Czynnościowa, kręgosłup i nn. obwodowe Flashcards
Neurochiru czynnościowa - jakimi chorobami się zajmuje?
- ch. układu pozapiramidowego
- padaczką
- niektóre przypadki ch. psychicznych
Jakie choroby układu pozapiramidowego można leczyć operacyjnie?
- drżenie: ch. Parkinsona, drżenie samoistne
- dystonia
- pląsawica
- tiki
Neurochirurgia ch. ukł. pozapiramidowego - jakie zabiegi?
Stereotaktyczna:
- ablacja
- stymulacja wybranego celu - bezpieczniejsza, preferowana
Które napady padaczkowe można leczyć operacyjnie?
-oporne na farmakologię
+początek ogniskowy
+towarzyszy uszkodzenie strukturalne odpowiadające miejscu powstawania napadów
Najczęstsze wskazanie do operacyjnego leczenia padaczki, jak się leczy, jakie rokowanie
lekooporna padaczka częściowo złożona = padaczka skroniowa; często wynika z hamartoma lub stwardnienia hipokampa → przewlekła padaczka
leczenie: usunięcie zaangażowanej w powstawanie napadów tkanki płata skroniowego i hipokampa → u 70% napady ustępują
Leczenie chirurgiczne padaczki pozaskroniowej a skroniowej - powodzenie leczenia
skroniowa ma wyższy wskaźnik powodzeń leczenia
Leczenie neurochirurgiczne padaczki
- usunięcie zaangażowanej w powstawanie napadów tkanki
- stymulatory n. X
- lekooporna padaczka związana z dysgenezją półkulową → hemisferektomia, z ustąpieniem napadów i poprawą f. motorycznych
Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa - jakie odcinki często?
szyjny i lędźwiowy
Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa - patomechanizm, jak wygląda kręgosłup
zwyrodnienie krążka międzykręgowego → ↓jego wysokości →
- patologiczne napięcie w stawach międzykręgowych
- powstają osteofity
- powstają zwężenia otworów międzykręgowych
=te rzeczy to spondyloza
Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa - co uciska?
Przewlekłe przepukliny dyskowe
- ucisk korzenia nerwowego (zwężenie zachyłka bocznego)
- ucisk rdzenia (mielopatia na tle spondylozy)
- ucisk ogona końskiego (zwężenie kanału kręgowego w odcinku lędźwiowym)
Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa - konsekwencje ucisków
- z. bólowe typu korzeniowego
- mielopatia
- chromanie neurogenne z bólem lub bez bólu pleców czy karku
Ostry uraz - co może się stać z jądrem miażdżystym?
może wypaść (przepuklina) przez rozdarty pierścień włóknisty
Tylnoboczne przepukliny kręgosłupa - co uciskają, objawy
Uciskają przylegające korzenie nerwowe →
- objawy rwy kulszowej / barkowej (odcinek lędźwiowy / szyjny)
- deficyt lub bez deficytu neurologicznego
- wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych karku
- odruchy ścięgniste i siła mięśniowa osłabione w zal. od msca uszkodzenia
Przepuklina kręgosłupa - kiedy pogorszą się objawy rwy kulszowej i barkowej
Kulszowej (ból promieniujący do nogi) - przy kaszlu i kichaniu
Barkowej (ból barku) - przy ruchach głową
Przepuklina kręgosłupa - jak wpływa na postawę
- zwykle zniesiona fizjologiczna lordoza lędźwiowa
- często boczne skrzywienie kręgosłupa, wklęsłą częścią skierowane w stronę chorą
Objawy rwy kulszowej
- ból promieniuje do nogi
- objaw Laseque’a - unoszenie wyprostowanej nogi ograniczone
Wypadnięcie krążka L5/S1 - konsekwencje
Uszkodzenie korzenia nerwowego S1 →
- ból z tyłu uda
- ból na bocznej powierzchni łydki
- ból na bocznej powierzchni stopy + osłabienie tam czucia
- odruch ze ścięgna Achillesa osłabiony / zniesiony
- możliwe: problemy ze staniem na palcach jeżeli osłabione zgięcie podeszwowe stopy
Wypadnięcie krążka L4/L5 - konsekwencje
