Urologia - GDM - nerka i moczowód

Question 1

Anatomia nerek - położenie

Answer 1

zaotrzewnowo na tylnej ścianie j. brzusznej

Question 2

Anatomia nerek - wymiary

Answer 2

12cm długości, 6cm szerokości, 3cm grubości

Question 3

Anatomia nerek - do czego przylegają?

Answer 3

Od góry: do przepony, XI i XII żebra
Poniżej, idąc w kierunku bocznej cz. brzucha: mm. lędźwiowy, czworoboczny lędźwi i poprzeczny j.brzusznej
Od przodu: (prawa nerka) wątroba, cz. zstępująca 12nicy, cz. wstępująca okrężnicy; (lewa nerka) śledziona, żołądek, ogon trzustki, lewa cz. okrężnicy i j. cienkie

Question 4

Anatomia nerek - zawartość wnęki

Answer 4

Od przodu do tyłu:

żyła, tętnica nerkowa, miedniczka nerkowa przechodząca w moczowód

Question 5

Anatomia nerek - moczowód - długość

Answer 5

25cm

Question 6

Anatomia nerek - moczowód - przebieg w jamie brzusznej

Answer 6

Cz. brzuszna: leży na przyśrodkowym brzegu mięśnia lędźwiowego
Potem moczowód krzyżuje od przodu miejsce podziału t. biodrowej wspólnej
Dalej wnika do miednicy mniejszej

Question 7

Anatomia nerek - moczowód - przebieg w miednicy

Answer 7

Biegnie wzdłuż bocznej ściany miednicy mniejszej, do przodu od kolca kulszowego
Poniżej kieruje się przyśrodkowo i do przodu, wnikając do pęcherza moczowego

Question 8

Anatomia nerek - moczowód - co krzyżuje u kobiet a co u mężczyzn?

Answer 8

K: sąsiaduje z bocznym sklepieniem pochwy, krzyżuje naczynia maciczne (można uszkodzić przy histerektomii)

M: krzyżuje się z nasienowodem

Question 9

Anatomia nerek - moczowód - odcinek śródpęcherzowy

Answer 9

-pełni funkcję zastawki zapobiegającej cofanie się moczu z pęcherza do górnych dróg moczowych

Question 10

Anatomia nerek - moczowód - gdzie najczęściej zatrzymują się kamienie?

Answer 10

wąskie odcinki:

• połączenie miedniczkowo-moczowodowe
• odcinek, w którym moczowód krzyżuje się z naczyniami biodrowymi
• ujście pęcherzowe moczowodu

Question 11

Fizjologia nerek - ile moczu produkuje na minutę? Od czego to zależy

Answer 11

0,3-17 ml (średnio 1ml/min), zależy gł. od stopnia nawodnienia

Question 12

Torbiel prosta nerki - objawy, jak stwierdzana

Answer 12

• zazwyczaj pojedyncza
• najczęściej bez objawów
• stwier. przypadkowo w USG
• w USG można zwykle odróżnić od raka (można go podejrzewać gdy torbiele są wielokomorowe, z licznymi przegrodami)

Question 13

Wielotorbielowatość nerek - dziedziczenie, do czego prowadzi, objawy

Answer 13

• AD
• dot. obu nerek
• często prowadzi do niewydoln. nerek w średnim wieku
• nerki są duże, ale rzadko powodują objawy
• zakażenie zawartości torbieli / wylew krwi do jej światła → możliwy ból i krwiomocz

Question 14

Łagodne nowotwory nerki

Answer 14

• gruczolaki: najczęściej wykrywane przypadkowo, niewielkie rozmiary
• naczyniaki: mogą być powodem nasilonego krwiomoczu

Question 15

Nefroblastoma - epidemiologia - wiek, zapadalność

Answer 15

=nerczak płodowy = guz Wilmsa

• najczęstszy nowotwór ukł. moczowego u dzieci
• najczęściej <4r.ż.
• zapadalność 7/1mln dzieci/rok

Question 16

Nefroblastoma=nerczak płodowy = guz Wilmsa - przebieg

Answer 16

Szybko rośnie, szybko nacieka otaczające tkanki, w tym ż. nerkową

Zajęcie miedniczki jest dosyć późno - dlatego krwiomocz tylko u 15%
U 5-10% guz może być w obu nerkach

Question 17

Nefroblastoma=nerczak płodowy = guz Wilmsa - gdzie przerzutuje?

