H9 slaap-waak stoornis Flashcards
1
Q
slaap-waak stoornis
A
- hardnekkige of herhaaldelijke slaapgerelateerde problemen die lijden veroorzaken of het functioneren belemmeren
- vaak in combinatie met andere psychische stoornissen zoals depressie en somatische aandoening zoals hart en vaatziekten
- 15% mannen en 32% vrouwen gerapporteerd huisarts
2
Q
polysomnografisch onderzoek (PSG)
A
- meten van fystiologische reacties tijdens de slaap zoals hersengolven, hartslag en transpiratie
- gecombineerd met medische en psychologische beordeling en subjectieve mededelingen omtrent slaap-waak en slaapdagboeken
3
Q
insomnia
A
- problemen met in slaap vallen, doorslapen of het bereiken van verkwikkende slaap
- minstens 3 maanden duren en minstens 3 nachten per week
- de zou een kenmerk kunnen zijn van achterliggend lichamelijk probleem of psychische stoornis zoals depressie, verslaving of lichamelijke ziekte
- vooral bij mensen > 40 jaar (doorslapen)
- en bij adolescenten en jongvolwassenen (inslapen)
- men neemt angsten en zorgen mee naar bed ook faalangst of druk goed te moeten slapen
4
Q
klachten bij insomnia
A
- stoornis gepaard met persoonlijke stress, niet kunnen voldoen aan verplichtingen
- vermoeidheid, slaperigheid, geheugen- en concentratieproblemen, neerslachtigheid, hyperactiviteit, impulsiviteit of agressie
- minder goed immuunsysteem
5
Q
ontstaan chronische slapeloosheid verklaren via klassieke conditionering
A
- nadat enkele angstige slapeloze nachten zijn gekoppeld aan stimuli die met slaapkamer zijn geassocieerd kan binnenlopen kamer al voldoende zijn lichamelijke arousal op te wekken waardoor in slaapvallen wordt belemmerd
6
Q
hypersomnolentiestoornis
A
- extreme slaperigheid gedurende de dag zelfs na een goede nachtrust van 9 uur
- minstens 3 maanden duren en minstens 3 nachten per week
- men valt in slaap gedurende de dag
- 1,5% bevolking
- oorzaak zou tekortkoming van slaap-waakmechanisme in hersenen kunnen zijn, hoeveelheid GABA hoog
7
Q
narcolepsie
A
- slaap-waakstoornis die wordt gekenmerkt door plotselinge episoden van slaap die niet kunnen worden onderdrukt.
- minstens 3 maanden duren en minstens 3 nachten per week
- slaap ongeveer 15 minuten, van ene op andere moment
- vaak samen met kataplexie
- men wordt verkwikt wakker
- verslechterd dagelijks functioneren, auto rijden, werk, thuis ongeluk
- oorzaak onbekend misschien tekort aan orexine = hypocretine = eiwitstof door hypothalamus gemaakt
8
Q
kataplexie
A
- plotseling verlies spierspanning door sterke emotionele reacties zoals vreugde, verdriet, woede, paniek of intens gelach
- men zakt in elkaar kan niet bewegen maar begrijpen wel wat om hun heen gebeurd, soms valt men in rem-slaap
- vaak samen met hypnagoge hallucinaties (beangstigend)
9
Q
slaapgebonden ademhalingsstoornis (apneu)
A
- slaap herhaaldelijk verstoord als gevolg van problemen met de ademhaling
Subtypen - obstructieve-slaapapneu (luid snurken)
- centrale slaapapneu syndroom (door probleem met hart of chronisch gebruik opiaten
- slaapgerelateerde hypoventilatie (longaandoening)
10
Q
slaap-waakstoornis gebonden aan de circadiaanse ritmiek
A
- een slaap-waakstoornis die wordt gekenmerkt door een groot verschil tussen de normale slaap-waakcyclus van het lichaam en de eisen van de omgeving
- bv door regelmatige wisselingen tussen tijdzones en verandering van werktijden (ploegendienst overdag en nacht)
11
Q
parasomnia’s
A
- slaap-waakstoornis die gepaard gaan met afwijkend gedrag of afwijkende fysiologische gebeurtenissen die plaatsvinden tijdens de slaap of in slaap vallen 4 typen - pavor nocturnus - slaapwandelen (somnambulisme) - remslaapstoornis - nachtmerriestoornis
12
Q
pavor nocturnus
parasomnia
A
- herhaalde episodes van panisch wakker worden
- begint met een angstkreet, abrupt ontwaken
- intenser dan nachtmerries
- meestal direct weer in slaap en herinnert zich vaak niets van de ervaring
- kinderen groeien tijdens adolescentie over stoornis heen
- jongens vaker dan meisjes
- bij volwassen man vrouw gelijk, oorzaak vaak toenemende stress en spanning overdag
13
Q
slaapwandelen (somnambulisme
parasomnia
A
- herhaalde episoden waarbij slaper uit bed opstaat en door het huis loopt terwijl nog slapend
- tijdens diepere perioden van slaap
- vaker bij kinderen
- oorzaak onbekend, vermoeden genetische en omgevingsfactoren
- reageren niet op anderen, moeilijk wakker te krijgen
14
Q
remslaapstoornis
parasomnia
A
- herhaalde episoden van naspelen van dromen in de vorm van het verwoorden van delen ervan of wild bewegen
- normaal spieren verlamd tijdens remslaap (behalve ademhalingspieren) meer nu niet
- 0,5% volwassenen, vooral ouderen
- bij onthouding alcohol of als bijwerking geneesmiddelen (benzodiazepinen of slaapmedicatie)
- kan vroeg teken van Parkinson zijn
- medicatie mogelijk om stoornis te beheersen
15
Q
nachtmerriestoornis
parasomnia
A
- herhaalde episoden van enge dromen die men zich goed kan herinneren
- herinnering aan droom vaak angst, maar ook woede, somberheid, schuldgevoel, frustratie, afgrijzen of verwarring
- vaak als iemand stress heeft of traumatische ervaring
