H3 classificatie en beoordeling Flashcards
basis van diagnose
- uitkomsten klinisch interview
- andere soorten informatie
waarom is classificatie belangrijk?
- classificatie is de basis van de wetenschap
- beslissingen nemen obv classificatiesysteem
- kan helpen om het verloop van ziekte te voorspellen
- kan helpen populaties met gelijksoortige patronen van afwijkende gedrag, emoties en gedachten te onderscheiden
2 classificatiesystemen van stoornissen
Diagnostic and Statistical manual of Mental Disorders (vijfde versie, DSM-5)
- door de American Psychiatric Association (APA)
International Classification of Disease (ICD-10)
- van World Health Organisation (WHO)
- beschrijft zowel geestelijke als lichamelijke stoornis
Diagnostic and Statistical manual of Mental Disorders (vijfde versie, DSM-5)
- eerste versie in 1952 (had 5 assen)
- huidige versie (5) uit 2013 (DSM-4 1994)
- dimensie van gradatie toegevoegd
- wereldwijd meest gebruikt
- beschrijft alleen psychiatrische stoornissen
- beschrijft, maar geeft geen verklaring
- 20 algemene categorieën van psy stoornissen
Uitgangspunt om aandoening in de lijst DSM of ICD te krijgen zijn dat er sprake is van de volgende verschijnselen
- emotioneel lijden (depressie of angst)
- ernstige belemmering in functioneren (werk, gezin of maatschappij)
- gedrag dat kan leiden tot persoonlijk lijden, pijn, invaliditeit, zelfverminking of dood
- belemmering houdt langere tijd aan en past niet meer in een normale reactie binnen context
diagnose stellen
- wanneer minimum aantal symptomen of kenmerken in het spel zijn die voldoen aan criteria
- clinici moet per classificatie of categorie beoordelen of klachten overeenkomen
- bij diagnose worden stressoren betrokken die het psychologisch functioneren beïnvloeden als ook belemmeringen waarmee rekening gehouden moet worden
- in DSM-5 kunnen dimensies worden toegeovegd aan de beoordeling en diagnose daamee mogelijkheid gradaties aan te geven (licht, matig, ernstig)
evaluatie DSM-systeem
- een systeem is alleen bruikbaar als zowel betrouwbaarheid als validiteit heeft
- in het algemeen DSM betrouwbaar vooral angst- en stemmingsstoornissen, alcohol en drugsverslaving
- maar voor andere zouden te veel criteria te vaag en te ruim zijn omschreven waardoor interpretatie - subjectiviteit clinici te grote rol speelt
- weinig aandacht voor culturele en etnische factoren
kritiekpunten DSM-5
- uitbreiding van diagnosticeerbare stoornisssen (veel mensen onterecht nu psychiatrische stoornis, zelfs prementruele stemmingswisseling en driftbui kind staat er nu in
- wijzigingen in de classificatie van sommige stoornissen, bv Asperger niet meer apart hierdoor wellicht probleem met juiste zorg krijgen
- veranderingen in de classificatiecriteria voor specifieke stoornissen, ruimer en vager, vooral bij autismespectrum
- herzieningsproces veel te geheimzinnig, geen gebruik gemaakt van kennis bij onderzoekers.
- normaal gedrag wordt gepathologiseert
- leunt te veel op medisch model
- functionaliteit van het gedrag krijgt te weinig aandacht
beoordelingsmethoden
- klinisch interview (persoonlijk of via computer even goed, wellicht beter computer)
- psychologische tests
- neuropsychologische beoordeling
- gedragsbeoordeling
- zelfwaarneming
- cognitieve beoordeling
- fysiologische metingen
klinisch interview (beoordelingsmethode)
- meest gebruikte beoordelingsmethode
- behandelaar en patiënt zijn in gesprek met elkaar, die interactie is basis voor alle verdere interventies
- eerste gesprek = intakegesprek
- feiten en gegevens, maar ook emoties en gedrag patiënt
psychologische tests (beoordelingsmethode)
gestructureerde beoordelingsmethode die wordt gebruikt om redelijk stabiele trekken te meten, zoals intelligentie en persoonlijkheid
- intelligentietests
- zelfbeoordelingsvragenlijst = objectieve tests
- Minnesota Multiphasic Personality Inventory (MMPI-2)
- Millon Clinical Multiaxial Inventory (MCMI)
neuropsychologische beoordeling (beoordelingsmethode)
- meten van een gedraging of prestatie die een indicatie kan geven van een onderliggende hersenbeschadiging of defect
- gebruikt door klinisch neuropsycholoog
Bender Visual Motor Gestalt Test
Halstead-Reitan neuropsychologische batterij
Luria-Nebraska neuropsychologische batterij
gedragsbeoordeling
beoordelingsmethode
Vorm van klinische beoordeling die bestaat uit het objectief vastleggen en beschrijven van problematisch gedrag
- Observatie, meten kan overal plaatsvinden (school, thuis, kliniek, lab)
- functionele analyse op probleemgedrag loslaten
cognitieve beoordeling (beoordelingsmethode)
- meten van de gedachten, opvattingen en attitudes die wellicht samenhangen met de emotionele problemen
- bv dagboek gebruiken
- bv dagenlijks verslag van niet-functionele gedachten
1. in welke situatie kwam emotie op
2. welke automatisch gedachte ging door je hoofd
3. welk type van gestoord gedrag past bij die gedachte (RET)
4. wat zou een rationele response zijn
5. wat is het emotionele resultaat of de uiteindelijke emotionele response?
intelligentietests
Wechsler Adult Intellegence Scale (WAIS-III)
Groninger Intelligentie Test (GIT)
Stanford-Binet Intellegence Scale
Raven Matrixes (test IQ taal speelt geen rol)