β-Laktamy 1 Teoria Flashcards

1
Q

Antybiotyki β-laktamowe punkt działania

A
  1. Hamowanie reakcji transpeptydylacji (krzyżowe wiązania) -> przez wiązania z BIAŁKAMI WIĄŻĄCYMI PENICYLINĘ (PBP)
  2. Prowadzi to do śmierci komórki
  3. Działają tylko gdy bakteria rośnie lub sie rozmnaża -> leki bakteriostatyczne hamują ich działanie
  4. Wykazują efekt bakteriobójczy zależny od czasu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Metody zabijania bakterii przez β-laktamy

A

A) Gram+
-> rozkład peptydoglikanu -> liza osmotyczna bakterii (maja w komórce wysokie ciśnienie osmotyczne)

B) Gram-

  1. Nie maja tak wysokiego ciśnienia osmotycznego
  2. Antybiotyk przenika przez poryny do przestrzeni periplazmatycznej (często tu β-laktazamy)
  3. Samo zahamowanie syntezy peptydoglikanu nie skutkuje liza bakterii gram-
  4. Aktywują autolizyny i stymulują powstawanie holin -> wytwarzają dziury w bł. bakterii -> zaburzają gospodarkę jonowa i stanowią kanały dla hydrolaz mureiny wydobywających się z drobnoustroju
  • > większa aktywność wobec GRAM+
  • > BAKTERIOBÓJCZE
  • > tylko niektóre statyczne np. Penicylina G na Enterococcus faecalis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Mechanizmy oporności na β-laktamy

A
  1. Wytwarzanie β-laktamaz
    1) najczęstszy
    2) dotyczy głównie gram-, ale tez gronkowców
    3) β-laktamazy hydrolizuja czteroczłonowy pierścień β-laktamowy
  2. Mutacja białek PBP -> MRSA, paciorkowce, enterokoki
  3. Zaburzenie przedostawania sie leku do PBP
  4. Aktywne wypompowywanie leku -> gram-
  5. Upośledzenie mechanizmu aktywacji autolizyn i holin-> nie odgrywanie większej roli w praktyce
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

β-laktamazy o rozszerzonym spektrum działania

A
  1. ESBL-> extended spectrum B-lactamases

2. AmpC Pseudomonas czy Enterococcus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

β-laktamy mechanizm oporności - zaburzenia przedostawania sie leku do PBP

A
  1. Zmniejszenie/ mutacja poryn
  2. Jedynie u Gram-
  3. Rzadko sam powoduje pełna oporność, ale istotny przy innych mechanizmach
  4. Ważny u Pseudomonas -> spadek dostawania sie karbapenemów
    - > poryna OprD jest niemal jedyną przez ktora sie przedostają -> mutacja odpowiada za znaczna opornosc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Penicyliny budowa

A
  1. Pochodne kwasu 6-aminopenicylanowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Uczulenie na penicyliny

A
  1. Czestość 10% na kuracje (dla całych β-laktamowych 2%)
  2. Wstrząs anafilaktyczny 1-5 na 10 tys. głownie po podaniu pozajelitowym-> kilka min do godz po podaniu
  3. Przeciwciała IgE przeciw penicylinę zanikają-> po 10 latach u 70%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Uczulenie na penicyliny a na inne β-laktamy

A
  1. 10% uczulonych na penicyliny jest tez uczulonych na cefalosporyny 1gen ale tylko 2% na 2 i 3 gen
  2. Pacjenci uczuleni na penicyliny sa tez na karbapenemy
  3. Alergia krzyżowa nie występuje na monobaktamy
  4. Miedzy poszczególnymi rodzajami penicylin występuje krzyżowa alergia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Uczulenie na penicyliny - diagnostyka

A
  1. Testy na determinante główna -> benzylopenicyloilpolilizyna (testarpen)
  2. Do oceny uczulenia determinanty mniejszej uzywa sie rozcieńczonej Benzylopenicyliny
    - > determinanta mniejsza odp za 10% reakcji
  3. Łączne użycie Benzylopenicyliny i testarpenu pozwala na wykrycie 83-93% uczulonych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Uczulenie na penicyliny testy

