stationsproef master (internet) Flashcards
Algemene principes wondzorg
TIME
T= tissue (necrose/ aspect weefsel)
I= infection (geur/kleur/aspect)
M= moister (nat/droog)
E = Edge
Risicofactoren drukwonde
- immobilisatie
- Malnutritie
- reduced perfusion (volume depletie/ hypotensie/vasomotor falen/ perifeer vaatlijden)
- sensorische uitval
Behandeling infectie huid
Flucloxacilline 4x500 mg/dag
Peri-anale regio: amoxiclav 3x 500/125 mg/dag
Behandeling psoriasis
- Lokaal
- Corticosteroïden afhankelijk van lokalisatie
Gelaat: zwak
Extensorzijdes / genitalia: matig
Scalp/ teen: sterk/zeer sterk
- Vitamine D
- Combinatietherapie (dovobet) - Fototherapie
cave zwangerschap - Systemische CS
Klinisch onderzoek veneuze insufficiëntie
NEEM DE TIJD OM DE VENEN VOL TE LATEN LOPEN
…
Behandeling veneuze insufficiëntie
- Vermijd immobilisatie
- Compressietherapie
- Venotonica (Daflon)
- Sclerotherapie/ chirurgie/ laserablatie
Malinge melanoom
Asymmetrie
Border irregularity
Colour = alle kleuren van de regenboog
Diameter > 5 mm
Evolution
Anticonceptie:
Vrouw >35 jaar en rookster
Geen oestrogenen vanwege verhoogd risico DVT
- POP
(verminderde fertiliteit) - LARC- methode; Cu-/ hormonaal IUCD, prikpil, implantaat
- Barrière methode
Anticonceptie:
Vrouw BMI > 30
Relatieve CI COC (verminderde werking), geen progesteron-only (gewichtstoename, ongunstig effect lipidenprofiel)
- IUD (Cu-/ hormonaal)
- Barriere methode
(3. COC)
Anticonceptie:
Migraine met aura
Geen COC (uitlokken hoofdpijn)
- POP (indicaties POP) / implantaat
- IUD
- Barrière methodes
Anticonceptie:
Leverinducerende medicatie
(!! anti-epileptica; st-Janskruid)
verhogen van dosis COC
Anticonceptie
VG van DVT
Absoluut geen hormonen !!
- Cu-spiraal
Anticonceptie:
Cardiovasculair belastte patiënt
Geen CI oestrogenen indien geen verhoogd risico op DVT.
Dus wel CI VKF
Geen prikpil omwille van ongunstig lipidenprofiel
- POP/ implantaat
- IUD met levonorgestrel
Anticonceptie:
Leveraandoeningen
Geen COC of progesteron
Preconceptie raadpleging
- Leeftijd, lengte en gewicht moeder
- >30 jaar = meer risico op subfertiliteit, miskraam, doodgeboortes en aneuploidie - Gynaecologische anamnese
- eerste of multipele zwangerschap
- verloop vorige zwangerschap
- verloop vorige bevalling
- huidige kinderen: geslacht, leeftijd, ontwikkeling, fles- en/ of borstvoeding
- voorgeschiedenis van heelkunde
- gebruik van anticonceptie
- risico op SOA - Chronische aandoeningen moeder die kunnen verergeren
- Neuro: epilepsie
- Endocrino: schildklier, diabetes
- Pneumo: astma en COPD
- Cardio: hartfalen, AHT, DVT
- Infectie ziekten (TB) / reizen (Zika)
- Nefro: voorafbestaande nierziekten / systeemaantasting door andere aandoeningen
- Systeemaandoeningen
- Tandproblemen
- Psychiatrische aandoeningen - Medicatiegebruik
- Gebruiksmiddelen (alcohol/ roken/ drugs)
- Familiale VG (meerlingen, congenitale en erfelijke aandoeningen, aneuploidy)
- Sociaal
- Vaccinatiestatus
Behandeling menopauze
- premenopauzaal met conceptiewens
- orale anticonceptie (COC)
- POP
- bij aanwezigheid spiraal: edstradiol 1 mg/dag oraal of estradiolpleisters - premenopauzaal zonder conceptiewens
- combinatie therapie (14 dagen estradiol 1 mg/dag vervolgens 14 dagen estradiol 1 mg/ dyhydrogesteron 10 mg oraal) - postmenopauzaal
- combinatietherapie of estradiol 1 mg/ norethisteron 0,5 mg oraal - Bij vrouwen zonder uterus
- geen progestageen, wel oestrogeen
Behandeling vaginale atrofie
vaginale ovules / cremes: estriol 0,5 mg/ dag/ 2 weken
daarna onderhoudsdosis 2x/week
Behandeling chlamydia infectie
- Azythromycine 1x1 co 1 g
- Doxycycline 7 dagen 2x500 mg /dag (= zwangerschap!)
