Ziekteleer Pagina 81 t/m 90 Flashcards
Welke verschijnselen zie je bij MKZ na 24 tot 48 uur? En daarna?
Na 24 tot 48 uur barsten de blaren open ren ontstaan ulceraties. In en rond de mond genezen de laesies snel en binnen enkele dagen kunnen de dieren weer normaal eten. De laesies rond de klauwen genezen langzamer en worden nogal eens secundair geïnfecteerd. Een enkele keer treedt ontschoening op. Door de pijnlijkheid van de laesies in de buurt van de spenen is het onmogleijk om koeien te melken. Over het algemeen worden veel dieren geïnfecteerd en ziek (hoge morbiditeit), terwijl de sterfte meestal gering is (lage mortaliteit). Uitzondering hierop vormen jonge dieren, waarbij door hartspierdegeneratie acute sterfte kan optreden.
Wat zien we bij MKZ bij schapen, geiten en varkens vooral?
Vooral kreupelheid treedt op de voorgrond. De blaren in de bek worden bij deze diersoorten vaak niet opgemerkt. Varkens kunnen ziek zijn, schapen en geiten zijn echter nauwelijks ziek, waarbij het beeld beperkt kan blijven tot een voorbijgaande kreupelheid
Waar moet aan worden gedacht bij plotselinge dood van jonge biggen?
Aasn MKZ, vooral wanneer de sterfte bij meerdere tomen optreedt. Op dergelijke bedrijven zijn meestal ook kreupele varkens te vinden met (beginnende) defecten in de tussenklauwspleet, aan de kroonrand of aan de bijklauwen.
Welke exotische dieren kunnen MKZ krijgen en wat zie je dan? Hoe zit het met wilde dieren?
Exotische evenhoevigen kunnen worden geïnfecteerd: lama’s, dromedarissen, alpaca’s en kamelen. Er treedt dan sterfte onder jonge dieren op en kreupelheid bij de volwassen dieren. Ook wilde fauna, zoals herten, reeën en wilde zwijnen kunnen MKZ krijgen.
Wat moeten dierenartsen en veehouders doen bij verdenking van MKZ?
Zij zijn verplicht om verdenkingen van MKZ onmiddelijk door te geven aan het landelijk meldpunt voor dierziekten. De organisatie rondom de diagnostiek wordt vanaf dat moment door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) overgenomen.
Hoe wordt de diagnose MKZ gesteld? Wat is daarvoor nodig en waar moet het naartoe? Hoe lang duurt het voor er uitslag is?
Middels laboratoriumonderzoek. Hiervoor dient in fosfaatbuffer gekoeld, vers materiaal van de blaarwand of blaarinhoud (die zeer veel virusdeeltjes bevatten) en eventueel heparinebloed per koerier naar het Centraal Veterinair Instituut (CVI) in Lelystad te worden gebracht. Voor het aantonen van antigeen wordt een indirecte antigeen-ELISA (IDAS-ELISA) ingezet tegen alle bekende MKZ-serotypen. De uitslag is binnen 6 tot 12 uur bekend. Daarnaast wordt ook een virusisolatie ingezet. Als de antigeen-ELISA negatief is, wordt de uitslag van de virusisolatie afgewacht om een monster definitief negatief te verklaren. Die uitslag kan pas na 7 tot 15 dagen worden gegeven. Ook met een PCR kan de aanwezigheid van het virusantigeen worden aangetoond.
Welke test wordt toegepast als screeningtest voor MKZ en hoe werkt dit?
Serologie. Hiervoor wordt een virus-neutralisatietest en een ELISA gebruikt.
Hoe onderscheid je een tegen MKZ gevaccineerd dier van een met MKZ besmet dier?
Er bestaat ook een ELISA die alleen antistoffen tegen replicatie-eiwitten van het virus (niet-structurele of NS-eiwitten) detecteerd. Antistoffen tegen NS-eiwitten worden wel na natuurlijke infectie, maar niet na vaccinatie geproduceerd. Met de NS-ELISA kan dus onderscheid gemaakt worden tussen gevaccineerde en geïnfecteerde dieren.
