H1 introductie Flashcards
psychopathologie
- deelgebied van psychiatrie en de psychologie
- beschrijft psychische stoornissen, oorzaken en de behandeling ervan
psychiatrie
- medisch specialisme
- behandeling en diagnostiek van psychische stoornissen
- psychiater mag medicijnen voorschrijven
klinische psychologie
- tak van psychologie
- beschrijving van oorzaken en behandeling van psychische stoornissen om geestelijk welzijn te bevorderen
psycholoog
- iemand die universitaire studie psychologie heeft voltooid
- mag geen meditatie voorschrijving
gz-psycholoog
- na studie een aanvullende opleiding en in bic register is ingeschreven
- bevoegd tot behandelen en dianogtiseren van psychische stoornissen
gz = gezondheidszorg
psychotherapeut
- iemand na studie psychologie of geneeskunde vervolgopleiding gedaan, bevoegd tot psychotherapeutische behandelingen
- moet in BIC register zijn ingeschreven
hoeveel mensen gedurende leven gediagnosticeerde psychische stoornis
- 1 op de 2 nederlanders
- op enig moment 1/5 tot 1/3 mensen lijdt eraan
symptomen
specifieke eigenschappen of kenmerken die passen bij een bepaalde stoornis
diagnostisch criterium
bepaalde verschijnselen of symptomen moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden, voordat ze als afwijkend worden beschouwd of passend bij een bepaalde stoornis
bv. minimaal een maand lang last ervan hebben
auditieve hallucinatie
stemmen horen
psychiatrische stoornis
bredere kijk op afwijkend gedrag biologische aspecten psychologische aspecten genetische aspecten sociaal-culturele invloeden
waar ligt de grens precies tussen normaal en afwijkend gedrag
criteria voor afwijkend gedrag
- uitzonderlijk (en afwijkend)
- sociaal afwijkend (per cultuur verschillend)
- foute perceptie of interpretatie van realiteit (wanen)
- aanzienlijk emotioneel lijden van de persoon
- onaangepast of contraproductief gedrag
- gevaar (zichzelf of anderen)
vragen die je jezelf moet stellen als je gedrag wilt verklaren
- wat wordt als afwijkend gedrag beschouwd en welke karakteristieken heeft dit gedrag?
- welke oorzaken worden onderscheiden voor het afwijkende gedrag?
- hoe wordt omgegaan met een persoon die afwijkend gedrag vertoont en hoe wordt hij behandeld?
- draagt de cultuur waarin de persoon leeft bij aan het afwijkende gedrag? En zo ja hoe?
schizofrenie
- komt in verschillende culturen voor ongeveer gelijke %, kenmerken ervan verschillen wel soms tussen landen
- depressie is meer westers
trepanatie
- gat in schedel maken
- antieke vorm van chirurgie, demonen uit hoofd laten
klinische diagnostiek
- het classificeren van psychiatrische stoornissen vereist een klinisch oordeel, het is niet iets wat je kunt meten
- tot 1973 was homoseksualiteit een ziekte
hippocrates
- 460-366 v Chr Griekenland
- humores - lichaamssappen
slijm - flegmatiek (traag)
zwarte gal - melancholie (depressie)
bloed - sanguinische dispositie (vrolijk)
gele gal - cholerisch (driftig) - 3 hoofdcategorieen
- melancholie (buitensporige depressie
- manie (uitzonderlijke opwinding)
- bezetenheid (bizar gedrag, schizofrenie)
arabische psychiatrie
- mensgerichte behandeling geesteszieken
- diagnostiek en behandelingen (800-1600 n Chr)
- 705 eerste psychiatrisch ziekenhuis Bagdad
moderne tijdperk
- vanaf 1600 gekkenhuizen gebouwd
- vanaf 1800 hervormingen, men realiseerde zich dat ze ziek waren
- mensen recht op menselijke bejegening en niet meer vastgeketend in bv Dolhuys
- morele therapie als behandelfilosofie ontstond
- midden 1950 nieuwe wind oa medicijnen
anti-psychiatrische beweging
- jaren 70
- patienten moesten niet behandeld worden,
- nu nog effect in de wet dat mensen niet tegen hun zin kunnen worden vastgehouden
- en ambulante behandeling (patiënt blijft buiten inrichting)
- Geelse (belgie) patienten wonen bij gastgezinnen
patiënt of cliënt
- psychologen - cliënt
- psychiaters - patiënt
Evidence-based medicine (EBM)
- streven gebruik te maken van best beschikbare bewijs bij het maken van een keuze voor behandeling
- bewijs uit medische wetenschap (huidige stand), 6 stappen, 6de de belangrijkste
1 gevalsbeschrijving
2 verzameling gevalsbeschrijvingen
3 opn; niet vergelijkend onderzoek
4 vergelijkend onderzoek
5 Randiomised Controlled Trials (RTC) (door lot aan ene of ander methode)
6 Meta analyse van RTC, resultaten gebundeld meerder RTC en statisch bewerkt.
Evidence-based practice (EBP)
proces waarmee besluit wordt genomen op grond vn beste onderzoeksresultaten, ervaring, voorkeur van de patiënt en beschikbare middelen.
want gebrek aan bewijs in EBM is niet zelfde als gebrek aan effectiviteit
2 belangrijke principes waarop etische richtlijnen zijn gebaseerd
a) informed consent
b) vertrouwelijkheid
debriefing verplicht als informatie is achtergehouden aan de patient tijdens de trial
Aspecten van kritisch denken
- blijf sceptisch (geen eerste indruk vertrouwen)
- denk na over definities en terminologie
- weeg de aannamen of premissen waarop argumenten zijn gebaseerd
- houd in gedachten dat correlatie niet gelijk staat aan een causaal verband (kan iets anders zijn)
- overweeg de aard van de bewijzen waarmee conclusies worden onderbouwd.
- simplificeer niet te sterk
- generaliseer niet te sterk
historische visies
- Hippocrates
- Arabische psychiatrie
- Exorcisme en heksenvervolgingen
- gekkenhuizen
- vanaf 1800: hervormingen
- anti-psychiatrische beweging
- hedendaagse trend
psychiater
iemand die na de studie geneeskunde een vervolgopleiding heeft gedaan waarin hij gespecialiseerd is in het diagnosticeren en behandelen van patienten met een psychische stoornis.
Psychiater mag wel medicatie voorschrijven een psycholoog niet.
verschil in culturele aspecten tussen ziekten bij indianen
- ziekte ten gevolg van invloed buiten cultuur ‘ziekte blanke man’ zoals alcohol en drugs
- ziekte ontstaan door verstoorde relatie met traditioneel stamleven en denken ‘indiaanse ziekte’
depressie
- in oosten nadruk op de fysieke of somatisch symptomen zoals hoofdpijn, vermoeidheid en zwakte
- in westen meer nadruk op psychologische symptomen zoals somberheid
morele therapie
van Pussen en Pinel (na 1800)
dat patienten door een menselijke behandeling en verblijf in ontspannen en respectvolle omgeving weer normaal gingen functioneren
Hedendaagse trend
2005 marktwerking in de zorg.
Nadruk op eigen kracht, empoweren van mensen.
Veel aandacht voor taboes en de-stigmatisering
zelfverrijking van bestuurders van grote zorginstellingen
humores
term van Hippocrates voor de essentiële lichaamssappen
slijm, zwarte gal, bloed en gele gal)
