Antybiotyki Hamujące Syntezę Białek 2 Teoria Flashcards
Makrolidy działanie
- Naturalne (wytwarzane przez Streptomyces) i półsyntetyczne związki
- Wiążą się z 23S rRNA podjednostki 50S rybosomu bakteryjnego
- Hamują syntezę białek i blokują również inicjację translacji
- Działanie bakteriostatyczne, a w większym stężeniu i alkalicznym pH bakteriobójcze
Makrolidy spektrum działania
- Gram+
1) Gronkowce
2) Paciorkowce w tym pneumokoki
3) Corynebacterium
4) Listeria - Gram -
1) Neisseria,
2) Bordetella pertussis
3) Bartonella
4) Legionella pneumophilia
5) Helicobacter pylori
6) Campylobacter
7) Haemophilus influenzae wykazuje ograniczona podatność - Atypowe
1) Mycoplasmy
2) Chlamydia
3) Prątki atypowe (Mycobacterium kansasii i scrofulaceum)
4) Mycobacterium leprae -> aktywna Klarytromycyna
5) Borelia burgdorferi
6) Treponema pallidum - Niektóre pasożyty np. Toxoplasma gondii -> aktywna Klarytromycyna
Makrolidy oporność
- Mechanizm (od najczęstszego):
1) Aktywne wypompowywanie leku na zewnątrz -> opornosc typu M -> 10% paciorkowców inne rzadko
2) metylacji miejsca wiążącego leki na rybosomie
- > metylaza kodowana przez gen erm odpowiada tez za opornosc wobec streptogramin oraz linkozamidow -> mechanizm MLS-B
3) występowanie esteraz rozkładających makrolidy -> częste u Enterobacteriaceae
4) zahamowanie transportu leku do bakterii - Całkowita krzyżowa opornosc w makrolidach
- W PL ok 20% szczepów paciorkowców jest opornych na Makrolidy
Makrolidy zastosowanie
- Zakażenia GDO i inne zakażenia pozaszpitalne u chorych z nadwrażliwością na B-laktamy
- Leczenie i profilaktyka krztuśca
- Błonica
- Terapia zakażeń odzebowych
- Eradykacja Helicobacter pylori
- Zakażenia pratkami atypowymi (Mycobacterium avium intracellulare)
- Leczenie legionellozy (duże dawki)
- Toxoplazmoza w kobiet w ciąży -> Spiramycyna
Makrolidy farmakokinetyka
- Inaktywowane w kwaśnym pH -> doustnie stosowane w postaci tabletek powlekanych typu enteric coating
- Kumulują sie wewnątrz komórek -> zwłaszcza makrofagow
- Eliminacja Erytromycyny i Roksytromycyny w dużej części z żółcią
- Eliminacja Klarytromycyny z moczem
- Silnie hamują aktywność enzymów cytochromu P450
- Erytromycyna polepsza wchłanianie Digoksyny z pp
Makrolidy działania niepożądane
- > uznawane za stosunkowo nietoksyczne
1. Nudności i wymioty
2. Biegunka
3. Zapalenie żyły w miejscu iniekcji przy podaniu dożylnym
4. Dodatkowo DN Erytromycyny
Erytromycyna działania niepożądane
- Ma strukturę podobna do Motyliny i pobudza jej receptory
- Może byc wykorzystywana jako lek prokinetyczny
- Estolan -> sole erytromycyny mogą powodować cholestaze oraz zapalenie wątroby -> najprawdopodobniej alergiczne
- Zaczerwienienie skory
- Gorączka
- Eozynofilia
- Takie jak inne Makrolidy
Azalidy działanie
- Mechanizm działania jak makrolidy
Azalidy spektrum działania
- Podobne do makrolidow
- Działa też na M. avium i T. gondii
- Nieco bardziej aktywna wobec Haemophilus
Azalidy farmakokinetyka
- Chętniej niz makrolidy stosowany w leczeniu nierzeżączkowego zapalenia cewki moczowej
- Różni się od Makrolidów głownie farmakokinetyka
- Penetruje do większości tkanek (oprócz CSF)
- Silnie kumuluje się wewnątrz makrofagów -> stężenia 100 razy wieksze niż we krwi -> wędruje z nimi do miejsca infekcji -> większe stężenia
