Urologia - DDM - pęcherz, stercz, cewka Flashcards

1
Q

Anatomia - pęcherz moczowy - sąsiedztwo

A

Od góry: pokryty blaszką otrzewnej oddzielającej od j. cienkiego, esicy, trzonu macicy

Do tyłu: odbytnica, nasieniowody i pęcherzyki nasienne, pochwa i szyjka macicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Anatomia - budowa szyi pęcherza u mężczyzn

A

m. wypieracz moczu (m. gładki) przyjmuje okrężny układ w obrębie szyi pęcherza → pobudzenie współczulne → skurcz, przy ejakulacji zapobiega wytryskowi wstecznemu do pęcherza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Anatomia - cewka moczowa męska

A
  • dł. 20cm
  • część sterczowa (biegnie przez stercz) - 3cm
  • cewka błoniasta (otacza ją m. zwieracz zewnętrzny cewki moczowej) - 1-2cm
  • cewka gąbczasta (otoczona ciałem gąbczastym) - 15cm
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Anatomia - cewka moczowa żeńska

A
  • dł. 3-4cm
  • przechodzi przez przeponę moczowo-płciową otoczona przez zwieracz zewnętrzny cewki
  • biegnie wzdłuż przedniej ściany pochwy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Anatomia - prostata

A
  • kształt piramidy zwróconej podstawą dogłowowo
  • wymiar i kształt przypomina kasztan :)
  • podział na strefę środkową i obwodową
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Przywspółczulne unerwienie pęcherza moczowego

A

korzenie S2-S4 → do m. wypieracza pęcherza → jego skurcz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Współczulne unerwienie pęcherza moczowego

A

korzenie Th10-L2 → zwoje miedniczne → zamknięcie ujścia szyi pęcherza moczowego (mm.gładkie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Unerwienie zwieracza zewnętrznego cewki moczowej

A

z S2-S4 za pośrednictem n. sromowego lub splotu miednicznego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Unerwienie czuciowe dolnych dróg moczowych

A

z pęcherza, cewki, dna miednicy - n. sromowy i włókna ukł. przywspółczulnego → do kory i ośrodka mikcji → odruchowe rozluźnienie pęcherza i ↑napięcia zwieracza zewnętrznego cewki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Cykl oddawania moczu - fazy

A

gromadzenia moczu

wydalania moczu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Faza gromadzenia moczu

A
  • pobudzenie obecnych w ścianie receptorów wrażliwych na rozciąganie → odruchowe rozluźnienie pęcherza + ↑nap. m. zwieracza zewnętrznego cewki moczowej
  • wypełnienie pęcherza do 3/4 całkowitej pojemności → uczucie parcia, które po chwili ustępuje (ale potem jeszcze wróci….)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Faza wydalania moczu

A

-mikcję rozpoczyna dowolne, a potem odruchowe rozluźnienie mięśni dna miednicy i zwieracza zewnętrznego cewki moczowej → potem odruchowy skurcz wypieracza pęcherza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Gdzie jest ośrodek mikcji?

A

w obrębie mostu w pniu mózgu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Zaburzenia oddawania moczu - podział

A

anatomiczne (np. zaawansowany rak stercza)

neurogenne (np. uraz RK)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Urazy otwarte pęcherza moczowego - kiedy? Co jeszcze jest uszkodzone?

A
  • uraz penetrujący podbrzusza
  • zabiegi chirurgiczne w miednicy mniejszej

-pęcherz, cewka, odbytnica, pochwa, macica

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Nierozpoznane śródoperacyjnie uszkodzenie pęcherza może prowadzić do…

A

powstania przetoki moczowej, pęcherzowo-pochwowej lub pęcherzowo-okrężniczej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Urazy zamknięte pęcherza moczowego - u kogo często? Mechanizm

A

Osoby po alkoholu - wypełniony pęcherz + uraz podbrzusza (np. kopnięcie)
→rozerwanie szczytu pęcherza, mocz dostaje się do jamy otrzewnowej
→niedrożność porażenna i wzdęcie brzucha

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Pozaotrzewnowe pęknięcie pęcherza moczowego - kiedy?

