HC09 - Hartfalen / Introductie circulatoire shock Flashcards
Wat is hartfalen?
Dat het hart zijn normale functie niet meer kan vervullen. Het is niet 1 ziekte, maar een klinisch syndroom dat:
- Bestaat uit een combinatie van klachten
- Ontstaat als gevolg van meerdere hartaandoeningen
Waarvan zijn hartfalen het gevolg?
Van het onvermogen van het hart om bloed effectief naar de rest van het lichaam te pompen (tijdens de systole) en/of te ontvangen (tijdens de diastole). De compensatiemechanismen van het cardiovasculair systeem zijn dan overweldigd.
Wat zijn de functies van het hart?
- Behouden van een adequate arteriële bloeddruk (PRIORITEIT)
- Behouden van doorstroom naar de periferie (weefselperfusie)
- Behouden van voldoende druk in het veneuze en capillaire systeem
Als een ernstige hartziekte optreedt, is het cardiovasculaire systeem niet meer in staat om alle drie de taken even goed uit te voeren.
Wat is de functionele classificatie van hartfalen?
- Verhoogde veneuze en capillaire druk (congestief hartfalen of backward failure)
- Inadequate cardiac output (low-output harfalen of forward failure)
- Sterk verminderde bloedstroom met lage bloeddruk (cardiogene shock)
Wat is congestief hartfalen?
Het betekent dat er vochtophoping optreedt in bepaalde gebieden in het lichaam als gevolg van een ernstige hartziekte
Wat voor vormen van congestief hartfalen zijn er?
- Linker congestief hartfalen
- Rechter congestief hartfalen
Bepaalde ziekten kunnen beide kanten van het hart aantasten en dus beide vormen van congestief hartfalen veroorzaken
Wat is linker congestief hartfalen?
Linker congestief hartfalen treedt op als gevolg van meerdere ziektes aan de linker kant van het hart.
Het bloed blijft door verschillende mechanismen in de linker harthelft achter, en kan uit de longen minder makkelijk de linker harthelft instromen
Wat gebeurt er met de bloedvaten in de longen bij linker congestief hartfalen?
De bloedvaten in de longen raken overvol, en er lekt vocht uit; eerst naar het interstitium en vervolgens naar de alveoli van de longen (=longoedeem, cardiogeen pulmonaal oedeem).
Bij de kat kan dit ook tot liquothorax (teveel vocht in de borstholte) leiden.
Wat zijn de symptomen van linker congestief hartfalen?
Het dier vertoont een versnelde ademhaling en/of benauwdheid, en honden kunnen ook hoesten (katten minder vaak. Meestal is er ook sprake van verminderde conditie en eetlust.
Wat is rechter congestief hartfalen?
Rechter congestief hartfalen treedt op als gevolg van meerdere ziektes aan de rechter kant van het hart.
Het bloed blijft door verschillende mechanismen in de rechter harthelft achter, en kan uit het lichaam minder makkelijk de rechter harthelft instromen
Wat gebeurt er met de systemische venen en capillairen bij rechter congestief hartfalen?
De systemische venen en capillairen raken overvol, en er treedt stuwing van de venae jugularis en van de lever (hepatomegalie) op.
Welke symptomen treden er op bij rechter congestief hartfalen?
Door stuwing van de lever kan er ascites ontstaan (vochtophoping in de buikholte), die je opmerkt als buikzwelling.
Er kan ook een liquothorax optreden, en dus benauwdheid.
Bij runderen kan er perifeer oedeem ontwikkelen en bij paarden centraal oedeem.
Hoe ontstaat oedeem precies?
Door verstoring van het Starling-evenwicht. Stuwing en oedeem bij congestief hartfalen ontstaan door een verhoging van de capillaire hydrostatische druk, waardoor er geen sprake meer is van een evenwicht.
Wat is het eerste compensatiemechanisme dat in werking treedt bij hartfalen?
De activering van het sympathische zenuwstelsel
Wat doet het sympathische zenuwstelsel om hartfalen te compenseren?
Het zorgt voor positieve chronotrope en inotrope effecten (versnelling van de hartfrequentie en verhoging van de contractiliteit van het hart) en voor vasoconstrictie.
Dit werkt alleen op de korte termijn.
Waarom werkt de activering van het sympatische systeem alleen op de korte termijn?
Het hart beschermt zichzelf tegen langdurige stimulatie door binnen enkele uren de beta1-receptoren op het hart te downreguleren. Zo stimuleert het sympatische zenuwstelsel het hart niet meer zo erg en neemt de contractiliteit weer af
Welk compensatiemechanisme wordt later geactiveerd dan het sympatische zenuwstelsel als er langere compensatie nodig is?
