schildkliercarcinoom Flashcards

1
Q

cellen en hormonen

A

folliculair: T3 en T4
parafolliculair: calcitonine (daling calcium, tegenhanger PTH)
colloid: thyreoglobuline (slaat T3/4 op)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

risicofactoren

A
  • nieuwe nodus, toename grootte
  • FA
  • RT hals in VG
  • nodus <20 jaar of >60 jaar, mannen
  • heesheid en verandering stem associatie met struma
  • fixatie
  • cervicale lymfadenopathie
  • stridor
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

diagnostiek

A
  1. TSH bepaling
  2. echo + punctie: hypo-echogeen, irregulair begrensd, vorm, calcificaties, vascularisatie
    > cyste, lipoom, struma, lymfadenopathie kan ook gezien worden
  3. FNAC cytologie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Bethesda classificatie

A
  1. niet diagnostisch > opnieuw echo FNAC
  2. benigne > follow up en na 6 mnd nieuwe
  3. atypie > herhalen echo FNAC
  4. neoplasie > hemithreoidectomie
  5. verdacht maligniteit > hemi/totale threoidectomie
  6. maligne > totale thyreoidectomie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

schildkliertumor

A
  • ouderen
  • BRAF (agressiever) of TP53 mutatie
  • anaplastisch = zeer slechte prognose
  • metastasen naar arcus aortae of longen
  • tumor weg, RT en tracheostoma
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

palpabele nodus

A

vanaf 1-1,5cm
4% kans maligne
altijd punctie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

benigne nodus 96%

A

lage TSH - hyperthyreoidie
- autonoom functionerende nodus
- toxisch adenoom
- scintigrafie
- I-131 therapie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

complicatie chirurgie

A
  • hypoparathyreoidie door schade bijschildklieren; tetanus door weinig Ca
  • stemproblemen door schade n recurrens
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

soorten

A

papillair 70-80%; goede prognose
folliculair 15-25%; goede prognose
hurthle cell 5-8%; slechtere prognose want geen jodium opname
medullair 5-8%; MEN2 syndroom
anaplastisch 4-10%; zeer slecht

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

soorten en afkomst

A

folliculaire cellen
- papillair (BRAF mutatie)
- folliculair
- anaplastisch

c-cellen
- medullair

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

MEN2 syndroom

A
  • mutatie RET oncogen
  • a is minder agressief dan b
    b direct operatie en a wachten tot 2e levensjaar
  • 95-100% krijgt medullair carcinoom
  • 50% feochromocytoom (bijniermerg)
    >metanefrines in bloed (noradrenaline)
    >in crisis door narcose
    -25% bijschildklieradenoom

VOOR OPERATIE ALTIJD METANEFRINES TESTEN OM UIT TE SLUITEN DAT FEOCHROMOCYTOOM IS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Behandeling

A

totale thyreoidectomie
- tenzij unifocaal papillair <1cm (hemi)
- halsklierdissectie als lymfogene metastasen gevonden

jodium ablatie
- goed gedifferentieerd
- kan niet bij medullair (neemt geen jodium op)

TSH supressie
- na ablatie
- levothyroxine

RT
- anaplastisch of symptomatische metastasen
- lokaal

tyrosinekinaseremmers
- als RT niet helpt en ernstige klachten zijn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

follow up

A

goed gediff - 5 jaar thyreoglobuline checken
echo

medullair - calcitonine
> beeldvorming als niet 0 is

metastasen kans naar botten, lever en longen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

prognose

A

papillair het best

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Graves

A

antistoffen TSH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hashimoto

A

antistoffen TPO

17
Q

ablatie therapie en schildklier

A

verdenking schildklier carcinoom geen CT scan maken met contrast omdat schildklier dan verzadigd is en de ablatie therapie niet werkt

18
Q

hypothyreoidie

A

gewichtstoename
traagheid
snel koud
bradycardie
obstipatie

19
Q

hyperthyreoidie

A

hartkloppingen/tachycardie
gewichtsafname
diarree
gejaagd gevoel
snel warm hebben

