11. Woordenlijst: Sociale psychologie

Question 1

Sociale psychologie

Answer 1

Tak van de psychologie die zich bezighoudt met de invloed van sociale variabelen en cognities op individueel gedrag en sociale interacties.

Question 2

Sociale context

Answer 2

De combinatie van (a) mensen, (b) de activiteiten van en interacties tussen mensen, (c) de omstandigheden waarin bepaald gedrag plaatsvindt, en (d) de verwachtingen en sociale normen die bepalen hoe het gedrag er in een gegeven situatie uit moet zien.

Question 3

Situationisme

Answer 3

Idee dat ons gedrag evenveel of zelfs meer bepaald wordt door omgevingsfactoren dan door persoonlijkheidskenmerken. Tegenovergestelde van dispositionalisme.

Question 4

Sociale rol

Answer 4

Sociaal gedefinieerd gedragspatroon dat mensen in een bepaalde situatie of groep dienen te vertonen.

Question 5

Sociale norm

Answer 5

De attitudes en gedragingen die een groep passend vindt voor zijn eigen leden.

Question 6

Kameleoneffect

Answer 6

De neiging anderen na te bootsen, genoemd naar het dier dat van kleur verandert, zodat het niet opvalt in uiteenlopende omgevingen.

Question 7

Asch-effect

Answer 7

Vorm van conformisme waarbij een groepsmeerderheid het oordeel van een individu beïnvloedt.

Question 8

Conformisme

Answer 8

De neiging van mensen om de gedragingen, attitudes en meningen van de andere groepsleden over te nemen.

Question 9

Sociale neurowetenschapen

Answer 9

Onderzoeksgebied dat gebruikmaakt van methoden uit hersenonderzoek om verschillende typen sociaal gedrag te onderzoeken.

Question 10

Groepsdenken

Answer 10

De term voor de gebrekkige oordelen en slechte beslissingen die door groepsleden worden genomen en die in te sterke mate door veronderstelde groepsconsensus of door het standpunt van de leider worden beïnvloed.

Question 11

Cohesie

Answer 11

Term die refereert aan solidariteit, loyaliteit en een groepsgevoel.

Question 12

Held

Answer 12

Iemand die een ander in nood helpt of die een onrechtvaardig of corrupt systeem bevecht, zonder zich erom te bekommeren of hij zal worden beloond of dat het afwijkende gedrag mogelijk negatieve consequenties voor hem zal hebben.

Question 13

Omstandereffect (bystander effect)

Answer 13

Hoe groter het aantal omstanders dat getuige is van een noodgeval, hoe kleiner de kans dat een van hen het slachtoffer te hulp komt.

Question 14

Beloningstheorie van aantrekkingskracht

Answer 14

Onderdeel van de theorie over sociaal leren: de mensen die we het aardigst vinden, zijn de mensen die ons een maximale beloning geven tegen minimale kosten.

Question 15

Principe van nabijheid

Answer 15

De notie dat mensen vooral vriendschap zullen sluiten met anderen in hun nabije omgeving, met wie ze het meeste contact hebben.

Question 16

Principe van gelijkheid

Answer 16

De notie dat mensen zich aangetrokken voelen tot degene die het meeste op henzelf lijken.

Question 17

Principe van openheid

Answer 17

Het delen van persoonlijke informatie en gevoelens met een ander als deel van het proces waarbij vertrouwen wordt ontwikkeld.

Question 18

Principe van fysieke aantrekkelijkheid

Answer 18

De notie dat mensen gewoonlijk meer beloning vinden in het omgaan met mensen die ze lichamelijk aantrekkelijk vinden dan in het omgaan met mensen die er ‘gewoon’ of ‘alledaags’ uitzien.

Question 19

Matching hypothese

Answer 19

De hypothese die stelt dat de meeste mensen vrienden en partners vinden die even aantrekkelijk worden gevonden als zijzelf.

Question 20

Theorie over de verwachte waarde

Answer 20

Theorie uit de sociale psychologie die stelt dat mensen een beslissing nemen over het wel of niet nastreven van een vriendschap door de potentiële waarde van de vriendschap af te zetten tegen hun verwachtingen over de kans van slagen.

Question 21

Cognitieve dissonantie

Answer 21

Een toestand waarin mensen tegenstrijdige cognities ervaren, met name als hun bewuste gedrag in strijd is met hun overtuigingen.

Question 22

Romantische liefde

Answer 22

Een tijdelijke en bijzonder emotionele toestand die gebaseerd is op verliefdheid en seksuele verlangens.

Question 23

Driedimensionale theorie over liefde

Answer 23

Theorie die verschillende soorten liefde beschrijft aan de hand van drie componenten: passie (erotische aantrekkingskracht), intimiteit (gevoelens en vertrouwelijkheden delen) en toewijding (het vaste voornemen om deze relatie op de eerste plaats te zetten).

Question 24

Fundamentele attributiefout

Answer 24

De neiging om bij het interpreteren van gedrag van anderen enerzijds een overmatige nadruk te leggen op persoonlijke karaktertrekken terwijl anderzijds de situationele invloeden worden geminimaliseerd.

Question 25

Self-serving bias

Answer 25

Attributie waarbij men succes bij zichzelf toeschrijft aan interne factoren en verantwoordelijkheid voor falen afwijst.

Question 26

Sociale cognitie

Answer 26

De manier waarop we over anderen denken en waarmee we andermans emoties, gedachten, intenties en gedrag proberen te begrijpen.

Question 27

Vooroordeel

Answer 27

Negatieve (of soms positieve) houding tegenover een individu vanwege zijn of haar lidmaatschap van een bepaalde groep.

Question 28

Stereotype

Answer 28

Een overdreven beeld (vaak negatief, maar kan ook positief zijn) van een groep mensen dat vaak niet (volledig) overeenkomt met de werkelijkheid.

Question 29

Discriminatie

Answer 29

Negatieve (of soms positieve) actie ten opzichte van een individu vanwege zijn of haar lidmaatschap van een bepaalde groep.

Question 30

Sociale afstand

Answer 30

Waargenomen verschillen of overeenkomsten tussen jezelf en anderen.

Question 31

Zondebok aanwijzen

Answer 31

Een onschuldige persoon of groep de schuld geven van je eigen problemen.

Question 32

Dehumanisering

Answer 32

Het psychologische proces waarbij bepaalde mensen of groepen als minder dan menselijk worden beschouwd, bijvoorbeeld als gevreesde of gehate dieren. Het is een fundamenteel proces bij veel vooroordelen en massaal geweld.

Question 33

Stereotypedreiging

Answer 33

Een verwachting te worden beoordeeld naar de standaard van een negatief stereotype. Dergelijke verwachtingen kunnen een negatieve invloed hebben op prestaties.

Question 34

Macht van het systeem

Answer 34

Top-downinvloed die situaties creëert en in stand houdt die vervolgens van invloed zijn op het gedrag van individuen.