A
  1. Wykonuje sie testy skórne: najpierw punktowy a gdy jest negatywny podskórny -> odczyn dodatni gdy >1cm poniżej wątpliwy
    - > informuje tylko o 1 typie alergii
  2. Gdy wyjdzie negatywna próba skórna ale dodatnia jest historia w wywiadzie -> test prowokacyjny ze wzrastająca dawka leku
  3. Gdy wyjdzie dodatnie uczulenie można spróbować odczulać lub podaje sie inny lek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Uczulenie na penicyliny wskazania do testu skórnego

A
  1. U każdego komu podaje sie pozajelitowo powinno sie wykonać próbę uczuleniową
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Przeciwwskazania do testu skórnego na uczulenie na penicyliny

A
  1. Przebycie połówkowego zespołu Stevensa-Johnson
  2. Przebycie zespołu Lyella
  3. Stosowanie antyhistaminików do 4 tygodni przed
  4. Obecność silnego dermografizmu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Benzylopenicylina uwagi

A
  1. Inaczej penicylina G
  2. Wytwarzana w postaci soli sodowej lub potasowej-> duże dawki mogą zaburzyć równowagę elektrolitowa -> niebezpieczne we wkuciu centralnym -> blisko serca
    - > ostrożnie przy niewydolności nerek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Benzylopenicylina farmakokinetyka

A
  1. Podanie: domięśniowe lub dożylne
  2. Wiąże sie z białkami osocza
  3. Db penetruje do większości tkanek oprócz:
    1) CNS (przenika w stanie zapalnym)
    2) cieczy wodnistej oka
    3) płodu
    4) mleczka
  4. T/12=30 min
    - > musi byc podawana 4-6 razy na dobę
  5. Metabolizm
    1) wątroba 40%
    2) nerki -> wydalanie postaci czystej i zmienionej w wątrobie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Benzylopenicylina interakcje lekowe

A
  1. Probenecyd -> hamuje cewkowe wydzielanie penicyliny-> zmniejsza jej wydalanie
  2. NSAIDs -> to samo, ale słabiej
  3. In vitro inaktywuje aminoglikozydy (nie wolno podawać w jednym roztworze), ale in vivo działa synergistycznie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Benzylopenicylina prokainowa uwagi

A
  1. Połączenie benzylopenicyliny i prokainy

2. Po omyłkowym wstrzyknięciu do naczynia-> zespół Hoigné

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Benzylopenicylina prokainowa dawkowanie

A
  1. Wydłużenie czasu rozkładu penicyliny przez prokaine
    - > umożliwia podawanie 2x na dobę
  2. Moze byc podawana wyłącznie domięśniowo
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Benzylopenicylina prokainowa zastosowanie

A
  1. Stosuje sie rzadko -> w PL zakaz ambulatoryjnego podawania dzieciom
  2. Przed zastosowaniem wskazana jest próba uczuleniowa (obejmuje tez podanie prokainy)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Benzylopenicylina benzatynowa

A
  1. Podanie domięśniowe
  2. Powoduje powolne uwalnianie
    - > można stosować raz na 2-4 tyg
  3. Stosuje sie rzadko -> w profilaktyce choroby reumatycznej u dzieci i kile
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Fenoksymetylopenicylina uwagi

A
  1. Penicylina fenoksymetylowa, penicylina V
  2. Kwasooporna sól penicyliny-> do podawania doustnego 2-4 razy dziennie
  3. Wchłanianie z pp nie jest całkowicie i nie powinna zastępować innych penicylin w cięższych zakażeniach
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Fenoksymetylopenicylina zastosowanie