A

Najczęściej uraz komunikacyjny, pęcherz uszkodzony ze złamaniem kości miednicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Urazy zamknięte pęcherza moczowego - jatrogennie

A

Przezcewkowe resekcje: prostaty lub guza pęcherza moczowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Objawy kliniczne urazu pęcherza moczowego

A
  • wzdęcie brzucha, porażenna niedrożność p.pok.

- brak możliwości oddania moczu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Badania w urazach pęcherza moczowego

A

wywiad + bad. fizykalne

Potwierdzenie: cystografia (zdj. RTG po podaniu do pęcherza kontrastu cewnikiem)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Leczenie urazów pęcherza moczowego

A

Wewnątrzotrzewnowy → laparotomia i zabieg naprawczy

Pozaotrzewnowy przy braku innych obrażeń → leczenie zachowawcze (cewnik do pęcherza, utrzymanie 6-10dni)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Urazy cewki moczowej

A

-otwarte - b. rzadkie

-tępe:
cewka przednia - po upadku na twardy przedmiot lub po kopnięciu
cewka tylna - uraz komunikacyjny, często ze złamaniem k. łonowej lub złamaniem i przemieszczeniem kości miednicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

U ilu % chorych uszkodzeniu cewki tylnej towarzyszy uraz pęcherza moczowego?

A

ok. 10%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Objawy urazu cewki moczowej

A
  • przedniej: krwiak w okolicy krocza (gdy zakażony - ubytki tk. miękkich)
  • czasami przepełniony pęcherz moczowy (przez odruchowy skurcz zwieracza zewnętrznego lub uszkodzenie cewki tylnej)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Uraz cewki przedniej dotyczy najczęściej jej … odcinka

A

opuszkowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Badania w obrażeniach cewki moczowej

A
  • objawy uszkodzenia cewki przedniej + chory oddał czysty mocz → nie trzeba robić badań
  • krew przy ujściu / krwiomocz → ureterografia z kontrastem (wyciek moczu poza światło cewki)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Leczenie obrażeń cewki moczowej

A
  • uszkodzenie cewki opuszkowej zawsze da krwiaka w okolicy krocza; jak jest rozległy z rozerwaniem cewki to go opróżnić
  • tylko stłuczenie → profilaktyczna antybiotykoterapia
  • zabieg naprawczy cewki moczowej (na cewniku)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Jak można odprowadzić mocz przy obrażeniach cewki tylnej?

A
  • cewnik do pęcherza

- przetoka nadłonowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Późne powikłania urazów cewki moczowej

A

zwężenia cewki

zaburzenia erekcji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Z czego wywodzi się większość nowotworów pęcherza moczowego?

A

z nabłonka przejściowego (urotelium)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Rak płaskonabłonkowy pęcherza moczowego - etiologia

A
  • może rozwinąć się na podłożu metaplazji nabłonka dróg moczowych
  • zwykle pod wpływem przewlekłego stanu zapalnego i drażnienia pęcherza moczowego w wyniku obecności przywr (schistosomiaza) lub kamicy pęcherza moczowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Rak gruczołowy pęcherza moczowego - z czego się rozwija?

A
  • z pozostałości moczownika w okolicy szczytu pęcherza

- lub nowotwór wtórny w wyniku miejscowego szerzenia się raka gruczołowego, np. jelita

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Zapadalność na raka z urotelium, płeć

A

45/100tys

M>K (3:1)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Obraz makroskopowy nowotworu pęcherza moczowego a agresywność

A
  • brodawkowaty wzrost → mniejsza agresywność i powierzchowne naciekanie
  • obecne owrzodzenie → większa agresywność
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Jakie badanie jest ważne w raku pęcherza moczowego?

