Pierwotniaki Teoria Flashcards
Leczenie amebiozy
- W zakażeniu bezobjawowym:
1) tylko preparaty aktywne w świetle jelita - Zapalenie jelita grubego:
1) Metronidazol + środek działający w jelicie
2) Alternatywnie: tetracykliny lub Erytromycyna - Zakażenie tk. pozajelitowych
1) Metronidazol -> z wyboru - Ropień wątroby
1) pierwszy kurs Metronidazolem i aspiracja ropnia
2) następnie można zastosować Chlorochine i powtórzyć Metronidazol
Diloksanid działanie
- Zwalcza Entamoeba w świetle jelita
2. Mechanizm nie poznany
Diloksanid zastosowanie
- Stosuje sie w zakażeniu bezobjawowym (u nosicieli)
2. Czesto łączony z Metronidazolem
Diloksanid działania niepożądane
-> db tolerowany
1. Często wzdecia
Rzadziej:
2. Bóle brzucha
3. Suchość skory
4. Świąd
Jodochinol
- Jodowana hydroksychinolina
- Niejasny mechanizm działania
- Aktywna tylko wobec pasożytów w świetle jelita -> nie w ścianie i nie w tkankach
- Stosowana z Metronidazolem w objawowej postaci amebiozy
Jodochinol działania niepożądane
- Nieswoiste -> nudności i wymioty, przejściowa biegunka, jadłowstręt, bóle głowy, zaczerwienienie skory, świąd
- Związane z jodem
- Neurotoksyczność
Jodochinol działania niepożądane z tarczycy
- Zahamowanie wychwytu jodu do tarczycy i zaburzenie jej funkcji
- Zapalenie skory, świąd, pokrzywka, gorączka
- Są wskazaniem do przerwania terapii
Jodochinol neurotoksyczność
- Niektóre jego pochodne
- Sam wydaje sie bezpieczny
- Ale nie należy przekraczać max dawki
Jodochinol przeciwwskazania
- Uczulenie na jod
Ostrożnie przy:
- Zaburzeniach funkcji tarczycy
- Neuropatii wzrokowej
Leczenie rzęsistkowicy
- Metronidazol
1) w pojedynczej dawce 2h
2) alternatywnie 500mg 2x dziennie przez 7 dni - Przeciwwskazany w 1 trymestrze ciąży (należy poczekac do 2) -> ryzyko przedwczesnego porodu
- Nie da sie wyleczyć stosując miejscowo Metronidazol w globulkach pochwowych
Pentamidyna działanie
- Zaburza replikacje DNA i reakcje glikolizy
Pentamidyna spektrum działania
- Trypanosoma brucei (ale nie cruzi)
- Leishmaniae
- Pneumocystis jiroveci
- Blastomyces
Pentamidyna zastosowanie
- Trypanosomoza (śpiączka afrykańska) bez zajecia CNS
- > razem z Suraminą - Pneumocytoza u pacjentow którzy nie tolerują Kotrimoksazolu (także wziewnie)
- Alternatywa dla pochodnych antymonu w terapii Leiszmaniozy
Pentamidyna farmakokinetyka
- Drogi podania: dożylnie, domięśniowo, wziewnie
2. Nie przechodzi do CNS