- Dlatego dawkowanie 1 raz dziennie i krótka terapia -> 1-3 dni w dużej dawce
- Db wchłania sie z pp
- Praktycznie nie wpływem na cyt. P450
Ketolidy działanie
- Niezarejestrowane w PL
- Różnią sie od erytromycyny dodatkowa grupa cukrowa
- Taki sam mechanizm działania i podobne spektrum jak Makrolidy
- Nie stanowią substratu dla pompy wyrzucającej makrolidy z bakterii
Ketolidy spektrum działania
- Jak makrolidy
Ketolidy zastosowanie
- Ostre zapalenie zatok
- Zaostrzenia przewlekłego zapalenia oskrzeli
- Pozaszpitalne zapalenia płuc wywoływane przez Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae
Ketolidy działania niepożądane
- Zaburzenia widzenia
- Dolegliwości z pp
- Uszkodzenie wątroby (rzadko)
- Hamują CYP3A4
- Mogą wydłużać odstęp QTc
Linkozamidy działanie
- Identyczny mechanizm jak makrolidy
Linkozamidy spektrum działania
- Bakterie beztlenowe w tym Bacteroides
2. Tlenowe Gram+
Linkozamidy oporność
- Tlenowe gram- i Enterococcus pierwotnie oporne
Linkozamidy farmakokinetyka
- W użyciu głownie Klindamycyna -> lepsza farmakokinetyka
- Db penetruje do większości tkanek (oprócz CNS) w tym do ropni i kości
- Stosowana miejscowo i ogolnie
Klindamycyna zastosowanie
- Leczenie zakażeń skóry i tk. podskórnej paciorkowcami, gronkowcami a także bakteriami beztlenowymi lub flora mieszana -> wtedy w skojarzeniu z aminoglikozydem
- Nawracające zapalenia gardła -> nie leczące sie penicylinami lub cefalosporynami
- Terapia paciorkowcowego wstrząsu septycznego -> w połączeniu z penicylina
- Zakażenia kości i szpiku kostnego przez S. aureus
- Zakażenie Pneumocystis jiroveci u pacjentem z AIDS -> w skojarzeniu z Prymachina jako alternatywa dla Kotrimoksazolu
- Toksoplazmoza mózgu u chorych z AIDS w skojarzeniu z Pirymetamina
Linkozamidy działania niepożądane
- Dysbakteriozy
1) biegunka
2) zakażenia grzybicze
3) rzekomobłoniaste zapalanie jelita grubego -> Klindamycyna cześciej - Nudności i wymioty
- Zmiany skórne -> wysypka
Rzadziej:
- Uszkodzenie wątroby
- Neutropenia
Oksazolidynony działanie
- Syntetyczne, nowe,
- Wiążą sie z 23S rRNA w innym miejscu niz makrolidy czy streptograminy w obrębie 50S
- Zaburzają wejście w etap inicjacji i hamują syntezę białek
- Nie konkurują z innymi lekami o miejsce wiązania
- Bakteriostatyczne a na paciorkowce bakteriobójcze
Oksazolidynony spektrum działania
- Głownie gram+ -> Streptococcus, gronkowce, Enterococcus, Listeria, Corynebacterium, pałeczki beztlenowe
- In vitro hamują wzrost Mycobacterium tuberculosis
Oksazolidynony oporność
- Opornosc zależy od mutacji w określonych miejscach 23S rRNA
Oksazolidynony zastosowanie
- Zakażenia szpitalne wielolekooporne bakterie -> VRE, MRSA, S. pneumoniae oporne na penicyliny
Oksazolidynony farmakokinetyka
- Podawanie dożylne lub doustne
Oksazolidynony działania niepożądane
- Zaburzenia hematologiczne -> mielosupresja
1) małopłytkowość
2) neutropenia
3) anemia - Nudności i wymioty
- Kwasica mleczanowa
- Neuropatia obwodowa oraz wzrokowa
- > nie powinny byc stosowane dłużej niz 4 tygodnie
Zastosowanie nowych Oksazolidynonow w badaniach klinicznych
- Radezolid -> leczenie skory i tkanek miękkich oraz zapaleń płuc wywołanych przez wielooporne szczepy
- Kadazolid -> leczenie C. difficile
Streptograminy działanie
- Makrocykliczne antybiotyki