A

-biopsja: rodzaj histologiczny, stopień złośliwości (grading) i głębokość nacieku (zaawansowanie; TNM)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Ocena T w raku pęcherza moczowego

A
  • badanie dwuręczne w znieczuleniu (pokaże naciekanie tkanek okołopęcherzowych)
  • biopsja dla guzów powierzchownych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Ocena N w raku pęcherza moczowego

A

bad. przedmiotowe, urografia i TK

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Ocena M w raku pęcherza moczowego

A

TK i badanie przedmiotowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Objawy raka pęcherza moczowego

A
  • bezbolesny krwiomocz!!! zawsze robić wtedy badanie moczu!!

- czasem może być utrudnienie odpływu moczu (guz dolnego odc. moczowodu lub zajmujący ujście moczowodowe)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Krwiomocz u mężczyzn - różnicowanie źródła

A

na początku mikcji - przeszkoda w okolicy stercza

cała mikcja: zmiany patologiczne pęcherza moczowego lub górnych dróg moczowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Chory ma raka pęcherza - co jeszcze sprawdzić?

A

Stan nabłonka górnych dróg moczowych (nowotwory te mogą współwystępować): urografia konwencjonalna lub TK

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Badania dodatkowe w raku pęcherza

A
  • cystoskopia giętkim wziernikiem
  • USG nerek
  • konwencjonalna urografia lub urografia TK
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Leczenie powierzchownych guzów pęcherza moczowego (Ta, T1)

A
  • przezcewkowa elektroresekcja guza (TURBT) obejmująca część warstwy m. wypieracza pęcherza
  • czasem można tylko endoskopową elektrokoagulację guza
  • mnogi, powierzchowny rak pęcherza o niskim stopniu złośliwości → dopęcherzowa CTH (mitomycyna C) (↓ryzyko nawrotu i leczy)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Co po leczeniu powierzchownych guzów pęcherza moczowego?

A

kontrolne cystoskopie; jak jest nawrót to zwykle udaje się go zniszczyć diatermią lub wyciąć endoskopowo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Co gdy częste wznowy raka pęcherza o rozległym charakterze?

A

rozważyć usunięcie pęcherza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Utrzymujące się objawy podrażnienia dróg moczowych, ból, ale posiew moczu wyklucza zakażenie - co podejrzewać?

A

rak in situ pęcherza moczowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Leczenie raka in situ pęcherza moczowego

A

dopęcherzowa immunoterapia BCG (prątki gruźlicy)

nieleczony sprogresuje do raka naciekającego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Leczenie chorych z inwazyjnym rakiem pęcherza moczowego (T2, T3)

A

(nacieka bł. mięśniową)
<70r.ż. - radykalne usunięcie pęcherza
starsze osoby - korzystniejsza może być radykalna RTH → jak nie pomoże to ratunkowa cystektomia (wycięcie pęcherza)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Odtworzenie pęcherza po cystektomii

A
  • pozostawiono cewkę moczową? Można utworzyć zastępczy pęcherz jelitowy (z cienkiego lub grubego)
  • ew. szczelny zbiornik na mocz, który trzeba opróżniać przez cewnik przez specjalnie w tym celu utworzony z wyrostka lub j. cienkiego kanał wyprowadzający
  • ew. odprowadzać mocz za pomocą ileostomii
  • można wszczepić moczowody do j. grubego (średni pomysł - ZUM i zaburzenia metaboliczne)
51
Q

Nieresekcyjny rak pęcherza, czyli jaki? Jak go leczyć?

A

T4 naciekający sąsiadujące z pęcherzem narządy lub ściany kostne miednicy → leczenie paliatywne (RTH)

52
Q

Rokowanie w raku pęcherza - od czego zależy?