Answer 17

płuca, wątroba, kości

Question 18

Nefroblastoma=nerczak płodowy = guz Wilmsa - kiedy lepsze rokowanie?

Answer 18

guzy wykryte w 1r.ż.

Question 19

Nefroblastoma=nerczak płodowy = guz Wilmsa - objawy kliniczne

Answer 19

• duży guz brzucha

- czasem NTK, gorączka (jak u dorosłych)

Question 20

Nefroblastoma=nerczak płodowy = guz Wilmsa - badania

Answer 20

TK jamy brzusznej i KP

rozpoznanie potwierdzić w biopsji

Question 21

Nefroblastoma=nerczak płodowy = guz Wilmsa - z czym różnicować?

Answer 21

• nerwiak płodowy (neuroblastoma)
• wielotorbielowatość nerek
• wodonercze

Question 22

Nefroblastoma=nerczak płodowy = guz Wilmsa - leczenie

Answer 22

CTH indukcyjna → przezotrzewnowe wycięcie nerki z szerokim marginesem

pooperacyjna CTH i/lub RTH zależy od wyniku patomorfologicznego usuniętego guza

Question 23

Nefroblastoma=nerczak płodowy = guz Wilmsa - rokowanie

Answer 23

przeżycia 5-letnie 70-90%

Question 24

Gruczolakorak nerki - z czego się wywodzi?

Answer 24

z komórek kanalików nerkowych

Question 25

Gruczolakorak nerki - epidemiologia

Answer 25

- najczęstszy nowotwór złośliwy nerki - zapadalność 16/100tys - M>K (2:1) - najczęściej 65-75r.ż.

Question 26

Gruczolakorak nerki - co może naciekać?

Answer 26

- miedniczkę nerkową → krwiomocz - żyłę nerkową, do żyły głównej dolnej - często tkanki okołonerkowe (więc operując usuwa się nerkę z włóknistymi torebkami dookoła)

Question 27

Gruczolakorak nerki - gdzie przerzutuje?

Answer 27

drogą limfatyczną → okołoaortalne ww.chł. | krwiopochodną → dowolne miejsce, np. płuca (obraz "kuli armatniej")

Question 28

Gruczolakorak nerki - objawy

Answer 28

- triada objawów: ból, guz, krwiomocz; późne cechy, tylko u 15% - z powyższych najczęstszy krwiomocz - napady gorączki o niejasnej etiologii - neuromiopatia

Question 29

Gruczolakorak nerki - co w badaniach lab.?

Answer 29

- podwyższone OB - policytemia - zaburzenia krzepnięcia - nieprawidłowy proteinogram - nieprawidł. ALT, AST

Question 30

Gruczolakorak nerki - z czego wynikają objawy?

Answer 30

kom. nowotworowe uwalniają reninę, EPO, parathormon i gonadotropiny

Question 31

Gruczolakorak nerki - obrazowanie

Answer 31

USG j.brzusznej | TK j.brzusznej i KP, RTG KP

Question 32

Gruczolakorak nerki - leczenie

Answer 32

M0 - nefrektomia (laparotomia lub skopia) M1 - oporne na CTH i RTH! - immunoterapia (interferon) - umiarkowane korzyści (wydł. czasu przeżycia o 3-5mcy) - leki hamujące angiogenezę (inh. kinazy tyrozynowej) - lepsze - można nefrektomię przed immunoterapią

Question 33

Gruczolakorak nerki - postępowanie z przerzutami

Answer 33

usunięcie pojedynczych ognisk przerzutowych może przynieść korzyści

Question 34

Co sprzyja powstawaniu kamieni moczowych?

