3A1 Week 3 HC 5 Flashcards
PLISSIT model
Niveaus: assesment, education, counseling, referral
Fasen mannelijke seksuele responscyclus
- Verlangen: erectie gaat van partieel gestimuleerd tot volle erectie + partiële elevatie van testes
- Opwinding: Cowperse klier secreet (voorvocht) uit de penis, de prostaat vergroot, het scrotum vergroot, volledige elevatie van de testes en vergroting van de testis
- Orgasme: contracties van de vas deferens, prostaat, vesicula seminalis en urethra, sluiting van de interne sfincter naar de blaas
- Herstel: de erectie verdwijnt, de testes dalen weer in en het scrotum wordt dunner
Fasen vrouwelijke seksuele responscyclus
- Verlangen: labia zwelling, clitoris vergroot en vaginale lubricatie
- Opwinding: kleurverandering van labia, clitoris vergroot, de uterus eleveert, vagina wordt langer
- Orgasme: ritmische contracties in vagina, contracties van uterus, bekkenbodemspieren en rectale sfincter
- Herstel: baarmoeder daalt weer en vagina wordt weer smaller
Anamnese bij seksuele disfunctie
- Tijdlevenslang (primair) of verworven (secundair)
- Context-gegeneraliseerd (altijd) of situationeel (verschil partner of solo)
- Tijdslijnsnel ontstaan (vaak psychogeen) of langzaam ontstaan (vaak organisch)
- Repertoire → setting waarin het optreedt
- Hinder → mild, matig, ernstig
- Etiologie → organisch, psychogeen, gemengd, onbekend
- Co morbiditeit
Oorzaak vasculair, neurogeen, endocrien, iatrogeen (medicatie, operatie), psychogeen, mixed
Aanvullende onderzoeken seksuele disfunctie
- Lichamelijke metingen:
o NPT: Nocturnal Penile Tumescence → meten nachtelijke erecties in REM-slaap (gem 3-6x)
o Psychofysiologisch seks-lab → genitale respons bijhouden met een Vaginal Pulse Amplitude, - meetapparaat in de vagina gebracht. De vrouw kijkt vervolgens naar erotische filmpjes, waardoor de doorbloeding van de vagina kan toenemen bij opwinding - Vragenlijsten:
o IIEF: International Index of Erectile Function → vijftien vragen over de laatste vier weken waarbij de vragen gaan over de erectie bij seksuele activiteit, erectie bij coitus, tevredenheid bij coïtus, ejaculatie, orgasme, verlangen, tevredenheid over het seksleven en vertrouwen in de erectie
o FSFI: Female Sexual Function Index → negentien vragen over de laatste vier weken die gaan over seksueel verlangen, opwinding, lubricatie, orgasme, satisfactie en pijn bij vaginale penetratie - Epidemiologie:
o Seksueel gedrag en gezondheid
o Internationale literatuur
Erectie
In de opwindingsfase zorgt de afgifte van stikstofoxide (NO) door de n. cavernosus voor parasympatische stimulatie, ontspanning van glad spierweefsel, en vulling van de a. cavernosa, waardoor de penis stijf wordt
Priapisme
Als deze erectie langer dan vier uur aanhoudt (priapisme), kan zuurstoftekort optreden en pijn veroorzaken
PDE-5 remmers, zoals Viagra, verlengen de duur van een erectie, maar versnellen het opwekken ervan niet. Priapisme kan met een antidotum worden behandeld.
M. Peyronie
Penis krom als hij stijf wordt, door een harde plek in de penis
Mannelijke ejaculatie
- Emissiefase:
a. Via de n. hypogastricus (sympathisch) en bekkenzenuwen (parasympathisch);
b. Secretie van vocht uit de glandula seminalis → parasympathisch
c. Contractie van de vas deferens van de epididymis naar de prostaat→ sympathisch
d. Transport van het vocht naar de urethra posterior →sympathisch
e. Sluiten van de blaashals→sympathisch - Expansiefase → uitdrijving van het zaad naar buiten
a. Via de n. hypogastricus (sympathicus) en n. pudendus (somatisch)
b. Sluiten van de blaashals→sympathisch
c. Contractie van de m. bulbospongiosus en m. ischiocavernosus→somatisch; er zijn ritmische contracties van de m. bulbospongiosus en urethra om het semen naar buiten te werken