Urologia - nietrzymanie moczu Flashcards
Nietrzymanie moczu - kiedy?
- problemy z gromadzeniem moczu → naglące parcie → wysiłkowe nietrzymanie
- problemy z opróżnianiem pęcherza → przewlekły zastój moczu → nietrzymanie przez przepełnienie pęcherza
- przetoka moczowa
Cecha charakterystyczna wysiłkowego nietrzymania moczu
epizody ↑ciśnienia śródpęcherzowego do wartości wyższych niż w cewce; nie wynikają one ze skurczu wypieracza, a z:
- nieprawidłowej czynności przepony moczowo-płciowej → brak właściwego oparcia dla cewki moczowej
- osłabionej czynności skurczowej zwieracza zewnętrznego cewki
- często oba mechanizmu naraz
Nietrzymanie moczu z parcia - z czego wynika?
okresowe, niekontrolowane skurcze wypieracza → ciśnienie śródpęcherzowe przewyższa to w cewce
Kiedy pęcherz staje się nadwrażliwy + konsekwencja
zakażenie, kamica moczowa → parcia na mocz (ale rzadko nietrzymanie moczu)
Mieszane nietrzymanie moczu, czyli?
wysiłkowe nietrzymanie + nietrzymanie z parcia
Podstawa oceny zaburzeń dolnego odc. ukł. moczowego o charakterze strukturalnym
- wywiad + bad. fiz
- cystouretroskopia
- badanie dwuręczne
Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M
- stan po prostatektomii
- przewlekła przeszkoda podpęcherzowa
- rak gruczołu krokowego
- wyciekanie moczu kroplami z cewki po mikcji
- przewlekłe choroby i zły stan ogólny
Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M -stan po prostatektomii
- u 3-5%
- przypadkowe uszkodzenie zwieracza zewnętrznego cewki
- wysiłkowe nietrzymanie moczu
- zwykle korzystnie reaguje na fizjoterapię (uszkodzenie zwieracza jest najczęściej częściowe)
- jak fizjoterapia nie działa → wszczepienie sztucznego zwieracza
Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M - przewlekła przeszkoda podpęcherzowa - mechanizm
przeszkoda → przerost wypieracza → uczucie naglącego parcia, nadaktywność wypieracza
Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M - przewlekła przeszkoda podpęcherzowa - leczenie
- zniesienie przeszkody zwykle pomaga
- u 10% M zaburzenia mają charakter pierwotny → leczenie środkami p/muskarynowymi
Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M - przewlekła przeszkoda podpęcherzowa - do czego może doprowadzić?
Przepełnienie pęcherza → ciągły wyciek moczu przez cewkę
Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M - rak gruczołu krokowego
- Naciek obejmujący zwieracz zewnętrzny → upośledzenie jego zdolności do zamykania światła
- lub kolejne resekcje → sterczowy odc. cewki staje się sztywną rurą → ciągły wyciek moczu z pęcherza kroplami → cewnikować lub stosować cewnik zewnętrzny
Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M - wyciekanie kroplami z cewki po mikcji
- nagromadzenie niewielkiej il. moczu w wygiętej w kształcie U cewce podczas mikcji
- bardziej nasilone gdy uchyłek lub zwężenie cewki moczowej
Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M -przewlekłe choroby i zły stan ogólny
Gł. u starszych
- osłabienie napięcia mięśni przepony moczowo-płciowej (otaczają cewkę)
- trudności z dotarciem do toalety
- utrata hamującego wpływu kory mózgowej na mikcję
Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u kobiet
- przebyte porody i operacje
- zapalenie pęcherza moczowego
- moczowód ektopowy
- rak szyjki macicy
Nietrzymanie moczu u kobiet - częstość
- ok. 14% K ma epizodyczne nietrzymanie
- 50-70% K na oddziale geriatrii
Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u kobiet - przebyte porody i operacje
- liczne porody → osłabienie mięśni przepony moczowo-płciowej
- przedłużający się poród → przetoka pęcherzowo-pochwowa (odróżnić to od uszkodzenia cewki moczowej!)
Kaszel a nietrzymanie moczu - jakie mechanizmy?
Wysiłkowy - ↑ciśnienia w j.brzusznej
Z parcia → nadaktywność wypieracza, mimowolny skurcz wypieracza
Leczenie przetoki pęcherzowo-pochwowej
chirurgiczne, z dostępu przezpochwowego lub nadłonowego
Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u kobiet - zapalenie pęcherza moczowego
- nietrzymanie z parcia
- leczyć zakażenie i nadaktywność pęcherza
-śródmiąższowe zapalenie (z. bolesnego pęcherza; częste i bolesne oddawanie moczu z parciami naglącymi i nietrzymaniem z parcia) → leczenie często nieskuteczne; hydrostatyczne rozciąganie pęcherza może zmniejszyć dolegliwości
Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u kobiet - moczowód ektopowy
- ciągłe wykapywanie moczu u dziecka
- ujście niższego moczowodu jest poza zakresem działania zwieracza cewki
- leczenie: przemieszczenie nieprawidłowego obwodowego ujścia moczowodu do pęcherza moczowego
Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u kobiet - rak szyjki macicy
-rak lub leczenie go RTH → przetoka pęcherzowo-pochwowa
Nieprawidłowe oddawanie moczu - zaburzenia neurologiczne - co badać fizykalnie? Co wykluczyć?
- ocena odruchów podeszwowych
- ocena czucia w okolicy kanału odbytu
- ocena napięcia zwieracza odbytu
wykluczyć ZUM i glikozurię
Neurologiczne nieprawidłowe oddawanie moczu - etiologia
- upośledzenie korowej kontroli mikcji
- stan emocjonalny
- leki
- uszkodzenie RK