differentieël diagnose vasomotorische klachten
vasomotorische klachten = opvliegers
- menopauze
- alcohol gebruik
- hyperthyro¨die
- angst of paniekstoornissen
- vasodilatoren (Ace-I, nitraten, calcium antagonisten)
- tamoxifen
- opiaten en antidepressiva (TCA en SSRI)
Waarom geen screeningsmammografie <40 jaar
- Moeilijke interpretatie door dichtklier weefsel
- stralenbelasting
- geen evidentie
Differentieël diagnose claudicatio
- Arterieël (pijn beterend bij rust)
- Neurogeen (pijn beterend bij zitten)
- Locomotorisch:
- spierscheur
- loge syndroom
CHA2DS2-VaSc
C = congestive heartfailure (+1)
H = hypertension (+1)
A= Age (>65 = 1 point, >75= 2points)
D= Diabetes (+1)
S= Stroke (+2)
Va= vascular disease (+1)
Sc= sex category (+1 female)
Risicofactoren AHT
Geslacht (man > vrouw)
Roken (aantal rookjaren) / alcohol/ drugs
DM II
Cholesterol
BMI
Daarnaast bevragen: leeftijd, psychosociale stress, voeding en beweging, familiale voorgeschiedenis
Linkerhartfalen
- Treatment
- Behandel onderliggend lijden (Ischemisch, VKF, infectie, kleplijden)
- Life-style interventies (statines)
- Farmacologische interventies
- Vocht: thiazidediuretica met zoutrestricties
- Output: ACE-I
- Associeer een B-blokker
- Overweeg antico indien VKF
Reumatoïde arthritis
- Gewrichtsaantasting
- Symmetrisch
- Zwelling van één of meerdere gewrichten
- Ochtendstijfheid
- Voornamelijk aantasting kleine gewrichtjes hand (PIP en MCP) en voet (MTP) en cervicale wervelkolom. (verminderde grijpkracht)
- Kraakbeen deconstructie met vorming van RA noduli - Systeemaantasting
- Episcleritis en scleritis (pijnlijke, rode ogen)
- Sjögren (droge ogen en droge mond)
- Nieraantasting en vasculitis
- Gewichtsverlies, nachtzweten en laaggradige koorts
Diagnostisch aanpak RA en behandeling
- Labo met CoFo (inflammatoir), sedimentatie, CRP, RF en anti-CCP
- RX (CT) voor gewrichtsaantasting
- Gewrichtspunctie indien unilaterale zwelling gewricht of twijfel over etiologie.
