Obrażenia Kręgosłupa I Rdzenia Kręgowego

Question 1

Epidemiologia uszkodzeń kręgosłupa

Answer 1

• w przypadkach mnogich obrażeń ciała: nie są częste, <15% chorych
• w PL 15-20/mln ludzi/rok

Question 2

Uszkodzenia kręgosłupa - najczęstsze przyczyny

Answer 2

Wypadki:

• komunikacyjne
• podczas pracy (gł. Upadki z wysokości)
• związane ze sportem

Question 3

Obrażenia kręgosłupa - podział ze względu na mechanizm złamania

Answer 3

• zgięciowe (fleksyjne)
• wyprostne (ekstensyjne)
• kompresyjne
• rotacyjne

Często wyst. ich kombinacje

Question 4

Zgięciowe złamania kręgosłupa z kiedy powstają? Do czego dochodzi? Co jest uszkadzane?

Answer 4

• siła urazu nadmiernie zgina kręgosłup
• zerwanie tylnego kompleksu więzadeł, bez zmian pourazowych w częściach kostmych
• zwykle b. Niestabilne uszkodzenia - łatwo prowadzą do uszkodzenia rdzenia kręgowego

Question 5

Wyprostne złamania kręgosłupa - kiedy powstają, do czego może dojść

Answer 5

• nadmierne wyprostowanie kręgosłupa

- duża siła -> przemieszczenie trzonów kręgów -> możliwe uszkodzenie rdzenia kręgowego

Question 6

Kompresyjne złamania kręgosłupa - co je powoduje, do czego mogą doprowadzić

Answer 6

• siła działa wzdłuż kręgosłupa (u starszych nawet przy podnoszeniu niedużego ciężaru)
• może być zgniecenie trzonu kręgu

Question 7

Rotacyjne złamania kręgosłupa - kiedy powstają, co się uszkadza

Answer 7

• siła skrętna

- złamanie nasady łuku kręgowego i wyrostków stawowych

Question 8

Co może być bezpośrednim następstwem urazu RK w odcinku szyjnym i piersiowym?

Answer 8

• przejściowe/trwałe porażenie ruchowo-czuciowe poniżej uszkodzenia
• zaburzenia f.układu autonomicznego -> obniżenie CTK i spadek przepływu krwi przez tkanki

Question 9

Wstrząśnienie i stłuczenie RK - objawy

Answer 9

Przejściowy (48-72h) zanik siły mięśniowej i czucia poniżej poziomu urazu

Question 10

Częściowe poprzeczne uszkodzenie RK - objawy

Answer 10

Siła dział. Na rdzeń jest stosunkowo niewielka -> stopniowo powraca czucie i/lub czynność ruchowa

Question 11

Całkowite poprzeczne uszkodzenie RK - objawy

Answer 11

Wstrząs rdzeniowy:

• wiotkie porażenie mm. szkieletowych
• brak czucia
• utrata kontroli nad zwieraczami pęcherza moczowego i odbytu
• erekcja

Question 12

Całkowite poprzeczne uszkodzenie RK - objawy w zależności od odcinka

Answer 12

C1-C3: porażenie czynności oddechowej, natychmiastowy zgon

C3-C5: osłabienie i wyłączenie czynności oddechowej przepony (upośledza oddychanie), tetraplegia, brak kontroli zwieraczy
Poniżej Th2: porażenie tułowia i kk.dolnych (paraplegia)

Question 13

Rozpoznawanie uszkodzenia RK

Answer 13

• wywiad+badanie neurologiczne
• RTG (zdj. Boczne poziomym promieniem)
• TK - ocena złamań, przemieszczeń trzonów i łuków kręgowych
• NMR: badanie z wyboru przy klinicznych objawach uszkodzenia RK

Obrazówka - w pierwsze h po urazie, zanim dojdzie do nieodwracalnych zmian w RK

Question 14

NMR - co można ocenić przy uszkodzeniu RK?

Answer 14

• ucisk na rdzeń
• zmiany w rdzeniu (przerwanie rdzenia, krwiaki, obszary martwicy)
• ocena sąsiednich tkanek (więzadła kręgosłupa)

Question 15

Postępowanie po urazie RK - na miejscu wypadku

Answer 15

• zabezpieczenie podstawowych czynności życiowych

- unieruchomienie kręgosłupa (ochrona przed wtórnymi uszkodzeniami)

Question 16

Postępowanie po urazie RK - przy transporcie

Answer 16

Nosze i sztywne kołnierze do odc.szyjnego

Jak ich nie ma: ułożyć na desce, zabezpieczając szyję torebkami z piaskiem, ułożonymi wzdłuż głowy

Question 17

Postępowanie po urazie RK - w szpitalu

Answer 17

• RTG: najpierw odc.szyjnego w unieruchomieniu kołnierzem -> brak zmian -> ściągnij kołnierz i badaj resztę kręgosłupa
• konsultacja neurolo/neurochiru
• obrażenia mogą dotyczyć dwóch poziomów rdzenia…..

Question 18

Leczenie zachowawcze przy uszk.RK

Answer 18

• gdy uszkodzony odc.szyjny -> oddech zastępczy (respirator, gdy przewlekła niewydolność oddechowa to stymulator n.przeponowego)
• cewnikowanie
• sonda do żołądka, potem przezskórna gastrostomia i wczesne karmienie
• prewencja odleżyn (zmiana pozycji co 30 minut, materace p/odleżynowe)
• zapobieganie zakrzepicy (heparyny drobnocząsteczkowe, ruchy bierne kk.dolnych, pończochy/opaski elastyczne)

Question 19

Uszkodzenia RK - kiedy pilne operacje odbarczające?

Answer 19

• nasila się stopień zaburzeń neurologicznych
• obrazówka wskazuje na ucisk na rdzeń kręgowy
• ucisk korzeni rdzeniowych

Question 20

Rodzaje operacji po uszkodzeniach RK

Answer 20

• odbarczające

- stabilizujące

Question 21

Operacje odbarczające po uszkodzeniu RK

Answer 21

• otwarcie kanału kręgowego (wycięcie 1/kilku łuków kręgowych z dojścia od tyłu)
• w odc.szyjnym można też z dojścia przedniego
• usunięcie odłamów kostnych, ciał obcych, krwiaków,
• zszycie worka oponowego

Question 22

Operacje stabilizujące po uszkodzeniu RK

Answer 22

• połączenie stabilnych kręgów powyżej i poniżej uszkodzenia
• elementami z metalu, kości lub tworzyw sztucznych
• cel: umożliwienie rehabilitacji

Question 23

Rokowanie w uszkodzeniach częściowych RK

Answer 23

Najlepsze ze wszystkich uszkodzeń…

Question 24

Rokowanie w porażeniu kończyn (nawet 4)

Answer 24

-możliwe poruszanie na wózku

Question 25

Rokowanie w całkowitym poprzecznym uszk. Rdzenia

Answer 25

Niepewne co do życia

Question 26

Rokowanie w uszk.RK w odcinku C1-C3

Answer 26

Zwykle natychmiastowa śmierć