HC.1 - Organisatie en financiering van de gezondheidszorg I + II Flashcards
Q: Welke vier stelselwetten kent Nederland?
- Zorgverzekeringswet (Zvw) – Curatieve zorg
- Wet langdurige zorg (Wlz) – Langdurige zorg
- Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) – Ondersteuning thuis
- Jeugdwet – Zorg en ondersteuning voor jeugdigen
Q: Wat zijn de drie stadia van hervorming in de zorg?
- Toegankelijkheid → Iedereen moet toegang hebben tot zorg.
- Kostenbeheersing → Beheersing van stijgende zorgkosten.
- Doelmatigheid → Efficiëntere en effectievere zorgverlening.
Q: Wat waren belangrijke mijlpalen in de ontwikkeling van het Nederlandse zorgstelsel?
1941: Ziekenfondsenbesluit
1966: Ziekenfondswet
1970: Wet Ziekenhuisvoorzieningen (WZV)
1980: Wet Tarieven Gezondheidszorg (WTG)
1987: Commissie Dekker → voorstellen voor hervorming
1991: Start van de ‘stille revolutie’ in ziekenfondsland
2006: Invoering van de Zorgverzekeringswet (Zvw)
Q: Wat waren de kernvoorstellen van de Commissie Dekker in 1987?
- Basisverzekering voor iedereen
- Gereguleerde concurrentie tussen:
- zorgverzekeraars
- zorgaanbieders
Q: Wat houdt gereguleerde concurrentie in?
- Vrijheid voor verzekerden → Keuze uit verschillende zorgpolissen.
- Vrijheid voor verzekeraars → Bepalen waar, door wie en onder welke voorwaarden zorg wordt verleend.
- Wettelijk kader → Bescherming van publieke belangen (zoals toegankelijkheid en betaalbaarheid).
Q: Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de Zorgverzekeringswet (Zvw)?
- Verzekeringsplicht → Iedereen moet een basisverzekering hebben.
- Standaard basispakket → Wettelijk vastgelegd.
- Acceptatieplicht → Verzekeraars mogen niemand weigeren.
- Verbod op premiedifferentiatie → Iedereen betaalt dezelfde premie, ongeacht gezondheid.
- Risicoverevening → Compensatie tussen verzekeraars voor verschillen in zorgkosten.
Q: Hoe wordt de Zorgverzekeringswet (Zvw) gefinancierd?
- Nominale premie (18+ jaar) → Betaald door verzekerden (~50% van kosten).
- Inkomensafhankelijke bijdrage → Betaald via belasting (~45% van kosten).
- Rijksbijdrage voor kinderen (<18 jaar) → Staat betaalt (~5% van kosten).
- Zorgtoeslag → Tweederde van huishoudens ontvangt een bijdrage (max. €2.832 in 2024).
Q: Wat betekent de Zvw voor verzekerden (patiënten)?
- Toegang tot een breed basispakket
- Keuzevrijheid in zorgverzekeraar en polis (wel/geen beperkingen, eigen risico, collectiviteit)
- Financiële prikkels:
- Eigen risico (€385 per volwassene per jaar)
- Eigen bijdragen voor sommige zorgvormen
- Lagere vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg
Q: Wat betekent de Zvw voor zorgverzekeraars?
- Acceptatieplicht en standaardpakket
- Prikkels voor doelmatigheid: - Keuzevrijheid verzekerden
- Financieel risico (verzekeraar moet efficiënt inkopen) - Instrumenten voor kostenbeheersing:
- Selectief contracteren van zorgaanbieders
- Lagere vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg
- Aanvullende voorwaarden (bv. second opinion)
- Zorgbemiddeling
Q: Wat betekent de Zvw voor de dokter?
- Zorgverzekeraars als zorginkopers
- Functionele pakketomschrijving → Wet bepaalt wát er vergoed wordt, polis bepaalt wíe de zorg levert.
- Nieuwe bekostigingsmodellen → Variatie in hoe dokters betaald worden.
- Mededingingswet → Dokters mogen onderling geen prijsafspraken maken.
