Leki Przeciwgrzybicze Teoria Flashcards
Amfoterycyna B działanie
- Budowa: polienowy makrolid
- Jest antybiotykiem wytwarzanym przez Streptomyces nodosus
- Łączy sie z ergosterolem błon grzyba -> tworzy w nich pory-> powoduje wypływ jonów i białek z komórki
- Działanie grzybobójcze
Amfoterycyna B spektrum działania
- > bd szerokie
1. Candida
2. Cryptococcus neoformans
3. Histoplasma capsulatum
4. Blastomyces dermatitidis
5. Coccidioides immitis
6. Aspergillus fumigatus
7. Mucor
Amfoterycyna B oporność
A) pierwotna: Candida lusitaniae i Pseudallescheria boydii
B) mechanizmy wtórnej -> zmniejszenie zawartości ergosterolu w błonie lub zmiana ich struktury
Amfoterycyna B formy podania
- Mie podaje sie samej bo praktycznie zupełnie nie rozpuszczalna w H2O
- W postaci koloidalnej mieszaniny z deoksycholanem sodu do wstrzyknięć dożylnych -> toksyczna
- W preparatach liposomalnych dożylnie lub miejscowo
Liposomalne formy amfoterycyny B preparaty
- Sfery (AmBisome)
- Dyski lipidowe (Amphotec)
- Taśmy lipidowe (Abelcet)
Liposomalne formy amfoterycyny B
- Lek przyłącza sie do lipidów nosnikowych z powinowactwem większym niz lipidy bł. kom ludzi ale mniejszym niz ergosterolu grzybów
- Preparat służy wiec jako rezerwuar leku uwalniając go jedynie w miejscu infekcji grzybiczej
- Niektóre zawierają tez lipazy aktywnie uwalniające lek
Liposomalne formy amfoterycyny B zalety
- Mniejsza toksyczność natychmiastowa i lepsza skuteczność
- Mniejsza tox kontrowersyjna przy dyskach
- Mniejsza nefrotoksyczność
Liposomalne formy amfoterycyny B wady
- 20-100razy droższe
- Użycie zarezerwowane tylko dla pacjentow którzy nie tolerują formy koloidalnej lub gdy jest ona u nich nieskuteczna
- Mała skuteczność preparatów liposomalnych w grzybicach CNS i dróg moczowych
Amfoterycyna B zastosowanie dożylne
- Ciężkie zagrażające życiu grzybice układowe (głownie Candida i Aspergillus)
- Zwykle używana w początkowej fazie leczenia
- Potem zastępowana przez azole
Amfoterycyna B zastosowanie miejscowe
- > rzadziej
1. Do worka spojówkowego w grzybiczym owrzodzeniu rogówki
2. Do stawu w grzybiczym zapaleniu stawu
3. Do pęcherza moczowego w kandydurii
4. Terapia leiszmaniozy
Amfoterycyna B farmakokinetyka
- Nie wchłanialna z pp-> działa w jego swietle
- Db penetruje do większości tkanek, ale słabo do CNS
- > moze byc podawana do CSF - Nie łączy sie jej z azolami bo hamują syntezę ergosterolu
Działania niepożądane Amfoterycyny mechanizmy
- Mechanizm: przyłączanie sie leku do lipidów bł. kom człowieka
- Liczne
- Podział:
A) natychmiastowe
B) powoli rozwijające sie
Amfoterycyna B działania niepożądane natychmiastowe
- Gorączka
- Dreszcze
- Skurcze mięśniowe
- Nudności i wymioty
- Bóle głowy
- Spadek BP
Amfoterycyna B działania niepożądane natychmiastowe uwagi kliniczne
- Prawie wszystkich pacjentow
- Objętość zmniejsza:
- wolniejsze podawanie leki
- Zredukowanie jego dawki
- Podanie wcześniejsze paracetamolu, antagonistów H1, Glikokortykosteroidow
- Czasem zaleca sie podanie dawki testowej (1mg domięśniowo) -> w celu oszacowania ciężkości reakcji
Amfoterycyna B działania niepożądane
- Nefrotoksyczność
- Hepatotoksyczność
- Niedokrwistość (bo spadek EPO przez uszkodzenie nerek)
- Objawy ZOMR przy podaniu do CSF
Amfoterycyna B działania niepożądane - nefrotoksycznosc
- U prawie wszystkich pacjentow
- Częściowo odwracalna
- Objawia się kwasicą cewkowa z masywną utrata Mg i K
- Można częściowo zapobiec stosując wlewy 0,9% NaCl tuż przed podaniemu lub po
Flucytozyna działanie
- Syntetyczny analog pirymidyny
- Wychwytywana przez grzyba przy udziale permeazy cytozynowej
- Przekształcana do 5-fluorouracylu a następnie do
1) monofosforanu 5-fluorodeoksyurydyny (FdUMP) -> hamuje syntezę DNA i
2) trifosforanu 5-fluorourydyny (FUTP) -> hamuje powstanie RNA - Dziala bakteriostatyczne
- Komórki człowieka nie przekształcają Flucytozyny do aktywnych metabolitów
Flucytozyna spektrum działania
-> węższy niz Amfoterycyny B
- Cryptococcus neoformans (głownie)
- Niektóre gatunki Candida
Rzadziej
- Aspergillus
- Grzyby wywołujące chromomicosis
Flucytozyna oporność
- Częsta
- Polega na zmianach w metabolizmie leku do aktywnych pochodnych
- Rozwija się zwykle w monoterapii -> wiec z reguły Flucytozyna stosowana z Amfoterycyna B-> synergizm
Flucytozyna zastosowanie
- Leczenie kryptokokowego ZOMR
2. Leczenie zapalenia wsierdzia przez Candida
Flucytozyna działania niepożądane
- > zależą prawdopodobnie od powstawania Fluorouracylu
1. Uszkodzenie szpiku kostnego (niedokrwistość, leukopenia, małopłytkowość)
2. Zaburzenia z pp (nudności i wymioty, biegunka, enterocolitis)
3. Zmiany skórne (osutki i nekroliza naskórka)
4. Uszkodzenie wątroby -> zapobieganie przez monitorowanie stężenia leku we krwi
Azole działanie
- Hamują enzymy cyt. P450 grzyba katalizujące syntezę ergosterolu (14-α-demetylazę lanosterolu (CYP51))
- Jest ona odpowiedzialna za przekształcanie lanosterolu w ergosterol
- O wiele słabiej łącza sie z ludzkimi enzymami cyt. P450
- Triazole sa bd wybiórcze w stosunku do grzybów niz imidazole-> stąd imidazole maja wiecej działań niepożądanych
Azole spektrum działania
- > szerokie
1. Candida
2. Cryptococcus neoformans
3. Coccidioides immitis
4. Blastomyces
5. Histoplasma
6. Dermatofity
Dodatkowo tylko Itrakonazol, Worykonazol i Pozakonazol:
- Aspergillus
- Pseudallescheria boydii (pierwotnie oporna na Amfoterycyne B)
- Wykazują również słabe działanie przeciwbakteryjne -> wobec niektórych Gram+
Azole oporność
- Wiele niepoznanych mechanizmów
2. Stopniowo narastający problem kliniczny
Azole farmakokinetyka
- Sposób podania: ogólny i miejscowy
2. Mniej lub bardziej wpływają na cyt. P450 ludzki
Ketokonazol
- Pierwszy azol wypierany przez nowsze
- Silnie hamuje enzymy cyt. P450
- Doustny a także miejscowy w szamponie przeciwłupieżowym (Nizoral)