A

od zaawansowania i zróżnicowania

  • powierzchowne warstwy → 5-letnie przeżycie 70-90%
  • naciekanie w-wy mięśniowej → 10-60%
53
Q

Średni wiek w momencie rozpoznania raka prostaty

A

70 lat

54
Q

Najczęstszy rodzaj nowotworu prostaty

A

rak, w tym najczęściej rak gruczołowy (>95%)

55
Q

Cecha T w raku prostaty

A

T1 Guz niewykrywalny w badaniu palpacyjnym lub obrazowym

T2 Guz ograniczony do gruczołu krokowego (<1/2 jednego płata stercza / jeden płat / obydwa płaty)

T3 Guz naciekający poza torebkę gruczołu krokowego (naciekanie pęch. nasiennych)

T4 Guz nieruchomy lub nacieka sąsiednie struktury inne niż pęcherzyki nasienne (np. ww.chłonne, ścianę miednicy, szyję pęcherza, odbytnicę)

56
Q

Przerzuty do ww.chł. miednicy w raku prostaty

A

Są dość wcześnie; wyst. u 1/3 z rakiem ograniczonym do stercza

57
Q

Przerzuty odległe w raku prostaty

A

do kości (u 10-15%): gł. odc. lędźwiowy kręgosłupa i miednica

58
Q

Stopnie złośliwości raka prostaty - jaka skala?

A

Skala Gleasona
≤6 = dobre zróżnicowanie – niska złośliwość
7-8 = pośrednie zróżnicowanie
9-10 = niskie zróżnicowanie – wysoka złośliwość

2-4 → dobre rokowanie
>7 → niekorzystne rokowanie

59
Q

Co bierze pod uwagę skala Gleasona

A

2 przeważające typy histoarchitektoniczne dla nowotworu

60
Q

Objawy raka stercza

A
  • podobne do objawów łagodnego rozrostu stercza
  • u 1/4 nagłe zatrzymanie moczu
  • nacieka odbytnicę? → zaburzenia w oddawaniu stolca
61
Q

Objawy przerzutów raka stercza

A
  • rzadko są
  • bóle pleców
  • ↓ m.c.
  • niedokrwistość
  • niewydolność pozanerkowa nerek wywołana niedrożnością moczowodu
62
Q

Rak stercza w per rectum

A
  • twardy, guzkowa budowa

- ale u 50-60% z rakiem jest prawidłowy w badaniu per rectum……..

63
Q

Jakie badania w raku stercza?

A
  • kreatynina + USG (bo utrudnione oddawanie moczu)
  • RTG miednicy lub kręgosłupa w odc. lędźwiowym (robione przez ból - może pokazać osteosklerotyczne przerzuty; czasem to I objaw)
  • histpat z biopsji stercza lub wycinków z przezcewkowej resekcji stercza
  • PSA
64
Q

PSA w raku stercza - norma, wpływ przerzutów

A

<4,5 - prawidłowe
<65r.ż. próg to <3,5

<15 - rzadko są przerzuty
>100 ng/ml - prawie zawsze przerzuty do kości

65
Q

Badania kontrolne w raku stercza

A
  • PSA do oceny odpowiedzi na leczenie i progresji
  • scyntygrafia (przerzuty do kości)
  • TK (przerzuty do ww.chł. miednicy)
66
Q

Jak wykrywamy przerzuty odległe w raku stercza?

A

radioizotopowa scyntygrafia

67
Q

Rak stercza a hormony

A
  • to nowotwór hormonozależny (testosteron stymuluje cykl komórkowy komórek prostaty)
  • ↓stężenia testo w surowicy (kastracja / farmakologicznie) → odpowiedź u 70% (dodatkowa blokada androgenowa trochę wydłuża przeżycia ale pogarsza jego jakość)
68
Q

Leczenie raka ograniczonego do stercza

A

-niewielkie ognisko, wysoki stopień zróżnicowania - można aktywnie kontrolować (można mieć spokój przez 10-15 lat)

Ale: u młodych chorych (pożyją >10lat….) + duży nowotwór z mniejszym stopniem zróżnicowania (Gleason >=7) → operacja lub RTH;

69
Q

Rak ograniczony do stercza - leczenie chirurgiczne

A
  • laparoskopowo / z wykorzystaniem robota / met. otwartą

- wycięcie stercza

70
Q

Rak ograniczony do stercza - RTH

A
  • zewnątrzustrojowe (EBRT)

- brachyterapia (radioaktywne igły w sterczu)

71
Q

Rak stercza miejscowo zaawansowany bez przerzutów do kości - nacieka?

