CBL neuro Flashcards
pt neemt tacrolimus
hevige hoofdpijn in enkele episodes -> schreeuwend / niet aanspreekbaar (“ontploffingen in het hoofd”)
dag voordien moeilijker lezen
KO nu normaal, verminderde visus + suffer
D/?
Reversibele cerebrale vasoconstrictie syndroom
=> Mensen met het reversibel cerebraal vasoconstrictie syndroom krijgen heel plotsteling last van hoofdpijnaanvallen
- Tacrolimus is een immunosuppressivum oa gebruikt bij transplantatie en heeft als AE o.a. hypertensie, hoofdpijn, nausea & braken, toegenomen infectierisico en in 1 tot 10% bloedings- en/of thrombo-embolische complicaties.
- Tacrolimus kan zeldzaam ook reversibele cerebrale vasoconstrictie geven, doch dit is zeer zeldzaam en meer waarschijnlijk bij chemotherapeutica.
opm:
- Thunderclapheadache: Deze hoofdpijn komt als donderslag en wordt daarom in het Engels thunderclapheadache genoemd. Een van de mogelijke oorzaken van thunderclapheadache is dus het reversibel cerebraal vasoconstrictie syndroom, maar ook een subarachnoidale bloeding, sinustrombose of een hersenbloeding kunnen zorgen voor thunderclaphaedache.
De hoofdpijn in de casus zou ook kunnen beschreven worden als ‘worst headache ever’, samen met de subacuut ontstane sufheid meest suggestief voor SAH.
- Hyperacute zeer hevige hoofdpijn, vaak nausea/braken + foto-/sonofobie. BWZ daling, nekstijfheid, craniale zenuwen III, IV en VI uitval, … SAH => verloopt niet in episodes!
Vrouw rond 30, opstijgend krachtsverlies van onderbenen en areflexie. Geen aantasting craniale zenuwen.
D/
Guillain-Barré
Guillain-Barré
= acuut inflammatoire demyeliniserende poly-radiculo-neuropathie, AIDP
- gekenmerkt door immuun-gemedieerde demyelinisatie van perifere zenuwen en zenuwwortels.
- prevalentie hetz in alle leeftijden
Onset:
- typisch 2w na een virale infectie
- -> GI infectie: Campylobacter
- -> LWI: CMV
- -> HIV infectie, …
Symptomen:
- progressieve opstijgende spierzwakte
- areflexie
- paresthesieën in handen & voeten
- motorische / autonome aantasting > sensorische uitval.
- Soms met ernstige autonome dysfunctie (-> monitoring k nodig z)
- (Bij 50% ook uitval van craniale zenuwen - Soms hartritmestoornissen, BD problemen)
Verloop
- eerst spierzwakte en areflexie in benen (soms met pijn en gevoelsST) -> stijgt op over romp en armen over enkele uren of dagen
- Symptomen zijn het ergste 1 à 3 weken na onset, nadien herstel over maanden.
Diagnose
- KO
- LP (gestegen proteïne zonder significant gestegen WBC)
- EMG (demyelinisatie).
Behandeling:
- plasmaferese of IV Ig’s (dewelke het herstel versnellen) in beginfase
- continue CV monitoring tijdens periode van verslechtering, bij AH problemen: kunstmatige beademing.
ochtendlijk hoofdpijn en braken. Bilateraal papiloedeem
dit is intracraniele hypertensie, je doet onmiddellijk CT
intracraniële overdruk TO
urgente CT
intracraniële overdruk kenmerken
typisch:
- hoofdpijn
- matinaal braken zijn (vooral bij kinderen)
- papiloedeem
andere:
- ‘sunsetting’ van de ogen (opwaartse blikparese) < druk op nucl n. III en/of het opwaartse blikcentrum thv het dorsaal mesencefalon.
vermoeden van alcoholabusus. Doet sinds gisteren raar volgens echtgenote (“anders dan ze van hem gewoon is”). klinisch suf, volgt nog wel bevelen op. geen koorts. De dag ervoor gevallen met de fiets. Wanneer je hem aanspreekt brabbelt hij wat. Meest waarschijnlijke diagnose?
Alcoholintoxicatie
(of acuut subduraal hematoom: cfr val met verwardheid)
tekenen van encefalitis.
focale uitval
BWZ↓
Epilepsie aanvallen
(+ sympt ~ meningitis)
ontwenningsverschijnselen
delirium tremens
- slapeloosheid, prikkelbaar, tremor
andere:
- nausea/braken
- tachycardie
- koorts/zweten
- hoofdpijn, fotofobie
- angst
ernstigste:
- hallucinaties, delier, insulten
ontwenningsverschijnselen R/
Diazepam 10mg, elke 4-8u.
Herstart van adequate voeding + inname vit B1(thiamine) (preventie wernicke encefalopathie).
Chronisch subduraal hematoom:
typisch bij oudjes die banale trauma doen; een collectie oud geliquefieerd bloed in subdurale ruimte.