- Łącza się z rybosomem bakteryjnym, destabilizują go i hamują syntezę białek
- Pojedynczo bakteriostatyczne
- Razem w stosunki A:B=3:7 -> szybkie bakteriobójcze działanie
- Wobec większości bakterii ale E. faecium ginie powoli
Streptograminy oporność
- > pojawia sie w wyniku:
1. Mutacji miejsca wiążącego Dalfoprystynę na rybosomie (typ MLS-B)
2. Pojawienia sie enzymów rozkładających Dalfoprystynę
3. Pompy wyrzucającej lek poza bakterie
Streptograminy farmakokinetyka
- Podanie dożylne
- Wykazują efekt postantybiotykowy
- Silnie hamują cyt. P450 izoformę CYP3A4
- W wypadku stosowania należy zredukować dawkę Cyklosporyny
Streptograminy spektrum działania
- Gram+ (S. aureus, S. pneumoniae, E. faecium)
- Gram- (Enterobacteriaceae, Pseudomonas aeruginosa, Legionella, Haemophilus)
- Beztlenowe np. Clostridium perfringens
- Atypowe
1) Chlamydia
2) Mycoplasma oprócz M. hominis
Streptograminy zastosowanie
- Leczenie zakażeń wieloopornych (MRSA, VISA, VRSA, S. pneumoniae oporny na penicyliny, E. faecium oporny na wankomycyne)
Streptograminy działania niepożądane
- Ból i zakrzepica w miejscu podania -> także w dojściach centralnych
- Bóle mięśni i stawów
- Rzadziej uszkodzenie wątroby
Chloramfenikol działanie
- Antybiotyk wytworzany przez Streptomyces, obecnie syntetyczny
- Łączy sie odwracalnie z podjednostka 50S rybosomu i hamuje syntezę białek
- Bakteriostatyczny na większość bakterii
- Bakteriobójczy wobec H. influenzae, Neisseria meningitidis i niektórych szczepów Bacteroides
Chloramfenikol spektrum działania
- > szerokie
1. Tlenowe i beztlenowe
2. Gram+ i -
3. Riketsje
Chloramfenikol oporność
- Wytwarzanie acetylotransferazy chloramfenikolu (kodowana przez plazmid) -> inaktywuje
- Mniej istotny -> mniejsza przepuszczalność ściany dla leku
- Nie wykazuje aktywności wobec Chlamydia
Chloramfenikol zastosowanie
- > obecnie rzadko -> duża toksyczność
1. ZOMR przez H. influenzae, Francisella tularensis, Yersinia pestis lub u pacjentow z alergia na penicyliny na inne
2. Ciężkie zakażenia riketsjami -> dur plamisty, gorączka plamista Gór Skalistych
3. Miejscowo zakażenia oczu, ucha i na skórę
Chloramfenikol farmakokinetyka
- Doustnie lub pozajelitowo
- Db wchłania sie z pp i penetruje do tkanek -> także do CNS
- Metabolizowany w wątrobie głownie do monoglukuronidow wydalanych z moczem
- Hamuje enzymy cyt. P450
- Paracetamol zmniejsza zdolność wątroby do metabolizmu Chloramfenikolu
Chloramfenikol działania niepożądane
- Nudności i wymioty
- Biegunka
- Grzybicze zakażenia jamy ustnej i dróg moczowo-płciowych
- Uszkodzenia szpiku kostnego
- Zespół szarego noworodka
Chloramfenikol mielotoksyczność
- Odwracalne upośledzenie erytropoezy w wyniku podania dużych dawek (po 1-2 tyg leczenia)
- Nieodwracalne uszkodzenie szpiku kostnego z ciężka, zagrażająca życiu niedokrwistością plastyczna i agranulocytozą (1/20-40 tys. użyć)
- > reakcja o typie idiosynkrazji -> niezależna od dawki, rozwija się często z kilkutyg opóźnieniem
Chloramfenikol zespół szarego noworodka
- Po zastosowaniu dużych dawek u noworodka
- Na skutek niewydolnego systemu glukuronizacji-> kumulacja Chloramfenikolu
- Objawy:
1) wymioty
2) wiotkość
3) hipotermia
4) zapaść krążeniowa
5) szare zabarwienie skory - Możliwy mechanizm -> zahamowanie funkcji mitochondriów