A

nacieka przez ciągłość tkanki sąsiadujące z prostatą, ale jest M0

72
Q

Rak stercza miejscowo zaawansowany bez przerzutów do kości - leczenie

A
  • operacja nie wyleczy
  • EBRT (RTH zewnątrzustrojowa) + hormonoterapia → wydłużenie przeżycia
  • gdy nietolerancja EBRT: sama hormonoterapia lub leczenie paliatywne
73
Q

Rak stercza - uogólniony (z przerzutami odległymi) - u ilu chorych są takie przerzuty?

A

U 50%

74
Q

Rak stercza - uogólniony (z przerzutami odległymi) - leczenie

A
  • kastracja chirurgiczna (orchidektomia, eliminuje źródło androgenów)
  • kastracja chemiczna (supresja androgenowa; analogi LHRH z antagonistami lub bez antagonistów receptora androgenowego)

→ git przez 1-2 lata, potem progresja

75
Q

Rak stercza - uogólniony (z przerzutami odległymi) - monitorowanie leczenia

A

PSA powinno się obniżyć <0,01

76
Q

Rak stercza - uogólniony (z przerzutami odległymi) - paliatywne

A

RTH - łagodzi ból związany z przerzutami do kości
radioaktywny stront 89Sr - też na ból z kości
p/bólowe

77
Q

Rokowanie w raku prostaty

A
  • przypadkowo wykryte drobne ognisko - rokowanie jak w ogólnej populacji
  • guz ograniczony do stercza → 10-letnie przeżycie 60-75%
  • przerzuty odległe → 15-letnie <10%
78
Q

Gdzie urotelium wyściela drogi moczowe?

A

od brodawek nerkowych do obwodowego odc. cewki moczowej

79
Q

Dlaczego zwiększa się zachorowalność dla raka urotelialnego?

A

bo karcynogeny środowiskowe, palenie papierosów i nadużywanie p/bólowych

80
Q

Najczęstsza lokalizacja raka urotelialnego

A

pęcherz moczowy

81
Q

U ilu % z rakiem urotelialnym jest izolowany krwiomocz?

A

80%

82
Q

Gdzie przerzutuje rak prostaty?

A

Do kości (lędźwiowy odcinek kręgosłupa i miednica) - 10-15% w chwili rozpoznania
Ww.chłonne - u 1/3

83
Q

Łagodny rozrost stercza - od kiedy? Jaka przyczyna?

A

> 40r.ż. stopniowo się powiększa

rozrost tkanki okołocewkowej strefy przejściowej gruczołu, która tworzy strukturę nazywaną gruczolakiem stercza

84
Q

Łagodny rozrost stercza - co uciska? Do czego prowadzi?

A

uciska i przemieszcza obwodowo prawidłowe utkanie gruczołu

prowadzi do wydłużenia cewki sterczowej i zwężenia jej światła → utrudnione oddawanie moczu i przerost wypieracza pęcherza

→ przewlekłe zaleganie moczu (↑ryzyka ZUM i kamieni)

85
Q

Łagodny rozrost stercza - per rectum

A

gruczolak zbudowany gł. z elementów miękkich - gumowa konsystencja, miękka; dwa płaty przedzielone bruzdą pośrodkową

asymetria, stwardnienie - rak?

