Urologia - GDM - nerka i moczowód Flashcards

1
Q

Anatomia nerek - położenie

A

zaotrzewnowo na tylnej ścianie j. brzusznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Anatomia nerek - wymiary

A

12cm długości, 6cm szerokości, 3cm grubości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Anatomia nerek - do czego przylegają?

A

Od góry: do przepony, XI i XII żebra
Poniżej, idąc w kierunku bocznej cz. brzucha: mm. lędźwiowy, czworoboczny lędźwi i poprzeczny j.brzusznej
Od przodu: (prawa nerka) wątroba, cz. zstępująca 12nicy, cz. wstępująca okrężnicy; (lewa nerka) śledziona, żołądek, ogon trzustki, lewa cz. okrężnicy i j. cienkie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Anatomia nerek - zawartość wnęki

A

Od przodu do tyłu:

żyła, tętnica nerkowa, miedniczka nerkowa przechodząca w moczowód

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Anatomia nerek - moczowód - długość

A

25cm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Anatomia nerek - moczowód - przebieg w jamie brzusznej

A

Cz. brzuszna: leży na przyśrodkowym brzegu mięśnia lędźwiowego
Potem moczowód krzyżuje od przodu miejsce podziału t. biodrowej wspólnej
Dalej wnika do miednicy mniejszej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Anatomia nerek - moczowód - przebieg w miednicy

A

Biegnie wzdłuż bocznej ściany miednicy mniejszej, do przodu od kolca kulszowego
Poniżej kieruje się przyśrodkowo i do przodu, wnikając do pęcherza moczowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Anatomia nerek - moczowód - co krzyżuje u kobiet a co u mężczyzn?

A

K: sąsiaduje z bocznym sklepieniem pochwy, krzyżuje naczynia maciczne (można uszkodzić przy histerektomii)

M: krzyżuje się z nasienowodem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Anatomia nerek - moczowód - odcinek śródpęcherzowy

A

-pełni funkcję zastawki zapobiegającej cofanie się moczu z pęcherza do górnych dróg moczowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Anatomia nerek - moczowód - gdzie najczęściej zatrzymują się kamienie?

A

wąskie odcinki:

  • połączenie miedniczkowo-moczowodowe
  • odcinek, w którym moczowód krzyżuje się z naczyniami biodrowymi
  • ujście pęcherzowe moczowodu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Fizjologia nerek - ile moczu produkuje na minutę? Od czego to zależy

A

0,3-17 ml (średnio 1ml/min), zależy gł. od stopnia nawodnienia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Torbiel prosta nerki - objawy, jak stwierdzana

A
  • zazwyczaj pojedyncza
  • najczęściej bez objawów
  • stwier. przypadkowo w USG
  • w USG można zwykle odróżnić od raka (można go podejrzewać gdy torbiele są wielokomorowe, z licznymi przegrodami)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wielotorbielowatość nerek - dziedziczenie, do czego prowadzi, objawy

A
  • AD
  • dot. obu nerek
  • często prowadzi do niewydoln. nerek w średnim wieku
  • nerki są duże, ale rzadko powodują objawy
  • zakażenie zawartości torbieli / wylew krwi do jej światła → możliwy ból i krwiomocz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Łagodne nowotwory nerki

A
  • gruczolaki: najczęściej wykrywane przypadkowo, niewielkie rozmiary
  • naczyniaki: mogą być powodem nasilonego krwiomoczu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Nefroblastoma - epidemiologia - wiek, zapadalność

A

=nerczak płodowy = guz Wilmsa

  • najczęstszy nowotwór ukł. moczowego u dzieci
  • najczęściej <4r.ż.
  • zapadalność 7/1mln dzieci/rok
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Nefroblastoma=nerczak płodowy = guz Wilmsa - przebieg

A

Szybko rośnie, szybko nacieka otaczające tkanki, w tym ż. nerkową

Zajęcie miedniczki jest dosyć późno - dlatego krwiomocz tylko u 15%
U 5-10% guz może być w obu nerkach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Nefroblastoma=nerczak płodowy = guz Wilmsa - gdzie przerzutuje?