Ucisk na korzenie nerwowe L5 →
- ból promieniuje na tył uda, bok podudzia
- ból GRZBIETU stopy do palucha
- możliwe: osłabienie czucia
- odruch ze ścięgna Achillesa ok
- zgięcie podeszwowe stopy osłabione
Objawy przemieszczenia krążka bezpośrednio do kanału kręgowego - odc. szyjny
narastająca mielopatia z drętwieniem, niezgrabnością i spastycznością rąk
Objawy przemieszczenia krążka bezpośrednio do kanału kręgowego - odc. lędźwiowy
- silny ból promieniujący do obu nóg z osłabieniem ruchów stopy,
- zatrzymaniem moczu,
- drętwieniem tylnej powierzchni nóg, okolicy krocza, odbytu i pośladków (anestezja siodłowa)
=z. ogona końskiego (jak krążek wypadnie bocznie to objawy mogą być jednostronne)
Ostre wypadnięcie krążka lędźwiowego - u kogo najczęściej, jaki wiek
4 i 5 dekada życia, głównie M
Ostre wypadnięcie krążka lędźwiowego - patomechanizm
Pierścień włóknisty pęka → jądro miażdżyste wypukla się:
- wysuwanie się krążka jest najczęściej tylno-boczne → ucisk i zagięcie nerwu/ów w miejscu wychodzenia z kanału kręgowego
- rzadziej krążek wypada ku tyłowi → ucisk ogona końskiego
Ostre wypadnięcie krążka lędźwiowego - najczęstszy poziom dyskopatii
L4/L5 i L5/S1
Ostre wypadnięcie krążka lędźwiowego - objawy
- ból, nasila się przy kaszlu i kichaniu
- odruchy ścięgniste i siła mięśniowa osłabione
- ograniczone unoszenie wyprostowanej nogi (do 30stopni)
- lordoza lędźwiowa spłycona ze skoliozą skierowaną wklęsłą częścią na stronę uszkodzenia
Ostre wypadnięcie krążka lędźwiowego - jak leczyć?
U większości poprawia się po leczeniu zachowawczym
Gdy duże przepukliny i dolegliwości >6tyg. → rozważyć operację
Ostre wypadnięcie krążka lędźwiowego - zespół ogona końskiego - objawy i jak leczyć
-ciężki ból pleców
-zatryzmanie moczu
-obustronne osłabienie mięśni poniżej kolan
→ pilna dekompresja chirurgiczna
Postępowanie w zwyrodnieniach kręgosłupa
- p/bólowe, fizjoterapia, akupunktura
- przetrwały ból + objawy ucisku korzeni nerwowych → możliwa chirurgiczna dekompresja
Efekt leczenia zachowawczego w zwyrodnieniach kręgosłupa
U 90% ostre dolegliwości bólowe ustępują w ciągu 3 mcy od rozpoczęcia leczenia zachowawczego
Zwyrodnienia kręgosłupa - jakie badania? Kiedy ich nie zlecać?
- MRI kręgosłupa
- RTG gdy spondylolisteza (kręgozmyk = kręg wyżej przemieszcza się do przodu od kręgu niżej), pomocne też w ocenie stabilności kręgosłupa
nie zlecać gdy niepowikłany ból pleców czy rwa kulszowa
Diagnostyka różnicowa zwyrodnień kręgosłupa (co daje podobny ból / zaburzenia neurologiczne)
- guzy przerzutowe
- nerwiakowłókniaki
- wyściółczaki rdzenia kręgowego
- oponiaki
Rodzaje operacji zwyrodnień kręgosłupa - od czego zależy wybór?
- objawów klinicznych
- obrazu radiologicznego
Rodzaje operacji zwyrodnień kręgosłupa
Mikrodiscektomia:
-proste tylnoboczne wypadnięcie krążka powodujące objawy zespołu korzeniowego
Foraminotomia lub przednia discektomia ze stabilizacją lub bez i implantacją płyt:
-przepuklina krążka w odcinku szyjnym
Laminektomia:
-wielopoziomowe zwężenie kanału kręgowego (można i w szyjnym i w lędźwiowym)
Dekompresja i stabilizaja przeznasadowa:
-spondylolisteza (kręgozmyk) odcinka lędźwiowego ze zwężeniem kanału kręgowego lub objawami korzeniowymi
Uszkodzenia nerwów obwodowych - podział (patogeneza)
- pourazowe
- z ucisku
- metaboliczne
- zapalne
- autoimmunologiczne
- nowotworowe
- genetyczne
Najczęstsze neuropatie z ucisku
- z. cieśni nadgarstka
- z. ucisku nerwu łokciowego w okolicy łokcia
- neuralgia n. skórnego bocznego uda (meralgia paraesthetica)
