Svefn og svefnvandi ungbarna og foreldra þeirra Flashcards
Hver er skilgreining á svefnvanda?
Barn á í erfiðleikum með að sofna eða halda sér sofandi, vandi hefur verið viðvarandi í amk 3 viku
Hver er skilgreining á svefleysi (insomnia) ?
Viðvarandi erfiðleikar í svefni eldri barna og fullorðinna í amk 3 daga í viku í 3 mánuði þrátt fyrir næg tækifæri til að sofa
Hvaða börn glíma við svefnvanda?
- 20-30% barna undir 2 ára (fleiri drengir)
- Allskonar fjölskyldur og allskonar börn
Hvað er svefnhringur sirka langur hjá barni 0-2 ára?
45 mín sirka (90 mín hjá fullorðnum)
Hver er heildarsvefn hjá 0-3 mánaða yfir sólarhringinn?
14-17 klst
Hver er heildarsvefn hjá 4-11 mánaða yfir sólarhringinn?
12-15 klst
Hver er heildarsvefn 1-2 ára yfir sólarhringinn?
11-14 klst
Hver er heildarsvefn 3-5 ára yfir sólarhringinn?
10-13 klst
Hver er meðalsvefn 6 mán-4 ára barna?
11-11,5 klst
Hvernig er uppbyggin viðtals ?
- FJölskylda: hver tilheyrir þinni fjölsk, svefnsaga systkina, hver er stuðningsnetið, hvað er fjölsk að ganga í gegnum, hver sinnir barninu mest, líðan fjölsk
- Veikindi: Hvaða veikindi hefur barnið verið að glíma við, fæðing, meðgöngulengd, líkamleg einkenni eins og bakflæði, eyrnabólga, sýkingar, óværð, hægðatregða, ofnæmi
- Þroski: vitsmunaþroski og hreyfiþroski, hvað er barnið að gera, velta sér, skríða, standa upp
- Lundarfar eða karakter barns: taktfastur, orkumikil, feimin, mjög áköf, þrautseig, viðkvæm ( næm, auðtrufluð, matvönd, glaðlyndur, vælinn, forvitinn
- Svefn: hvernig sefur barnið, hvar, hvnær og hvernig
- Hvað huggar barnið: snuð, peli, fang, hoss, bangsi, söngur
Hvað er til ráða við svefnvanda ?
- Byrja á læknisskoðun - ef grunur um heilsufarsáhrif
1. Laga takt á svefntíma: tímasetningar í daglúr skipta meira máli en tímalengd
2. Aðstoða barnið að sofna ‘‘sjálft’’ eða með minni aðstoð: Kenna fyrri part dags, þá eru flest börn tilbúin að læra nýja hluti. Kenna barni að sofna sjálft eða með minni aðstoð eða án ýjum svefnstað í fyrsta daglúr virkar best
3. Skoða viðbrögð foreldra
það er engin ein aðferð best, ólíkar aðferðir henta ólíkum börnum - markmiðið er alltaf að bæta svefn
Nefndu nokkur góð svefnráð
- ALVEG myrkvað herbergi
- Herbergishiti 18-20°
- Hljóð (alla nóttina) - white noise
- Ekki breyta neinu eftir að barnið sofnar
- Fækka áreitum - skjábirta
- Nudd
- Útivera daglega
- Kvöldmatur sé snemma (Ca. 2klst fyrir nætursvefn)
- Kvöldrútína - rólegur tími fyrir svefn í ca 1 klst (bað, nudd, lestur í fangi og takmarka skjátíma)
Hvað er ungbarnadauði ?
Dauðsfall sem verða á fyrsta aldursári
Hvað er nýburadauði ?
Andlát innan 28 daga frá fæðingu
Hvað er vöggudauði (sudden infant death syndrome - SIDS) ?
óvænt og óútskýrt andlát ungabarns (< 1 árs) sem á sér stað í svefni
Hvað telst vera öruggt svefnumhverfi til að koma í veg fyrir slys og draga úr líkum á SIDS
- Barn skal sofa á bakinu
- Nota stífa, flata dýnu, ekki sofa í halla
- Brjóstagjöf er verndandi þáttur
- Barnið ætti að sofa í herbergi foreldra á nóttunni, nálægt rúmi foreldra en á eigin svefnstað amk fyrstu 6 mán
- Engin laus rúmföt eða mjúkir hlutir í rúmi. Rúmið á að vera alveg autt: ekki þyngingarteppi, að klæða barnið í lög af fötum er betra en að hafa lausar ábreiður í rúmi, forðast ofhitnun og að hylja höfuð barns, ekki setja húfu innandyra
- Snuð á svefntíma er verndandi þáttur
- Forðist reykingar í umhverfi ungabarns
- Bólusetnignar eru verndandi þættir
- Forðast að nota vörur til svefns em eru ekki ætlaðar til svefns og eru þ.a.l ekki örugg eins og bílstóll, ömmustóll, rólur
- Ekki nota hjarta- og öndunar eftirlitstæki sem eiga að draga úr líkum á vöggudauða, ekki hefur verið sýnt fram á að þessi tæki minnki líkur á vöggudauða
- Reifun minnkar ekki líkur á vöggudauða
- Ekki mælt með tjöldum, himnasængum, gardínum eða fl sem barnið gæti teygt sig í. Einnig ættu börn aldrei að sofameð snuðbönd eða hálsmen
