H22 Dissociatieve stoornissen Flashcards by Viyan Bedawi

Kenmerken dissociatieve stoornissen?

Wat zijn de kernsymptomen?

Verstoring in de normale integratie van bewustzijn, geheugen, emotie, identiteit of gedrag.

Depersonalisatie
Derealisatie
Dissociatieve amnesie
Fugue (zweven of gericht reizen

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Pierre Janet bedacht het concept dissociatie. Wat houdt dit in?

Proces waarbij van buiten de persoon komende bedreigende of traumatische invloeden vanwege hun overweldigende karakter niet in de herinnering worden geïntegreerd, maar als afgesplitste bewustzijn kernen kunnen voortbestaan.

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Freud beschreef het concept verdringing. Wat houdt dit in?

Proces waarbij vanuit de persoon zelf afkomstige agressieve of seksuele impulsen worden afgeweerd.

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Ernest Hilgard beschreef cognitief functioneren als…

Hij ontwikkelde ook de neodissociatietheorie. Wat houdt dit in?

een reeks parallelle processen waarbij hiërarchie bestaat: de executive ego stuurt de subsystemen aan.

Dissociatie is een verstoring van de normale hierarchie

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wanneer treed dissociatie vooral op?

Welke 2 functies kan het hebben?

Bij stressvolle of traumatiserende omstandigheden

Beschermend (pijn onderdrukkend)
Belemmerend (afleidend)

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Waar komt acute derealisatie of depersonalisatie bij voor?

En in welke vorm?

Bij een bedreigende situatie

Freezing, waarbij slachtoffers niet vluchten en ongevoelig worden voor pijn

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Met welke instrumenten worden dissociatieve symptomen vastgesteld? 2x

Dissociative experience scale (DES)
Dissociation questionnaire (DIS-Q)

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Heeft de dispositie tot dissociatieve stoornissen een erfelijk component.

Wat is de prevalentie van depersonalisatie bij oorlogsveteranen? En bij depressieve stoornis?

30%

60%

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat is de prevalentie dissociatieve stoornissen bij psychiatrische patienten?
Hoeveel % hiervan heeft een dissociatieve identiteitsstoornis (DIS)?

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Bij hoeveel % van de bevolking komt terugkerende of langdurige vorm van dissociatie voor?

1-2%

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Bij hoeveel % van oorlogsveteranen komt amnesie voor?

Hangt ernst en duur van de traumatische ervaring samen met ernst van amnesie?

5-20%

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Blijft de realiteitstoetsing intact bij depersonalisatie en derealisatiestoornis?

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat zijn mogelijke oorzaken van de depersonalisatie en derealistatiestoornis? 5x

disfunctie temporaalkwab
gebruik van drugs/alcohol/neurepileptische middelen
hevige stress
bedreigd voelen
sociale angst

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Waar duidt een verhoogde activiteit PFC en inhibitie van limbische gebieden op bij depersonalisatie en derealisatiestoornis?

Waar zorgt dit voor? Wat draagt hier aan bij? 2x

Onderdrukking emoties

Buffer voor emotionele reacties, samen met noradrenaline en mate van depersonalisatie

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Waardoor wordt dissociatieve amnesie gekenmerkt?

Niet herinneren van persoonlijke informatie tijdens 1 of meer episoden

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wat is het mechanisme van dissociatieve anmnesie?

Declaratieve geheugen (expliciete geheugen) is verstuurd, terwijl het procedurele geheugen (impliciete geheugen) doorgaans intact blijft. 
Vaak komen gaten in de tijd voor, en de ervaring kan voorwerpen bezitten waarvan de ehrkomst niet bekend is. Soms treedt spontaan herstel op wanneer mensen weer in veiligheid zijn.

Wat zijn oorzaken van dissociatieve amnesie en fugue? 3x

trauma’s
buitensporig alcoholgebruik
schedeltrauma

Waarom is de diagnostiek van dissociatieve amnesie niet eenvoudig?

somatische aandoeningen die ook een amnetisch beeld veroorzaken (schedeltrauma, intoxicaties, verlaagde bloedsuikergehalte, transient global amnesia, partiele epilepsie)
kan onderdeel zijn van PTSS
Daders simuleren vaak amnesie en helaas is deze simulatie niet te onderscheiden van amnesie

Waaronder is dissociatieve fugue ondergebracht in de DSM-V? Waarom?

Hoelang duurt het?

Dissociatieve amnesie, vanwege de zeldzaamheid en de prominente rol van amnesie tijdens fugue.
Fugue komt voor bij andere aandoeningen maar is opvallender voor buitenstaanders en minder ver reizen.

Enkele uren tot maanden en gaat vanzelf over.

