1.6 Beenweefsel Flashcards
Wat zijn de soorten beenderen?
Platte beenderen: schedel, scapula, …
Lange en korte pijpbeenderen: humerus, metatarsalia, …
Onregelmatige beenderen: wervellichamen, carpalia, …
Sesambeentjes in pezen: patella
Wat zijn de functies van beenderen?
Steun en bescherming weke delen
Beweging
Voorraad mineralen
Vorming bloedcellen in het rood beenmerg
Wat kan je vertellen over beenmerg?
Medulla ossium rubra: stamcellen en bloedvormend
- in platte beenderen diploë, proximale epifyse humerus en femur, korte beenderen, clavicula en ribben
Medulla ossium flava: vervet (behoudt capaciteit)
- in mergholten lange beenderen vanaf ±7 jaar
Waar gebeurt de beenmergpunctie?
Bij embryo’s: in capillairen, lever, milt, alle beenderen
Bij jonge kinderen: lever, milt, alle beenderen (tot ±7 jaar, vanaf dan niet meer in mergholte van pijpbeenderen)
Bij volwassenen: heupkam of sternum
Wat is de structuur van beenderen?
Organisatie botlamellen in compact en spongieus been.
Bij pijpbeenderen onderscheiden we: epifyse, diafyse met mergholte, metafyse (apofyse)
Wat is de wet van Wolff
De structuur en vorm van beenweefsel wordt continu aangepast aan belastingsregimes.
Bespreek de beenvliezen.
Endost(eum): binnenzijde
Periost(eum): buitenzijde
- diktegroei uit diepste generatieve laag
- voeding via kleine bloedvaten
- bezenuwing: autonoom en gevoelsvezels
- vasthechting ligamenten en pezen
- verankerd in bot door vezels van Sharpey
Hoe herstelt een beenfractuur?
Herstel door activatie osteoprogenitorcellen die meegevoerd worden door bloedvaten. Deze vormen een callus (kraakbenig, benig of bindweefsel) die wordt omgezet tot plexiform primair botweefsel.
Hoe ontstaat been uit mesenchymweefsel?
- condensatie tot vlies: omzetten tot beenweefsel door verandering in osteoblasten = intramembraneuze of endesmale beenvorming
- in platte en onregelmatige beenderen
- in schedelfontanellen - eerst kraakbenige voorloper: vervanging door beencellen = peri- en enchondrale beenvorming
- in lange, korte, sesam- en onregelmatige beenderen
Hoe ontwikkelen lange pijpbeenderen?
Hyalien kraakbeen met epifyse en diafyse
Vorming botmanchet door perichondrale botvorming in diafyse
Vorming primair ossificatiecentrum door enchondrale botvorming in diafyse
Vorming secundair ossificatiecentrum door enchondrale botvorming in epifyse
Enchondrale botvorming in groeikraakbeenschijven leidt tot lengtegroei
Wat beïnvloedt lengtegroei thv. groeikraakbeenschijven?
Bevloeiing: breuken en slechte repositie Voeding: eiwit, vit. D, ... Lichaamstemperatuur: groeispurt na koorts Groeihormoon: dwerggroei en reuzengroei Geslachtshormonen: puberteitsgroeispurt
Welke pathologieën zijn geassocieerd met lengtegroei?
Dwerggroei en reuzengroei
Achondroplasie: afwezigheid groeikraakbeenschijven
Varus- en valgusstand tgv. verstoorde groeikraakbeenschijven
Wat zijn de voorwaarden voor een goede botmineralisatie?
Been is levend weefsel: voortdurend onderhevig aan opbouw en afbraak.
Goede voeding
Voldoende zonnebestraling
Voldoende beweging
Goede hormonale huishouding en nierfunctie
Wat is osteoporose?
= verhoogde botafbraak (afbraak > opbouw) waardoor botdensiteit daalt (dunnere cortex, minder trabekels)
Gevolgen: verhoogd risico op breuken (vnl. wervellichamen, polsbreuken, femurhalsbreuken)
Voorloper: osteopenia
Wat is osteopetrose?
= botverdensing (marmerbeenziekte)
