7.6 SOA's Flashcards
wat is de definitie van een SOA?
een infectieziekte die wordt overgedragen door seksueel contact
hoe wordt soa zorg in NL geregeld?
huisartsen
drempelvrije poliklinieken/ SOA poli online
dermato venereologen en internist infectiologen
GG&GD’en (CSG) centrum seksuele gezondheid
80% door HA, 20% voor GSG
wat zijn de belangrijkste soa’ s in NL?
op meest voorkomend naar minder voorkomend:
chlamydia
gonorroe
syfilis
HIV
wat is de impact van SOA’s?
SOA zoals herpes, gonorrhea en syphilis verhoogt de kans op HIV
moeder op kind transmissie
- doodgeboorte
- neonatale sterfte
- laag-geboorte gewicht en prematuriteit
- neonatale conjunctivitis en congenitale malformatie
- sepsis
820.000 doden hepatitis B
wat zijn klachten die kunnen voorkomen bij SOA?
vaginale klachten en urethritis
- afscheiding, contactbloedingen, intermenstrueel bloedverlies, pijn onderboek
- pijn, zwelling bijbal, roodheid zwelling scrotum
wanneer doe je lichamelijk onderzoek?
zonder klachten is geen onderzoek nodig
bij soa gerelateerde klachten:
- inspectie anogenitale gebied
- speculumonderzoek
- vaginaal toucher
welke personen hoger risico op soa’s?
MSM (man seks met man)
sekswerkers en klanten
personen met veel wisselende sexuele contacten
personen met partner uit 1 van voorgaande groepen
waar test je op bij patienten met klachten?
hoog risico groep:
- chlamydia trachomatis
- gonorroe
- syfilis
- HIV
- hepatitis B
overige
- chlamydia
- vaginale klachten: chlamydia, gonorroe (en trichomonas)
- urethritis man: chlamydia en gonorroe
- bij persisterende klachten: trichomonas, m. genitalium
wat zijn klassieke bacteriele verwekkers van een SOA?
chlamydia trachomatis
neisseria gonorrhoeae
treponema pallidum
(Mycoplasma genitalium)
kenmerken chlamydia trachomatis
18 serovars in 3 biovars:
- A, B, Ba en C: trachoom (bindvliesontsteking oog)
- D-K: urogenitale infecties
- L1, L2, L3: lymphogranuloma venereum
wat is lymphogranuloma venereum?
een bijzondere vorm van chlamydia
ernstiger beloop
lymfklierzwelling lies en/of anale klachten
wat zijn complicaties van chlamydia?
ascenderende infecties
- epididymitus
- endometritis
- salpingitis
- PID
- Fitz- Hugh- Curtis syndroom
extra uteriene graviditeit
infertiliteit
neonaten:
- conjunctivitis
- pneumonitis
noem kenmerken neisseria gonorrhoeae
neisseriae koloniseren de mucosa
vele soorten zijn niet pathogeen
2 belangrijkste pathogenen soorten
- neisseria meningitidis
- neisseria gonorrhoeae
kenmerken
- gram negatieve diplococcen
- pili
- kapsel
- intracellulaire vermenigvuldiging
geeft een druiper
welke symptomen krijg je door gonococcen infecties
urethritis, cervicitis
endometritis, epididymitis, PID, fitz-hugh-curtis syndroom
procititis, pharyngitis
opthalmia neonatorum
gedissemineerde infectie: koorts, polyarthritis, tenosynodermatitis (veroorzaakt door immuuncomplexen)
septische arthritis
wat is de belangrijkste diagnostiek bij een gonococcen infectie?