86
Q

Wyraz przerostu wypieracza pęcherza

A

beleczkowanie ścian pęcherza, pojawienie się pomiędzy beleczkami uwypukleń bł. śluzowej tworzących uchyłki pęcherza moczowego (czasami są duże, większe od pęcherza)

87
Q

Uchyłki pęcherza przez przerost prostaty - powikłania

A

zakażenie, kamica, nowotwór (ograniczona zdolność do opróżniania ich z moczu…)

88
Q

Zaleganie moczu w przeroście prostaty - ile, do czego prowadzi

A

nawet >1l
→ utrudnienie spływu moczu z górnych d.m., poszerzenie moczowodów i UKM (wodonercze)
→pozanerkowa niewydolność nerek

89
Q

Objawy łagodnego przerostu prostaty

A
  • częste oddawanie moczu w dzień i w nocy
  • parcia naglące (przez zaburzenia m. wypieracza)
  • ból przy mikcji
  • osłabienie strumienia moczu
  • ↑ napięcia mm. tłoczni brzusznej ułatwia mikcję → uszkodzenie naczyń szyi pęcherza → krwiomocz
90
Q

Objawy pozanerkowej niewydolności nerek (powikłanie łagodnego przerostu prostaty)

A
  • senność
  • anoreksja
  • zaburzenia osobowości
91
Q

Co może doprowadzić do nagłego zatrzymania moczu przy łagodnym przeroście prostaty?

A
  • ZUM
  • niska temperatura
  • leki cholinolityczne
  • nadmierne spożycie alkoholu

→przekrwienie szyi pęcherza moczowego

92
Q

Badania dodatkowe w łagodnym przeroście prostaty

A
  • krew (nerki, Hb, elektrolity, PSA)
  • posiew moczu
  • biopsja prostaty przy podejrzeniu raka
  • USG (uchyłki pęcherza, objętość moczu zalegającego po mikcji)
  • uroflowmetria (ocena jakości mikcji)
  • bad. urodynamiczne
93
Q

Co może podwyższyć PSA?

A
  • wiek
  • ostre zatrzymanie moczu
  • cewnikowanie pęcherza moczowego
  • przezcewkowa elektroresekcja stercza (TURP)
  • zapalenie stercza
  • rak stercza
  • rozległy łagodny przerost stercza
  • biopsja stercza
94
Q

Co może zmniejszyć PSA?

A

-przyjmowanie inhibitorów 5a-reduktazy (finasteryd, dutasteryd)

95
Q

Leczenie łagodnego przerostu prostaty - jakie 3 grupy pacjentów?

A
  • wyłącznie dolegliwości
  • przewlekłe zatrzymanie moczu
  • ostre zatrzymanie moczu
96
Q

Leczenie łagodnego przerostu prostaty - wyłącznie dolegliwości

A
  • nie jesteś pewien czy prostata jest przyczyną dolegliwości? → bad. urodynamiczne
  • wykluczyć raka stercza, niewydolność nerek
  • najpierw farma
  • jak nie działa to prostatektomia (przezcewkowo lub operacyjnie)
97
Q

Leczenie łagodnego przerostu prostaty - wyłącznie dolegliwości - farmakologia

A

-blokery receptorów a-adrenergicznych → rozlużnienie mm.gładkich szyi pęcherza i torebki stercza
(lepsze gdy mała prostata)

-hamujące aktywność 5a-reduktazy → blokują przekszt. testosteronu do dihydrotestosteronu → ↓objętości gruczołu
(lepsze gdy duża prostata)

98
Q

Leczenie łagodnego przerostu prostaty - ostre zatrzymanie moczu

A
  • doraźna hospitalizacja
  • cewnikowanie pęcherza (16F)
  • cewnikowanie niemożliwe? → przetoka nadłonowa metodą nakłucia

-pobrać mocz na posiew → zakażenie? → antybiotyk

  • usunąć cewnik po 12h → może nastąpić powrót spontanicznych mikcji
  • znowu zatrzymał się mocz? → definitywne leczenie (TURP)
99
Q

Leczenie łagodnego przerostu prostaty - ostre zatrzymanie moczu - co zwiększa szansę na przywrócenie mikcji u mężczyzn?