Answer 34

- hiperkalciuria - odwodnienie - ↓wydalania cytrynianów (one utrzymują mocz w postaci roztworu, bez kryształów) - ciała obce, nieprawidłowości anatomiczne, konkrementy

Question 35

Rodzaje kamieni moczowych

Answer 35

- najczęstsze (85%) - ze szczawianu wapnia - 10% - kwasu moczowego - 10% - mieszane z fosforanu wapnia i szczawianu wapnia - 5-15% - z fosforanu amonu magnezu (struwitowe) - 1% - cystynowe

Question 36

Kamienie szczawianowo-wapniowe - czym spowodowane?

Answer 36

- hiperkalciurią - hiperoksalurią (kw szczawiowy) - hipocytraturią (cytryniany) -hiperkalcemia

Question 37

Kamienie z kwasu moczowego - kiedy powstają?

Answer 37

Zwiększona produkcja kwasu moczowego: - w dnie moczanowej (50% z tą kamicą ma dnę, 20% z dną ma tę kamicę) - chorobach mieloproliferacyjnych

Question 38

Kamienie z fosforanu wapnia - kiedy powstają?

Answer 38

-nerkowa kwasica cewkowa

Question 39

Kamienie struwitowe - jakie, z czym związane

Answer 39

- z fosforanu amonu magnezu | - zakażenia UM patogenami zdolnymi do rozkładania mocznika do CO2 i amoniaku (alkalizują mocz)

Question 40

Kamica moczowa - objawy

Answer 40

- ból nerek (tępy, przewlekły) - kolka nerkowa i moczowodowa (ból nasilony, ostry, pojawia się falami) - krwiomocz - objawy ZUM -może nie być dolegliwości gdy złogi w nerce (nawet w kamicy odlewowej)

Question 41

Kamica moczowa - badania

Answer 41

- urografia - TK bez kontrastu - morfologia, biochemia - ocena wydolności nerek, wykluczenie metabolicznych przyczyn kamicy - posiew moczu gdy infekcja

Question 42

Kamica moczowa - leczenie

Answer 42

- objawowe - zaraz po ustaleniu rozpoznania | - chirurgiczne - gdy utrzymujący się ból, utrudnienie odpływu moczu z nerki, towarzyszące zakażenie

Question 43

Kamica moczowa - leczenie objawowe

Answer 43

-diklofenak i.m. (NLPZ) - p/bólowo, ew. peptydyna

Question 44

Kamica moczowa - czy złogi mogą być samoistnie wydalone?

Answer 44

Tak, te <5mm zwykle są wydalane

Question 45

Kamica moczowa - leczenie chirurgiczne

Answer 45

- litotrypsja z falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo (ESWL) - litotrypsja endoskopowa - usunięcie endoskopowe w całości - przezskórna nefrolitotomia - otwarta operacja (b.rzadko)

Question 46

Kamica moczowa -przezskórna nefrolitotomia

Answer 46

- złogi które nawet po skruszeniu raczej się nie wydalą - położone w układzie K-M nerki - przezskórnie, po nakłuciu nerki i rozszerzeniu kanału przetoki tak by można było wprowadzić nefroskop

Question 47

Kamica moczowa - postępowanie przy nagłym zatrzymaniu odpływu moczu

Answer 47

powoduje objawy sepsy lub upośledzenie czynności nerki? | →odbarczenie nerki protezą moczowodową lub przezskórną nefrostomią

Question 48

Kamica moczowodowa a uszkodzenie nerek

Answer 48

Kamica i zakażenia mogą uszkadzać nerki | czynność <10% w scyntygrafii → nefrektomia

Question 49

Przyczyny upośledzonego odpływu moczu z dróg moczowych

Answer 49

Zewnętrzne: - włóknienie zaotrzewnowe - ucisk z zewnątrz (rak szyjki macicy, rak stercza) Śródścienne: - rak przejściowokomórkowy (urotelialny) - gruźlica/schistosomiaza - ureterocele - moczowód ektopowy Wewnętrzne: -kamica

