Urologia - DDM - pęcherz, stercz, cewka Flashcards
Anatomia - pęcherz moczowy - sąsiedztwo
Od góry: pokryty blaszką otrzewnej oddzielającej od j. cienkiego, esicy, trzonu macicy
Do tyłu: odbytnica, nasieniowody i pęcherzyki nasienne, pochwa i szyjka macicy
Anatomia - budowa szyi pęcherza u mężczyzn
m. wypieracz moczu (m. gładki) przyjmuje okrężny układ w obrębie szyi pęcherza → pobudzenie współczulne → skurcz, przy ejakulacji zapobiega wytryskowi wstecznemu do pęcherza
Anatomia - cewka moczowa męska
- dł. 20cm
- część sterczowa (biegnie przez stercz) - 3cm
- cewka błoniasta (otacza ją m. zwieracz zewnętrzny cewki moczowej) - 1-2cm
- cewka gąbczasta (otoczona ciałem gąbczastym) - 15cm
Anatomia - cewka moczowa żeńska
- dł. 3-4cm
- przechodzi przez przeponę moczowo-płciową otoczona przez zwieracz zewnętrzny cewki
- biegnie wzdłuż przedniej ściany pochwy
Anatomia - prostata
- kształt piramidy zwróconej podstawą dogłowowo
- wymiar i kształt przypomina kasztan :)
- podział na strefę środkową i obwodową
Przywspółczulne unerwienie pęcherza moczowego
korzenie S2-S4 → do m. wypieracza pęcherza → jego skurcz
Współczulne unerwienie pęcherza moczowego
korzenie Th10-L2 → zwoje miedniczne → zamknięcie ujścia szyi pęcherza moczowego (mm.gładkie)
Unerwienie zwieracza zewnętrznego cewki moczowej
z S2-S4 za pośrednictem n. sromowego lub splotu miednicznego
Unerwienie czuciowe dolnych dróg moczowych
z pęcherza, cewki, dna miednicy - n. sromowy i włókna ukł. przywspółczulnego → do kory i ośrodka mikcji → odruchowe rozluźnienie pęcherza i ↑napięcia zwieracza zewnętrznego cewki
Cykl oddawania moczu - fazy
gromadzenia moczu
wydalania moczu
Faza gromadzenia moczu
- pobudzenie obecnych w ścianie receptorów wrażliwych na rozciąganie → odruchowe rozluźnienie pęcherza + ↑nap. m. zwieracza zewnętrznego cewki moczowej
- wypełnienie pęcherza do 3/4 całkowitej pojemności → uczucie parcia, które po chwili ustępuje (ale potem jeszcze wróci….)
Faza wydalania moczu
-mikcję rozpoczyna dowolne, a potem odruchowe rozluźnienie mięśni dna miednicy i zwieracza zewnętrznego cewki moczowej → potem odruchowy skurcz wypieracza pęcherza
Gdzie jest ośrodek mikcji?
w obrębie mostu w pniu mózgu
Zaburzenia oddawania moczu - podział
anatomiczne (np. zaawansowany rak stercza)
neurogenne (np. uraz RK)
Urazy otwarte pęcherza moczowego - kiedy? Co jeszcze jest uszkodzone?
- uraz penetrujący podbrzusza
- zabiegi chirurgiczne w miednicy mniejszej
-pęcherz, cewka, odbytnica, pochwa, macica
Nierozpoznane śródoperacyjnie uszkodzenie pęcherza może prowadzić do…
powstania przetoki moczowej, pęcherzowo-pochwowej lub pęcherzowo-okrężniczej
Urazy zamknięte pęcherza moczowego - u kogo często? Mechanizm
Osoby po alkoholu - wypełniony pęcherz + uraz podbrzusza (np. kopnięcie)
→rozerwanie szczytu pęcherza, mocz dostaje się do jamy otrzewnowej
→niedrożność porażenna i wzdęcie brzucha
Pozaotrzewnowe pęknięcie pęcherza moczowego - kiedy?
Najczęściej uraz komunikacyjny, pęcherz uszkodzony ze złamaniem kości miednicy
Urazy zamknięte pęcherza moczowego - jatrogennie
Przezcewkowe resekcje: prostaty lub guza pęcherza moczowego
Objawy kliniczne urazu pęcherza moczowego
- wzdęcie brzucha, porażenna niedrożność p.pok.