Q: Wat zijn de voorwaarden voor een goed werkend systeem van gereguleerde concurrentie?
- Transparantie voor consumenten (over inhoud, prijs en kwaliteit).
- Transparantie voor verzekeraars (voor inkoop en bekostiging).
- Effectief mededingingsbeleid (geen monopolie of kartelvorming).
- Goede risicoverevening (voorkomen van risicoselectie).
Q: Wat is risicoverevening en waarom is het nodig?
Risicoverevening → Compensatiesysteem voor zorgverzekeraars, zodat ze geen prikkel hebben om dure patiënten te weren.
Zonder risicoverevening:
- Chronisch zieken zijn verliesgevend → Verzekeraars willen ze niet.
- Gezonde mensen zijn winstgevend → Verzekeraars richten zich vooral op hen.
- Kan leiden tot risicoselectie (vermijden van dure patiënten).
Q: Wat zijn de risico-indicatoren voor risicoverevening?
- Demografisch
- Leeftijd
- Geslacht - Gezondheid o.b.v. historisch gebruik
- Farmacie Kosten Groepen (FKG’s)
- Diagnose Kosten Groepen (DKG’s) - Sociaal-economisch
Regiokenmerken
Sociaal-economische status (SES) - Historische kosten
- Meerjarig Hoge Kosten (MHK)
- Meerjarig Lage Kosten (MLK)
Wie is verantwoordelijk voor jeugdwet?
Gemeentes
Wat doet zorgverzekeraar naast verzekering aanbieden?
Ze kopen zorg in, bewaken kwaliteit, beheersen kosten, bevorderen preventie, bieden service en beheren de financiële kant van het zorgstelsel.
- Zorginkoop:
- Zorgverzekeraars sluiten contracten af met zorgaanbieders (ziekenhuizen, huisartsen, fysiotherapeuten, etc.).
- Ze onderhandelen over prijs, kwaliteit en toegankelijkheid van zorg.
- Ze zorgen ervoor dat verzekerden toegang hebben tot voldoende en goede zorg binnen hun polis. - Kwaliteitsbewaking en zorgverbetering
- Zorgverzekeraars analyseren zorguitkomsten en stimuleren zorgaanbieders om kwaliteit te verbeteren.
- Ze gebruiken kwaliteitseisen bij het contracteren van zorginstellingen.
- Ze kunnen innovatieve zorgprojecten financieren en ondersteunen, zoals digitale zorgoplossingen.
- Kwaliteitsbewaking en zorgverbetering
- Kostenbeheersing en risicomanagement
- Ze voorkomen onnodige zorgkosten door efficiëntie in zorgprocessen te stimuleren.
- Voeren fraudebestrijding uit door declaraties te controleren.
- Ze beheren de risicoverevening, zodat verzekeraars met meer zieke klanten niet financieel benadeeld worden. - Preventie en gezondheidsbevordering
- Verzekeraars investeren in preventieprogramma’s, zoals stoppen-met-roken cursussen of leefstijlcoaching.
- Ze bieden soms kortingen of extra vergoedingen voor gezonde keuzes, zoals een sportschoolabonnement.
Wat waren ziekenfondsen?
Voorloper verzekeringen.
A: Ziekenfondsen waren publieke zorgverzekeringen in Nederland die bestonden vóór de invoering van de Zorgverzekeringswet (Zvw) in 2006.
Opricht door burgers, werknemers en artsen
Ziekenfondsen waren financieel zelfstandig
Q: Wat hield het Ziekenfondsenbesluit (1941) in?
A: Het Ziekenfondsenbesluit van 1941 bracht belangrijke veranderingen in de organisatie van ziekenfondsen:
- Verzekeringsplicht onder bepaalde inkomensgrens
- contracteerplicht voor ziekenfondsen
- Uniform verstrekkingenpakket voor verzekerden.
- Premie afhankelijk van het loon van de verzekerde.
- Verevening op basis van werkelijke kosten tussen ziekenfondsen.
- Ziekenfondsen veranderden van zelfstandige instellingen naar uitvoeringsorganen onder controle van de overheid.
Wat houdt concurrentie tussen verzekeraars in?