A

płuca, wątroba, kości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Nefroblastoma=nerczak płodowy = guz Wilmsa - kiedy lepsze rokowanie?

A

guzy wykryte w 1r.ż.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Nefroblastoma=nerczak płodowy = guz Wilmsa - objawy kliniczne

A
  • duży guz brzucha

- czasem NTK, gorączka (jak u dorosłych)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Nefroblastoma=nerczak płodowy = guz Wilmsa - badania

A

TK jamy brzusznej i KP

rozpoznanie potwierdzić w biopsji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Nefroblastoma=nerczak płodowy = guz Wilmsa - z czym różnicować?

A
  • nerwiak płodowy (neuroblastoma)
  • wielotorbielowatość nerek
  • wodonercze
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Nefroblastoma=nerczak płodowy = guz Wilmsa - leczenie

A

CTH indukcyjna → przezotrzewnowe wycięcie nerki z szerokim marginesem

pooperacyjna CTH i/lub RTH zależy od wyniku patomorfologicznego usuniętego guza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Nefroblastoma=nerczak płodowy = guz Wilmsa - rokowanie

A

przeżycia 5-letnie 70-90%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Gruczolakorak nerki - z czego się wywodzi?

A

z komórek kanalików nerkowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Gruczolakorak nerki - epidemiologia

A
  • najczęstszy nowotwór złośliwy nerki
  • zapadalność 16/100tys
  • M>K (2:1)
  • najczęściej 65-75r.ż.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Gruczolakorak nerki - co może naciekać?

A
  • miedniczkę nerkową → krwiomocz
  • żyłę nerkową, do żyły głównej dolnej
  • często tkanki okołonerkowe (więc operując usuwa się nerkę z włóknistymi torebkami dookoła)
27
Q

Gruczolakorak nerki - gdzie przerzutuje?

A

drogą limfatyczną → okołoaortalne ww.chł.

krwiopochodną → dowolne miejsce, np. płuca (obraz “kuli armatniej”)

28
Q

Gruczolakorak nerki - objawy

A
  • triada objawów: ból, guz, krwiomocz; późne cechy, tylko u 15%
  • z powyższych najczęstszy krwiomocz
  • napady gorączki o niejasnej etiologii
  • neuromiopatia
29
Q

Gruczolakorak nerki - co w badaniach lab.?

A
  • podwyższone OB
  • policytemia
  • zaburzenia krzepnięcia
  • nieprawidłowy proteinogram
  • nieprawidł. ALT, AST
30
Q

Gruczolakorak nerki - z czego wynikają objawy?

A

kom. nowotworowe uwalniają reninę, EPO, parathormon i gonadotropiny

31
Q

Gruczolakorak nerki - obrazowanie

A

USG j.brzusznej

TK j.brzusznej i KP, RTG KP

32
Q

Gruczolakorak nerki - leczenie

A

M0 - nefrektomia (laparotomia lub skopia)

M1 - oporne na CTH i RTH!

  • immunoterapia (interferon) - umiarkowane korzyści (wydł. czasu przeżycia o 3-5mcy)
  • leki hamujące angiogenezę (inh. kinazy tyrozynowej) - lepsze
  • można nefrektomię przed immunoterapią
33
Q

Gruczolakorak nerki - postępowanie z przerzutami

A

usunięcie pojedynczych ognisk przerzutowych może przynieść korzyści

34
Q

Co sprzyja powstawaniu kamieni moczowych?

