Hoofdstuk 3 - Groei en puberteit Flashcards

1
Q

Juist of fout?

Foetale groei is vooral afhankelijk van maternele en paternele factoren.

A

Fout, foetale groei is enkel afhankelijk van maternele factoren en placentaire voedingsstoffen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Voor hoeveel procent van de uiteindelijke lengte is de foetale groei verantwoordelijk?

A

30%.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Waarvan is de groei op zuigelingenleeftijd (tot 18 maand) afhankelijk?

A

Voeding, gezondheid en tyroxine.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Voor hoeveel procent van de uiteindelijke lengte is groei op zuigelingenleeftijd verantwoordelijk?

A

15%.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Waarvan is de groei op kinderleeftijd afhankelijk?

A

Vooral van groeihormoon (IGF-1). Het is verder ook afhankelijk van thyroxine, vitamine D, psychosociale factoren en voeding.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wanneer begint en eindigt de groeispurt?

A

Bij meisjes begint de groeispurt aan het begin van de puberteit, voor de menarche. Hij eindigt rond de leeftijd van 13-15 jaar.
Bij jongens begint de groeisport bij een testiculair volume van 12-15ml (meestal rond de leeftijd van 14 jaar) en hij eindigt op de leeftijd van 17-18 jaar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Welk fenomeen luidt het begin van de puberteit in bij meisjes?

A

De borstontwikkeling.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wanneer krijgt een meisje haar eerste menstruatie?

A

Rond de leeftijd van 11-15 jaar, ongeveer 2.5 jaar na het begin van de puberteit.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hoeveel zal een meisje nog groeien na de menarche?

A

4%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Welk fenomeen luidt het begin in van de puberteit bij jongens?

A

Een testiculair volume van meer dan 4 milliliter.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hoeveel procent van de mensen met een kleine gestalte is ‘normaal’?

A

50%.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat zijn alle mogelijke oorzaken van een kleine gestalte?

A

Eerst zijn er de primaire oorzaken. Dit zijn genetische oorzaken, skeletdysplasieën, stapelingsziekten of IUGR/prematuriteit.

Dan zijn er de secundaire oorzaken, zoals chronische aandoening, endocriene stoornissen, malnutritie en psychosociale deprivatie.

Tenslotte kan een klein gestalte ook idiopathisch zijn. Hiervan bestaan 2 vormen: het familiale kleine gestalte en het constitutionele kleine gestalte.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Welke skeletdysplasieën geven aanleiding tot een kleine gestalte?

A
  • Achondroplasie: korte ledematen met relatief groot hoofd
  • Spondylo-epifysaire dysplasie: korte romp door kyfoscoliose
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hoe zorgt IUGR of prematuriteit voor een latere kleine gestalte?

A

10% van de kinderen zal geen inhaalgroei doen in de eerste 2-4 jaar. Uiteindelijk zal 1/3e klein blijven, vaak door versnelde botmaturatie en een eerder vroege puberteit met geringe groeispurt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Juist of fout?

Bij een kleine gestalte ten gevolge van IUGR of prematuriteit zal het GH normaal zijn, maar het IGF-1 laag.

A

Juist.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Welke endocriene stoornissen kunnen de oorzaak zijn van een kleine gestalte?

A

GH/IGF-1 deficiëntie, hypothyroïdie, exces steroïden.

17
Q

Wat kan je besluiten over het gewicht en de lengte bij een kleine gestalte ten gevolge van endocriene stoornissen?

A

De lengte zal klein zijn maar het gewicht ligt hoger dan verwacht voor de lengte, waardoor kinderen overgewicht zullen hebben.

18
Q

Wat gebeurt er wanneer je schildklierhormoon toedient bij een kind met eiteen kleine gestalte t.g.v. hypothyroïdie?

A

Er zal een catch-up groei optreden. Er is wel ook een versnelling van de botgroei, waardoor patiënten sneller in puberteit gaan en dus uiteindelijk toch iets kleiner eindigen dan hun genetische aanleg.