Pentamidyna działania niepożądane
- > liczne i poważne
1. Uszkodzenie trzustki - > nieadekwatne wydzielanie insuliny
- > prowadzi do hipoglikemii, ktora po kilku tyg przechodzi w hiperglikemie
2. Odwracalne uszkodzenie nerek
3. Nieswoiste -> gorączka, wzrost aminotransferaz
4. Hematologiczne (neutropenia, małopłytkowość)
5. Zaburzenia elektrolitowe
1) hipokalcemia
2) hiperkaliemia
3) hiponatriemia
Pentamidyna działania niepożądane zależne od drogi podania
- Szybka iniekcja dożylna -> spadek BP, tachykardia, duszność
- > powinna byc podawana bd wolno - i.m. -> bd bolesne i mogą spowodować powstanie jałowego ropnia
- Wziewnie-> możliwy skurcz oskrzeli
Glukonian antymonu i antymonian megluminy działanie
- Pochodne antymonu na 5 st. utlenienia
2. Mechanizm działania nie wyjaśniony
Glukonian antymonu i antymonian megluminy zastosowanie
- Pierwszy rzut w skórnej (espundia) i trzewnej (kala-azar) postaci Leiszmaniozy
Glukonian antymonu i antymonian megluminy oporność
- Często w niektórych rejonach Indii
2. Wtedy podaje się Amfoterycynę B
Pochodne Antymonu działania niepożądane
- > nasilają sie w czasie leczenia
1. Nieswoiste -> często
1) z pp-> nudności i wymioty, biegunka
2) gorączka
3) zaczerwienienie skóry
4) bóle głowy
5) bóle mięśni i stawow
2. Zapalenie trzustki
3. Wydłużenie QT i groźne zaburzenia rytmu
4. Hemato
1) mielosupresja
2) hemoliza
5. i.m. bd bolesne i moze skutkować powstaniem jałowego ropnia
Nitazoksanid działanie
- Prolek przekształcany do tizoksanidu
2. Hamuje oksydoreduktazę pirogronian : ferredoksyna
Nitazoksanid spektrum działania
- Gardia lamblia
- Cryptosporidium parvum
- Entamoeba histolytica
- Niektóre bakterie (H. pylori)
- Robaki (glista ludzka, motylica wątrobowa, niektóre tasiemce)
Nitazoksanid zastosowanie
- Gardiaza
- Zakażenie Cryptosporidium parvum
- Pierwotniaki oporne na Metronidazol
Nitazoksanid działania niepożądane
- Bd db tolerowany
2. Rzadko łagodne dolegliwości bólowe
Suramina działanie
- Zawiera siarkę
- Niejasny mechanizm działania
- Powinowactwo do ważnych białek np. polimerazy RNA
Suramina zastosowanie
- Wczesne stadium zakażenia Trypanosoma brucei gambiense (nie przenika CNS i nie nadaje sie do zaawansowanego stadium)
- Stosowana z Pentamidyna
- W monoterapii w profilaktyce śpiączki afrykańskiej
Suramina działania niepożądane
-> liczne A) zaraz po podaniu 1. Objawy uczuleniowe 2. Anafilaksja 3. Wstrząs 4. Drgawki 5. Nudności i wymioty