Duizeligheid
- differentieël diagnose
- BPPV
- Perifeer vestibulair syndroom (neuritis vestibularis)
- Syndroom van Menière
- Centraal vestibulair syndroom
- Hyperventilatie
- Orthostatische hypotensie
- Metabole aandoeningen
- Hypothyroïdie
- Hypo-/ Hyperglycemie
- Anemie
- Ionenstoornissen - Vasovagale reactie
- Ritmestoornis
- Medicatie
- Acusticus neuronoom
- Migrane, MS
- cervicale arthrose
BPPV
- houdingsgebonden
- aanvallen van enkele minuten
- Epley-manoevre
Perifeer vestibulair syndroom
(neuritis vestibularis)
- continue duizeligheid
- spontaan opgekomen (geassocieerd met verkoudheid)
- geen geassocieerde symptomen
- horizontorotatoire nystagmus
- gestoorde evenwichtstesten (Romberg, Babinski-Weil, Unterberg)
- spontane resolutie (R/ anti-emetica)
Syndroom van Menière
- paroxysmale duizelingen
- perceptief gehoorsverlies
- tinitus
- nystagmus
- aantasting tot doofheid / uitval evenwichtsorgaan
Centraal vestibulair syndroom
- duizeligheid
- Geassocieerde symptomen: dysartrie, ataxie, afasie, diplopie
- CT of MRI (CVA)
- aanpak van CV-risicofactoren + antistolling !!
Hyperventilatie
- geassocieerd met stressvolle situatie
- tintelingen in puntje tong en vingers
- gevoel geen adem meer te kunnen krijgen
Behandeling status epilepticus
IV lorazepam (0,1 mg/kg) over enkele minuten
+ 1 van de volgende
- Valproaat (Depaking) (25 mg/kg over 5 min in 5% glucose)
- Fenytoïne (18 mg/kg) onder cardiale monitor (bloeddruk val en ritmestoornis)
indien geen resolutie
- algehele narcose onder eeg monitoring
Behandeling acuut open hoek glaucoom
= absolute urgentie
- mannitol IV
- diamox
- pilocarpine
- litican
- iridotomie
“Knobbeltje in de hals”
- Chronologie (sinds wanneer / evolutie)
- Aard (hard / zacht/ pijnlijk)
- Geassocieerde symptomen
- Functioneel (hyperthyroïdie)
- Mechanisch (stridor/ obstructie/ heesheid/ dysfagie)
- Adenopathieën
- familiale VG schildklier maligniteit
- medicatie
Hyperthyroïdie
(S/, D/, R/)
cave risico op thyrotoxische storm (cave absolute urgentie)
- gewichtsverlies
- hyperthermie en zweten
- aggitatie
- subfertiliteit
D/ Palpatie schildklier (Goiter), labo met cofo, CRP en TSH
TSH <0,8 T4 is hoog
R/ thyrostatica (strumazol) / destructief met radioactief jood
Hypothyroïdie
(S/, D/, R/)
- gewichtstoename
- koud
- sloom/ traag
D/ Labo met TSH en vrij T4 (TSH >10 en vrij T4 = laag)
R/ L-thyroxine
Teken van pemberton
= obstructie van v. cava superior bij elevatie bovenste ledematen
Opvolging DM
- Microvasculair
- Oftalmoloog
- Podoloog
- Nefroloog - Macrovasculair
- Risicofactoren
- Symptomen - Autonoom zenuwstelsel
- gevoelsstoornissen
- vertraagde maaglediging
- erectiele dysfunctie
- gevoel op watten te lopen
Patiënt ziet geel (+/- veralgemeende jeuk)
- Cholestase = opstapeling van gal door obstructie van de galwegen
- Icterus
- Jeuk
- Xanthelasmata
- Vermoeidheid - Hemolyse
- anemie
- bleek
- donkere urine en witte stoelgang - Algemeen
- vermagering
- koorts
Dx: echo bovenbuik
- dilatatie van buitenste galwegen:
d.d. ampulloom, pancreasCa, choledocholithiasis, zwangerschap - geen dilatatie: leverbiopsie en biochemie (As, auto-immuunparameters)
d.d. acute hepatitis (viraal, medicamenteus, toxisch), levercirrose, primaire biliaire cirrose (PBC) en primaire scleroserende cholangitis (PSC), genetische syndromen.
Rx: afhankelijk van oorzaak
- obstructief = opheffen van obstructie
- intra-hepatische galwegen = symptomatisch
R/ questran of Cholestyramine, rifampycine en UV-B lichttherapie
vitamine ADEK en osteoporose protectie
Ursofalk
Welke medicamenten induceren hepatitis?
