Ziekteleer pagina 121 t/m 130 Flashcards
Wat verstaan we onder recidiverende kalvertympanie?
Onder recidiverende kalvertympanie verstaan we een ziektebeeld dat zich kenmerkt door chronische recidiverende tympanie en vermagering bij fokkalveren tijdens en na de speenperiode.
Waar wordt recidiverende kalvertympanie door veroorzaakt?
Door een abnormaal verlopende speenperiode, die een normale ontwikkeling van de pensmusculatuur, de pensflora en de pensmucosa heeft verhinderd.
Waarvan is de ontwikkeling van een normale pensmusculatuur en pensmotiliteit afhankelijk?
Dit is vooral afhankelijk van de opname van een bepaalde hoeveelheid structuurgevend voer, terwijl de groei van de penspapillen en dus van het absorberend vermogen voornamelijk afhankelijk is van de concentratie van vluchtige vetzuren in de pens en dus van de krachtvoeropname.
Welke factoren kunnen een rol spelen in de etiologie van recidiverende kalvertympanie?
In de etiologie van recidiverende kalvertympanie spelen verschillende factoren vaak tegelijkertijd een rol, zoals een te abrupte of te late overgang van een volledig melkrantsoen op een ruwvoer/krachtvoerrantsoen. Ook het teruglopen van de melk in de pens bij een overmatige melkgift per maaltijd kan recidiverende kalvertympanie veroorzaken, evenals melk van onvoldoende kwaliteit, waardoor de slokdarmsleuf niet of voldoende werkt. Overigens kunnen ook allerlei ziekten in de speenperiode, die gepaard gaan met een verminderde of minder goed gebalanceerde voeropname, tot recidiverende kalvertympanie leiden.
Wat is het meest opvallende verschijnsel van recidiverende kalvertympanie?
Het meest opvallende verschijnsel is de recidiverende tympanie. Vanwege de tympanie hebben de kalveren onvoldoende eetlust. Als de tympanie afneemt keert de eetlust enigszins terug. De eetlust verdwijnt echter weer zodra de tympanie zich opnieuw ontwikkelt. In een later stadium ontstaat het typische beeld van chronische recidiverende kalvertympanie met permanente, wisselende tympanie. De dieren vermageren, hebben een slecht haarkleed en krijgen vaak diarree.
Wat kun je in de acute fase van een recidiverende kalvertympanie doen?
In het acute stadium kan het herhaaldelijk opheffen van de tympanie met behulp van een sonde, gevolgd door dieetmaatregelen, een enkele keer succes hebben. Deze maatregelen hebben meestal echter slechts tijdelijk succes, omdat de steeds terugkerende tympanie de normale pensontwikkeling verhindert. Om de vicieuze cirkel te doorbreken is het dan vaak nodig om gedurende enkele weken een schroeftrocart (volgens Buff) in de pens te brengen. Als de Buff-trocart wordt gebruikt is de prognose doorgaans gunstig.
Wat noemen we pensdrinkers?
Bij niet-gespeende kalveren kan het voorkomen dat de melk tijdens het drinken niet in de lebmaag maar in de pens terechtkomt. We noemen deze kalveren pensdrinkers.
Bij welke dieren zien we pensdrinken en waardoor wordt het veroorzaakt? En hoe noemen we deze dieren ook wel?
We zien de aandoening vooral bij vleeskalveren. Pensdrinken wordt onder meer veroorzaakt door het niet sluiten van de slokdarmsleuf tijdens het drinken. Als het pensdrinken gedurende langere tijd bestaat, gaan de kalveren grijze, kleiachtige mest produceren. Deze kalveren worden daarom kleischijters genoemd.
Waardoor kan het zijn dat de slokdarmsleufreflex niet werkt?
Het disfunctioneren van de slokdarmsleufreflex is meestal het gevolg van fouten in het voerregime. Daarbij moeten we vooral denken aan het onregelmatig voeren en het voeren van te koude of niet goed aangemaakte kunstmelk. Ook als gevolg van te grote hoeveelheden melk ineens kan er door reflux vanuit de lebmaag melk in de pens terechtkomen. Omdat de melk in de pens geen prikkel is voor het op gang komen van de normale pensmotiliteit, blijft de melk te lang in de pens zitten waardoor rotting van de melk optreedt. Dergelijke melk stremt in de lebmaag niet meer.
Wat kun je bij pensdrinkers aan de mucosa van de darm zien?
Bij pensdrinkers kan een ernstige vlokatrofie van de darmmucosa optreden met als gevolg maldigestie en malabsorptie.
Wanneer zien we pensdrinkers vooral?
Pensdrinkers zien we voornamelijk aan het begin van de mestperiode in de vleeskalverhouderij (het opzetten van de kalveren). Ook bij fokkalveren kunnen pensdrinkers voorkomen, vooral op bedrijven met een slecht management.
Hoe kun je de diagnose pensdrinker bevestigen?
Door het inbrengen van een sonde tot in de pens kan de diagnose worden bevestigd. Daarbij komen meestal zuurruikende gassen vrij en kan een grijs-witte, zure inhoud worden afgeheveld.
Hoe behandel je een pensdrinker?
De behandeling begint met het leeghevelen van de overvulde pens met behulp van een sonde. Daarna moet worden begonnen met het trainen van het kalf met het doel de slokdarmsleufreflex weer normaal te laten verlopen. Deze training is zeer arbeidsintensief.
