schildkliercarcinoom Flashcards
cellen en hormonen
folliculair: T3 en T4
parafolliculair: calcitonine (daling calcium, tegenhanger PTH)
colloid: thyreoglobuline (slaat T3/4 op)
risicofactoren
- nieuwe nodus, toename grootte
- FA
- RT hals in VG
- nodus <20 jaar of >60 jaar, mannen
- heesheid en verandering stem associatie met struma
- fixatie
- cervicale lymfadenopathie
- stridor
diagnostiek
- TSH bepaling
- echo + punctie: hypo-echogeen, irregulair begrensd, vorm, calcificaties, vascularisatie
> cyste, lipoom, struma, lymfadenopathie kan ook gezien worden - FNAC cytologie
Bethesda classificatie
- niet diagnostisch > opnieuw echo FNAC
- benigne > follow up en na 6 mnd nieuwe
- atypie > herhalen echo FNAC
- neoplasie > hemithreoidectomie
- verdacht maligniteit > hemi/totale threoidectomie
- maligne > totale thyreoidectomie
schildkliertumor
- ouderen
- BRAF (agressiever) of TP53 mutatie
- anaplastisch = zeer slechte prognose
- metastasen naar arcus aortae of longen
- tumor weg, RT en tracheostoma
palpabele nodus
vanaf 1-1,5cm
4% kans maligne
altijd punctie
benigne nodus 96%
lage TSH - hyperthyreoidie
- autonoom functionerende nodus
- toxisch adenoom
- scintigrafie
- I-131 therapie
complicatie chirurgie
- hypoparathyreoidie door schade bijschildklieren; tetanus door weinig Ca
- stemproblemen door schade n recurrens
soorten
papillair 70-80%; goede prognose
folliculair 15-25%; goede prognose
hurthle cell 5-8%; slechtere prognose want geen jodium opname
medullair 5-8%; MEN2 syndroom
anaplastisch 4-10%; zeer slecht
soorten en afkomst
folliculaire cellen
- papillair (BRAF mutatie)
- folliculair
- anaplastisch
c-cellen
- medullair
MEN2 syndroom
- mutatie RET oncogen
- a is minder agressief dan b
b direct operatie en a wachten tot 2e levensjaar - 95-100% krijgt medullair carcinoom
- 50% feochromocytoom (bijniermerg)
>metanefrines in bloed (noradrenaline)
>in crisis door narcose
-25% bijschildklieradenoom
VOOR OPERATIE ALTIJD METANEFRINES TESTEN OM UIT TE SLUITEN DAT FEOCHROMOCYTOOM IS
Behandeling
totale thyreoidectomie
- tenzij unifocaal papillair <1cm (hemi)
- halsklierdissectie als lymfogene metastasen gevonden
jodium ablatie
- goed gedifferentieerd
- kan niet bij medullair (neemt geen jodium op)
TSH supressie
- na ablatie
- levothyroxine
RT
- anaplastisch of symptomatische metastasen
- lokaal
tyrosinekinaseremmers
- als RT niet helpt en ernstige klachten zijn
follow up
goed gediff - 5 jaar thyreoglobuline checken
echo
medullair - calcitonine
> beeldvorming als niet 0 is
metastasen kans naar botten, lever en longen
prognose
papillair het best
Graves
antistoffen TSH