- brak możliwości oddania moczu
Badania w urazach pęcherza moczowego
wywiad + bad. fizykalne
Potwierdzenie: cystografia (zdj. RTG po podaniu do pęcherza kontrastu cewnikiem)
Leczenie urazów pęcherza moczowego
Wewnątrzotrzewnowy → laparotomia i zabieg naprawczy
Pozaotrzewnowy przy braku innych obrażeń → leczenie zachowawcze (cewnik do pęcherza, utrzymanie 6-10dni)
Urazy cewki moczowej
-otwarte - b. rzadkie
-tępe:
cewka przednia - po upadku na twardy przedmiot lub po kopnięciu
cewka tylna - uraz komunikacyjny, często ze złamaniem k. łonowej lub złamaniem i przemieszczeniem kości miednicy
U ilu % chorych uszkodzeniu cewki tylnej towarzyszy uraz pęcherza moczowego?
ok. 10%
Objawy urazu cewki moczowej
- przedniej: krwiak w okolicy krocza (gdy zakażony - ubytki tk. miękkich)
- czasami przepełniony pęcherz moczowy (przez odruchowy skurcz zwieracza zewnętrznego lub uszkodzenie cewki tylnej)
Uraz cewki przedniej dotyczy najczęściej jej … odcinka
opuszkowego
Badania w obrażeniach cewki moczowej
- objawy uszkodzenia cewki przedniej + chory oddał czysty mocz → nie trzeba robić badań
- krew przy ujściu / krwiomocz → ureterografia z kontrastem (wyciek moczu poza światło cewki)
Leczenie obrażeń cewki moczowej
- uszkodzenie cewki opuszkowej zawsze da krwiaka w okolicy krocza; jak jest rozległy z rozerwaniem cewki to go opróżnić
- tylko stłuczenie → profilaktyczna antybiotykoterapia
- zabieg naprawczy cewki moczowej (na cewniku)
Jak można odprowadzić mocz przy obrażeniach cewki tylnej?
- cewnik do pęcherza
- przetoka nadłonowa
Późne powikłania urazów cewki moczowej
zwężenia cewki
zaburzenia erekcji
Z czego wywodzi się większość nowotworów pęcherza moczowego?
z nabłonka przejściowego (urotelium)
Rak płaskonabłonkowy pęcherza moczowego - etiologia
- może rozwinąć się na podłożu metaplazji nabłonka dróg moczowych
- zwykle pod wpływem przewlekłego stanu zapalnego i drażnienia pęcherza moczowego w wyniku obecności przywr (schistosomiaza) lub kamicy pęcherza moczowego
Rak gruczołowy pęcherza moczowego - z czego się rozwija?
- z pozostałości moczownika w okolicy szczytu pęcherza
- lub nowotwór wtórny w wyniku miejscowego szerzenia się raka gruczołowego, np. jelita
Zapadalność na raka z urotelium, płeć
45/100tys
M>K (3:1)
Obraz makroskopowy nowotworu pęcherza moczowego a agresywność
- brodawkowaty wzrost → mniejsza agresywność i powierzchowne naciekanie
- obecne owrzodzenie → większa agresywność
Jakie badanie jest ważne w raku pęcherza moczowego?
-biopsja: rodzaj histologiczny, stopień złośliwości (grading) i głębokość nacieku (zaawansowanie; TNM)
Ocena T w raku pęcherza moczowego
- badanie dwuręczne w znieczuleniu (pokaże naciekanie tkanek okołopęcherzowych)
- biopsja dla guzów powierzchownych
Ocena N w raku pęcherza moczowego
bad. przedmiotowe, urografia i TK
Ocena M w raku pęcherza moczowego
TK i badanie przedmiotowe
Objawy raka pęcherza moczowego
- bezbolesny krwiomocz!!! zawsze robić wtedy badanie moczu!!