Wat staat er in de DDx bij MKZ?
Andere blaarvormige ziekten:
- Bluetongue
- Vesiculaire varkensziekte
- Vesiculaire stomatitis
In het stadium van ulceratieve laesies bij het rund kan ook worden gedacht aan infectieuze bovine rhinotracheïtis (IBR), BVD/MD, bovine catarraalkoorts (BCK), bovine herpes mammilitis, necrotische stomatitis (kalverdifterie) en bij het schaap: ecthyma, rotkreupel.
Ook trauma en contact met chemische middelen kunnen vergelijkbare laesies geven.
Hoe werd MKZ vroeger bestreden?
In het verleden is in Nederland gevaccineerd. Wij zijn daarmee in 1992 gestopt vanwege het non-vaccinatiebeleid van de Europese Unie
Hoe bestrijden we nu MKZ?
Algemene maatrefelen om de verspreiding te voorkomen volgens draaiboek MKZ van de NVWA
Als MKZ op een bedrijf is vastgesteld, wordt direct een standstill van 72 uur ingesteld. In deze periode zijn vervoersbewegingen van vee en dierlijke producten binnen heel Nederland verboden. Op een getroffen bedrijf moet volgens de Europese regelgeving alle gevoelige dieren op dat bedrijf worden gedood (geen therapie). Alle aandacht is vanaf dat moment gericht op het zo snel mogelijk traceren van de infectiebron door middel van het traceren van contactdieren via het identificatie- en registratiesysteem (I&R) en het uitroeien (eradicatie) van het virus. Hiervoor worden zogenaamde beschermingsgebieden (straal 3 km) en toezichtgebieden (straal 10 km) ingesteld rond het besmette bedrijf. Binnen deze gebieden zijn speciale maatregelen van kracht, zoals het instellen van een vervoersverbod, klinische screening van risicobedrijven, nagaan van andere risicobedrijven en eventuele preventieve ruiming.
Hoeveel dieren zijn er in de laatste uitbraak van MKZ in nederland geruimd?
271000 dieren in 2001. hierover ontstond veel ophef.
Wat gebeurde er in 2003 met de ringvaccinatie?
De ringvaccinatie werd onder voorwaarden toegestaan, maar de gevaccineerde dieren werden later alsnog gedood. De vaccinatiestrategie was dus alleen bedoeld om de verspreiding tegen te gaan. De reden voor het later alsnog doden was dat men niet met zekerheid kan uitsluiten dat er MKZ dragers ontstaan en op dat moment was er geen officiële test beschikbaar waarmee onderscheid kon worden gemaakt.
Moeten we de volgende keer weer alle MKZ gevaccineerde dieren ruimen?
Nee. Sinds eind 2003 is de NS-ELISA test aanwezig die onderscheid kan maken. Vlees en melk van de gevaccineerde dieren kan onder voorwaarden op de Europese markt worden afgezet. Gevaccineerde dieren (met uitzondering van dierentuindieren en specifieke fokdieren) mogen niet levend naar een andere lidstaat worden vervoerd
Wat is blauwtong? Geef ook de opvallende verschijnselen
Blauwtong is een virusziekte bij herkauwers, die bij het schaap ondermeer een verdikte blauwe tong kan laten zien. Hieraan ontleent de ziekte haar naam. De ziekte kent talrijke systemische effecten. Opvallende verschijnselen bij het schaap zijn de dikke oedemateuze kop (oogleden, oren) en spenen, hyperemie van de lippen en de neus, met soms een verdikte (blauwe) tong. Dit alles kan gepaard gaan met erosies en ulceraties van het slijmvlies, die een onaangename foetor ex ore veroorzaken.
Bluetongue is aangifteplichtig, vooral omdat het klinische beeld moeilijk te onderscheiden is van bijvoorbeeld MKZ
Wat is vesiculaire varkensziekte?