A
  • hiperkalciuria
  • odwodnienie
  • ↓wydalania cytrynianów (one utrzymują mocz w postaci roztworu, bez kryształów)
  • ciała obce, nieprawidłowości anatomiczne, konkrementy
35
Q

Rodzaje kamieni moczowych

A
  • najczęstsze (85%) - ze szczawianu wapnia
  • 10% - kwasu moczowego
  • 10% - mieszane z fosforanu wapnia i szczawianu wapnia
  • 5-15% - z fosforanu amonu magnezu (struwitowe)
  • 1% - cystynowe
36
Q

Kamienie szczawianowo-wapniowe - czym spowodowane?

A
  • hiperkalciurią
  • hiperoksalurią (kw szczawiowy)
  • hipocytraturią (cytryniany)

-hiperkalcemia

37
Q

Kamienie z kwasu moczowego - kiedy powstają?

A

Zwiększona produkcja kwasu moczowego:

  • w dnie moczanowej (50% z tą kamicą ma dnę, 20% z dną ma tę kamicę)
  • chorobach mieloproliferacyjnych
38
Q

Kamienie z fosforanu wapnia - kiedy powstają?

A

-nerkowa kwasica cewkowa

39
Q

Kamienie struwitowe - jakie, z czym związane

A
  • z fosforanu amonu magnezu

- zakażenia UM patogenami zdolnymi do rozkładania mocznika do CO2 i amoniaku (alkalizują mocz)

40
Q

Kamica moczowa - objawy

A
  • ból nerek (tępy, przewlekły)
  • kolka nerkowa i moczowodowa (ból nasilony, ostry, pojawia się falami)
  • krwiomocz
  • objawy ZUM

-może nie być dolegliwości gdy złogi w nerce (nawet w kamicy odlewowej)

41
Q

Kamica moczowa - badania

A
  • urografia
  • TK bez kontrastu
  • morfologia, biochemia - ocena wydolności nerek, wykluczenie metabolicznych przyczyn kamicy
  • posiew moczu gdy infekcja
42
Q

Kamica moczowa - leczenie

A
  • objawowe - zaraz po ustaleniu rozpoznania

- chirurgiczne - gdy utrzymujący się ból, utrudnienie odpływu moczu z nerki, towarzyszące zakażenie

43
Q

Kamica moczowa - leczenie objawowe

A

-diklofenak i.m. (NLPZ) - p/bólowo, ew. peptydyna

44
Q

Kamica moczowa - czy złogi mogą być samoistnie wydalone?

A

Tak, te <5mm zwykle są wydalane

45
Q

Kamica moczowa - leczenie chirurgiczne

A
  • litotrypsja z falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo (ESWL)
  • litotrypsja endoskopowa
  • usunięcie endoskopowe w całości
  • przezskórna nefrolitotomia
  • otwarta operacja (b.rzadko)
46
Q

Kamica moczowa -przezskórna nefrolitotomia

A
  • złogi które nawet po skruszeniu raczej się nie wydalą
  • położone w układzie K-M nerki
  • przezskórnie, po nakłuciu nerki i rozszerzeniu kanału przetoki tak by można było wprowadzić nefroskop
47
Q

Kamica moczowa - postępowanie przy nagłym zatrzymaniu odpływu moczu

A

powoduje objawy sepsy lub upośledzenie czynności nerki?

→odbarczenie nerki protezą moczowodową lub przezskórną nefrostomią

48
Q

Kamica moczowodowa a uszkodzenie nerek

A

Kamica i zakażenia mogą uszkadzać nerki

czynność <10% w scyntygrafii → nefrektomia

49
Q

Przyczyny upośledzonego odpływu moczu z dróg moczowych

A

Zewnętrzne:

  • włóknienie zaotrzewnowe
  • ucisk z zewnątrz (rak szyjki macicy, rak stercza)

Śródścienne:

  • rak przejściowokomórkowy (urotelialny)
  • gruźlica/schistosomiaza
  • ureterocele
  • moczowód ektopowy