- NSAIDs
- Amiodarone
- COC
- steroïden
- bepaalde AB (tetracyclines)
Zwelling in de buik
Inspectie
1. Liesbreuk = boven lig. inguinale
- mannen»_space;> vrouwen
- Dijbreuk = onder lig inguinale
- vrouwen»_space;> mannen
- groter risico op complicaties
Complicaties
- Reduceerbaar
- Hard/ zacht
- geassocieerd
knobbeltje in hals
- differentieël diagnose
95% benigne - 5% maligne
90% uitgaande van thyrocyt
- schildkliernodulus
10% uitgaande van andere structuren
- lymfoma, M+,clear cell
Dx: echografie en biochemie (TSH en T4)
letsel verdacht van maligniteit:
- Schildklierscintigrafie ikv schildklierfunctie
- Hyperthyroïdie
contrastcapterend = warme nodulus (100% benigne)
koude nodulus (zie eu-/ hypothyroïdie) - Eu-/ hypothyroïdie
Nodulus <15 mm zonder verdachte kenmerken: geen FNAC
Nodulus >15 mm of verdenkingen maligniteit: FNAC
verdere R afhankelijk van Bethesda classificatie letsel
1-3: follow-up of heelkundige resectie
4-5: heelkunde noodzakelijk
R/
Benigne: jaarlijkse controle letsel + TSH
Benigne + hinderlijk/ functioneel: heelkunde/ radio actief J
Maligniteit: heelkunde + aanvullende therapie
knobbeltje in hals
- differentieël diagnose
95% benigne - 5% maligne
90% uitgaande van thyrocyt
- schildkliernodulus
10% uitgaande van andere structuren
- lymfoma, M+,clear cell
Dx: echografie en biochemie (TSH en T4)
letsel verdacht van maligniteit:
- Schildklierscintigrafie ikv schildklierfunctie
- Hyperthyroïdie
contrastcapterend = warme nodulus (100% benigne)
koude nodulus (zie eu-/ hypothyroïdie) - Eu-/ hypothyroïdie
Nodulus <15 mm zonder verdachte kenmerken: geen FNAC
Nodulus >15 mm of verdenkingen maligniteit: FNAC
verdere R afhankelijk van Bethesda classificatie letsel
1-3: follow-up of heelkundige resectie
4-5: heelkunde noodzakelijk
R/
Benigne: jaarlijkse controle letsel + TSH
Benigne + hinderlijk/ functioneel: heelkunde/ radio actief J
Maligniteit: heelkunde + aanvullende therapie
kenmerken van maligniteit op echografie
- > 15 mm
- onregelmatig
- hypo-echogeen
- calcificaties
- hypervasculair
- LAP’s
Gevaar hyperthyroïdie
Thyrotoxische storm
- symptomen van hyperthyroïdie: zweten, opgejaagd gevoel, gewichtsverlies, hartkloppingen, koorts bij patiënt met VG van schildklierproblemen
- op ECG: VKF, ritmestoornissen, tachycardie
gevaar: cordecompensatie, myocardinfarct, rhabdomyolyse
patiënt met opgejaagd gevoel, gewichtsverlies
= vermoeden van hyperthyroïdie
- opgejaagd gevoel, zweten, hartkloppingen
- diarree, vermagering
-subfertiliteit, amenorroe, onregelmatige cyclus - mechanische klachten?
d.d. ziekte van Graves, 1e fase thyroïditis, medicamenteus
KOZ:
- inspectie van patiënt (orbitopathie graves!)
- palpitatie schildklier
Dx:
- biochemie: TSH onderdrukt, T4 hoog.
- echografie
- schildklierscintigrafie:
hypercaptatie = ziekte van graves
hypocaptatie = thyroïditis
focus = toxische nodulus
R:
- altijd behandelen!