- czasem może być utrudnienie odpływu moczu (guz dolnego odc. moczowodu lub zajmujący ujście moczowodowe)
Krwiomocz u mężczyzn - różnicowanie źródła
na początku mikcji - przeszkoda w okolicy stercza
cała mikcja: zmiany patologiczne pęcherza moczowego lub górnych dróg moczowych
Chory ma raka pęcherza - co jeszcze sprawdzić?
Stan nabłonka górnych dróg moczowych (nowotwory te mogą współwystępować): urografia konwencjonalna lub TK
Badania dodatkowe w raku pęcherza
- cystoskopia giętkim wziernikiem
- USG nerek
- konwencjonalna urografia lub urografia TK
Leczenie powierzchownych guzów pęcherza moczowego (Ta, T1)
- przezcewkowa elektroresekcja guza (TURBT) obejmująca część warstwy m. wypieracza pęcherza
- czasem można tylko endoskopową elektrokoagulację guza
- mnogi, powierzchowny rak pęcherza o niskim stopniu złośliwości → dopęcherzowa CTH (mitomycyna C) (↓ryzyko nawrotu i leczy)
Co po leczeniu powierzchownych guzów pęcherza moczowego?
kontrolne cystoskopie; jak jest nawrót to zwykle udaje się go zniszczyć diatermią lub wyciąć endoskopowo
Co gdy częste wznowy raka pęcherza o rozległym charakterze?
rozważyć usunięcie pęcherza
Utrzymujące się objawy podrażnienia dróg moczowych, ból, ale posiew moczu wyklucza zakażenie - co podejrzewać?
rak in situ pęcherza moczowego
Leczenie raka in situ pęcherza moczowego
dopęcherzowa immunoterapia BCG (prątki gruźlicy)
nieleczony sprogresuje do raka naciekającego
Leczenie chorych z inwazyjnym rakiem pęcherza moczowego (T2, T3)
(nacieka bł. mięśniową)
<70r.ż. - radykalne usunięcie pęcherza
starsze osoby - korzystniejsza może być radykalna RTH → jak nie pomoże to ratunkowa cystektomia (wycięcie pęcherza)
Odtworzenie pęcherza po cystektomii
- pozostawiono cewkę moczową? Można utworzyć zastępczy pęcherz jelitowy (z cienkiego lub grubego)
- ew. szczelny zbiornik na mocz, który trzeba opróżniać przez cewnik przez specjalnie w tym celu utworzony z wyrostka lub j. cienkiego kanał wyprowadzający
- ew. odprowadzać mocz za pomocą ileostomii
- można wszczepić moczowody do j. grubego (średni pomysł - ZUM i zaburzenia metaboliczne)
Nieresekcyjny rak pęcherza, czyli jaki? Jak go leczyć?
T4 naciekający sąsiadujące z pęcherzem narządy lub ściany kostne miednicy → leczenie paliatywne (RTH)
Rokowanie w raku pęcherza - od czego zależy?
od zaawansowania i zróżnicowania
- powierzchowne warstwy → 5-letnie przeżycie 70-90%
- naciekanie w-wy mięśniowej → 10-60%
Średni wiek w momencie rozpoznania raka prostaty
70 lat
Najczęstszy rodzaj nowotworu prostaty
rak, w tym najczęściej rak gruczołowy (>95%)
Cecha T w raku prostaty
T1 Guz niewykrywalny w badaniu palpacyjnym lub obrazowym
T2 Guz ograniczony do gruczołu krokowego (<1/2 jednego płata stercza / jeden płat / obydwa płaty)
T3 Guz naciekający poza torebkę gruczołu krokowego (naciekanie pęch. nasiennych)
T4 Guz nieruchomy lub nacieka sąsiednie struktury inne niż pęcherzyki nasienne (np. ww.chłonne, ścianę miednicy, szyję pęcherza, odbytnicę)
Przerzuty do ww.chł. miednicy w raku prostaty
Są dość wcześnie; wyst. u 1/3 z rakiem ograniczonym do stercza
Przerzuty odległe w raku prostaty
do kości (u 10-15%): gł. odc. lędźwiowy kręgosłupa i miednica
Stopnie złośliwości raka prostaty - jaka skala?