19
Q

Wat kan je besluiten over de lengte en het gewicht bij kinderen met een kleine gestalte t.g.v. chronische aandoeningen?

A

Zowel de lengte als het gewicht buigen af, waardoor kinderen klein én mager zullen zijn.

20
Q

Wat zijn de verschillen tussen familiale en constitutionele kleine gestaltes?

A

Bij een familiale kleine gestalte zal het KO normaal zijn, de kinderen waren klein bij hun geboorte, de groeisnelheid is ook normaal, er is normale botmaturatie en ook het tijdstip waarop de puberteit aanvangt is normaal. De uiteindelijke lengte zal tussen de lengte liggen van beide ouders.

Bij een constitutionele kleine gestalte zal het KO ook normaal zijn. De kinderen waren echter normaal bij hun geboorte, de groei is vertraagd, er is een late aanvang van de puberteit. De finale lengte zal wel normaal zijn.

21
Q

Bij wie zal je een (supra)fysiologische dosis GH toedienen?

A
  • Fysiologisch: GH deficiëntie, Prader-Willi
  • Suprafysiologisch: Turner, chronische nierinsufficiëntie, SGA met persisterend kleine gestalte op 4 jaar
22
Q

Wanneer sluit de voorste fontanel?

A

Rond de leeftijd van 12 en 18 maanden.

23
Q

Wat zijn mogelijke oorzaken van microcefalie?

A
  • Familiaal: klein bij geboorte, normale intelligentie
  • Autosomaal recessief: ontwikkelingsachterstand
  • Intra-uteriene infectie
  • Hersenbeschadiging
24
Q

Wat zijn mogelijke oorzaken van macrocefalie?

A
  • Grote gestalte
  • Familiaal: normale intelligentie
  • Sotos: cerebraal gigantisme met leerstoornissen
  • Metabole stapelingsziekte (Hurler)
  • Neurofibromatose
  • Indien snel toenemende omtrek en percentiele verschuiving: hydrocefalie, chronisch subduraal hematoom, hersentumoren
25
Q

Vanaf wanneer spreken we van vroegtijdige puberteit?

A

Bij puberteit die start voor 8 jaar bij meisjes of voor 9 jaar bij jongens.

26
Q

Wat is de meest voorkomende oorzaak van pubertas praecox bij jongens?

A

Intracraniële tumoren.

27
Q

Vanaf wanneer spreken we van een vertraagde puberteit?

A

Wanneer de puberteit nog niet begonnen is na 14 jaar bij meisjes of na 15 jaar bij jongens.

28
Q

Wat kan aan de oorzaak liggen van hypogonadotroof hypogonadisme?

A
  • Constitutioneel
  • Chronische ziekten
  • Stoornissen HH-as: panhypopituïtarisme, hypothyroïdie, craniofaryngeoom, Kallmann
29
Q
A
30
Q

Wat zijn de gevolgen van een congenitale bijnierschorshyperplasie?

A

Er ontstaat een cortisoltekort, een hypersecretie van ACTH, gestegen bijnierschorsandrogenen en aldosteron deficiëntie.
Hierdoor krijg je ene virilisatie van de externe genitalia bij vrouwen en een pigmentatie van het scrotum bij mannen.

30
Q

Wat kan aan de oorzaak liggen van hypergonadotroof hypogonadisme?

A

Klinefelter, Turner, chemotherapie, radiotherapie, trauma of een operatie.

30
Q

Bespreek de behandeling van congenitale bijnierschorshyperplasie.

A
  • Levenslange substituatie met hydrocortisone en fludrocortisone
  • Bij crisis: natrium, glucose, cortisone
30
Q

Hoe kan je diagnose van congenitale bijnierschorshyperplasie gesteld worden?

A

Er is een sterk verhoogde spiegel van 17-α-hydroxyprogesteron, hoog kalium, laag natrium, metabole acidose en hypoglycemie.