Guzy wewnątrzczaszkowe Flashcards

1
Q

Guzy czaszki - częstość, objawy, diagnostyka

A
  • rzadko występują
  • większość bezbólowa
  • diagno: obrazowanie TK, MRI, inne badania ogólne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Guzy czaszki - rozpoznanie różnicowe

A
  • kostniaki
  • oponiaki z hiperostozą
  • guzy przerzutowe
  • dysplazja włóknista
  • histiocytoza
  • choroba Pageta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Najczęstszy pierwotny nowotwór wewnątrzczaszkowy

A

60% - glejaki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Glejaki - z czego powstają

A

z komórek podporowych mózgu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Stopień złośliwości glejaków - klasyfikacja

A

I - IV wg WGO

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Stopień I złośliwości glejaków - przykłady, postępowanie

A
  • gwiaździak włosowatokomórkowy (pilocytic astrocymota)
  • dysembrioplastyczny nowotwór neuroepitelialny
  • zwojakoglejak (ganglioglioma)
  • są na granicy pomiędzy hamartoma a mało złośliwymi nowotworami
  • często usunięcie guza = wyleczenie pacjenta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Stopień II złośliwości glejaków - przykłady, przeżycie

A
  • gwiaździak (astrocytoma)
  • skąpodrzewiak (oligodendroglioma)
  • wyściółczak (ependymoma)
  • różna złośliwość
  • przeżycie zazwyczaj dość długie (8,5 roku po operacji, RTH i CTH)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Stopień III złośliwości glejaków - przykłady, przeżycie

A
  • anaplastyczne rzeczy (np. gwiaździak anaplastyczny, skąpodrzewiak anaplastyczny)
  • mediana czasu przeżycia po leczeniu skojarzonym - 3 lata
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Co lepiej reaguje na leczenie - skąpodrzewiak czy gwiaździak?

A

skąpodrzewiak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Stopień IV złośliwości glejaków - przykłady, przeżycie

A
  • glejak wielopostaciowy → mediana przeżycia po leczeniu skojarzonym 9-12mcy; dłużej żyją młodzi
  • glejakomięsak

-wysoko złośliwe nowotwory

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jakie cechy mają guzy stopnia III i IV?

A

cechy złośliwej transformacji:

  • proliferacja śródbłonka naczyń
  • pleomorfizm jądrowy
  • wysoki wskaźnik mitotyczny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Oponiaki - z czego są, ile % pierwotnych neo wewnątrzczaszkowych

A
  • wyrastają z opony twardej

- 20% pierwotnych neo wewnątrzczaszkowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Oponiaki - lokalizacja

A
  • sklepistość czaszki
  • podstawa czaszki
  • okolice przystrzałkowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Oponiaki - objawy

A
  • mogą uciskać mózg i powodować napady padaczkowe

- mogą rozprzestrzeniać się po oponie (guzy en plaque) i przerastać kości czaszki → wyczuwalne masy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Oponiaki - jak szybko rosną?

A

wolno (90% z nich jest I stopnia WHO)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Oponiaki - leczenie

A

-z wyboru - wycięcie całkowite (jest to łagodny guz)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Oponiaki - rokowanie

A
  • zwykle dobre rokowanie
  • II stopień WHO (atypowe), III stopień (anaplastyczne) - dość częste nawroty
  • niecałkowite usunięcie guza stopnia I - dość częste nawroty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Osłoniaki (schwannoma) - ile % stanowią, co obejmują

A
  • guzy nn. czaszkowych - 10% guzów wewnątrzczaszkowych

- większość z nich obejmuje n. przedsionkowo-ślimakowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Osłoniaki (schwannoma) - n. przedsionkowo-ślimakowy - gdzie rośnie?

A

rośnie w przewodzie słuchowym wewnętrznym, poszerzając go i żłobiąc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Osłoniaki (schwannoma) - n. VII i VIII - w jakim kierunku się rozrastają?

A

guz rozrasta się w kierunku kąta mostowo-móżdżkowego → nerwy się napinają i rozciągają

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Osłoniaki (schwannoma) - wczesne objawy z nerwu VIII

A
  • narastające szumy uszne
  • niedosłuch
  • zawroty głowy
  • większe mogą uciskać n. V → zaburzenia czucia na twarzy
  • mogą uciskać na pień i móżdżek → ataksja, oczopląs

-przemieszczenie IV komory i wodociągu mózgu → wodogłowie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Osłoniaki (schwannoma) n. VIII - z czym można pomylić?