B) pozniejsze
Suramina późne działania niepożądane
- Nieswoiste-> bóle głowy, zaczerwienienie skory, gorączka
- Neuropatia obwodowa i parestezje
- Uszkodzenie nerek z białkomoczem
- Przewlekła biegunka
- Agranulocytoza
- Anemia hemolityczna
Melarsoprol działanie
- Pochodna arsenu utleniająca grupy -SH pierwotniaków
2. Błony komórkowe człowieka są dla niego mniej przepuszczalne niż Trypanosoma spp.
Melarsoprol zastosowanie
- Terapia zaawansowanej postaci Trypanosomy gdy wyczerpie sie inne możliwości leczenia
Melarsoprol farmakokinetyka
- Droga podania: wolna infuzja dożylna przez 3-4 dni
- W razie potrzeby cykl powtarza się po tygodniowej przerwie
- Rozpuszczony w glikolu propylenowym
- Przenika do CNS
Melarsoprol działania niepożądane
- > bd toksyczny
1. Encefalopatia (5-10% pacjentow) -> prawdopodobnie wskutek działania toksycznych białek z rozpadających sie pasożytów w CNS
1) obrzęk mózgu
2) drgawki
3) śpiączka
4) smierć
2. Uszkodzenie serca
3. Nefrotoksycznosc
4. Nieswoiste -> gorączka, nudności i wymioty, bóle brzucha, stawów, uczulenie
Eflornityna działanie
- Difluorometyloornityna
- Jest inhibitorem dekarboksylazy ornitynowej
- Hamuje ten enzym bardziej efektywnie u pierwotniaków niz u człowieka
- Jedyny nowy lek przeciw Trypanosoma zarejestrowany w ostatnim półwieczu
- Działanie zależy od sprawności układu immunologicznego
Eflornityna zastosowanie
- Zaawansowane stadium zakażenia Trypanosoma brucei gambiense
- Przenika do CNS
- Mniej toksyczna alternatywa dla Melarsoprolu
- Leczenie zakażenia T. brucei -> moze w przyszłości zastąpić Pentamidyne i Suramine
Eflornityna oporność
- Wiele szczepów T. brucei rhodesience
Eflornityna działania niepożądane
- Nieswoiste -> nudności i wymioty, biegunka
- Hematologiczne -> dekarboksylaza ornitynowa jest bardzo ważnym enzymem dla tk. odnawialnych np. szpiku bo odpowiada za wytwarzanie poliamin-> silnych stymulatorów proliferacji komórek
1) anemia
2) leukopenia
3) małopłytkowość - Drgawki
Nifurtymoks działanie
- Pochodna nitrofuranu
- Prawdopodobnie kumuluje się w pierwotniaku, gdzie podlegając degradacji rozpada sie do wolnorodnikowych pochodnych
- Świdrowce nie maja dobre mechanizmu obrony przed wolnymi rodnikami
Nifurtymoks zastosowanie
- Wczesny okres zakażenia Trypanosoma cruzi
- Często nie daje eradykacji pasożytów i nie zapobiega rozwojowi kardiomiopatii
- Testowany w T. brucei
Działania niepożądane Nifurtymoks
- > częste
1. Nieswoiste -> nudności i wymioty, gorączka, bóle brzucha, zaczerwienienie skory
2. Z CNS:
1) bezsenność
2) pobudzenie
3) drgawki
4) neuropatia obwodowa
-> nierzadko wskazanie do przedwczesnego odstawienia Nifurtymoksu
Miltefozyna działanie
- Bd złożony i nie końca poznany mechanizm
2. Zaburza syntezę fosfolipidow w glikosomach i czynność błon pasożytów
Miltefozyna zastosowanie
- Trzewna postać leishmaniozy
2. Testowany w innych zakażeniach pierwotniakami i AIDS
Miltefozyna działania niepożądane
- > mało nasilone
1. Nieswoiste -> nudności i wymioty, biegunka, zwiększenie aminotransferaz
2. Uszkodzenie nerek -> rzadziej
3. Teratogennosc -> silna, nie moze byc uzywana w ciąży
Leczenie toksoplazmozy - sytuacje
- Bezobjawowa u osób immunokompetentnych
- Ostry okres choroby
- Nietolerancja Sulfadiazyny
- U pacjentów z AIDS po fazie ostrej
- Pierwotne zakażenie u kobiet ciężarnych
- Oczna postać i u pacjentow z AIDS
Leczenie toksoplazmozy przy nietolerancji Sulfadiazyny
- Skojarzona Pirymetamina + Klindamycyna
Leczenie toksoplazmozy bezobjawowej u osób immunokompetentnych
- Zwykle bezobjawowa lub skąpoobjawowa i nie wymaga leczenia przyczynowego
Leczenie toksoplazmozy - ostrej postaci
- Pirymetamina + sulfadiazyna
2. Dodatkowo suplementuje się Kwas folinowy
Leczenie toksoplazmozy u pacjentów z AIDS po ostrej fazie
-> długotrwała profilaktyka
- Kotrimoksazol lub
- Pirymetamina + Sulfadiazyna lub
- Azytromycyna
Leczenie toksoplazmozy u kobiet w ciąży
- Spiramycyna
- > do czasu potwierdzenia inwazji płodu lub zakończenia ciąży -> wtedy: - Pirymetamina + Sulfadiazyna + suplementacja Kwasem folinowym
Leczenie toksoplazmozy postaci ocznej
- Leczenie w odpowiednich ośrodkach specjalistycznych