Ook wel blaasjesziekte of swine vesicular disease (SVD). Het is een besmettelijke virusziekte bij varkens. Het virus is een RNA-virus en behoort tot de familie Picornaciridae, genus Enterovirus. Buiten de gastheer is het virus zeer stabiel en zeer resistent. Ziekte heeft in de regel een goedaardig verloop, maar is klinisch niet te onderscheiden van MKZ en is daarom aangifteplichtig
Wanneer zagen we vesiculaire varkensziekte voor het eerst? Geef het verloop door de geschiedenis
De ziekte werd voor het eerst beschreven in Italië in 1966 bij vleesvarkens. Klinisch werd de diagnose MKZ gesteld, maar het virus kon niet worden aangetoond en herkauwers konden er niet mee geïnfecteerd worden. In 1972 werden tegelijkertijd gevallen geconstateerd in verschillende landen in Europa. In Nederland zagen we de ziekte voor het eerst in 1975 en de laatste gevallen dateren uit 1994.
Is vesiculaire varkensziekte zoönotisch?
In principe komt het alleen bij varkens voor. Incidenteel veroorzaakt SVD bij mensen, die in nauw contact zijn geweest met besmette varkens, een influenza-achtig ziektebeeld. Serologisch is het virus nauw verwant met stammen van het humane Coxsackievirus
Geef de incubatietijd en de verschijnselen van vesiculaire varkensziekte.
Incubatietijd van 2 tot 7 dagen (maximaal 14). Plotselinge kreupelheid vaak eerste verschijnsel. 40-41 graden koorts, blaasjes langs kroonrand en tussenklauwspleet van één of meer poten. Door openbreken blaasjes: ulceratieve huidlaesies. Bij 10% van de dieren ook laesies op snuit, lippen, tong, uierhuid en spenen.
Blaren zijn niet te onderscheiden van MKZ blaren. De ziekte is echter meer hokgebonden en verspreidt zich dus minder snel.
Hoe stel je de diagnose vesiculaire varkensziekte?
Laboratoriumonderzoek voor onderscheid tussen andere vesiculaire aandoeningen.
Virusisolatie wordt gebruikt om het virus in blaarinhoud of blaarwandepitheel op te sporen. De uitslag is pas beschikbaar na 5 tot 14 dagen. Vandaar dat - als er voldoende materiaal voor handen is - een ELISA (duur 6 uur) wordt ingezet om het virusantigeen aan te tonen. Ook PCR (2 dagen) kan worden gebruikt voor een snelle diagnose ne onderscheid.
Hoe wordt vesiculaire varkensziekte bestreden?
Dezelfde maatregelen als bij andere aangifteplichtige ziekten. Vaccinatie is, anders dan bij MKZ, geen onderdeel van de bestrijding.
Wat is stomatitis vesicularis?
Ook wel vesiculaire stomatitis. Dit is een sporadisch voorkomende virusziekte die kan optreden bij het rund, het paard en het varken. Ook de mens kan geïnfecteerd raken (zoönotisch) waarbij influenza-achtige verschijnselen kunnen voorkomen, meestal zonder blaasjes. Vesiculaire stomatitis wordt veroorzaakt door het Vesiculovirus, dat behoort tot de RNA-virusfamilie Rhabdoviridae. De wijze van transmissie en het natuurlijk reservoir zijn onbekend, maar omdat het geïsoleerd kan worden uit insecten, wordt gedacht aan vector.
Waar komen uitbraken van vesiculaire stomatitis voor?
Regelmatig in Noord- en Zuid-amerika en rond 1890 ook in Afrika en rond 1915 in Europa. In Nederland is de ziekte nog niet vastgesteld, terwijl de recente gevallen in Europa importgevallen bleken te zijn.
Waarom is stomatitis vesicularis aangifteplichtig?
Omdat het een sterke gelijkenis heeft met MKZ
