Urologia - nietrzymanie moczu Flashcards

1
Q

Nietrzymanie moczu - kiedy?

A
  • problemy z gromadzeniem moczu → naglące parcie → wysiłkowe nietrzymanie
  • problemy z opróżnianiem pęcherza → przewlekły zastój moczu → nietrzymanie przez przepełnienie pęcherza
  • przetoka moczowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Cecha charakterystyczna wysiłkowego nietrzymania moczu

A

epizody ↑ciśnienia śródpęcherzowego do wartości wyższych niż w cewce; nie wynikają one ze skurczu wypieracza, a z:

  • nieprawidłowej czynności przepony moczowo-płciowej → brak właściwego oparcia dla cewki moczowej
  • osłabionej czynności skurczowej zwieracza zewnętrznego cewki
  • często oba mechanizmu naraz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Nietrzymanie moczu z parcia - z czego wynika?

A

okresowe, niekontrolowane skurcze wypieracza → ciśnienie śródpęcherzowe przewyższa to w cewce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Kiedy pęcherz staje się nadwrażliwy + konsekwencja

A

zakażenie, kamica moczowa → parcia na mocz (ale rzadko nietrzymanie moczu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Mieszane nietrzymanie moczu, czyli?

A

wysiłkowe nietrzymanie + nietrzymanie z parcia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Podstawa oceny zaburzeń dolnego odc. ukł. moczowego o charakterze strukturalnym

A
  • wywiad + bad. fiz
  • cystouretroskopia
  • badanie dwuręczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M

A
  • stan po prostatektomii
  • przewlekła przeszkoda podpęcherzowa
  • rak gruczołu krokowego
  • wyciekanie moczu kroplami z cewki po mikcji
  • przewlekłe choroby i zły stan ogólny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M -stan po prostatektomii

A
  • u 3-5%
  • przypadkowe uszkodzenie zwieracza zewnętrznego cewki
  • wysiłkowe nietrzymanie moczu
  • zwykle korzystnie reaguje na fizjoterapię (uszkodzenie zwieracza jest najczęściej częściowe)
  • jak fizjoterapia nie działa → wszczepienie sztucznego zwieracza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M - przewlekła przeszkoda podpęcherzowa - mechanizm

A

przeszkoda → przerost wypieracza → uczucie naglącego parcia, nadaktywność wypieracza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M - przewlekła przeszkoda podpęcherzowa - leczenie

A
  • zniesienie przeszkody zwykle pomaga

- u 10% M zaburzenia mają charakter pierwotny → leczenie środkami p/muskarynowymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M - przewlekła przeszkoda podpęcherzowa - do czego może doprowadzić?

A

Przepełnienie pęcherza → ciągły wyciek moczu przez cewkę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M - rak gruczołu krokowego

A
  • Naciek obejmujący zwieracz zewnętrzny → upośledzenie jego zdolności do zamykania światła
  • lub kolejne resekcje → sterczowy odc. cewki staje się sztywną rurą → ciągły wyciek moczu z pęcherza kroplami → cewnikować lub stosować cewnik zewnętrzny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M - wyciekanie kroplami z cewki po mikcji

A
  • nagromadzenie niewielkiej il. moczu w wygiętej w kształcie U cewce podczas mikcji
  • bardziej nasilone gdy uchyłek lub zwężenie cewki moczowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u M -przewlekłe choroby i zły stan ogólny

A

Gł. u starszych

  • osłabienie napięcia mięśni przepony moczowo-płciowej (otaczają cewkę)
  • trudności z dotarciem do toalety
  • utrata hamującego wpływu kory mózgowej na mikcję
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u kobiet

A
  • przebyte porody i operacje
  • zapalenie pęcherza moczowego
  • moczowód ektopowy
  • rak szyjki macicy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Nietrzymanie moczu u kobiet - częstość

A
  • ok. 14% K ma epizodyczne nietrzymanie

- 50-70% K na oddziale geriatrii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u kobiet - przebyte porody i operacje

A
  • liczne porody → osłabienie mięśni przepony moczowo-płciowej
  • przedłużający się poród → przetoka pęcherzowo-pochwowa (odróżnić to od uszkodzenia cewki moczowej!)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Kaszel a nietrzymanie moczu - jakie mechanizmy?