A

z chorobą Meniere’a

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Osłoniaki (schwannoma) - leczenie

A

mikrochirurgiczne wycięcie, stereotaktyczna radiochirurgia i obserwacja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Guzy przysadki - ile % stanowią, histologia

A
  • 10% guzów wewnątrzczaszkowych

- histologicznie większość jest łagodna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Guzy przysadki - objawy

A
  • objawy miejscowego ucisku dróg wzrokowych (ucisk skrzyżowania nn. wzrokowych → niedowidzenie dwuskroniowe)
  • zaburzenia endokrynne (bo wydziela hormony)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Guzy przysadki - leczenie

A
  • farmakologiczne
  • hipofizjektomia z dojścia przez zatokę klinową
  • RTH
27
Q

Przerzuty do mózgu - u ilu % pacjentów umierających na neo złośliwe?

A

-u 20% w badaniu pośmiertnym

28
Q

Przerzuty do mózgu - co najczęściej tam przerzutuje?

A

guzy: płuca, piersi, nerki, czerniak, j. grube

29
Q

Gdzie przerzutuje rak prostaty? (neurochiru)

A

zwykle do kości czaszki, nigdy do mózgu

30
Q

Czy glejaki przerzutują?

A

rzadko, raczej zostają w OUN

31
Q

Objawy guzów wewnątrzczaszkowych

A
  • objawy związane z ↑ICP
  • ogniskowe objawy neurologiczne
  • napady padaczkowe
  • zaburzenia osobowości
  • endokrynopatie
32
Q

Objawy guzów wewnątrzczaszkowych -objawy związane z ↑ICP

A
  • guz + obrzęk wokół
  • poranne bóle głowy, nasilają się przy pochylaniu i wysiłku fizycznym
  • duży guz → spowolnienie psychomotoryczne (globalne upośledzenie funkcji mózgu)
33
Q

Objawy guzów wewnątrzczaszkowych -ogniskowe objawy neurologiczne

A
  • najczęściej: dysfunkcja kory ruchowej → niedowład połowiczy
  • dysfazja w 50% guzów półkuli dominującej (typu odbiorczego - czuciowa, ekspresyjnego - ruchowa, mieszana)
  • często: zaburzenia w polu widzenia, dysleksja, dysgrafia, dyspraksja
34
Q

Objawy guzów wewnątrzczaszkowych - napady padaczkowe

A
  • przez lokalną nadmierną aktywność neuronów
  • uogólnione, częściowe, ogniskowe
  • częściej w wysoko zróżnicowanych glejakach i oponiakach
  • kontrolowane lekami p/padaczkowymi lub ustępują po wycięciu zmiany
35
Q

Objawy guzów wewnątrzczaszkowych - zaburzenia osobowości

A
  • zaburzenia zachowania
  • pogorszenie czynności poznawczych
  • problemy z postrzeganiem siebie
  • zaburzenia oceny, pamięci, zdolności planowania
36
Q

Objawy guzów wewnątrzczaszkowych - endokrynopatie

A
  • gruczolak przysadki wydzielający PRL → wtórny brak miesiączki, mlekotok, utrata libido u mężczyzn
  • gruczolaki przysadki → akromegalia, z. Cushinga, moczówka prosta, przedwczesne dojrzewanie płciowe
37
Q

Rozpoznanie guzów wewnątrzczaszkowych - MRI - kontrast

A
  • przed i po kontraście → lokalizacja, charakter neuropatologiczny guza
  • złośliwy guz jest unaczyniony → wzmacnia się kontrastem (np. anaplastyczne, chociaż gwiaździaki włosowatokomórkowe = wysoko zróżnicowane glejaki st. I WHO też się wzmocnią)
  • oponiaki (pochodzenia mezodermalnego, nie mają bariery krew-mózg) → też wzmacniają
38
Q

Rozpoznanie guzów wewnątrzczaszkowych - TK a MRI

A

w TK może być pojedyncza zmiana, a w MRI wieloogniskowa - bo jest lepsza rozdzielczość

39
Q

Rozpoznanie guzów wewnątrzczaszkowych - cecha charakterystyczna anaplastycznego lub złośliwego guza

A

-obrzęk w jego sąsiedztwie
(nie ma bariery krew-mózg w śródbłonku naczyń nowotworowych → gromadzi się woda w przestrzeni pozakomórkowej istoty białej)

40
Q

Założenia postępowania chirurgicznego w neuroonkologii

A
  • uzyskanie materiału na histpat
  • ustąpienie objawów podmiotowych i przedmiotowych po operacji
  • zastosowanie właściwej RTH i CTH
  • działania wspierające dla pacjenta i rodziny
41
Q

Od czego zależy zakres i rodzaj operacji w guzach OUN?

A
  • obrazu neuroradiologicznego (prawdopodobny typ histologiczny guza)
  • wieku pacjenta
  • symptomatologii
  • stanu funkcjonalnego pacjenta
  • łatwości dostępu operacyjnego
  • liczby ognisk patologicznych
42
Q

Obrzęk wokół guza - co można robić?

