β-Laktamy 1 Teoria Flashcards
Antybiotyki β-laktamowe punkt działania
- Hamowanie reakcji transpeptydylacji (krzyżowe wiązania) -> przez wiązania z BIAŁKAMI WIĄŻĄCYMI PENICYLINĘ (PBP)
- Prowadzi to do śmierci komórki
- Działają tylko gdy bakteria rośnie lub sie rozmnaża -> leki bakteriostatyczne hamują ich działanie
- Wykazują efekt bakteriobójczy zależny od czasu
Metody zabijania bakterii przez β-laktamy
A) Gram+
-> rozkład peptydoglikanu -> liza osmotyczna bakterii (maja w komórce wysokie ciśnienie osmotyczne)
B) Gram-
- Nie maja tak wysokiego ciśnienia osmotycznego
- Antybiotyk przenika przez poryny do przestrzeni periplazmatycznej (często tu β-laktazamy)
- Samo zahamowanie syntezy peptydoglikanu nie skutkuje liza bakterii gram-
- Aktywują autolizyny i stymulują powstawanie holin -> wytwarzają dziury w bł. bakterii -> zaburzają gospodarkę jonowa i stanowią kanały dla hydrolaz mureiny wydobywających się z drobnoustroju
- > większa aktywność wobec GRAM+
- > BAKTERIOBÓJCZE
- > tylko niektóre statyczne np. Penicylina G na Enterococcus faecalis
Mechanizmy oporności na β-laktamy
- Wytwarzanie β-laktamaz
1) najczęstszy
2) dotyczy głównie gram-, ale tez gronkowców
3) β-laktamazy hydrolizuja czteroczłonowy pierścień β-laktamowy - Mutacja białek PBP -> MRSA, paciorkowce, enterokoki
- Zaburzenie przedostawania sie leku do PBP
- Aktywne wypompowywanie leku -> gram-
- Upośledzenie mechanizmu aktywacji autolizyn i holin-> nie odgrywanie większej roli w praktyce
β-laktamazy o rozszerzonym spektrum działania
- ESBL-> extended spectrum B-lactamases
2. AmpC Pseudomonas czy Enterococcus
β-laktamy mechanizm oporności - zaburzenia przedostawania sie leku do PBP
- Zmniejszenie/ mutacja poryn
- Jedynie u Gram-
- Rzadko sam powoduje pełna oporność, ale istotny przy innych mechanizmach
- Ważny u Pseudomonas -> spadek dostawania sie karbapenemów
- > poryna OprD jest niemal jedyną przez ktora sie przedostają -> mutacja odpowiada za znaczna opornosc
Penicyliny budowa
- Pochodne kwasu 6-aminopenicylanowego
Uczulenie na penicyliny
- Czestość 10% na kuracje (dla całych β-laktamowych 2%)
- Wstrząs anafilaktyczny 1-5 na 10 tys. głownie po podaniu pozajelitowym-> kilka min do godz po podaniu
- Przeciwciała IgE przeciw penicylinę zanikają-> po 10 latach u 70%
Uczulenie na penicyliny a na inne β-laktamy
- 10% uczulonych na penicyliny jest tez uczulonych na cefalosporyny 1gen ale tylko 2% na 2 i 3 gen
- Pacjenci uczuleni na penicyliny sa tez na karbapenemy
- Alergia krzyżowa nie występuje na monobaktamy
- Miedzy poszczególnymi rodzajami penicylin występuje krzyżowa alergia
Uczulenie na penicyliny - diagnostyka
- Testy na determinante główna -> benzylopenicyloilpolilizyna (testarpen)
- Do oceny uczulenia determinanty mniejszej uzywa sie rozcieńczonej Benzylopenicyliny
- > determinanta mniejsza odp za 10% reakcji - Łączne użycie Benzylopenicyliny i testarpenu pozwala na wykrycie 83-93% uczulonych
Uczulenie na penicyliny testy
- Wykonuje sie testy skórne: najpierw punktowy a gdy jest negatywny podskórny -> odczyn dodatni gdy >1cm poniżej wątpliwy
- > informuje tylko o 1 typie alergii - Gdy wyjdzie negatywna próba skórna ale dodatnia jest historia w wywiadzie -> test prowokacyjny ze wzrastająca dawka leku
- Gdy wyjdzie dodatnie uczulenie można spróbować odczulać lub podaje sie inny lek
Uczulenie na penicyliny wskazania do testu skórnego
- U każdego komu podaje sie pozajelitowo powinno sie wykonać próbę uczuleniową
Przeciwwskazania do testu skórnego na uczulenie na penicyliny
- Przebycie połówkowego zespołu Stevensa-Johnson
- Przebycie zespołu Lyella
- Stosowanie antyhistaminików do 4 tygodni przed
- Obecność silnego dermografizmu
Benzylopenicylina uwagi
- Inaczej penicylina G
- Wytwarzana w postaci soli sodowej lub potasowej-> duże dawki mogą zaburzyć równowagę elektrolitowa -> niebezpieczne we wkuciu centralnym -> blisko serca
- > ostrożnie przy niewydolności nerek
Benzylopenicylina farmakokinetyka
- Podanie: domięśniowe lub dożylne
- Wiąże sie z białkami osocza
- Db penetruje do większości tkanek oprócz:
1) CNS (przenika w stanie zapalnym)
2) cieczy wodnistej oka
3) płodu
4) mleczka - T/12=30 min
- > musi byc podawana 4-6 razy na dobę - Metabolizm
1) wątroba 40%
2) nerki -> wydalanie postaci czystej i zmienionej w wątrobie
Benzylopenicylina interakcje lekowe
- Probenecyd -> hamuje cewkowe wydzielanie penicyliny-> zmniejsza jej wydalanie
- NSAIDs -> to samo, ale słabiej
- In vitro inaktywuje aminoglikozydy (nie wolno podawać w jednym roztworze), ale in vivo działa synergistycznie
Benzylopenicylina prokainowa uwagi
- Połączenie benzylopenicyliny i prokainy
2. Po omyłkowym wstrzyknięciu do naczynia-> zespół Hoigné
Benzylopenicylina prokainowa dawkowanie
- Wydłużenie czasu rozkładu penicyliny przez prokaine
- > umożliwia podawanie 2x na dobę - Moze byc podawana wyłącznie domięśniowo
Benzylopenicylina prokainowa zastosowanie
- Stosuje sie rzadko -> w PL zakaz ambulatoryjnego podawania dzieciom
- Przed zastosowaniem wskazana jest próba uczuleniowa (obejmuje tez podanie prokainy)
Benzylopenicylina benzatynowa
- Podanie domięśniowe
- Powoduje powolne uwalnianie
- > można stosować raz na 2-4 tyg - Stosuje sie rzadko -> w profilaktyce choroby reumatycznej u dzieci i kile
Fenoksymetylopenicylina uwagi
- Penicylina fenoksymetylowa, penicylina V
- Kwasooporna sól penicyliny-> do podawania doustnego 2-4 razy dziennie
- Wchłanianie z pp nie jest całkowicie i nie powinna zastępować innych penicylin w cięższych zakażeniach