PCR Ct/ NG
eventueel kweek en gevoeligheid gonorroea (NB transport in speciaal medium en binnen 6 uur in lab)
noem kenmerken treponema pallidum
spirocheet, niet kweekbaar
treponema soorten: T. pertenue (framboesia) en T. carateum (pinta)
ook verwant aan borrelia en leptospira
daarom: cave serologische kruisreacties
zeg wat over de stadia van lues/ syfilis
stadium 1:
- chancre (pijnloze stevige zweer)
- primair locaal
stadium 2:
- koorts, uitslag, neuro symptomen
- secundair systemisch
latent: geen symptomen
stadium 3:
- gumma, bot, cardiale en zenuwziektes
- in de diepe weefsels/ organen
stadium 1,2,3 zijn vroege syfilis (< 1 jaar)
stadium 3 ontstaat na 3-15 jaar na oorspronkelijke infectie
zeg wat over congenitale syfilis?
een grote verscheidenheid aan aangeboren afwijkingen
volledig te voorkomen door penicilline vroeg in de zwangerschap (zwangere screening)
wat is de belangrijkste diagnostiek bij syfilis?
serologie
- screening middels ELISA: EIA IgG
- confirmatie: immunoblot
- activiteit: VDRL/ RPR (= non-treponemale test; anti-cardiolipine antistoffen)
PCR ulcus
donkerveld microscopie ulcus
zeg wat over fluor klachten bij een vrouw
bij fluor klachten bij een vrouw kan een SOA aan ten grondslag liggen, echter andere oorzaken zijn ook voorkomend
oorzaken
- candida albicans
- bacteriele vaginose
- trichomoniasis vaginalis
- Groep a streptokokkeninfecties (GAS)
- chlamydia trachomatis
- neisseria gonorrhoe
fluor klachten kunnen leiden tot een veranderde vaginale afscheiding
hoe verandert de vaginale afscheiding bij
- candida albicans
- bacteriele vaginose
- trichomoniasis vaginalis
candida albicans
- jeuk, niet-riekende witte afscheiding, rode/ gezwollen vulva/ vaginawan, witte brokkelige fluor
bacteriele vaginose
- riekende, dunne, homogene fluor
trichomoniasis vaginalis
- jeuk, geelgroene afscheiding, rode vaginawand
bij fluorklachten doe je ook LO en AO. wat vind je bij een patient met
- candida albicans
- bacteriele vaginose
- trichomoniasis vaginalis
candida albicans
- positieve gistkweek, KOH preparaat met schimmeldraden
bacteriele vaginose
- >3 posiyieve amstelcriteria of >7 nugentscore criteria
trichomoniasis vaginalis
- positieve NAAT of kweek of trichomonaden bij lichtmicroscopie
behandeling van
- candida albicans
- bacteriele vaginose
- trichomoniasis vaginalis
candida albicans
- vaginaal: miconazol 1200 mg capsule intravaginaal eenmalig
- systemisch oraal: fluconazol 150 mg po eenmalig
bacteriele vaginose
- metronidazol 500 mg ovule intravaginaal 1dd 7 d
trichomoniasis vaginalis
- metronidazol 2000 mg po eenmalih
noem kenmerken mycoplasma genitalium?
sexueel overdraagbaar, alleen niet geheel duidelijk of het een klassieke SOA betreft
urethritis bij mannen (niet veroorzaakt door GO/GT)
testen middels PCR
azithromycin eerste keus maar veel resistenie
noem kenmerken bacteriele vaginose
een disbalans of toch een verwekker?
amsel klinische criteria
Nugent microbiologische criteria
moleculaire diagnostiek
wat is de nugent score?
gebasseerd op een telling van soorten micro organismen in een gram preparaat en hier wordt een score aan toegerekend.
0-3 normale vaginale flora
4-6 intermediaire vaginale flora
7-10 bacteriele vaginose
wat is amstel criteria?
- dunne homogene grijs-witte fluor
- vaginale pH> 4.5
- positieve amine test, gedefineerd als de aanwezigheid van een vislucht wanneer 10% KOH wordt toegevoegd aan fluor
- clue cells in fysiologisch zout preparaat
wat zijn virale soa’s?
herpes simplex virus
humaal papiloma virus
humaan immunodeficientie virus
hepatitis b vrius
hepatitis C virus
wat is de meest voorkomende soa verwekker?
chlamydia trachomatis