Skala Gleasona
≤6 = dobre zróżnicowanie – niska złośliwość
7-8 = pośrednie zróżnicowanie
9-10 = niskie zróżnicowanie – wysoka złośliwość
2-4 → dobre rokowanie
>7 → niekorzystne rokowanie
Co bierze pod uwagę skala Gleasona
2 przeważające typy histoarchitektoniczne dla nowotworu
Objawy raka stercza
- podobne do objawów łagodnego rozrostu stercza
- u 1/4 nagłe zatrzymanie moczu
- nacieka odbytnicę? → zaburzenia w oddawaniu stolca
Objawy przerzutów raka stercza
- rzadko są
- bóle pleców
- ↓ m.c.
- niedokrwistość
- niewydolność pozanerkowa nerek wywołana niedrożnością moczowodu
Rak stercza w per rectum
- twardy, guzkowa budowa
- ale u 50-60% z rakiem jest prawidłowy w badaniu per rectum……..
Jakie badania w raku stercza?
- kreatynina + USG (bo utrudnione oddawanie moczu)
- RTG miednicy lub kręgosłupa w odc. lędźwiowym (robione przez ból - może pokazać osteosklerotyczne przerzuty; czasem to I objaw)
- histpat z biopsji stercza lub wycinków z przezcewkowej resekcji stercza
- PSA
PSA w raku stercza - norma, wpływ przerzutów
<4,5 - prawidłowe
<65r.ż. próg to <3,5
<15 - rzadko są przerzuty
>100 ng/ml - prawie zawsze przerzuty do kości
Badania kontrolne w raku stercza
- PSA do oceny odpowiedzi na leczenie i progresji
- scyntygrafia (przerzuty do kości)
- TK (przerzuty do ww.chł. miednicy)
Jak wykrywamy przerzuty odległe w raku stercza?
radioizotopowa scyntygrafia
Rak stercza a hormony
- to nowotwór hormonozależny (testosteron stymuluje cykl komórkowy komórek prostaty)
- ↓stężenia testo w surowicy (kastracja / farmakologicznie) → odpowiedź u 70% (dodatkowa blokada androgenowa trochę wydłuża przeżycia ale pogarsza jego jakość)
Leczenie raka ograniczonego do stercza
-niewielkie ognisko, wysoki stopień zróżnicowania - można aktywnie kontrolować (można mieć spokój przez 10-15 lat)
Ale: u młodych chorych (pożyją >10lat….) + duży nowotwór z mniejszym stopniem zróżnicowania (Gleason >=7) → operacja lub RTH;
Rak ograniczony do stercza - leczenie chirurgiczne
- laparoskopowo / z wykorzystaniem robota / met. otwartą
- wycięcie stercza
Rak ograniczony do stercza - RTH
- zewnątrzustrojowe (EBRT)
- brachyterapia (radioaktywne igły w sterczu)
Rak stercza miejscowo zaawansowany bez przerzutów do kości - nacieka?
nacieka przez ciągłość tkanki sąsiadujące z prostatą, ale jest M0
Rak stercza miejscowo zaawansowany bez przerzutów do kości - leczenie
- operacja nie wyleczy
- EBRT (RTH zewnątrzustrojowa) + hormonoterapia → wydłużenie przeżycia
- gdy nietolerancja EBRT: sama hormonoterapia lub leczenie paliatywne
Rak stercza - uogólniony (z przerzutami odległymi) - u ilu chorych są takie przerzuty?
U 50%
Rak stercza - uogólniony (z przerzutami odległymi) - leczenie
- kastracja chirurgiczna (orchidektomia, eliminuje źródło androgenów)
- kastracja chemiczna (supresja androgenowa; analogi LHRH z antagonistami lub bez antagonistów receptora androgenowego)
→ git przez 1-2 lata, potem progresja
Rak stercza - uogólniony (z przerzutami odległymi) - monitorowanie leczenia
PSA powinno się obniżyć <0,01
Rak stercza - uogólniony (z przerzutami odległymi) - paliatywne
RTH - łagodzi ból związany z przerzutami do kości
radioaktywny stront 89Sr - też na ból z kości
p/bólowe
Rokowanie w raku prostaty
- przypadkowo wykryte drobne ognisko - rokowanie jak w ogólnej populacji
- guz ograniczony do stercza → 10-letnie przeżycie 60-75%
- przerzuty odległe → 15-letnie <10%
Gdzie urotelium wyściela drogi moczowe?
od brodawek nerkowych do obwodowego odc. cewki moczowej
Dlaczego zwiększa się zachorowalność dla raka urotelialnego?
bo karcynogeny środowiskowe, palenie papierosów i nadużywanie p/bólowych
Najczęstsza lokalizacja raka urotelialnego
pęcherz moczowy
U ilu % z rakiem urotelialnym jest izolowany krwiomocz?
