H6 Humanistische benaderingen van psychopathologie Flashcards
Wat zijn 5 kenmerken van de humanistische benadering?
- Uniciteit van de persoon.
Er wordt dus niet gezocht naar algemene theorieën die menselijk gedrag verklaren, maar we verdiepen ons in een persoonlijk leven om het individu zo goed mogelijk te begrijpen. - Subjectiviteit van de persoon.
We zoeken niet naar objectieve mechanismen die het gedrag veroorzaken, maar naar de subjectieve betekenis die het individu aan het leven geeft. We kijken dus naar wat het leven voor het individu betekent en of het individu daar tevreden mee is. - Holisme
De humanistische benadering kijkt dus ook niet naar afzonderlijke functie in het menselijk systeem, maar naar het individu als geheel en in contact met diens omgeving (holisme). - Voluntarisme
In het samenspel met die omgeving is het individu bovendien tot op zekere hoogte vrij om zelf richting te geven aan zijn leven.
Het individu is dus een autonoom en intentioneel wezen, dat onder normale omstandigheden zelf over zijn lot beschikt, en zich zal ontwikkelen tot een sociaal voelend en handelend individu. - Zelfactualisatie
De belangrijkste behoefte van dat individu is dan ook om zijn talenten zo goed mogelijk te ontwikkelen.
Wanneer was de humanistische benadering vooral populair?
2e helft vorige eeuw, als reactie op de psychoanalytische theorie en de behavioristen.
De fenomenologische benadering richt zich op het XXX van het gedrag van mensen.
De XXX XXX richt zich op ‘heel de mens’ in plaats van aspecten, zoals leren of waarnemen, en is XXX (gedrag begrijpen vanuit intentie en intentioneel gedrag).
1, begrijpen (verstehen)
- hollistische theorie
- toekomstgericht
De fully functioning person wordt volgens Carl Roger gekenmerkt door XXX, XXX, XXX, XXX en XXX.
- openheid
- sensitiviteit
- spontaniteit
- creativiteit
- leven in het hier en nu
De humanistische opvatting kenmerkt zich ook door het idee dat de mens van nature XXX is, en het XXX-aspect.
- goed
2. autonomie (tot zekere hoogte vrij om zelf richting te geven aan het leven)
Wat is volgens Rogers het innerlijke persoonlijke referentiekader?
Het alomvattende geheel aan gevoelens, percepties, betekenissen en herinneringen, waar de persoon zich op een bepaald moment bewust van is.
Wat is zingeving?
Dat de mens aan dingen en gebeurtenissen een bepaalde betekenis geeft in het licht van het doel en de waarden die hij in het leven nastreeft.
NB. Hierin is een sterk externalistische invloed op het humanistische denken te herkennen, dat stelt dat het leven op zich niet zinvol is en geen algemeen doel heeft.
Wat is zelfactualisatie?
Tedens van het organisme om al zijn mogelijkheden zo te ontwikkelen dat deze de persoon in stand houden en versterken. Dit impliceert een voorwaarts gericht zijn op de toekomst, groei, ontwikkeling.
Wat is zelfreflectie?
In staat zijn om over eigen functioneren na te denken en er een oordeel over te vormen. Dit staat centraal in de humanistische opvatting.
Wat zijn de 4 uitgangspunten voor cliëntgerichte therapie van Rogers?
- De mens moet in staat worden geacht in principe zelf zijn problemen op te lossen: het doel van therapie is de cliënt helpen met zich verder te ontwikkelen.
- Er moet een meer gelijkwaardige opstelling zijn tussen therapeut en cliënt: therapeut is meer een tijdelijke metgezel op het levenspad van de cliënt.
- Het doel van therapie is het integreren van gevoelsaspecten in het denken en alledaags handelen van de cliënt: dit is nog steeds kenmerkend voor experientiële psychotherapie.
- Therapie moet zich richten op het hier-en-nu: huidige situatie en toekomst van cliënt staan centraal, het verleden speelt een ondergeschikte rol.
Wat zijn de 3 houdingen van de therapeut in non-directieve therapie (Rogers)?
- Congruent zijn: zichzelf, open, eerlijk
- Onvoorwaardelijk de cliënt accepteren, positief blijven
- Empathisch verdiepen in het interne referentiekader van de cliënt.
In Nederland evolueerde de cliëntgerichte psychotherapie vooral tot een procesgerichte benadering. Wat staat hierin centraal?
Het aspect van het functioneren van de cliënt dat rigide is geworden, is gestagneerd en geblokkeerd.
Swildens benaderde de procesgerichte gesprekstherapie vanuit een existentieel fenomenologisch perspectief. Dit gaat in op de symptomatologie waarmee de cliënt zich aanmeldt, datgene wat de cliënt als verklaring voor zijn gedrag en vooral voor zijn gestagneerde leven aanvoert (= XXX), wat hem op dat moment tegenhoudt (= XXX) en/of tot oplossingen te komen (=XXX)
- persoonlijke mythe
- alibi tot existeren
- keuzeverhinderingsmechanismen
Wat is het uitgangspunt van Emotion focused therapy (EFT)?
Hoe worden emoties beschouwd?
Wat is het doel?
Het uitgangspunt van emotiegerichte therapie is dat emoties in belangrijke mate bepalend zijn voor de constructie en organisatie van het zelf.
Emoties worden daarbij beschouwd als informatieverwerkingsprocessen die impliciete actietendensen inhouden. Zij zijn een onmisbaar fundament van onze cognitie, houden ons gericht op onze omgeving en bepalen het handelen van het individu in die omgeving. Over het algemeen zijn deze actietendensen adaptief, er kunnen echter stoornissen in optreden, bijvoorbeeld door negatieve ervaringen in het verleden of een gebrekkige socialisatie.
De emotiegerichte therapie heeft ten doel om de persoon bewust te maken van dergelijke negatieve ervaringen en hun effect op zijn acties. Op die manier kan de persoon leren inzien dat hij reageert op gebeurtenissen uit het verleden. Door dat inzicht vervolgens te integreren in zijn handelen kunnen de onaangepaste actietendensen plaats maken voor meer authentieke tendensen die gericht zijn op het heden. Het gaat in emotiegerichte therapie dus primair om bewustwording en regulatie van emoties. De therapeut ondersteunt de cliënt bij dat proces volgens de uitgangspunten van Rogers.
Wat is de positieve motivatietheorie van Maslow?
Wat zijn de levels van de behoeftepiramide?
Richt zich op het realiseren eigen behoeften en mogelijkheden. Menselijke behoeften zijn hiërarchisch: pas streven naar hogere behoeften als lageren zijn vervuld.
- Primaire, fysiologische levensbehoeften
(zoals de behoefte aan voedsel, water en lucht). - Basale behoefte aan veiligheid
(een dak boven ons hoofd, een plek waar we ons kunnen terugtrekken, zekerheid en structuur in het leven) - Liefde/belonging
We zoeken naar liefde en saamhorigheid, willen ergens bij horen en behoeven sociale contacten met anderen. - Erkenning
Via deze erkenning en waardering ontwikkelen we een gevoel van competentie en leren we onszelf waarderen - Zelfactualisatie
Pas als aan al die andere behoeften is voldaan komen we toe aan zelfactualisatie, het ontplooien van onze talenten