- Thyrostatica = strumazol
- Destructief = heelkunde / geioniseerd jodium
Medicatie die hyperthyroïdie induceren
- amiodarone
- TKI (= imatinib)
Patiënt met vermoeidheid, gewichtstoename ondanks verminderde eetlust
vermoeden van hypothyroïdie
- gewichtstoename zonder eetlust
- menstruatie klachten
KOZ: schidlklierpalpatie
Dx: biochemie met TSH, indien TSH = hoog, herhalen van test met
- TSH en vrij T4
- anti- TPO
verder geen beeldvorming vereist
R/ enkel indien symptomatisch, TSH + anti-TPO positief of TSH>10 mU/l
- L-thyroxine
bij zwangerschap: oplaaddosis + hoge dosis
indien TSH torenhoog: start low, go slow
Klinisch onderzoek RA
- stel je zelf voor en bevestig identiteit patiënt
- ontsmet je handen
Altijd beide handen
Inspectie:
- zwelling en roodheid van gewrichten
- typische afwijkingen (aan duimgewricht en Swann-hals)
- nagels
Palpatie
- palpeer gewrichten met C
- aandacht voor drukpijn
Beweging
- namaste beweging en omgekeerd rug tegen elkaar
- vuist (let op dat alle vingers in de palm zitten)
- kracht en pincer grip!
inflammatoire pijn MSK
- nachtelijke pijn (2e helft van de nacht, pte wordt hiervan wakker)
- ochtendstijfheid >1 uur
- beter met bewegen
- pijn in rust
Vraag naar geassocieerde auto-immuun symptomen:
- gewichtsverlies
- koorts
- ogen (Iritis, uveïtis)
- huidafwijkingen
Mechanische pijn MSK
- na belasting (‘s avonds»_space; ‘sochtends)
- startpijn
Gynaecologische infecties
- Candida
- Bacteriële vaginose
- Trichomoniasis
- Gonorrea
- Chlamydia trachomatis
- Syfyllis
Candida
- cottage cheese
- roodheid met satellietletsels
- jeuk!
R/Miconazolenitraat 400mg 1x/dag ovule of fluconazole 150 mg eenmalig
Bacteriële vaginose
- overvloedige afscheiding
- visgeur
- clue cells
R/ clindamcinecreme 1x dag/7 dagenof metronidazole 2x 500 mg/ 7 dagen
Trichomoniasis
- geelgroene vaginale afscheiding
- colpitis macularis
R/ Flagyl 2g pos eenmalig
Gonorrea
R/ ceftriaxone 125-250 mg IM eenmalig
Chlamydia trachomatis
R/ Azythtomycine 4x 250 g eenmalig
Anamnese “gezwel in borst”
- afmetingen
- consistentie (hard/ zacht, pijnlijk/ pijnloos)
- bilateraal / unilateraal
- chronologie (sinds wanneer - evolutie)
- afwijkingen op de huid - ontstaan eczeem/ roodheid
- tepelafwijkingen (retractie)
- gebonden aan cyclus (cysten, fibroadenomen)
- tepelvocht verlies
Tepelvocht verlies
belangrijk: unilateraal of bilateraal
d.d. bilateraal
- tepelstimulatie
- prolactina (zws)
- schildklier lijden
- medicatie (TCA, SSRI, metoclopramide en domperidon)
gezwel borst: differentieel diagnose
- Fibroadenoom
- < 30 jaar
- bengine
- 10% bilateraal, meestal uniek
- gevoelig aan groei hormonen ! (zwangerschap) - Cysten
- <30 jaar
- afhankelijk van hormonale status (cyclus!)
- echografie - acute mastitis
- borstvoeding
- cave maligniteit, waarvoor echografie) - papilloom
- unilateraal tepelvocht verlies - borstca
- leeftijd >50 jaar frequent maligne
anamnese pediatrie
- Voeding: drinkt het kindje nog voldoende? Wilt het nog vast voedsel eten?
- Braken
- Urine: normaal, frequentie normaal
- Stoelgang: normaal?
- Huidafwijkingen
- Activiteit: levendig / ziek hangerig kind
- Koorts: hoe lang? hoe hoog? reactie op pijnstilling?