S/
- Typisch wat hoofdpijn, lichte hemiparese
- maar vooral verwardheid/neurolog achteruitgang!
Ethylintoxicatie S/
desoriëntatie, seksuele en/of agressieve ontremming, maar ook hypothermie/hypoglycemie, AH depressie, evt ↓ BWZ en shock
occipitaal pijn, episoden duizeligheid, ook fotofobie, betahistine deed niets, perceptief gehoorverlies bilateraal voor hoge tonen
D/
vestibulaire migraine
menière gehoorverlies
vooral unilat perceptief verlies van lage tonen
presbyacusis
meest voorkomende oorz perceptief verlies & begint in hoge frequenties
Man middelbare leeftijd, hypercholesterolemie en aHT sinds jaren, zonder medicatie. Had een TIA doorgemaakt (beschreven). BMI 27, drinkt 2E alcohol/d, rookt 40 PY. BD systolisch 170. Wat heeft het meest effect om een CVA te vermijden?
- BD verlagen
- stoppen roken
- afvallen
- Stoppen met alcohol
- Statine
BD verlagen (anti-hypertensiva)
valproaat en zwswens
Je overlegt met neuroloog: of Valproaat gestopt kan of switch naar ander anti-E
- ZWS is een contra-indicatie voor valproaat (BCFI), gezien teratogeniciteit vnl in het 1e trimester. Valproaat is tevens het meest teratogene anti-E, dus afbouw en/of switch door een neuroloog is aangewezen.
- Opstart van foliumzuur bij ZWS wens ikv reductie neurale buis defecten is bij iedere vrouw aangewezen.
hoofdpijn
dd spanningshoofdpijn
dd migraine
dd clusterhoofdpijn
dd trigeminusneuralgie
Aard
- spanningshoofdpijn: drukkend / knellend
- migraine: bonzend
- clusterhoofdpijn: stekend
- trigeminusneuralgie: elektrische pijnscheut
Lokalisatie
- spanningshoofdpijn: bilat, strakke band om het hoofd, holocranieel
- migraine: unilateraal (kan wel bilat, vnl bij kids)
- clusterhoofdpijn: unilateraal retro-orbitaal
- trigeminusneuralgie: unilateraal (V2-V3 gebied)
Tijd
- spanningshoofdpijn: min-d, ‘s avonds erger
- migraine: u-d
- clusterhoofdpijn: aanval duurt min-u (15-180min) -> clusters (gegroepeerde aanvallen) van hoofdpijn duren vaak ongv 8-10 weken (met aantal aanvallen per dag, vaak ook ‘s nachts) -> enkele keren per jaar
- trigeminusneuralgie: sec-min, plots optredend
Intensiteit
- spanningshoofdpijn: licht-matig
- migraine: matig - heftig
- clusterhoofdpijn: zeeer heftig
- trigeminusneuralgie: heftig
Beinvloedende factoren
- spanningshoofdpijn: neemt niet toe bij beweging
- migraine: triggers = stess, menses, …
- clusterhoofdpijn: bewegingsdrang
- trigeminusneuralgie: uitgelokt dr sensorische stimulatie (scheren, koude lucht, eten, praten)
Begeleidende S/
- spanningshoofdpijn: geen geassoc S/
- migraine: nausea/braken, fotofobie/sonofobie, kinesiofobie, aura (80% zonder aura) => transiënte neurol S/ (visueel: vreemde kleuren en vormen, lichtflitsen, scotoom; dd oogmigraine // evt hemibeeld: sonsorisch of motorisch // spraakST …)
- clusterhooofdpijn: ipsilat autonome S/ -> vb. rood tranend oog, verstopte neus/neusloop, flushing/zweten, horner (ptosis, miosis)
hoofdpijn ikv trauma
DD craniocerebraal trauma (impact op hoofd)
- commotio: transiënt neurol functieverlies: BWZ daling, amnesie, duizeligh, …
- epiduraal hematoom (< schedeldakfractuur, meestal a meningea media): suf -> even helderder -> daling BWZ => levensbedreigend (inklemming)
- subduraal hematoom (< gescheurde brugvene): bewust -> snel achteruit, hoge kans sterfte
hoofdpijn en infectie
CAVE meningitis:
- bact: enkele dagen aspecifieke S/ -> in enkele uren typisch beeld: hevige hoofdpijn, evt braken, fotofobie/sonofobie, hoge koorts, malaise/verwardheid, nekstijf, evt petechiae, … -> evolutie nr BWZ daling en coma
- viraal: hoofdpijn, koorts, nekstijfheid (geen BWZ daling / geen epilepsie / geen focale neurol uitval <-> WEL bij virale encefalitis)
opm: Encefalitis kan tot maanden nadien aanslepende hoofdpijn veroorzaken
waar zeker aan denken bij hyperacuut zeer hevige hoofdpijn (bij pt met CV risicoprofiel)?