Wat verstaan we onder een traumatische reticulitis?
Onder een traumatische reticulitis verstaan we een lokale ontsteking van de netmaagwand ten gevolge van het aanprikken door een scherp voorwerp. Over het algemeen geeft dit weinig ziekteverschijnselen. Maar als het scherpe voorwerp de netmaagwand perforeert en het peritoneum aanprikt, ontstaat een traumatische reticuloperitonitis die een vaak ernstig ziektebeeld te zien geeft.
Hoe noemen we een traumatische reticuloperitonitis ook wel? En wat voor verschijnselen zie je?
Scherp in. De verschijnselen berusten voor een deel op de vergroeiingen tussen de netmaagwand en het peritoneum. Deze leiden tot een verminderd functioneren van de voormagen, waarbij een voorste stenose kan ontstaan.
Bij welke dieren zien we een traumatische reticuloperitonitis? En hoe komt het ?
Het komt regelmatig voor bij het rund, voornamelijk bij het volwassen dier. Bij schapen en geiten zien we scherp in af en toe. Scherp in wordt veroorzaakt doordat het dier een scherp voorwerp inslikt tegelijk met het voer. Meestal is het voorwerp een draadstuk dat bij het maaien of hakselen van ruwvoer wordt verkleind en zodoende in het voer is terechtgekomen. Ook allerlei andere voorwerpen, zoals spijkers en schroeven kunnen in de netmaag worden aangetroffen. Bij de slcacht worden regelmatig ook ongevaarlijke voorwerpen gevonden. Blijkbaar zijn runderen weinig selectief in hun voedselopname. Doordat de netmaaginhoud dun vloeibaar is, zakt het voorwerp gemakkelijker naar de boden van de maag. In de pens gebeurt dit niet omdat de voorwerpen in de structuurlaag worden opgevangen. Het scherpe voorwerp prikt of perforeert de netmaag meestal in cranioventrale richting.
Wat kan een draadstuk dat in craniale richting de netmaag perforeert veroorzaken? En andere richtingen?
Een traumatische pericarditis. Ook een pleuritis kan ontstaan. Als de perforatie plaatsvindt in de richting van de pens, boekmaag, lebmaag, lever en buikwand, dan is de kans op verklevingen (in het acute stadium) of vergroeiingen (chronisch) met deze organen groot. Soms gaat de ontsteking gepaard met abcesvorming. In ongeveer 70% van de gevallen blijft de ontsteking beperkt tot een reticulitis of een lokale beperkte peritonitis. In de resterende gevallen treedt een meer gecompliceerd ziektebeeld op.
Welke verschijnselen zie je bij een acute traumatische reticuloperitonitis?
Bij acuut scherp in zien we dat de dieren plotseling niet meer willen eten en ‘uit de melk’ zijn. Meestal is er sprake van tympanie. Soms wordt spontaan kreunen of steunen opgemerkt, vooral als de dieren opstaan. Vaak staan de dieren met enigszins opgebogen rug. De ademfrequentie is soms verhoogd en meestal hebben de dieren koorts. De pensmotiliteit is verminderd, terwijl de vulling en de consistentie van de inhoud in het acute stadium normaal zijn. Vaak zijn de feces te dun en slecht verteerd.
Welke verschijnselen zie je bij een chronische traumatische reticuloperitonitis?
Als de aandoening chronisch is geworden (meestal al na een week) zijn er meestal geen duidelijke pijnuitingen meer waar te nemen. In het acute stadium is de kans op positieve pijnproeven het grootst, terwijl naarmate de aandoening chronischer wordt en de veroorzaker wordt ingekapseld, meestal geen positieve pijnproeven meer worden gevonden. In het chronische stadium vertonen de dieren een wisselende eetlust en geven minder melk. Soms lopen zij wat stijf en staan met een opgebogen rug. Vaak is er een geringe, recidiverende tympanie. Vrijwel altijd wordt in het chronische stadium slecht verteerde feces waargenomen. Soms is de mest te dun en wat slijmerig. Op de nduur kunnen de dieren vermageren en in een aantal gevallen ontstaat het beeld van de achterste stenose.
Wat kan er bij een uitgebreide peritonitis aanwezig zijn?
Défense musculaire
Kun je een peritonitis bij rectale exploratie voelen?
Wel als deze zeer uitgebreid is.
Wat ontstaat er als het voorwerp het pericard perforeert?
Een traumatische (fibrinopurulente) pericarditis.
Wat kan er gebeuren als de milt wordt aangeprikt door het scherp in?
Dan kan er een splenitis en miltnecrose (moddermilt) ontstaan. In dat geval is de miltproef positief en is het dier meestal ernstig ziek.
Hoe stel je de diagnose scherp in?
De diagnose is klinisch vaak niet met zekerheid te stellen, vooral niet als de pijnproeven negatief zijn. Aan de andere kant zijn positieve pijnproeven niet bewijzend voor een traumatische reticuloperitonitis. Onder praktijkomstandigheden moeten we nogal eens een behandeling instellen op basis van een waarschijnlijkheidsdiagnose, waarbij het effect van de behandeling tevens als diagnostisch hulpmiddel wordt gebruikt.