A
  1. Leczenie płonicy

2. Zakażenia GDO

22
Q

Spektrum działania penicylin naturalnych

A
  • > wąski
    1. Paciorkowce (S. pyogenes, grupy B, C, G, wrazliwe pneumoniae)
    2. Actinomyces
    3. Neisseria meningitidis
    4. Treponema pallidum
    5. Bacillus anthracis
    6. Listeria monocytogenes
    7. Bakterie beztlenowe -> Clostridium, Bakteroides (oprócz fragilis)
23
Q

Opornosc na penicyliny naturalne

A
  1. Większość gram -
  2. Staphylococcus
  3. Większość Neisseria gonorrhoeae
24
Q

Zastosowanie penicylin naturalnych

A
  1. Schorzenia paciorkowcowe (angina, plonica, ropnie, róża)
  2. Promienica
  3. Zakażenia meningokokami-> zwłaszcza ZOMR-> wtedy tylko penicyliny przenikają do CNS
  4. Zakażenia niektórymi bakteriami beztlenowymi
  5. Wąglik
  6. Benzylopenicylina duże dawki w leczeniu zatrucia muchomorem sromotnikowym -> wyparcie toksyn grzyba z połączenia z białkami krwi
25
Q

Działania niepożądane penicylin naturalnych

A
  1. Uczulenia
    1) osutka skórna, pokrzywka, rumień
    2) gorączka
    3) bóle stawów
    4) skurcz oskrzeli
    5) obrzęk krtani
    6) wstrząs anafilaktyczny
  2. Hematologiczne:
    1) niedokrwistosc hemolityczna
    2) małopłytkowość
    - > 2 typ alergii
  3. Drgawki
    - > u pacjentow z padaczka lub niewydolnością nerek
    - > benzylopenicylina hamuje GABA A i sprzyja pobudzeniu NMDA
  4. Reakcja Jarischa-Herxheimera
  5. Zespół Nicolau
  6. Zespół Hoigné -> tylko prokainowa
  7. Zaburzenia równowagi K+ i Na+ -> duże dawki
26
Q

Zespół Hoigné

A
  1. Po wstrzyknięciu benzylopenicyliny prokainowej dożylnie
  2. Patogeneza słabo znana-> sugeruje sie blokowanie małych naczyń w CNS przez wolno rozpuszczające sie kryształki benzylopenicyliny prokainowej
  3. Poprawa-> podanie benzodiazepin (Diazepam)
27
Q

Zespół Hoigné objawy

A
  1. Zaczerwienienie skory
  2. Wzrost BP
  3. Niepokój, splątanie
  4. Drgawki
  5. Pojawienie sie objawów ogniskowych z CNS -> przemijający charakter
28
Q

Zespół Jarischa-Herxheimera

A
  1. Wstrząsopodobna reakcja po podaniu Benzylopenicyliny
  2. Najczęściej podczas leczenia kretkowic np. kiły
  3. Mechanizm-> uwalnianie LPS i innych toksycznych substancji z rozpadających sie drobnoustrojów
  4. Objawy:
    1) gorączka i dreszcze
    2) spadek BP
  5. Najczęściej przejściowy
  6. Zwykle wydają jedynie terapii podtrzymującej
29
Q

Zespół Nicolau

A
  1. Głownie u dzieci
  2. Po wprowadzeniu formy domięśniowej do tętnicy
  3. Powstanie zatorów spowodowanych kryształkami leku
  4. Postępowanie jak w zatorowości
30
Q

Zespół Nicolau objawy

A
  1. Niedokrwienie miejsca wkłucia z martwicą skóry i tk. podskórnej
  2. Objawy zatorowe z tętnic kończyn lub krezki

Rzadziej:

  1. Uszkodzenie rdzenia kręgowego
  2. Leukocytoza
  3. Krwiomocz
31
Q

Zalety penicylin naturalnych

A
  1. Niska toksyczność
    - > można stosować w kobiet w ciąży
  2. Bakteriobójcze
  3. Db penetracja do tkanek (zwłaszcza w czasie zapalenia)
32
Q