A

Wysiłkowy - ↑ciśnienia w j.brzusznej

Z parcia → nadaktywność wypieracza, mimowolny skurcz wypieracza

19
Q

Leczenie przetoki pęcherzowo-pochwowej

A

chirurgiczne, z dostępu przezpochwowego lub nadłonowego

20
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u kobiet - zapalenie pęcherza moczowego

A
  • nietrzymanie z parcia
  • leczyć zakażenie i nadaktywność pęcherza

-śródmiąższowe zapalenie (z. bolesnego pęcherza; częste i bolesne oddawanie moczu z parciami naglącymi i nietrzymaniem z parcia) → leczenie często nieskuteczne; hydrostatyczne rozciąganie pęcherza może zmniejszyć dolegliwości

21
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u kobiet - moczowód ektopowy

A
  • ciągłe wykapywanie moczu u dziecka
  • ujście niższego moczowodu jest poza zakresem działania zwieracza cewki
  • leczenie: przemieszczenie nieprawidłowego obwodowego ujścia moczowodu do pęcherza moczowego
22
Q

Morfologiczne przyczyny nietrzymania moczu u kobiet - rak szyjki macicy

A

-rak lub leczenie go RTH → przetoka pęcherzowo-pochwowa

23
Q

Nieprawidłowe oddawanie moczu - zaburzenia neurologiczne - co badać fizykalnie? Co wykluczyć?

A
  • ocena odruchów podeszwowych
  • ocena czucia w okolicy kanału odbytu
  • ocena napięcia zwieracza odbytu

wykluczyć ZUM i glikozurię

24
Q

Neurologiczne nieprawidłowe oddawanie moczu - etiologia

A
  • upośledzenie korowej kontroli mikcji
  • stan emocjonalny
  • leki
  • uszkodzenie RK
25
Q

Upośledzenie korowej kontroli mikcji - lokalizacja, objawy

A
  • płaty czołowe - zbyt częste/rzadkie oddawanie moczu, świadomość jego utrzymania; upośledzenie możliwości odroczenia konieczności oddania moczu
  • neurony płacika przyśrodkowego - wpływ na napięcie mm. szkieletowych → nadmierny skurcz mm. miednicy i krocza; nawet niemoc przyjęcia odpowiedniej pozycji ciała, w której możliwa jest mikcja
26
Q

Stan emocjonalny a nieprawidłowe oddawanie moczu

A
  • wpływ na umiejętność odwlekania konieczności oddawania moczu → nietrzymanie moczu, moczenie wywołane śmiechem
  • padaczka → bezwiedna mikcja przez utratę działania ośrodków mózgowych hamujących mikcję
  • zakażenie → nadmierna stymulacja czuciowa z pęcherza → postać czuciowa nietrzymania moczu
27
Q

Leki a nieprawidłowe oddawanie moczu

A
  • leki i alkohol - wpływ na korową regulację mikcji
  • leki uspokajające → upośledzenie powstrzymywania mikcji (nietrzymanie moczu, zwłaszcza w nocy)
  • urąbani → utrata świadomej kontroli oddawania moczu LUB tonicznie hamują odruch oddawania moczu (przez to przekrwienie stercza i zatrzymanie moczu)
28
Q

Od czego zależy wpływ uszkodzenia/ch. RK na zaburzenia mikcji

A
  • od poziomu

- od zakresu uszkodzenia

29
Q

Uszkodzenie RK na poziomie lub poniżej odc. krzyżowego (S2-4) - przyczyny

A
  • złamanie kręgosłupa w odc. Th12 i L1 i uszkodzenie stożka rdzeniowego
  • centralne wypadnięcie krążka międzykręgowego → uszkodzenie ogona końskiego
  • zwężenie kanału kręgowego
30
Q

Uszkodzenie RK na poziomie lub poniżej odc. krzyżowego (S2-4) - objawy

A
  • zwiotczenie pęcherza
  • osłabienie wrażeń czuciowych w odpowiedzi na rozciąganie
  • napięcie m. zwieracza zewnętrznego cewki - niskie
  • bad. urodynamiczne - widać niewielką aktywność skurczową m. wypieracza
  • mocz zalega w pęcherzu, można go opróżnić napięciem tłoczni brzusznej lub uciskiem dłonią na podbrzusze
31
Q

Uszkodzenie neuronów między segmentem krzyżowym rdzenia i ośrodkiem mikcji w moście - co uszkadza, przyczyny