Wewnętrzne:
-kamica

50
Q

Najczęstsze przyczyny utrudnionego odpływu moczu z górnych dróg moczowych

A
  • kamica nerkowa i moczowodowa
  • zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego (idiopatyczne wodonercze)
  • włóknienie zaotrzewnowe
  • rak przejściowo-komórkowy
  • wady wrodzone (np. moczowód ektopowy, ureterocele)
  • zakażenie (gruźlica/schistosomiaza)
51
Q

Zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego - co powoduje, jaki wiek, jaki charakter

A
  • często wodonercze (idiopatyczne)
  • często u małych dzieci, chociaż w każdym wieku może być
  • zwykle wrodzone, nierzadko obustronne
52
Q

Zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego / wodonercze idiopatyczne- objawy

A
  • duży bezobjawowy guz w ok. lędźwiowej
  • tępe, nawracające bóle ok. lędźwiowej; nasilają się po przyjęciu większej il. płynów
  • objawy mogą być uznane za “niestrawność”
  • płyn w znacznie poszerzonym ukł. kielichowo-miedniczkowym może być mylony z płynem w otrzewnej
53
Q

Zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego / wodonercze idiopatyczne - badania

A

urografia klasyczna lub TK
-struktura moczowodu prawidłowa

potwierdzenie obecności przeszkody - scyntygrafia z wykorzystaniem MAG-3

54
Q

Zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego - leczenie

A

chirurgiczne = pieloplastyka:

  • laparoskopowo/otwarte
  • wycięcie zwężonego fragmentu dróg moczowych
  • odtworzenie ciągłości przez zespolenie miedniczki nerkowej z moczowodem
55
Q

Włóknienie zaotrzewnowe - co mogą zrobić urologicznie?

A

Uciskać moczowody → wodonercze

56
Q

Włóknienie zaotrzewnowe - 3 postaci

A

Idiopatyczna
Naciek nowotworowy
Włóknienie odczynowe

57
Q

Włóknienie zaotrzewnowe - idiopatyczne

A
  • może być następstwem nadużywania metysergidu lub p/bólowych
  • czasem towarzyszą zmiany włókniejące w śródpiersiu i przykurcz Dupuytrena
58
Q

Włóknienie zaotrzewnowe - naciek nowotworowy

A
  • we włóknieniu są komórki nowotworowe

- to przerzuty z żołądka, piersi, trzustki, okrężnicy

59
Q

Włóknienie zaotrzewnowe - włóknienie odczynowe

A

Może być po:

  • radioterapii
  • usunięciu krwiaka przestrzeni zaotrzewnowej
  • wycieku substancji stymulującej włóknienie
60
Q

Włóknienie zaotrzewnowe - cechy kliniczne

A

-pobolewania w ok. lędźwiowych

61
Q

Włóknienie zaotrzewnowe - badania

A
  • rozpoznanie: biopsja włókniejącej tkanki
  • urografia konwencjonalna lub TK → poszerzony UKM i moczowód do msca przeszkody
  • u >50% chorych jest znacznie zwiększone OB
62
Q

Włóknienie zaotrzewnowe - leczenie

A
  • odbarczenie nerki przez protezowanie moczowodu
  • nie działa? → to operacja: wyizolowanie moczowodu z otaczających włókniejących tkanek, owinięcie go siecią (minimalizuje ryzyko ponownego zwężenia)
63
Q

Upośledzenie odpływu moczu z dróg moczowych - najczęstsze przyczyny przeszkody podpęcherzowej

A
  • łagodny rozrost stercza
  • rak stercza
  • rak pęcherza moczowego obejmujący szyję pęcherza
  • przeszkoda z nieprawidłowej czynności szyi pęcherza (dyssynergia wypieraczowo-zwieraczowa, zakażenie, ch. neurologiczne)
  • upośledzenie drożności cewki moczowej (wrodzona zastawka cewki tylnej, niedrożny cewnik, uraz, zakażenie, zwężenie)