DD subarachnoidale bloeding < ruptuur aneurysme (rokers, aHT, BWziekte), arterioveneuze malform:
- hyperacuut zeer hevige hoofdpijn = thunderclap headache (vaak occipitaal, kan ook holocranieel), nausea/braken, fotofobie, uitval, nekstijfheid -> snelle evolutie naar coma, epileptische insulten
R/ spanningshoofdpijn
pijnstilling (paracetamol of NSAID)
- maar cave voor analgetica abusus geïnduceerde hoofdpijn . Dus max 1-2g paracetamol per week voor de hoofdpijn
evt amitryptilline als onderhoudsR/ zo chronisch en hinderlijk
R/ migraine
aanvalsbeh:
- 1e lijn: paracetamol (evt + domperidone)
- 2e lijn: triptanen
preventie: triggers vermijden, voldoende slaap
onderhoudsmedicatie zo > 2 aanvallen per maand:
- BB
- valproaat
- topiramaat
- amitryptilline
R/ clusterhoofdpijn (= horton-neuralgie)
aanvalstherapie:
- inhalatie 100% O2
- triptanen SC of via neusspray
onderhoudsbehandeling:
- CS (enkele weken)
- verapamil (FU met ECG ikv risico AV blok)
- lithium
trigeminusneuralgie R/
Baclofen
Carbamazepine
Lamotrigine
Pseudotumor cerebri
Benigne intracraniële HT waarbij er geen RIP/oedeem/hydrocefalie wordt vastgesteld.
- Is zeer vaak idiopathisch
- vaak bij obese vrouwen.
S/
- hoofdpijn (erger wordend in lig positie)
- wazig zicht (papiloedeem)
- nausea
- VI uitval
TO:
- MR & CT normaal
- LP wel verhoogde druk.
R/
- Diamox, thiazide diuretica
- evt seriële evacuerende LP’s.
SYNCOPE vss types
reflexsyncope:
- vasovagaal
- situationeel
- sinus caroticus,
cardiale syncope
orthostatische hypo
GEGENERALISEERDE EPILEPSIE vss types
VERALGEMEEND (primair gegeneraliseerd)
Tonisch-clonisch (meest freq)
- plots bwz verlies, plotse val -> tonische contractie van alle spieren ged 10-20 sec (+schreeuw) -> veralgemeende ritmische clonieën/spierschokken ged 30-60 sec (+cyanose)
- -> recoveryfase met stridoreuze ademhaling, schuim op de mond, tongbeet en urineverlies -> traag herstel van bwz + postictale fase (verwardheid en hoofdpijn)
- (na 15 min gerecupereerd nl)
Abscence:
- kortdurend (< 10s) totaal BWZ-verlies, voor zich uit staren ged aantal seconden, geen tonusverlies
- -> onmiddellijk herstel zonder postictale fase
- tot 100’en keren/d
Atone aanval:
- plots verlies posturale tonus 1-2 sec (valt slap neer), kort verminderd bwz-verlies
- -> geen postictale sympt
Myocloon:
- 1 of meer plotse ritmische spierschokken, geen val, geen bwzdaling
- -> geen postictale fase
FOCALE EPILEPSIE: vss types
FOCAAL: beginnen in 1 hemisfeer
=> enkelvoudig partieel: geen bwz-daling
- Motorische fenomenen: (contralat) cloniëen, soms duim/tong/hand/gelaat + postict parese
- Sensorische: paresthesieën, hallucinaties (visueel, auditief, gustatorisch, rising epigastric sensation bij tempkwabE)
- Autonome: flushing, zweten, pilo-erectie (kippenvel)
- Emotionele/cognitieve/psychische: angst, déjà-vu, derealisatie, …
=> Complex partieel: wel bwz-daling
- Temporaalkwab: absence-achtig bwzverlies (plotse bwz-daling, plots stop activiteit, vooruit staren, geen val), postictale verwardheid / amnesie
- Frontaalkwab: kortdurende plotse bwz-daling, hyperkinetisch, geen postictale verwardheid
Cauda equina syndroom
typische kliniek
- Dropvoet en motorisch verlies OL (L2-S4)
- Geen tekens van spasticiteit
- Obstipatie, seksuele dysfunctgie
- Sacraal: urine retentie, zadel hypo-/anesthesie, PPA: gedaalde tonus anale sfincter
lumbale spinaal kanaal stenose
Vernauwing van de diameter van het wervelkanaal veroorzaakt druk op de zenuwwortels in het kanaal van de lendenwervelkolom.
=> Het voornaamste kenmerk van lumbale spinaal kanaal stenose is pijn in de benen:
- Verergert bij staan en stappen
- Verbetert bij zitten
neuroborreliose -> stadium 2 Lyme -> typische kenmerken in dit stadium:
- Lymfocytaire meningitis
- Uitval van craniale zenuwen (vooral VII, kan bilat.)
- pijnlijke radiculitis (DD: ischias)
- polyradiculitis (DD: Guillain-Barré syndroom)
- hartritmestoornissen, gewrichtsproblemen
LP bij neuroborreliose
lymfocytaire meningitis -> lymfocytose
neuroborreliose R/
ceftriaxone IV
(of peni G IV ged 2-4w)