A

-uszk. górnego neuronu ruchowego

  • złamanie kręgosłupa
  • guz uciskający RK, operowanie go
  • choroba rdzenia (SM, poprzeczne zapalenie rdzenia)
  • zwężenie szyjnego odc. kanału kręgowego
32
Q

Uszkodzenie neuronów między segmentem krzyżowym rdzenia i ośrodkiem mikcji w moście - objawy

A

Górny neuron ruchowy:

  • utrata wpływu wyższych ośrodków nerwowych na mikcję (most)
  • nadaktywny wypieracz
  • podczas próby mikcji: skurcz zwieracza zewnętrznego cewki (dyssynergia wypieraczowo-zwieraczowa)
  • zwykle uszk. jest częściowe, zachowane jest częściowe czucie i wpływ hamujący mikcję
33
Q

Uszkodzenie neuronów między segmentem krzyżowym rdzenia i ośrodkiem mikcji w moście - efekt dyssynergii wypieraczowo-zwieraczowej

A
  • nie ma pełnego opróżnienia pęcherza

- pęcherz przerasta, jest grubościenny → wytwarza wysokie ciśnienie w drogach moczowych → niewydolność nerek

34
Q

Uszkodzenie nerwów miednicznych - kiedy?

A
  • operacje obejmujące boczne ściany miednicy (np. radykalne zabiegi odbytnicy lub macicy)
  • operacja tętniaków aorty brzusznej i tętnic biodrowych
  • neuropatia cukrzycowa
35
Q

Uszkodzenie nerwów miednicznych - objawy

A
  • brak czucia i możliwości kurczenia pęcherza → staje się on wiotkim zbiornikiem podatnym na powikłania z zalegania moczu (np. zakażenia)
  • zwieracz zewnętrzny cewki jest w tonicznym skurczu
  • zwieracz wewnętrzny jest częściowo rozluźniony (jego napięcie zależy od napięcia wypieracza)
36
Q

Co może prowadzić do atonicznego pęcherza?

A
  • długo trwające zwężenie podpęcherzowe
  • odraczanie mikcji u kobiet

(atonia miogenna)

37
Q

Zaburzenia oddawania moczu - przetoka, wady wrodzone - leczenie

A
  • rekonstrukcja chirurgiczna

- przetoka jest następstwem nowotworu / tkanki otaczające ją są słabe (np. po RTH) → nadpęcherzowe oddawanie moczu

38
Q

Wysiłkowe nietrzymanie moczu - leczenie

A

-ćwiczenie mięśni dna miednicy
-nie pomagają?:
M - implantacja sztucznego zwieracza cewki
K - podwieszenie pochwy (kolposuspensja) lub syntetyczna taśma łonowo-pochwowa (przywrócenie naturanych warunków anatomicznych cewki i pęcherza; podparcie szyi pęcherza)

39
Q

Nietrzymanie moczu z parcia - leczenie

A
  • trening pęcherza wpomagany lekami cholinolitycznymi
  • nie pomaga? → dopęcherzowe podanie toksyny botulinowej t. A za pomocą giętkiego cystoskopu

Ewentualnie:

  • urządzenie stymulujące nerwy krzyżowe
  • wycięcie fragmentu mięśnia wypieracza pęcherza (miektomia)
  • zwiększenie objętości m. wypieracza pęcherza przez wszycie wstawki z jelita (ileocystoplastyka)
40
Q

Leczenie atonicznego pęcherza

A

samodzielne cewnikowanie przez chorego

41
Q

Cel leczenia chorych z zaburzeniami mikcji z nieprawidłowościami neurologicznymi

A

Zapobieganie nawracającym ZUMom i ochrona nerek

42
Q

Leczenie zaburzeń mikcji przy nieprawidłowościach neurologicznych - od czego zależy i jakie będzie….

A
  • chorzy bez motywacji, unieruchomieni itd - odprowadzenie moczu nadpęcherzowo lub przetoką pęcherzową
  • silnie umotywowani - leczyć jak chorych bez nieprawidł. neurologicznych (ale wyniki będą gorsze w porównaniu…)
43
Q

Uszkodzenie RK a zaburzenia oddawania moczu - poziomy w skrócie

A

poziom lub poniżej Th12-L1: atoniczny, przepełniony pęcherz

powyżej Th12-L1: nadaktywny pęcherz z upośledzeniem koordynacji czynności wypieracza pęcherza i zwieracza cewki → niepełne opróżnianie pęcherza