Heilbrigði,lífstíll, heilsuefling og heilsulæsi

Question 1

Hvað er heilbrigði?

Answer 1

• Er auðlind
• Hefur áhrif á lífsgæði
• '’Að skapa jafnrétti í heilbrigðisþjónustu, að bæta árum við lífði, heilbrigði við lífið og lífi við árin’’
• Salutogenesis = Uppruni heilbrigðis
• Pathogenesis = Uppruni sjúkdóma

Question 2

Hvaða félagslegir þættir hafa áhrif á heilsu?

Answer 2

• Félagsleg staða
• Streita
• Barnæska
• Félagsleg útskúfun (t.d einelti
• Vinna (t.d streita, hafa ekki stjórn á vinnu)
• Atvinnuleysi
• Félagsstuðningur
• Fíkn
• Matur
• Samgöngur (t.d bílar vs hjól)

Question 3

Hvað eru forvarnir?

Answer 3

Forvarnir beinast að samfélagi eða hópi einstaklinga með það fyrir augum að draga úr líkum á eða koma í veg fyrir ákv sjúkdóma, t.d með ónæmisaðgerðum, fræðsluherferð og sjúkdómaleit

Question 4

Hver eru 3 stig forvarna?

Answer 4

1.stig - Koma í veg fyrir vandamál, heilsuefling og heilsuvernd

2. stig - snemmgreining og meðferð

3.stig - Endurhæfing / koma í veg fyrir örkuml og örorku

Question 5

Hvað er Universal prevention ?

Answer 5

Altækar forvarnir sem gagnast öllum.
- Samfélagið í heild sem óskilgreindur hópur

Question 6

Hvað er Selective prevention?

Answer 6

Valkvæðar forvarnir
- Ákv hópar eða einstaklingar sem eru í ákv hættu

Question 7

Hvað er Indicated prevention ?

Answer 7

Viðbragðs forvarnir
- Einstaklingar sem eru í mikilli áhættu eða hafa greinanleg einkenni

Question 8

Hvað er Heilsuefling?

Answer 8

Atferli sem hjálpar einstaklingum að öðlast aukið vald yfir heilsu og lífi
- Einstaklingar eru hvattir af vilja um betri heilsu frekar en hræðslu um sjúkdóm - ‘‘fókusera’’ á jákvæða hætti

Question 9

Hvað er heilsulæsi?

Answer 9

Geta einstaklings til að afla, vinna úr og skilja upplýsingar varðandi heilbrigði - upplýsingar og þjónustu sem þarf til að taka viðeigandi ákvarðanir varðandi heilbrigði

Er háð eftirfarandi þáttum:
- Samskiptahæfni skjólstæðinga og fagaðila
- þekking skjólstæðinga og fagaðila á vandamálinu / viðfangsefninu
- Menning

Hefur áhrif á getu einstaklinga til að:
- Leita sér aðstoðar innan heilbrigðiskerfisins
- Deila persónulegum upplýsingum t.d heilsufarssögu
- Taka þátt í sjálfsumönnun og stjórnun langvarandi sjúkdóma
- Skilja stærðfræðileg hugtök eins og ,,líkur’’ og ,,áhætta’’

Question 10

Eru kenningar nytsamlegar í klíník?

Answer 10

Meðferðir sem byggja á kenningum eru líklegri til að skila tilætlaðir útkomu
- Gagnreynd þekking en ekki stuðst við innsæi
- Vegakort til að rannsaka vandamál, þróaviðeigandi inngrip og meta árangur þeirra

Geta útskýrt hegðun og þar með talið hvað þarf til að breyta hegðun
- áhrif umhverfis
- ,,Afhverju’’ og ,,Hvernig’’ á að taka á vanda?