- Pijnstilling gegeven
- Familieleden ziek
- Lengte en gewicht
- Vaccinatie status
kindje dat geel ziet
- gevaar
<24 uur = nooit fysiologisch
d.d. hemolytische anemie, ABO-incompatibiliteit, rhesus, congenitale infecties
24-72 uur
d.d. borstvoeding, congenitale infecties, polycythemie, urineweg infecties (geconjugeerd !)
> 72 uur
d.d. pyloor stenose, infectie, hypothyroïdie
gevaar: acute bilirubine induced encephalopathy en op latere termijn de verwikkelingen van kernicterus (cerebral palsy, blindheid/ doofheid)
Triage coarctio aorta
Tachypnee, tirage en hepatomegalie
ontwikkelingsstadia kind
3 maanden
- kan hoofd met nekspieren stabiliseren
- kan dingen aanpakken met duim en wijsvinger
- reageert op aanspreken
6 maanden
- kan rechtopzitten (met steun)
- kan dingen zelfstandig oppakken
- geluiden
- geniet van familie
9 maanden
- kan recht staan met steun
- pakt dingen op/ laat ze vallen
- muzikaal gezan
- stranger shyness
12 maanden
- kan lopen
- kan wijzen
- 2 woorden papa, mama
- stranger shyness
respiratoire distress bij kindjes
d.d.
- Kroep (= acute laryngotracheobronchitis)
- Epiglotitis = absolute urgentie
- Bronchiolitis
- Astma
Kroep (= acute laryngotracheobronchitis) bij kind
- heesheid / blafhoest
- stridor
- koorts
R/ dexamethasone p.os en ernst: adrenaline + zuurstof
Epiglotitis bij kind
= absolute urgentie
R/
- geen manipulatie van keel !
- evt. vrije luchtweg garanderen dmv. intubatie
- adrenaline, IV AB
Bronchiolitis bij kind
- kinderen <2 jaar
- hoest, stridor en dyspnee
- afhankelijk van ernst. Virale oorzaak
Letsels van de knie met bijpassende beweging
- Voorste kruisbandletsel
- achterste kruisband
- mediale ligament
- ACL ruptuur = interne draaibeweging
- sporten met korte draaibeweging en grote kracht
- skieën, squash, motorcross - PCL = frontale impact op tibia of hyperflexietrauma
- dashboard injury - mediale ligament = valgus
Hoofdpijn d.d.
- Spanningshoofdpijn
- Migraine
- Clusterhoofdpijn
Spanningshoofdpijn
- Aard en intensiteit
- lokalisatie
- tijdsduur en verloop
- geassocieerde symptomen
- uitlokkende factoren
- behandeling
- Licht tot matig - drukkend
- holocranieël bandvormig
- uur - dagen, ‘s avonds
- geen geassocieerde symptomen
- spanning, stress, vermoeidheid
R/ paracetamol
Migraine
- Aard en intensiteit
- lokalisatie
- tijdsduur en verloop
- geassocieerde symptomen
- uitlokkende factoren
- behandeling
- matig - ernstig, kloppend
- hemicranieël
- dagen
- aura’s/ nausea en braken
- afhankelijk van persoon tot persoon (chocolade, warmte, slaapgebrek)
R/ NSAIDs + gastro-prokineticum en triptanen
- Onderhoud: niet-selectieve b-blokker, antiepileptica en triggersvermijden
Clusterhoofdpijn
- Aard en intensiteit
- lokalisatie
- tijdsduur en verloop
- geassocieerde symptomen
- uitlokkende factoren
- behandeling
- ernstig, stekend
- unilateraal periorbitaal
- 15-180 minuten in clusters van weken
- ipsilateraal autonoom (horner, speekselvloed)
R/ 100% zuurstof + triptanen
CS, verapamill en lithium
rood oog
- ziektekiem geassocieerd met lensdragers en tropische zwembaden
acanthamoeba keratitis