A

alfuzosyna 10 mg/d (bloker rec. a-adrenergicznych); u mężczyzn u których doszło po raz pierwszy do spontanicznego zatrzymania moczu

100
Q

Leczenie łagodnego przerostu prostaty - przewlekłe zatrzymanie moczu - co ocenić? Jak to wpływa na leczenie?

A

Czy jest niewydolność nerek?
Nie, stan kliniczny dobry → nie trzeba odprowadzać moczu, prostatektomia w trybie planowym

Tak → czy operowanie będzie bezpieczne? (wyrównać odwodnienie, hiperkaliemię itd)

101
Q

Leczenie łagodnego przerostu prostaty - przewlekłe zatrzymanie moczu - leczenie przy niewydolności nerek wtórne do BPH

A

Cewnik (odprowadzenie moczu)
Odroczyć prostatektomię do ustabilizowania stanu chorego
TURP lub długotrwałe cewnikowanie pacjenta
(takich chorych nie można leczyć zachowawczo)

102
Q

Leczenie łagodnego przerostu prostaty - przewlekłe zatrzymanie moczu - co towarzyszy zacewnikowaniu? +postępowanie

A

Poliuria (bo diureza osmotyczna przez mocznik + zniecienie podwyższonego ciśnienia moczu w kanalikach nerkowych)

Bilans płynowy + ważenie się
Oceniać CTK w pozycji leżącej i stojącej
Jak trzeba to płynoterapia i.v.

103
Q

Otwarta resekcja gruczołu krokowego - kiedy, kiedy nie

A
  • gdy znacznie powiększony stercz
  • usuwanie mniejszych gruczolaków → hospitalizacja 7-10 dni, ryzyko uszk. zwieracza zewnętrznego i nietrzymania moczu → więc trochę się nie opyla
104
Q

Przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego (TURP) - jak? Zalety

A

usuwanie stercza po kawałku pętlą resektoskopu

zalety: krótka hospitalizacja (2-3 dni), precyzyjność zabiegu

105
Q

Przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego (TURP) - powikłania

A
  • uszk. zwieracza zewnętrznego

- gdy zabieg długo trwa → absorpcja dużej ilości płynu płuczącego i zaburzenia elektrolitowe (zespół TURP)

106
Q

Techniki małoinwazyjne alternatywne dla TURP

A
  • przezcewkowa ablacja igłowa (TUNA)
  • przezcewkowa termoterapia mikrofalowa (TUMT)
  • przezodbytnicza ogniskowana wysokoenergetyczna terapia ultradźwiękowa (HIFU)

(i tak TURP najlepszy - najmniejsze powikłania i najkrótsza hospitalizacja)

107
Q

Leczenie łagodnego przerostu gruczołu krokowego - z użyciem lasera

A
  • ablacja prostaty laserem holmowym (HoLAP)
  • resekcja -||- (HoLPR)
  • enukleacja -||- (HoLEP)
108
Q

Częste następstwo każdej interwencji dotyczącej prostaty

A

Wytrysk wsteczny

109
Q

Co po usunięciu prostaty?

A

Odprowadzać mocz przez cewnik, usunąć go w 2 dobie po TURP / w 5 po otwartym zabiegu

110
Q

Główne powikłanie pooperacyjne po usuwaniu prostaty

A

Krwawienie:
-zabieg otwarty - naczynia szyi pęcherza zaopatrzone szwami, krwawienie z loży jest trudne do opanowania

-TURP - prościej uzyskać hemostazę, ale nie zawsze jest ona pełna

111
Q

Do czego może doprowadzić nasilone krwawienie po operacji usuwania prostaty?