80%
Gdzie przerzutuje rak prostaty?
Do kości (lędźwiowy odcinek kręgosłupa i miednica) - 10-15% w chwili rozpoznania
Ww.chłonne - u 1/3
Łagodny rozrost stercza - od kiedy? Jaka przyczyna?
> 40r.ż. stopniowo się powiększa
rozrost tkanki okołocewkowej strefy przejściowej gruczołu, która tworzy strukturę nazywaną gruczolakiem stercza
Łagodny rozrost stercza - co uciska? Do czego prowadzi?
uciska i przemieszcza obwodowo prawidłowe utkanie gruczołu
prowadzi do wydłużenia cewki sterczowej i zwężenia jej światła → utrudnione oddawanie moczu i przerost wypieracza pęcherza
→ przewlekłe zaleganie moczu (↑ryzyka ZUM i kamieni)
Łagodny rozrost stercza - per rectum
gruczolak zbudowany gł. z elementów miękkich - gumowa konsystencja, miękka; dwa płaty przedzielone bruzdą pośrodkową
asymetria, stwardnienie - rak?
Wyraz przerostu wypieracza pęcherza
beleczkowanie ścian pęcherza, pojawienie się pomiędzy beleczkami uwypukleń bł. śluzowej tworzących uchyłki pęcherza moczowego (czasami są duże, większe od pęcherza)
Uchyłki pęcherza przez przerost prostaty - powikłania
zakażenie, kamica, nowotwór (ograniczona zdolność do opróżniania ich z moczu…)
Zaleganie moczu w przeroście prostaty - ile, do czego prowadzi
nawet >1l
→ utrudnienie spływu moczu z górnych d.m., poszerzenie moczowodów i UKM (wodonercze)
→pozanerkowa niewydolność nerek
Objawy łagodnego przerostu prostaty
- częste oddawanie moczu w dzień i w nocy
- parcia naglące (przez zaburzenia m. wypieracza)
- ból przy mikcji
- osłabienie strumienia moczu
- ↑ napięcia mm. tłoczni brzusznej ułatwia mikcję → uszkodzenie naczyń szyi pęcherza → krwiomocz
Objawy pozanerkowej niewydolności nerek (powikłanie łagodnego przerostu prostaty)
- senność
- anoreksja
- zaburzenia osobowości
Co może doprowadzić do nagłego zatrzymania moczu przy łagodnym przeroście prostaty?
- ZUM
- niska temperatura
- leki cholinolityczne
- nadmierne spożycie alkoholu
→przekrwienie szyi pęcherza moczowego
Badania dodatkowe w łagodnym przeroście prostaty
- krew (nerki, Hb, elektrolity, PSA)
- posiew moczu
- biopsja prostaty przy podejrzeniu raka
- USG (uchyłki pęcherza, objętość moczu zalegającego po mikcji)
- uroflowmetria (ocena jakości mikcji)
- bad. urodynamiczne
Co może podwyższyć PSA?
- wiek
- ostre zatrzymanie moczu
- cewnikowanie pęcherza moczowego
- przezcewkowa elektroresekcja stercza (TURP)
- zapalenie stercza
- rak stercza
- rozległy łagodny przerost stercza
- biopsja stercza
Co może zmniejszyć PSA?
-przyjmowanie inhibitorów 5a-reduktazy (finasteryd, dutasteryd)
Leczenie łagodnego przerostu prostaty - jakie 3 grupy pacjentów?
