CBL nefro uro Flashcards
urinaire infecties -> mogelijkheden
- cystitis, recidiverende cystitis
(prostatitis = gecompliceerd) - pyelonefritis
(hoge koorts, NSP) - urosepsis
(bacteriëmie; kliniek ~ cystitis / pyelonefritis + rillingen / algemeen onwel / bleek / BD gedaald / tachypneu / tachycardie) - pyonefrose
(pyelonefritis + sepsis OF niet beter na therapie)
cystitis symptomen
pollakisurie
nycturie
urgency en urgency-incontinentie
oligurie
valse mictiedrang
dysurie
cystitis KO
drukpijn suprapubisch
cystitis: wat is er NIET aanwezig (kliniek)
GEEN koorts
GEEN macroscopische hematurie
GEEN nierslagpijn
cystitis TO
dipstick (WBC esterasen, nitrieten, +/- hematurie < hemorragische cystitis)
of microscopisch onderzoek urine (urinesediment)
urinecultuur zo nodig
evt labo (vb PSA bij prostatitis)
cystitis R/
Ongecompliceerd:
- nitrofurantoïne (furadantine) 100mg 3x/d (3-7d) of fosfomycine (monuril) 6g 1malig => korte kuur AB (empirisch) is eerder voor comfort vd pt (sympt maar 2d korter)
- veel drinken
- preventie: goede genitale hygiëne, cranberry, plassen na coïtus
Gecompliceerd
(man = altijd gecompliceerd, residu na mictie, lithiasis, urin katheter, neurogeen blaaslijden, koorts):
- cirprofloxacine (of levofloxacine of temocilline)
prostatitis R/
lange behandelingsduur (21d) behandelen met AB
- vb ciprofloxacine 500mg 2x/d
(AB ~ cultuur)
recidiverende cystitis =
> 2 infecties in 6 maanden
OF
> 3 infecties in 12 maanden
(re-infectie of persisterende infectie)
recidiverende cystitis R/
post-coïtale AB profylaxe
geen spermiciden
lokale oestrogenen indien menopauze
laag gedoseerde profylaxe
//
preventie recidiverende cystitis:
- plassen na coïtus
- constipatie vermijden
- zepen met neutrale pH
- indien VUR –> anti-reflux operatie
pyelonefritis symptomen
pyelonefritis = onsteking van nier en pelvis dr een opstijgende UWI
~cystitis
HOGE koorts
flankpijn
algemeen onwel, anorexie, vaak nausea en braken
pyelonefritis KO
drukpijn suprapubisch
WEL nierslagpijn
pyelonefritis TO
DIAGNOSE IS KLINISCH
°°°
ALTIJD urinecultuur en hemocultuur
urinesediment: stick + microscopie (RBC en diff, WBC, kristallen, …)
labo: cofo, CRP, Hb, nierfunctie, ionogram, leverfunctie
echo of CT met contrast -> enkel op indicatie (vermoeden urosepsis, geen verbetering na 48-72u therapie, RF: DM, lithiasis, VUR, neurogeen blaaslijden, urinaire sonde, vrouw > man)
- opm: beeldvorming bij nefrolithiasis (zeker bij koorts) = CT à blanc
pyelonefritis R/
EERST cultuur (hemo+urine)
quinolones 10-14 dagen: opname of ambulant
vb. ciprofloxacine (andere: levofloxacine, temocilline, amikacine = 1malig IV)
herevaluatie na 2-3 dagen
urosepsis kliniek
~cystitis
~pyelonefritis
rillingen
algemeen onwel
bleek
BD gedaald
tachypneu
tachycardie
KO: drukpijn suprapubisch, NSP
urosepsis TO
urine + hemocultuur
urinesediment
labo: cofo, nierfunctie, stolling
evt CT met contrast
urosepsis R/
culturen nemen!!
urine output opvolgen
AB (cefotaxime, temocilline, amikacine)
draineren zo nodig
* indien obstructie: AB niet voldoende -> MOET gedraineerd w
pyonefrose kliniek
pyelonefritis + sepsis OF niet beter na therapie
pyonefrose TO
ALTIJD CT met contrast
(naast urine + HC, labo)
pyonefrose R/
AB
drainage nier
=> via nefrostomie, of ureter stent (DJ-stent)
andere: urine ooutput vochten, IV vocht
pijnloze macroscopische hematurie (bevestigd op dipstick) -> TO
CT uro
oorzaken PIJNLIJKE hematurie
- aanhoudende unilaterale flankpijn: hydronefrose, pyelonefritis
- Unilaterale flankpijn met bewegingsdrang en irradiatie naar lies: urolithiasis, obstruerende bloedklonter in ureter
- Permictioneel: cystitis, postatitis
! cave: bij mannen bestaat een ongecompliceerde cystitis praktisch nooit, denk hierbij steeds aan prostatitis
oorzaken PIJNLOZE hematurie
Urologische tumor tot bewijs van het tegendeel!
hematurie aanpak
Hematurie is ALTIJD een alarmsymptoom, zowel micro- als macrohematurie!
- Je moet ALTIJD zoeken naar een oorzaak & niet alleen de hematurie behandelen.
Eerst dipstick om hematurie op te sporen, nadien nagaan of deze RBC afkomstig zijn van glomerulair of extraglomerulair. (vooral relevant bij pijnlijke hematurie)
- dysmorf = steeds nefrologisch (RBC gaan kapot owv osmotische krachten in nier)
- klonters in urine = urologisch
Bij vermoeden blaaskanker steeds kijken met cystoscopie.
Om urologische tumoren op te sporen ook CT aangewezen
BPH klachten, wil medicatie dan geen invloed h op erecties/ejaculaties
PDE5 inhibitor
(Sildenafil, Tadalafil)
Tamsulosine (alfa blok) AE
orthostatische hypotensie
retrograde ejaculaties
1e keuze BPH R/
tamsulosine
anticholinergica (vb oxybutinine) AE
urineretentie
5 alfa reductase inhibitor AE
libidoverlies
erectiele dysfunctie
PDE5 inhibitor effect
R/ van erectiele dysfunctie
& beperkt gunstig effect op LUTS klachten
TOZ prostaatklachten
BPH (prostatisme):
- labo: PSA evolutie bepalen
(dd: complet, CRP, nierfunctie, …)
- uroflow (slechte straal, persmictie: afgevlakte curve)
- bladderscan (echo na mictie: residubepaling)
- (eerst PPA) echo prostaat (transrectaal)
igv Ca:
- CT abdomen + klein bekken = staging
- botscan
R/ BPH
indien niet echt veel klachten:** niet behandelen**
volgende stap = medicatie
- tamsulosine (igv vnml spier)
= alfa 1 blokker
- dutasteride (igv vnml klier)
= 5-alfa-reductase remmer
TUR prostaat