Z. cieśni nadgarstka - objawy
- ból + drętwienie w zakresie unerwienia n. pośrodkowego na dłoni
- mogą być okresowe
Z. cieśni nadgarstka - u kogo częściej?
- cukrzyca
- niedoczynność tarczycy
- akromegalia
- ciąża
Z. cieśni nadgarstka - objawy - kiedy nasilone, kiedy ustępują, co wywołuje
- zwykle nasilone nocą
- mogą ustępować po machaniu dłonią lub w określonej pozycji
- wywoływane przeważnie zgięciem dłoni
Z. cieśni nadgarstka - co w badaniu?
- niekiedy zaniki mięśniowe kłębu kciuka i osłabienie m. odwodziciela krótkiego kciuka
- osłabione / zniesione czucie w zakresie unerwienia
- opukiwanie wzdłuż nerwu w okolicy kanału nadgarstka → parestezje w zakresie n. pośrodkowego (objaw Tinela)
- Test Phalena
Z. cieśni nadgarstka - test Phalena
Trzymanie dłoni w pozycji zgięcia:
Jak w ciągu minuty pojawią się parestezje i drętwienie → objaw patologiczny
Z. cieśni nadgarstka - jak można potwierdzić rozpoznanie?
-elektrofizjologicznie: mierzenie prędkości przewodzenia i latencję przewodzenia w nerwie
Z. cieśni nadgarstka - leczenie, od czego zależy?
Od ciężkości objawów
-szynowanie nadgarstka lub iniekcje sterydów w okolicję kanału nadgarstka → pomagają 1/3
→ nieskuteczne? → przeciąć chirurgicznie więzadło poprzeczne w znieczuleniu miejscowym
Z. ucisku n. łokciowego w kanale łokciowym - czym spowodowany
Zazwyczaj ostrym lub przewlekłym urazem, zapaleniem stawu i kości lub RZS
- nerw może doznawać powtarzalnych urazów przez przemieszczanie się nad kłykciek przyśrodkowym w czasie zginania w łokciu
- nerw może być uciśnięty między rozcięgnami głów zginacza łokciowego nadgarstka
Z. ucisku n. łokciowego w kanale łokciowym - objawy
- ból na przedramieniu
- zanik drobnych mięśni dłoni
- może być łokciowa dłoń “szponiasta”
- możliwe zaburzenie czucia powierzchownego na łokciowej cz. dłoni
Z. ucisku n. łokciowego w kanale łokciowym - rozpoznanie
klinika + elektrofizjologia celem potwierdzenia
Z. ucisku n. łokciowego w kanale łokciowym - leczenie
chirurgiczne uwolnienie i dekompresja nerwu
Neuralgia nerwu skórnego bocznego uda - objawy
-drętwienie i bolesne parestezje na bocznej cz. uda
Neuralgia nerwu skórnego bocznego uda - co ją powoduje?
Ucisk lub uszkodzenie powstającego z korzeni L2/L3 czuciowego nerwu skórnego bocznego uda
- pasy bezpieczeństwa
- ciąża
- uraz
- blizny pooperacyjne
Neuralgia nerwu skórnego bocznego uda - jego przebieg
- powstaje z korzeni L2/L3
- wychodzi na bocznym brzegu mięśnia lędźwiowego tuż powyżej grzebienia biodrowego
- przechodzi z biodra na udo poniżej lub przez więzadło pachwinowe, 1cm przyśrodkowo od kolca biodrowego przedniego górnego
Neuralgia nerwu skórnego bocznego uda - potwierdzenie rozpoznania - jak?
wstrzyknąć lek miejscowo znieczulający w okolicę pachwiny, 1cm przyśrodkowo od kolca biodrowego przedniego górnego
Neuralgia nerwu skórnego bocznego uda - leczenie
- redukcja m.c.
- unikanie obcisłej bielizny i pasów
- podawanie NLPZ
- okłady z lodu
- iniekcje sterydowe
→ ustępuje w ciągu 2 lat, jeżeli nie to operować