Wat is de behandeling van dissociatieve amnesie? 2x

Wat is het doel van de behandeling?

Explorerende psychotherapie en/of hypnose

Doel: herinneringen geleidelijk re-integreren (zonder heftige emoties)

Kenmerken dissociatieve identiteitsstoornis (DIS)

Hoe heette dit voorheen?

2 of meer persoonlijkheidstoestanden of identiteiten die de controle over het gedrag (en de beleving) afwisselend overnemen.

Meervoudige persoonlijkheidsstoornis (MPS)

Oorzaken DIS 3x

Mishandeling
Seksueel misbruik
Incest in jeugd

Hoe wordt DIS ook wel gezien?

Wat is het verschil?

Vorm van chronische PTSS. De cliënten ervaren niet opnieuw traumatische ervaringen, maar vertonen aangeleerde hulpeloosheid.

Comorbiditeit DIS 5x

Hoog

Depressie
PTSS
Somatisch-symptoomstoornis
Slaapstoornissen
Borderline

Behandeling DIS Welk fasenmodel beveelt de richtlijn aan? 3 fasen

Psychotherapie met exposurebehandelingen, maar nog geen RCT's die effectiviteit kunnen aantonen. 1. Therapeutische relatie leggen 2. Verwerken van trauma's en verbeteren van de integratie van identiteiten 3. Sociale integratie

Wat is 'overige specifieke dissociatieve stoornissen'?

Restgroep in de DSM-V | Bevatten wel verschijnselen, maar voldoen niet aan de criteria. Er moet wel significant lijden zijn.

Waardoor wordt ' chronische en terugkerende syndromen van gemende dissociatieve symptomen' gekenmerkt?

Door identiteitsproblemen zonder amnesie en minder uitgesproken episoden van verstoring van identiteit.

Kenmerken identiteitstoornis ten gevolge van langdurige dwang

Langdurige onzekerheid over identiteit als gevolg van hersenspoeling (leden van sekte) of indoctrinatie tijdens gevangenschap of marteling (terroristen)

Kenmerken acute dissociatieve reactie op stress

Acute episode van uren of dagen (max 1 maand) met bewustzijnsvernauwing, depersonalisatie, derealisatie en waarnemingsstoornissen (vertraagde tijdsbeleving, macropsie, analgesie).

Kenmerken dissociatieve trance

Acute verlaging van de bewustzijnstoestand (schemertoestand) of compleet verlies van contact met omgeving en ongevoeligheid voor prikkels van buiten soms gepaard met stereotiepe bewegingen

Helmes onderscheidde 2 vormen van dissociatie. Welke?

1. Onthechting: veranderde bewustzijnstoestand waarbij iemand zich los voelt van aspecten van dagelijks functioneren zoals eigen lichaam 2. Compartementalisatie: gebrek aan integratie tussen mentale systemen zoals geheugen en identiteitsbesef

Wat zijn recovered memories? Waar wordt het vaak mee in verband gebracht?

Hervonden herinneringen Dissociateive stoornis. Hierover bestaat controversie

Waarom bestaat er een controverse rondom DIS?

Omdat het een iatrogeen verschijnsel zou zijn (een door onkundige behandelaars uitgelokte artefact). Mensen met dissociatieve symptomen zouden een traumatische voorgeschiedenis confabuleren en fantasy prone zijn, sterke verbeeldingskracht, veel dagdromen, fantaseren, openstaan voor nieuwe ervaringen

Welke 2 tegengestelde verklaringen bestaan er over de etiologie van DIS?

Traumagerelateerde verklaring Iatrogene fantasiemodel

Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen een depersonalisatiestoornis en een dissociatieve- identiteitsstoornis?

Bij een depersonalisatiestoornis is er sprake van een vervreemding van het zelf. Gedachten, gevoelens en gedrag wordt als ‘anders’ ervaren; er is sprake van de ervaring buiten de eigen gevoelswereld of buiten het eigen lichaam te staan. Dit wordt bijvoorbeeld omschreven als ‘zich als een robot voelen’. Bij een dissociatieve-identiteitsstoornis is er sprake van meerdere persoonlijkheidstoestanden of identiteiten, die als het ware een afzonderlijk leven leiden, met een zekere mate van autonomie functioneren en de controle over het gedrag afwisselend overnemen. Tot het klinisch beeld van een dissociatieve-identiteitsstoornis behoort echter ook een chronische depersonalisatie. En bij beide stoornissen blijft de realiteitstoetsing intact: ‘zich als een robot voelen' betekent niet een robot zijn, en de ervaring van meerdere identiteiten betekent niet dat anderen die ook gewaarworden.