7.1 antimicrobiele therapie Flashcards
welke middelen vallen onder antimicrobiele middelen?
antibacteriele middelen (bv antibiotica)
antivirale middelen
antischimmel/ antigist middelen (antimyotica)
anti parasitaire middelen
wat is het spectrum?
er zijn breed spectrum AB en smal spectrumAB.
de aangrijpingspunten van antimicrobiele middelen bepalen het spectrum
hoe bepaal je tot welke groep AB hoort in spectrum?
tot welke groep AB hoort is afh van de werkzaamheid tegen onderstaande bacterien:
- gram positieve bact of gram negatieve bact
- aerobe bact of anaerobe bact
noem voorbeeld smal spectrum AB?
penicilline
is bijv alleen werkzaam op gram positieve aerobe bacterien
we willen het liefst smal spectrum AB geven
voorbeeld breed spectrum AB?
werkzaam op meerdere groepen bacterien
bijv cotrimoxazol, meropenem
wat is alle breedste spectrum ab?
meropenem
wat is indeling van antibiotica obv aangrijpingspunt?
celwandsynthese
eiwitsynthese
nucleinezuursynthese en structuur
foliumzuurmetabolisme
overig
hoe ziet gram positieve bact eruit en hoe een gram negatieve bact?
gram positieve bact: celmembraan met daarboven een dikke peptidoglycaanlaag. deze bestaat uit suikers en aminozuren
gram negatieve bact heeft celmembraan welke bestaat uit binnen en buiten membraan met daartussen een dunne peptidoglycaan laag
welke antibiotica grijpt aan op de celwand?
beta lactam antibiotoca
kenmerken bethalactam AB
belangrijkste groep AB
veilig
relatief weinig (ernstige) bijwerkingen
goedkoop
elke bethalactam AB heeft een bethalactam ring
noem voorbeelden van bethalactam antibiotica?
penicillinen: penicilline G, flucloxcilline, amoxicilline
cefalosporinen
- 1e generatie: cefazoline (periooperatieve profylaxe)
- 2e generatie: cefuroxim
- 3e generatie: cetriaxon, cefotaxim, ceftazidim (alleen IV)
carbapenems: meropenem, imipenem
hoe werken beta lactam antibiotica?
2 ketens incelwand worden normaal met elkaar verbonden door transpeptidasen waardoor de celwand van de bacterie stevig is
beta lactam antibiotica bindt aan de transpeptidase waardoor het zijn werking niet kan doen. er ontstaat een losse celwand en valt uit elkaar en de bacterie gaat dood
wat is smal spectrum betalactam ab?
penicilline
wat is breed spectrum betalactam AB?
cefalosporinen
eerste generatie vooral werkzaam tegen grampositieve bacterien en derde generatie vooral werkzaam tegen gramnegatieve bacterien
wat is de breedste betalactam?
carbapenems
hoe wordt een bacterie resistent tegen antibiotica?
binnengaan blokkeren (mutatie)
wegpompen van het geneesmiddel (mutatie)
kapot maken
- beta lactamase enzymen maken beta lactam antibiotica kapot
aangrijpingspunt veranderen
- andere transpeptidase
hoe onstaat bacteriele resistentie?
bij het delen van bacterien treden foutjes op waardoor de bacterie ‘perongeluk’ resistent wordt
bij het geven van AB gaan blijven alleen de resisitente bacterien over welke nu gaan delen (mutatie en selectie)
wat verhindert de werking van eenvoudig beta lactamase?
clavulaanzuur verhindert werking van een eenvoudig beta-lactamase
beta lactamase werkt op amoxicilline
door het geven van clavulaanzuur blijft amoxicilline werkzaam
amoxicilline en clavulaanzuur worden daarom ook wel samen gegeven in de vorm van augmentin
wat zijn principes van antimicrobiele therapie?
therapie van een infectie
- eerst empirisch (we weten nog niet wat voor verwekker er optreedt), rekening houdend met meest waarschijnlijke verwekker (niet per definitie met een breed spectrum)
- daarna gericht op grond van kweekuitslag om te kunnen stroomlijnen
gevoeligheidsbepaling nodig om te kunnen stroomlijnen
waarmee kan gevoeligheid van AB worden bepaald?
met minimaal inhiberende concentratie (MIC). dit is de minimale concentratie waarmee de groei van bacterien wordt geremd
hoe kan MIC oa bepaald worden?
met de broth ditution test
wat is MBC?
minimaal bactericide concentratie. de minimale concentratie waarbij een bacterie wordt gedood
wat is EUCAST?
EUCAST bepaalt welke micro organisme bij welke MIC nog gevoelig genoemd kan worden
boven een bepaald breekpunt is het micro organisme resistent
op basis van PK/ PD data
wat is farmacodynamiek (PK).
processen die plaatsvinden met het AB in het lichaam nadat ghet is toegediend
concentratieprofiel van het AB in serum en andere weefsels
PK kan besproken worden aan de hand van absorptie, distributie, metabolisme en klaring
wat is de absorption lag time?
bij het innemen van orale AB duurt het even voordat de plasmaconcentratie stijgt, dit is de absorption lag time
bij IV toediening is dit er niet
wat is de absorptiefase?
fase tot maximale concentratie (Cmax) wordt bereikt
wat is eliminatie fase?
fase van de afbraak van het middel
wat is T max?
de tijd tot het bereiken van de maximale concentratie
waarvan is plasmaconcentratie afhankelijk?
mate van absorptie
wat is biologische beschikbaarheid?
fractie van dosis die onveranderd in algemene circulatie komt
- vrijkomen uit toedieningsvorm
- oplosbaarheid
- afbraak door maagzuur of darmbacterien
- fist pass effect (metabolisme in darmwand en lever)
waarvan is verdeling over het lichaam afhankelijk?
van fysisch chemische eigenschappen
- oplosbaarheid in vet
- binding aan plasma eiwitten en weefselcomponenten
antimicrobiele middelen komen over het algemeen niet goed in…
centraal zenuwstelsel
slecht doorbloede weefsels (bot, necrotisch weefsel)