20
Q

TSH verlaagd

A

scintigram maken

hete nodus - benigne; ablatie therapie
koude nodus - slechte diff; cytologische punctie (10-15% maligne)
> chirurgisch verwijderen als verdenking maligne (ablatie werkt niet want niet actief weefsel)

21
Q

niet toxisch struma

A

hoge TSH stimulatie, door bv
- enzymdefecten
- jodiumdeficientie
- jodium of lithium in dieet
- ontsteking (Hashimoto)
- neoplasma (anaplastisch)

behandelen mechanisch of cosmetisch bezwaar
stimulus onderliggende ziekte wegnemen; verdwijnt struma ook

multinodulair struma > maligniteit uitsluiten
- meest prominente/meest verdachte nodus punctie en onderzoeken

22
Q

te veel jodium - Wolff Chaikoff Effect

A

schildklier neemt te veel jodium op > stopt met T3/T4 productie > tekort T3/T4 > hypofyse meer TSH > vergroting schildklier

23
Q

toxisch folliculair schildklieradenoom

A
  • goedaardige haard
  • folliculaire kenmerken
  • fibreus kapsel
  • puntmutaties TSH receptor
    >hoge TSH > hyperplasie schildklier > wordt adenoom bij meer mutaties

diagnose alleen na operatie vaststellen
- hoge T3/4 agv adenoom

24
Q

papillair schildkliercarcinoom

A
  • 75% schildkliercarcinomen
  • beste prognose
  • lymfogeen en locoregionale metastasen, soms longen
  • BRAF mutatie; slechtere prognose
  • kan hemithyreoidie als unilateraal en <1cm (anders ook gehele)
25
Q

folliculair schildkliercarcinoom

A
  • 16% schildkliercarcinomen
  • hematogeen metastasen naar longen en botten
  • thyreoidectomie (altijd totaal)
  • lymfeklieren verwijderen bij metastasen
  • I-131 bij achtergebleven tumorweefsel

Hurthle cell is agressieve vorm; niet gevoelig voor jodium therapie

26
Q

ablatietherapie

A

jodium arm dieet > injectie recombinant humaan TSH > stimulatie T3/4 aanmaak > hebben ze jodium voor nodig > I-131 therapie vernietigt deze cellen

thyreoglobuline marker voor recidieven

total body scintigrafie mogelijk; metastasen opsporen

postoperatief en voorafgaand ablatie 4-6 wkn geen levothyroxine suppletie

27
Q

suppressietherapie

A

hoog risico pt
TSH onderdrukking waardoor groeifactor voor papillair/folliculair carcinoom niet kan groeien

bijwerkingen
- hyperthyreoidie (AP, decompensatio cordis, osteoporose)
- levenslang om recidief voorkomen

28
Q

medullair schildkliercarcinoom

A
  • zeldzaam, 3-10% vd schildkliercarcinomen
  • c cellen; calcitonine
  • metastase lymfogeen en hematogeen

sporadische vorm (75%)
- novo mutaties of somatische

erfelijk (25%)
- MEN2a en MEN2b
- autosomaal dominant
- gain of function in RET

diagnose:
- calcitonine tumormarker
- echogeleide cytologische punctie

uitsluiten feochromocytoom:
10-60% men2a krijgt dit en 50% men2b
- door productie (nor)adrenaline ontstaat hartstilstand bij narcose
> lab naar (nor)adrenaline

behandeling
- chirurgie
totale thyreoidectomie en centrale compartiment dissectie
levenslang calcitonine checken

29
Q

anaplastisch schildkliercarcinoom

A
  • plotseling snelle groei
  • grote knobbel > mechanische problemen en stembandparalyse
  • p53 mutaties vaak

slecht diff en geen jodium opname > 6-36 mnd overlevingsduur

debulking om luchtpijp open te houden maar resistent tegen alle vormen; palliatief