- wyłącznie dolegliwości
- przewlekłe zatrzymanie moczu
- ostre zatrzymanie moczu
Leczenie łagodnego przerostu prostaty - wyłącznie dolegliwości
- nie jesteś pewien czy prostata jest przyczyną dolegliwości? → bad. urodynamiczne
- wykluczyć raka stercza, niewydolność nerek
- najpierw farma
- jak nie działa to prostatektomia (przezcewkowo lub operacyjnie)
Leczenie łagodnego przerostu prostaty - wyłącznie dolegliwości - farmakologia
-blokery receptorów a-adrenergicznych → rozlużnienie mm.gładkich szyi pęcherza i torebki stercza
(lepsze gdy mała prostata)
-hamujące aktywność 5a-reduktazy → blokują przekszt. testosteronu do dihydrotestosteronu → ↓objętości gruczołu
(lepsze gdy duża prostata)
Leczenie łagodnego przerostu prostaty - ostre zatrzymanie moczu
- doraźna hospitalizacja
- cewnikowanie pęcherza (16F)
- cewnikowanie niemożliwe? → przetoka nadłonowa metodą nakłucia
-pobrać mocz na posiew → zakażenie? → antybiotyk
- usunąć cewnik po 12h → może nastąpić powrót spontanicznych mikcji
- znowu zatrzymał się mocz? → definitywne leczenie (TURP)
Leczenie łagodnego przerostu prostaty - ostre zatrzymanie moczu - co zwiększa szansę na przywrócenie mikcji u mężczyzn?
alfuzosyna 10 mg/d (bloker rec. a-adrenergicznych); u mężczyzn u których doszło po raz pierwszy do spontanicznego zatrzymania moczu
Leczenie łagodnego przerostu prostaty - przewlekłe zatrzymanie moczu - co ocenić? Jak to wpływa na leczenie?
Czy jest niewydolność nerek?
Nie, stan kliniczny dobry → nie trzeba odprowadzać moczu, prostatektomia w trybie planowym
Tak → czy operowanie będzie bezpieczne? (wyrównać odwodnienie, hiperkaliemię itd)
Leczenie łagodnego przerostu prostaty - przewlekłe zatrzymanie moczu - leczenie przy niewydolności nerek wtórne do BPH
Cewnik (odprowadzenie moczu)
Odroczyć prostatektomię do ustabilizowania stanu chorego
TURP lub długotrwałe cewnikowanie pacjenta
(takich chorych nie można leczyć zachowawczo)
Leczenie łagodnego przerostu prostaty - przewlekłe zatrzymanie moczu - co towarzyszy zacewnikowaniu? +postępowanie
Poliuria (bo diureza osmotyczna przez mocznik + zniecienie podwyższonego ciśnienia moczu w kanalikach nerkowych)
Bilans płynowy + ważenie się
Oceniać CTK w pozycji leżącej i stojącej
Jak trzeba to płynoterapia i.v.
Otwarta resekcja gruczołu krokowego - kiedy, kiedy nie
- gdy znacznie powiększony stercz
- usuwanie mniejszych gruczolaków → hospitalizacja 7-10 dni, ryzyko uszk. zwieracza zewnętrznego i nietrzymania moczu → więc trochę się nie opyla
Przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego (TURP) - jak? Zalety
usuwanie stercza po kawałku pętlą resektoskopu
zalety: krótka hospitalizacja (2-3 dni), precyzyjność zabiegu
Przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego (TURP) - powikłania
- uszk. zwieracza zewnętrznego
- gdy zabieg długo trwa → absorpcja dużej ilości płynu płuczącego i zaburzenia elektrolitowe (zespół TURP)
Techniki małoinwazyjne alternatywne dla TURP
- przezcewkowa ablacja igłowa (TUNA)
- przezcewkowa termoterapia mikrofalowa (TUMT)
- przezodbytnicza ogniskowana wysokoenergetyczna terapia ultradźwiękowa (HIFU)
(i tak TURP najlepszy - najmniejsze powikłania i najkrótsza hospitalizacja)
Leczenie łagodnego przerostu gruczołu krokowego - z użyciem lasera
- ablacja prostaty laserem holmowym (HoLAP)
- resekcja -||- (HoLPR)
- enukleacja -||- (HoLEP)
Częste następstwo każdej interwencji dotyczącej prostaty
Wytrysk wsteczny
Co po usunięciu prostaty?
