie go - choroba rdzenia (SM, poprzeczne zapalenie rdzenia) - zwężenie szyjnego odc. kanału kręgowego
32
Uszkodzenie neuronów między segmentem krzyżowym rdzenia i ośrodkiem mikcji w moście - objawy
Górny neuron ruchowy: - utrata wpływu wyższych ośrodków nerwowych na mikcję (most) - nadaktywny wypieracz - podczas próby mikcji: skurcz zwieracza zewnętrznego cewki (dyssynergia wypieraczowo-zwieraczowa) - zwykle uszk. jest częściowe, zachowane jest częściowe czucie i wpływ hamujący mikcję
33
Uszkodzenie neuronów między segmentem krzyżowym rdzenia i ośrodkiem mikcji w moście - efekt dyssynergii wypieraczowo-zwieraczowej
- nie ma pełnego opróżnienia pęcherza | - pęcherz przerasta, jest grubościenny → wytwarza wysokie ciśnienie w drogach moczowych → niewydolność nerek
34
Uszkodzenie nerwów miednicznych - kiedy?
- operacje obejmujące boczne ściany miednicy (np. radykalne zabiegi odbytnicy lub macicy) - operacja tętniaków aorty brzusznej i tętnic biodrowych - neuropatia cukrzycowa
35
Uszkodzenie nerwów miednicznych - objawy
- brak czucia i możliwości kurczenia pęcherza → staje się on wiotkim zbiornikiem podatnym na powikłania z zalegania moczu (np. zakażenia) - zwieracz zewnętrzny cewki jest w tonicznym skurczu - zwieracz wewnętrzny jest częściowo rozluźniony (jego napięcie zależy od napięcia wypieracza)
36
Co może prowadzić do atonicznego pęcherza?
- długo trwające zwężenie podpęcherzowe - odraczanie mikcji u kobiet (atonia miogenna)
37
Zaburzenia oddawania moczu - przetoka, wady wrodzone - leczenie
- rekonstrukcja chirurgiczna | - przetoka jest następstwem nowotworu / tkanki otaczające ją są słabe (np. po RTH) → nadpęcherzowe oddawanie moczu
38
Wysiłkowe nietrzymanie moczu - leczenie
-ćwiczenie mięśni dna miednicy -nie pomagają?: M - implantacja sztucznego zwieracza cewki K - podwieszenie pochwy (kolposuspensja) lub syntetyczna taśma łonowo-pochwowa (przywrócenie naturanych warunków anatomicznych cewki i pęcherza; podparcie szyi pęcherza)
39
Nietrzymanie moczu z parcia - leczenie
- trening pęcherza wpomagany lekami cholinolitycznymi - nie pomaga? → dopęcherzowe podanie toksyny botulinowej t. A za pomocą giętkiego cystoskopu Ewentualnie: - urządzenie stymulujące nerwy krzyżowe - wycięcie fragmentu mięśnia wypieracza pęcherza (miektomia) - zwiększenie objętości m. wypieracza pęcherza przez wszycie wstawki z jelita (ileocystoplastyka)
40
Leczenie atonicznego pęcherza
samodzielne cewnikowanie przez chorego
41
Cel leczenia chorych z zaburzeniami mikcji z nieprawidłowościami neurologicznymi
Zapobieganie nawracającym ZUMom i ochrona nerek
42
Leczenie zaburzeń mikcji przy nieprawidłowościach neurologicznych - od czego zależy i jakie będzie....
- chorzy bez motywacji, unieruchomieni itd - odprowadzenie moczu nadpęcherzowo lub przetoką pęcherzową - silnie umotywowani - leczyć jak chorych bez nieprawidł. neurologicznych (ale wyniki będą gorsze w porównaniu...)
43
Uszkodzenie RK a zaburzenia oddawania moczu - poziomy w skrócie
poziom lub poniżej Th12-L1: atoniczny, przepełniony pęcherz powyżej Th12-L1: nadaktywny pęcherz z upośledzeniem koordynacji czynności wypieracza pęcherza i zwieracza cewki → niepełne opróżnianie pęcherza