Vrijheid voor verzekerden om zorgpolis te kiezen
Wat houdt concurrentie tussen zorgaanbieders in?
Vrijheid voor verzekeraars om te bepalen waar, door wie en onder welke voorwaarde de zorg wordt geleverd
Waar is wettelijke kader voor?
Beschermen van publieke belangen
Wat is gereguleerde concurrentie dus?
- Concurrentie tussen zorgaanbieders
- Concurrentie tussen zorgverzekeraars
- Wettelijke kader
kenmerken burn-out
- Uitputting
- Depersonalisatie
- Gevoel van falen (verlies aan motivatie]
- Duur > 6 mnd.: nee, < 6 mnd
Patiënte vraagt jouw toestemming om zich ziek te melden.
Wat zou daarop je antwoord moeten zijn?
Huisarts dient hier geen uitspraak over te doen.
welke financiele prikkels zijn er?
- Wettelijk eigen risico
- wettelijke eigen bijdragen
- lagere vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg
Wat zijn niet-gecontracteerde zorg
A: Niet-gecontracteerde zorg is zorg die wordt verleend door een zorgaanbieder zonder contract met de zorgverzekeraar van de patiënt.
Welke keuzevrijheid mbt type polis?
- wel/geen beperkende voorwaarden
- wel/geen vrijwillig eigen risico
- wel/geen collectiviteit
Berekenen 1. Methode: indirecte standaardisatie ( Maat: standardized mortality ratio (SMR) )
- Je berekent voor Nederland de sterftecijfers naar (doden/bevolking) naar leeftijd voor de mannen.
- Je vermenigvuldigt in beide wijken de sterftecijfers van Nederland met populatiecijfers van die wijk om het totaal aantal
sterfgevallen te berekenen per leeftijdsgroep in beide wijken. - Je telt deze op over alle leeftijden: dit is het verwachte aantal sterfgevallen in de Schilderwijk en Voorburg als de
Nederlandse sterftecijfers zouden gelden. - Je deelt voor elke regio het aantal sterftevallen onder mannen door het aantal dat je verwacht op basis van de
Nederlandse sterftecijfers (stap 3 en 4). Dit is het standardized mortaliy ratio (SMR). - Je vergelijk beide SMRs. De regio met de hoogste SMR heeft de hoogste sterfte.
Stap 2 en 3 mogen worden samengevoegd in 1 stap. Stap 4 en 5 mogen worden samengevoegd i
Wat zijn prikkels voor doelmatigheid?
- Keuzevrijheid verzekerden
- Financieel risico
Wat zijn instrumenten voor doelmatigheid?
- Selectief contracteren van zorgaanbieders
- Lagere vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg
- Vrijheid ten aanzien van contracten en bekostiging
- Aanvullende voorwaardes(eg second opinion)
- managen van zorg (zorgbemiddeling)
Noem vijf gegevens die per case in uitbraakonderzoek verzameld moet worden?
- aard van de klachten/symptomen
- tijdstip van ontstaan van de klachten/symptomen
- duur van de klachten/symptomen
- risicofactoren expliciet noemen:
- wel/niet gegeten in de personeelscafetaria
- indien wel: welke etenswaren geconsumeerd, welk moment van de dag - achtergrondkenmerken/demografische gegevens/identificatiegegevens
(o.a. leeftijd, geslacht, functie in drukkerij)
Wat is mededingingswet?
Dokters mogen onderling geen prijsafspraken maken, marktverdeling etc die de concurrentie schaden
Wats risicoverevening?
Risicoverevening is een systeem waarmee zorgverzekeraars eerlijk gecompenseerd worden voor het verzekeren van mensen met hoge zorgkosten.
Wat zijn risicokenmerken?
- leeftijd/geslacht
- regiokenmerken PC4
- aard van inkomen
- farmacie kosten groep
- diagnose kosten groep
- SES
- hulpmiddelen
- personen per adres
- meerjarige farmacie kosten
- ## indicator bevalling
Waar vormt risicoselectie een bedreiging voor?
- Kwaliteit
- Doelmatigheid
- Solidariteit