Odprowadzać mocz przez cewnik, usunąć go w 2 dobie po TURP / w 5 po otwartym zabiegu
Główne powikłanie pooperacyjne po usuwaniu prostaty
Krwawienie:
-zabieg otwarty - naczynia szyi pęcherza zaopatrzone szwami, krwawienie z loży jest trudne do opanowania
-TURP - prościej uzyskać hemostazę, ale nie zawsze jest ona pełna
Do czego może doprowadzić nasilone krwawienie po operacji usuwania prostaty?
-zatkanie cewnika i tamponada pęcherza moczowego (można ↓ tego ryzyko, płucząc pęcherz trójdrożnymi cewnikami)
Zwężenie szyi pęcherza moczowego - przyczyny
- zakażenie stercza
- schistosomiaza
- ch. układu nerwowego (cukrzyca, wypadnięcie krążka międzykręgowego)
Zwężenie szyi pęcherza moczowego - leczenie
przezcewkowe nacięcie lub wycięcie szyi pęcherza moczowego
chyba że komuś zależy na wytryskach/płodności - wtedy nie, bo następstwem zabiegu jest wytrysk wsteczny
Zwężenie cewki moczowej - najczęstsze miejsca i przyczyny
Cewka błoniasta - po urazie cewki
Kąt prąciowo-mosznowy - odleżyna od cewnika (przez zapalenie) lub gonokokowe zapalenie cewki moczowej
Zwężenie ujścia zewnętrznego cewki - uraz wyw. zabiegami instrumentalnymi
Inne przyczyny:
- wada wrodzona (np. zastawka cewki tylnej)
- naciek nowotworowy
- ciało obce (np. kamica)
Powikłania zwężenia cewki moczowej
- ropień okołocewkowy
- przetoka moczowa
- złogi (prox. od przeszkody)
Zastawki cewki tylnej - lokalizacja, co wywołują
- w okolicy wzgórka nasiennego
- nasilony zastój w pęcherzu i górnych drogach moczowych, obserwowane tuż po urodzeniu
Zastawki cewki tylnej - kiedy i jak można wykryć
- w ciąży (USG)
- po urodzeniu (cystouretrografia mikcyjna)
Zastawki cewki tylnej - leczenie
endoskopowe przecięcie zastawek
Uchyłki cewki moczowej - częściej u kogo?
K
Uchyłki powstają w następstwie zwężenia cewki moczowej i ZUM
Pourazowe zwężenia cewki - lokalizacje, leczenie
Cewka tylna - zwężenie otoczone zbitą tkanką włóknistą → złożony zabieg rekonstrukcyjny
Odcinek opuszkowy cewki - zwężenie otoczone zdrową tkanką → przezcewkowe rozszerzenie lub nacięcie (uretrotomia)
Główny drobnoustrój wywołujący zwężenie cewki
Neisseria gonorrhoeae → zakażenie → tkanka bliznowata → zwężenie cewki
Objawy zwężenia cewki moczowej + u kogo, co badać fizykalnie
- chorzy po ZUMie, urazie cewki lub po leczeniu urologicznym
- ocenić palpacyjnie przebieg cewki
- chorzy mogą oddać mocz (chociaż z trudem)
Zwężenie cewki moczowej - badania dodatkowe
- Uroflowmetria: ocena tempa przepływu moczu → różnicowanie między utrudnieniem odpływu w cewce/szyi pęcherza/prostacie
płaska i długa krzywa (“pudełkowata”) - zwężenie cewki
- USG - dużo zalegającego moczu po mikcji
- Uretrocystografia wstępująca i zstępująca (obraz cewki)
- Cystouretroskopia (ocena endoskopowa)
Leczenie zwężenia cewki moczowej
-poszerzanie cewki metalowymi rozszerzadłami lub nacięciem ureterotomem
(wystarczy w większości zwężeń cz. opuszkowej)
Ale: 50% nawrotów…. → uretroplastyka:
- krótkie zwężenie: można wyciąć i zespolić cewkę koniec do końca
- dłuższe zwężenie: wyciąć, użyć uszypułowanych płatów skórnych lub fragmentów błony śluzowej policzka