Het RAAS (renine-angiotensine-aldosteron systeem)
Waartoe leidt de activatie van het RAAS systeem?
Tot volume-expansie en vasoconstrictie.
Om het slagvolume te verhogen probeert het lichaam de preload te verhogen en gebruik te maken van de Starling law.
Daarnaast worden de nieren gestimuleerd meer natrium en water vast te houden, wat resulteert in een toename van het bloedvolume en er dus meer bloed terugkomt naar het hart en de ventrikels.
Wat gebeurt er op het moment dat het RAAS wordt geactiveerd?
Renine wordt afgegeven door het juxtaglomerulaire apparaat in de macula densa van de nieren
Wat doet renine?
Het versnelt de omzetting van angiotensinogeen (groot eiwit dat geproduceerd wordt door de lever en in de bloedbaan circuleert), in angiotensine I (ATI)
Wat gebeurt er met ATI als het is omgezet uit angiotensinogeen?
ATI wordt door angiotensine converting enzym (ACE) omgezet in angiotensine II (AT II).
Wat is het verschil tussen ATI en ATII?
ATI is relatief inactief, en ATII is een hormoon dat zeer actief is en de vorming van renine remt (negatieve feedback)
Wat is een eigenschap van ATII?
Het is een krachtige vasoconstrictor, die contractie van de spierwanden van de arteriolen veroorzaakt. Hierdoor stijgt de bloeddruk
Wat stimuleert ATII?
Het stimuleert direct en indirect (via stimulatie en uitgave van aldosteron door de bijnieren) de retentie van natrium en water
Wat doet aldosteron?
Aldosteron zorgt er voor dat de nieren natrium vasthouden en kalium elimineren.
Het verhoogde natrium zorgt voor water retentie waardoor bloedvolume en -druk toenemen
Wat is er aan de hand bij chronische stimulatie van compensatiemechanismen?
Ondanks de volume expansie is de cardiale output toch onvoldoende als de ziekte doorgaat. Dit leidt tot aanhoudende activiteit van SNS en RAAS, wat leidt tot overmatige vochtretentie. Dit kan uiteindelijk leiden tot het HF-syndroom (hartfalen)
Welke vormen van hypertrofie van het hart zijn er?
Wat gebeurt er met het hart bij een aorta stenose?
Het hart moet dan tegen de druk van de vernauwing in gaan werken, de afterload verhoogt en het hart wordt dikker
Wat gebeurt er met het hart bij een mitralis lekkage?
Er is dan dilatatie van het hart door heel veel extra bloed in het hart
Wat zie je bij een myxomateuze degeneratie van de mitralisklep?
De klepaantasting wordt gekenmerkt door degeneratie van collageen en afzetting van proteoglycanen en glycosaminoglycanen in de klep.
De ziekte is progressief maar honden kunnen jarenlang symptoomloos zijn
Hoe wordt de diagnose myxomateuze degeneratie van de mitralisklep gesteld en bevestigd?
De diagnose wordt gesteld op grond van het signalement (kleine, oude hond) en het karakteristieke bijgeruis. Hoe luider het bijgeruis, hoe erger de klepinsufficiëntie.
Die diagnose kan worden bevestigd met een echocardiogram
Hoe ziet de PV-lus van een dier met myxomateuze degeneratie van de mitralisklep er uit?
Mitralisinsufficiëntie leidt tot een volumebelasting van het linker ventrikel en atrium, en toegenomen preload, wat een excentrische hypertrofie en dus dilatatie stimuleert
Wat veroorzaakt het toegenomen volume bij een mitralisinsufficiëntie?
Het zorgt voor een verhoogde druk in het linkerhart (en daardoor ook in de vv. pulmonales), waardoor longoedeem ontwikkelt. Dit kan leiden tot hoesten en dyspneu (congestief linker hartfalen)
Wat is hypertrofische cardiomyopathie?
Bij HCM ontstaat een hypertrofie (verdikking) van de hartspiervezels (concentrische hypertrofie) van de linker ventrikelwand
Wat zijn symptomen als de trombo-embolus vastloopt in de aortatrifurcatie?
Dan wordt in de acute fase hevige pijn gezien, die gepaard gaat met parese of paralyse van 1 of beide achterpoten
Wat is pericardiale effusie?
PE is de overmatige vochtophoping in het hartzakje, en is de meest voorkomende hartzakaandoening bij GD
Wat kunnen oorzaken zijn van circulatoire shock?
- Cardiogene shock
- Allergische shock
- Anafylactische shock
- Hypovolemische shock