Question 50

Najczęstsze przyczyny utrudnionego odpływu moczu z górnych dróg moczowych

Answer 50

- kamica nerkowa i moczowodowa - zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego (idiopatyczne wodonercze) - włóknienie zaotrzewnowe - rak przejściowo-komórkowy - wady wrodzone (np. moczowód ektopowy, ureterocele) - zakażenie (gruźlica/schistosomiaza)

Question 51

Zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego - co powoduje, jaki wiek, jaki charakter

Answer 51

- często wodonercze (idiopatyczne) - często u małych dzieci, chociaż w każdym wieku może być - zwykle wrodzone, nierzadko obustronne

Question 52

Zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego / wodonercze idiopatyczne- objawy

Answer 52

- duży bezobjawowy guz w ok. lędźwiowej - tępe, nawracające bóle ok. lędźwiowej; nasilają się po przyjęciu większej il. płynów - objawy mogą być uznane za "niestrawność" - płyn w znacznie poszerzonym ukł. kielichowo-miedniczkowym może być mylony z płynem w otrzewnej

Question 53

Zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego / wodonercze idiopatyczne - badania

Answer 53

urografia klasyczna lub TK -struktura moczowodu prawidłowa potwierdzenie obecności przeszkody - scyntygrafia z wykorzystaniem MAG-3

Question 54

Zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego - leczenie

Answer 54

chirurgiczne = pieloplastyka: - laparoskopowo/otwarte - wycięcie zwężonego fragmentu dróg moczowych - odtworzenie ciągłości przez zespolenie miedniczki nerkowej z moczowodem

Question 55

Włóknienie zaotrzewnowe - co mogą zrobić urologicznie?

Answer 55

Uciskać moczowody → wodonercze

Question 56

Włóknienie zaotrzewnowe - 3 postaci

Answer 56

Idiopatyczna Naciek nowotworowy Włóknienie odczynowe

Question 57

Włóknienie zaotrzewnowe - idiopatyczne

Answer 57

- może być następstwem nadużywania metysergidu lub p/bólowych - czasem towarzyszą zmiany włókniejące w śródpiersiu i przykurcz Dupuytrena

Question 58

Włóknienie zaotrzewnowe - naciek nowotworowy

Answer 58

- we włóknieniu są komórki nowotworowe | - to przerzuty z żołądka, piersi, trzustki, okrężnicy

Question 59

Włóknienie zaotrzewnowe - włóknienie odczynowe

Answer 59

Może być po: - radioterapii - usunięciu krwiaka przestrzeni zaotrzewnowej - wycieku substancji stymulującej włóknienie

Question 60

Włóknienie zaotrzewnowe - cechy kliniczne

Answer 60

-pobolewania w ok. lędźwiowych

Question 61

Włóknienie zaotrzewnowe - badania

Answer 61

- rozpoznanie: biopsja włókniejącej tkanki - urografia konwencjonalna lub TK → poszerzony UKM i moczowód do msca przeszkody - u >50% chorych jest znacznie zwiększone OB

Question 62

Włóknienie zaotrzewnowe - leczenie

Answer 62

- odbarczenie nerki przez protezowanie moczowodu - nie działa? → to operacja: wyizolowanie moczowodu z otaczających włókniejących tkanek, owinięcie go siecią (minimalizuje ryzyko ponownego zwężenia)

Question 63

Upośledzenie odpływu moczu z dróg moczowych - najczęstsze przyczyny przeszkody podpęcherzowej

Answer 63

- łagodny rozrost stercza - rak stercza - rak pęcherza moczowego obejmujący szyję pęcherza - przeszkoda z nieprawidłowej czynności szyi pęcherza (dyssynergia wypieraczowo-zwieraczowa, zakażenie, ch. neurologiczne) - upośledzenie drożności cewki moczowej (wrodzona zastawka cewki tylnej, niedrożny cewnik, uraz, zakażenie, zwężenie)