Wady penicylin naturalnych

A
  1. Wrażliwość na rozkład przez β-laktamazy
    - > wiele opornych szczepów
  2. Działanie zależne od czasu -> częste podawanie
  3. Częste reakcje uczuleniowe
33
Q

Penicyliny półsyntetyczne przeciwgronkowcowe zastosowania

A
  1. Gronkowce wytwarzające β-laktamazy (jeszli nie wytwarzają i sa wrażliwe na naturalne penicyliny -> preferowana Benzylopenicylina)
  2. Wrażliwe paciorkowce
34
Q

Penicyliny półsyntetyczne przeciwgronkowcowe oporność

A
  1. MRSA
  2. Enterokoki
  3. Listeria
35
Q

Dzialania niepożądane penicylin półsyntetycznych przeciwgronkowcowych

A
  1. Reakcje alergiczne -> rzadziej niz przy naturalnych penicylinach
    1) rumień
    2) pokrzywka
    3) świąd
  2. Dolegliwości z pp
    1) nudności i wymioty
    2) biegunka
    3) cholestaza
    4) przejściowe uszkodzenie wątroby

Po podaniu dożylnym:

  1. Zapalenie żyły
  2. Eozynofilia
  3. Gorączka
  4. Metycylina-> wycofana bo powodowała srodmiazszowe zapalenie nerek
36
Q

Aminopenicyliny

A
  1. Penicyliny półsyntetyczne

2. Nie wykazują działania wobec mikroorganizmów z β-laktamazami

37
Q

Aminopenicyliny spektrum działania

A
  1. Gram+ tak jak naturalne + trochę bardziej aktywne wobec Enterococcus
  2. Aktywne wobec S. pneumoniae opornych na penicyliny
  3. Neisseria, Haemophilus, Enterobacteriaceae -> nie wytwarzające β-laktamaz
  4. Częściowo Salmonella, Shigella, E. coli (ale oporność narasta)
38
Q

Aminopenicyliny farmakokinetyka

A
  1. Podawane:
    1) doustnie
    2) dożylnie
    3) domięśniowo
  2. Amoksycylina -> mniej szczepów opornych i lepsza biodostepność niz Ampicylina
39
Q

Aminopenicyliny działania niepożądane

A

-> ogólnie mało toksyczne -> mogą być stosowane w ciąży

  1. Takie jak naturalnych penicylin -> ale rzadziej uczulenia -> wtedy dominują objawy skórne
  2. Dysbakteriozy (szerokie działanie)
    1) biegunka
    2) zakażenia dróg moczowo-płciowych
    3) zakażenia grzybicze pp
    4) Clostridium -> rzekomobłoniaste zapalenie jelit
  3. Osutki plamisto-grudkowe
40
Q

Osutki plamisto-grudkowe przy terapii Aminopenicylinami

A
  1. U 5-10% pacjentów
  2. Nie zawsze alergiczne -> cześć autorów neguje potrzebę przerwania terapii
  3. Częściej u pacjentow z hiperurykemia i przewlekła białaczka limfatyczna
  4. Typowo po podaniu choremu z mononukleoza
  5. Jesli mają charakter zbliżony do pokrzywki (świąd) należy podejrzewać alergie
41
Q

Amoksycylina farmakokinetyka

A
  1. Db wchłanialna z pp
  2. Moze byc podawana doustnie
  3. Posiłek nie wpływa na ten proces
42
Q

Amoksycylina zastosowania

A
  1. Ostre zapalenie zatok przynosowych (1 rzutu)
  2. Zapalenie ucha środkowego (1 rzutu)
  3. Paciorkowcowe zapalenie gardła (przez 6 dni gdy istnieje duże ryzyko nieprzestrzegania 10 dni Fenoksymetylopenicyliny)
  4. Pozaszpitalne zapalenie płuc (w Pl moze byc 1 rzutu bo mały odsetek opornych pneumokoków i Haemophilus)
    - > niekiedy w skojarzeniu z makrolidem
  5. Zaostrzenie COPD (moze byc 1 rzutu patrz wyżej)
  6. Zakażenia układu moczowego przez Enterokoki
  7. Erydykacja Helicobacter -> składnik terapii wielolekowej razem z Metronidazolem lub Klarytromycyną
43
Q

