pijn Flashcards
etiologie
diagnose: 30-40%
tijdens behandeling: 30-70%
terminale stadium: 70-90%
pijnmodel Loeser
- nociceptie
- pijngewaarwording
- pijnbeleving
- pijngedrag
pijn in dimensies
somatisch: druk weefsels/zenuwen
psychologisch: emotioneel en cognitieve reactie
sociaal: vragen om hulp/vangnet
existentieel/spiritueel
nociceptieve pijn - 65%
weefselschade
somatisch: weefselbeschadiging
- scherp, zeurend, stekend, kloppend
- constant
visceraal: rek/druk organen
- moeilijk omschrijven, krampend
- komt in golven
- icm autonome verschijnselen
- gerefereerde pijn
neuropathische pijn - 10%
zenuwschade
- brandend, tintelend, schietend, elektrisch
- allodynie - normaal niet pijnlijk, nu wel
- hyperalgesie - normaal licht pijnlijk, nu erg
- paresthesie - mieren onder huid
kwaadaardige pijn
basis/achtergrondpijn: continu aanwezig
doorbraakpijn: plots, tijdelijk, hevige toename bij bestaande chronische pijn (kortdurende pijnstillers)
NRS/VAS schaal
pijnmeting
WHO pijnladder
voor nociceptieve pijn
1. paracetamol en/of NSAID
2. stap 1 + zwak opioid (bij kk overgeslagen)
3. stap 1 + sterk opioid
4. parenterale opioiden
paracetamol
analgetisch en antipyretisch
oraal of iv
3-5 uur
max 4000mg per dag
NSAID
analgetisch, antipyretisch, anti-inflammatoir
remming COX
bijwerkingen: bloedingsneigingen, nier/lever stoornissen, irriatie maagslijmvlies
naproxen minste bijwerkingen
opioiden
bijwerkingen:
- obstipatie > altijd laxans geven
- sedatie/slaperig
- misselijk
- hallucinaties/delier
- duizelig
- droge mond
- jeuk
- ademdepressie (bij snelle toename; rustig opbouwen)
Morfine
Oxycodone
Fentanyl
Methadon
vaak combinatie kort + langwerkend (voor doorbraak en continue pijn)
geen max dosering
neuropathische pijn
antidepressiva
anti-epileptica
NMDA antagonisten
a2/GABA antagonist
invasieve pijnbehandeling
- pijn reageert niet op bovenstaande
- te veel bijwerkingen
- levensverwachting enkele weken
1.intrathecale katheter L2
- langdurig gebruik door port a cath
- plexus coeliacus blokkade (viscerale pijn bovenbuik/rug)
- plexus hypogastricus blokkade (viscerale pijn onderbuik)
- zadelblok - S1 (viscerale pijn bekken)
- chordotomie (temperatuur/pijnzi 1 zijde lichaam weg)
chordotomie
indicatie: unilaterale pijn onder C5 en levensverwachting <6-12 mnd (na 6mnd neuropathische pijn)
contra indicaties:
- stollingsstoornissen
- ICP verhoging
- niet cooperatieve pt
complicaties:
- krachtsvermindering tijdelijk
- mictieproblemen tijdelijk
- ademdepressie zelden
- unmasking andere pijn
botmetastasen
- vaak pijn bestrijden dmv RT en pijnstilling
- operatie voor pathologische fracturen
- hypercalciemie; vocht, calcitonine of bifosfonaten
- dwarslaesie; steroiden, RT en decompressie operatief
- pancytopenie; transfusie