A

dać deksametazon → w 12-24h powinien zmniejszyć objawy

43
Q

Sterydy w okresie okołooperacyjnym - efekt

A

znacząco redukują chorobowość i śmiertelność

44
Q

Kliniczne i radiologiczne cechy jedynie sugerują charakter guza OUN - co robić?

A

biopsję stereotaktyczną lub bezramową biopsję naprowadzaną obrazem:

  • 2,5cm nacięcie skórne
  • otwór trepanacyjne w czaszce ufiksowanej w ramie / na podstawie programu komputerowego naprowadzającego biopsję na podst. obrazu
  • dokładność systemu: 1mm, skuteczność diagnostyczna 98%
  • minimalnie inwazyjna procedura → chorobowość ok. 5%, 30-dniowa śmiertelność <2% (większość zwz.z chorobą podstawową)
45
Q

Cel usuwania zmiany nowotworowej w OUN

A
  • redukcja efektu masy
  • kontrola napadów padaczkowych
  • przywrócenie funkcji mózgu
46
Q

Przedoperacyjne badanie obrazowe pokazuje złośliwego glejaka - postępowanie

A

rozległe wycięcie zmiany → optymalna kontrola objawów, łagodniejszy przebieg RTH, ↓zapotrzebowania na sterydy

w loży po nim można dać biodegradowalne gąbki impregnowane pochodnymi nitrozomocznika (Gliadel) - lepsza przeżywalność

47
Q

Postępowanie w guzach tylnej jamy czaszki o wyglądzie osłoniaków przedsionkowych

A

całkowite usunięcie

48
Q

Techniki wspomagające w usuwaniu guzów OUN

A
  • chirurgiczny aspirator ultradźwiękowy
  • śródoperacyjne zlokalizowanie zmiany
  • stymulacja kory mózgu z oceną neuropsychologiczną pacjenta przytomnego (przydatne w operacjach w okolicach elokwentnych mózgu - kora ruchowa, kora ośrodka mowy)
49
Q

Wyniki operacji złośliwych glejaków

A
  • śmiertelność 30-dniowa - 5%

- powikłania neurologiczne - 10%

50
Q

Najczęstsze powikłania po operacji guzów OUN

A
  • jatrogenny deficyt neurologiczny
  • krwiak w loży pooperacyjnej
  • krwiak nadtwardówkowy
  • powierzchowne infekcje ran
51
Q

Od czego zależą wyniki leczenia po operacji pierwotnych neo mózgu? a po przerzutowych?

A

pierwotne -głównie od typu nowotworu

przerzutowe - od stopnia zaawansowania ch. podstawowej, lokalizacji i liczby ognisk w mózgu
-wycięcie + następowa RTH w pojedynczych przerzutach → średnie przeżycie ok.7mcy

52
Q

Najczęstsze guzy czaszki to

A

Kostniaki i przerzuty

53
Q

Guzy wewnątrzczaszkowe a wiek występowania

A

Szczyt w 6-7 r.ż. i w piątej dekadzie

54
Q

Ile procent guzów wewnątrzczaszkowych stanowią przerzuty I co najczęściej przerzutuje

A

Prawie 50%, najczęściej płuco i sutek

55
Q

Z czego mogą powstawać pierwotne guzy mózgu

A
  • Z komórek podporowych (glejaki)
  • ze ścian komór (wyściółczaki)
  • ze ściany górnej komory czwartej (rdzeniaki płodowe)
56
Q

Ile procent guzów wewnątrzczaszkowych stanowią guzy pierwotne mózgu

A

Około 60%

57
Q

Jaki procent guzów wewnątrzczaszkowych stanowią oponiaki i jak są najczęściej położone

A

Stanowią około 20%, a 90% oponiaków jest położonych nadnamiotowo

58
Q

Oponiaki - Jak szybko rosną, co mogą powodować, Jakie jest leczenie z wyboru

A
  • Wolno rosną
  • powodują ogniskowe napady padaczkowe
  • leczenie z wyboru to chirurgiczne usunięcie
59
Q

Ile procent guzów wewnątrzczaszkowych stanowią guzy przysadki i okołosiodłowe

A

Około 10%

60
Q

Guzy przysadki i około siodłowe czy mogą coś wydzielać, co robią, jak się je leczy

A
  • Guzy przysadki mogą być czynne wydzielniczo
  • mogą powodować ucisk na otaczające struktury nerwowe
  • usuwa się operacyjnie
61
Q

Jaki procent guzów wewnątrzczaszkowych stanowią nerwiaki nerwów czaszkowych

A

10%

62
Q

Nerwiaki słuchowe: gdzie się rozwijają, Jakie nerwy obejmują, Jakie objawy powodują

A
  • Rozwijają się w przewodzie słuchowym wewnętrznym
  • obejmują n. VII i VIII
  • objawy: szumy uszne, głuchota, zawroty głowy, osłabienie mięśni twarzy
63
Q

Objawy nerwiaka nerwu V

A

Zaburzenia czucia twarzy