9. Woordenlijst: Motivatie en emotie

Question 1

Motivatie

Answer 1

Term voor alle processen die te maken hebben met de aanzet, de richting, de intensiteit en het volhouden van lichamelijke en psychische activiteiten.

Question 2

Extrinsieke motivatie

Answer 2

Het verlangen om een activiteit uit te voeren omwille van een externe consequentie, zoals een beloning.

Question 3

Verwachtingstheorie

Answer 3

Theorie die stelt dat mensen gemotiveerd worden om aan taken te werken als ze verwachten daarin succesvol te zijn en als ze de resultaten van de uitvoering (de producten zelf en de beloningen daarvoor) waarderen.

Question 4

Intrinsieke motivatie

Answer 4

Het verlangen om een activiteit uit te voeren omwille van de activiteit zelf, en niet vanwege een externe consequentie, zoals een beloning.

Question 5

Prestatiedrang (need for achievement, n Ach)

Answer 5

In mcClellands theorie: een geestelijke toestand die een psychologische behoefte veroorzaakt om een moeilijk maar aantrekkelijk doel te bereiken.

Question 6

Individuelisme

Answer 6

Het standpunt dat individuele prestaties en jezelf onderscheiden erg belangrijk zijn. Deze visie wordt vooral in de westerse wereld aangehangen.

Question 7

Collectivisme

Answer 7

Het standpunt dat groepsloyaliteit en het aanzien van de groep belangrijker zijn dan individuele prestaties. Deze visie is gangbaar in Azië, Afrika en Zuid-Amerika.

Question 8

Overrechtvaardiging

Answer 8

Proces waarbij een extrinsieke beloning een interne motivatie verdringt.

Question 9

Flow

Answer 9

In Csikszentmihalyi’s theorie: intense concentratie op een bepaalde activiteit. Gaat gepaard met bijna extatische gevoelens. Flow heeft te maken met intrinsieke motivatie.

Question 10

Instincttheorie

Answer 10

Verouderd idee dat bepaalde gedragspatronen worden bepaald door aangeboren factoren. De instincttheorie hield geen rekening met de effecten van leren en gebruikte instincten vooral als labels, in plaats van als verklaringen voor gedrag.

Question 11

Gefixeerd actiepatroon

Answer 11

Genetisch bepaald gedragspatroon dat bij alle individuen van een soort voorkomt en dat door een specifieke stimulus wordt ontketend. Het concept van gefixeerde actiepatronen heeft de verouderde term ‘instinct’ vervangen.

Question 12

Biologische drijfveer

Answer 12

Een motief, zoals dorst, dat primair biologisch is. Een drijfveer is een toestand van energie of spanning die een organisme beweegt om een biologische behoefte te vervullen.

Question 13

Behoefte

Answer 13

In de drijfveertheorie: een behoefte is een biologische onevenwichtigheid die de overleving in gevaar brengt als het evenwicht niet wordt hersteld. Men denkt dat biologische behoeften ten grondslag liggen aan drijfveren.

Question 14

Drijfveertheorie

Answer 14

Ontwikkeld als een alternatief voor de instincttheorie. De drijfveertheorie verklaart motivatie als een proces waarin een biologische behoefte een drijfveer produceert die het gedrag aanstuurt opdat in de behoefte wordt voorzien.

Question 15

Homeostase

Answer 15

Biologisch evenwicht en het vermogen van het lichaam dit te handhaven.

Question 16

Behoeftehiërarchie

Answer 16

In Maslows theorie: het idee dat behoeften zich in volgorde van belangrijkheid aandienen; de biologische behoeften zijn de meest basale.

Question 17

Functioneel analyseniveau

Answer 17

Onderzoekt de adaptieve functie van een motief in termen van overleving en reproductie.

Question 18

Proximaal analyseniveau

Answer 18

Onderzoekt stimuli die de motivatieprioriteiten kunnen veranderen: prikkels uit de directe omgeving en (bij mensen) gedachten van het organisme.

Question 19

Ontwikkelingsanalyseniveau

Answer 19

Onderzoekt in de ontwikkeling van het organisme veranderingen die op hun beurt mogelijk de motivatieprioriteit veranderen, bijvoorbeeld wanneer de seksuele belangstelling in de puberteit toeneemt onder invloed van hormonen.

Question 20

Zelfdeterminatietheorie (ZDT)

Answer 20

Theorie die stelt dat mensen van nature hun omgeving vormgeven. Deze activiteit is gericht op groei en integratie.

Question 21

Set point

Answer 21

De tendens van het lichaam om lichaamswaarden op een bepaald niveau te handhaven.

Question 22

Anorexia nervosa

Answer 22

Eetstoornis die wordt gekenmerkt door het zichzelf zodanig uithongeren dat de gezondheid in gevaar komt.

Question 23

Boulimia nervosa

Answer 23

Eetstoornis die wordt gekenmerkt door eetbuien gevolgd door ‘zuiveringen’ zoals overgeven of het gebruik van laxeermiddelen; begint bijna altijd als een manier om af te vallen.

Question 24

Seksuele responscyclus

Answer 24

Uit vier stadia bestaande reeks van verlangen, opwinding, orgasme en herstel die zowel bij mannen als vrouwen optreedt.

Question 25

Emotie

Answer 25

Viervoudig proces dat te maken heeft met fysiologische arousal, cognitieve interpretatie, subjectieve gevoelens en gedragsmatige expressie. Emoties helpen het organisme om te gaan met belangrijke gebeurtenissenz

Question 26

Uitingsregels

Answer 26

De manieren waarop emoties in een bepaalde samenleving geuit morgen worden.

Question 27

Lateralisatie van emoties

Answer 27

Het idee dat de twee hersenhelften op een verschillende manier betrokken zijn bij uiteenlopende emoties. De linkerhersenhelft lijkt met name positieve emoties te beïnvloeden (zoals geluk), terwijl de rechterhersenhelft negatieve emoties beïnvloedt (zoals woede).

Question 28

James-Lange-theorie

Answer 28

De theorie dat een emotieoproepende stimulus eerst een lichamelijke respons veroorzaakt, die vervolgens een emotie produceert.

Question 29

Cannon-Bard-theorie

Answer 29

Theorie die stelt, in reactie op de ideeën van James en Lange, dat een emotioneel gevoel en een interne fysiologische respons tegelijkertijd plaatsvinden; de een is niet de oorzaak van de ander. Beide werden gezien als het resultaat van een cognitieve beoordeling van de situatie.

Question 30

Omgekeerde ‘U’-functie

Answer 30

Beschrijft de relatie tussen arousal en prestatie. Zowel de hoge als de lage arousalniveaus leiden tot slechtere prestaties dan een gemiddeld arousalniveau.

Question 31

Sensatiezoeker

Answer 31

In Zuckermans theorie: iemand met een bovengemiddelde biologische behoefte aan stimulatie.

Question 32

Tweefactortheorie

Answer 32

Het idee dat een emotie ontstaat uit de cognitieve interpretatie van zowel lichamelijke arousal (factor 1) als een emotieoproepende stimulus (factor 2).

Question 33

Emotionele intelligentie (EQ)

Answer 33

Het vermogen om emotionele responsen te begrijpen en te beheersen.