A

-zatkanie cewnika i tamponada pęcherza moczowego (można ↓ tego ryzyko, płucząc pęcherz trójdrożnymi cewnikami)

112
Q

Zwężenie szyi pęcherza moczowego - przyczyny

A
  • zakażenie stercza
  • schistosomiaza
  • ch. układu nerwowego (cukrzyca, wypadnięcie krążka międzykręgowego)
113
Q

Zwężenie szyi pęcherza moczowego - leczenie

A

przezcewkowe nacięcie lub wycięcie szyi pęcherza moczowego

chyba że komuś zależy na wytryskach/płodności - wtedy nie, bo następstwem zabiegu jest wytrysk wsteczny

114
Q

Zwężenie cewki moczowej - najczęstsze miejsca i przyczyny

A

Cewka błoniasta - po urazie cewki
Kąt prąciowo-mosznowy - odleżyna od cewnika (przez zapalenie) lub gonokokowe zapalenie cewki moczowej
Zwężenie ujścia zewnętrznego cewki - uraz wyw. zabiegami instrumentalnymi

Inne przyczyny:

  • wada wrodzona (np. zastawka cewki tylnej)
  • naciek nowotworowy
  • ciało obce (np. kamica)
115
Q

Powikłania zwężenia cewki moczowej

A
  • ropień okołocewkowy
  • przetoka moczowa
  • złogi (prox. od przeszkody)
116
Q

Zastawki cewki tylnej - lokalizacja, co wywołują

A
  • w okolicy wzgórka nasiennego

- nasilony zastój w pęcherzu i górnych drogach moczowych, obserwowane tuż po urodzeniu

117
Q

Zastawki cewki tylnej - kiedy i jak można wykryć

A
  • w ciąży (USG)

- po urodzeniu (cystouretrografia mikcyjna)

118
Q

Zastawki cewki tylnej - leczenie

A

endoskopowe przecięcie zastawek

119
Q

Uchyłki cewki moczowej - częściej u kogo?

A

K

Uchyłki powstają w następstwie zwężenia cewki moczowej i ZUM

120
Q

Pourazowe zwężenia cewki - lokalizacje, leczenie

A

Cewka tylna - zwężenie otoczone zbitą tkanką włóknistą → złożony zabieg rekonstrukcyjny

Odcinek opuszkowy cewki - zwężenie otoczone zdrową tkanką → przezcewkowe rozszerzenie lub nacięcie (uretrotomia)

121
Q

Główny drobnoustrój wywołujący zwężenie cewki

A

Neisseria gonorrhoeae → zakażenie → tkanka bliznowata → zwężenie cewki

122
Q

Objawy zwężenia cewki moczowej + u kogo, co badać fizykalnie

A
  • chorzy po ZUMie, urazie cewki lub po leczeniu urologicznym
  • ocenić palpacyjnie przebieg cewki
  • chorzy mogą oddać mocz (chociaż z trudem)
123
Q

Zwężenie cewki moczowej - badania dodatkowe

A
  1. Uroflowmetria: ocena tempa przepływu moczu → różnicowanie między utrudnieniem odpływu w cewce/szyi pęcherza/prostacie

płaska i długa krzywa (“pudełkowata”) - zwężenie cewki

  1. USG - dużo zalegającego moczu po mikcji
  2. Uretrocystografia wstępująca i zstępująca (obraz cewki)
  3. Cystouretroskopia (ocena endoskopowa)
124
Q

Leczenie zwężenia cewki moczowej

A

-poszerzanie cewki metalowymi rozszerzadłami lub nacięciem ureterotomem
(wystarczy w większości zwężeń cz. opuszkowej)

Ale: 50% nawrotów…. → uretroplastyka:

  • krótkie zwężenie: można wyciąć i zespolić cewkę koniec do końca
  • dłuższe zwężenie: wyciąć, użyć uszypułowanych płatów skórnych lub fragmentów błony śluzowej policzka