Ampicylina farmakokinetyka

A
  1. Wchłanianie z pp gorsze niz Amoksycylina i hamowane przez pokarm
  2. Stosowana głównie dożylnie, ale może też być doustnie
44
Q

Ampicylina oporność

A

A) narastająca

  1. E. coli
  2. Salmonella
  3. Shigella

B) całkowita

  1. Pseudomonas
  2. Enterobacter
  3. Klebsiella
  4. Proteus
  5. Serratia
  6. Acinetobacter
45
Q

Ampicylina zastosowanie

A
  1. Listeria
  2. Enterococcus
    - > często w skojarzeniu z aminoglikozydem-> synergistyczny efekt
  3. Zakażenia układu pokarmowego Salmonella i Shigella (coraz większa oporność)
  4. Zakażenia układu moczowego E. coli (coraz większa oporność)
46
Q

Ampicylina użycie w salmonellozie

A
  1. Kontrowersyjne bo może sprzyjać powstaniu bezobjawowego nosicielstwa
  2. Ogolnie skuteczne w leczeniu duru brzusznego
  3. Coraz większa oporność
47
Q

Ureidopenicyliny spektrum działania

A
  • > bd szerokie
    1. Zwiększona aktywność wobec Gram - względem Aminopenicylin, świetne przeciwko Neisseria, Haemophilus i większości Enterobacteriaceae
    2. Świetna aktywność przeciw Streptococcus i beztlenowym bakteriom
    3. Dobra aktywność wobec większości szczepów Pseudomonas i Enterococcus
48
Q

Ureidopenicyliny oporność

A
  • > rozkładane przez β-laktamazy klasy A
    1. Chlamydia
    2. Mycoplasma
    3. Mniejszość Pseudomonas
49
Q

Ureidopenicyliny zastosowanie

A
  1. Leczenie ciężkich zakażeń szpitalnych wywołanych Pseudomonas lub Klebsiella pneumoniae
    - > układowe, dróg moczowych, płuc, otrzewnej, jamy brzusznej i miednicy
  2. Profilaktyka w chirurgii -> Piperacylina
    - > przed zabiegami w jamie brzusznej i ginekologicznymi
50
Q

Ureidopenicyliny farmakokinetyka

A
  1. Podawane domięśniowo lub dożylnie

2. Często z aminoglikozydami lub fluorochinolonami

51
Q

Ureidopenicyliny działania niepożądane

A

-> ogolnie większa toksyczność niz aminopenicyliny

  1. Reakcje miejscowe (często)
    1) ból w miejscu wstrzyknięcia
    2) zapalenie żyły z zakrzepica
  2. Nadwrażliwość (często)
    1) osutki
    2) gorączka
    3) pokrzywka
    - > cześciej w pacjentow z mukowiscydoza
    4) anafilaksja -> rzadziej niz po penicylinach naturalnych
  3. Zaburzenia gospodarki potasowej-> hipokaliemia -> bo uszkodzenie transportu K+ w cewkach nerkowych
  4. Dolegliwości z pp
    1) nudności i wymioty
    2) biegunka
    3) cechy uszkodzenia wątroby
    4) cholestaza
  5. Uszkodzenie nerek
    1) wzrost kreatyniny i mocznika we krwi
    2) srodmiazszowe zapalenie nerek
  6. Objawy z CNS:
    1) bóle i zawroty głowy
    2) drgawki po dużych dawkach
  7. Zaburzenia hematologiczne
    1) przejściowa leukopenia
    2) małopłytkowość
    3) eozynofilia
  8. Rzadko ciężkie powikłania ze strony skory -> Zespół Stevensa-Johnsona