Ziekteleer pagina 51 t/m 60 Flashcards
Wanneer moeten we bij paarden met kauwproblemen op de doppen bedacht zijn?
Bij een paard van ongeveer 2.5 tot 4.5 jaar oud. Bij de mondinspectie zijn ze te zien of te voelen.
Hoe behandel je doppen?
De behandeling bestaat uit het verwijderen van de doppen met de hand of met een zogenaamde doppentang.
Wat kan leiden bij runderen tot het maken van proppen.
Runderen kunnen tijdens het wisselen abnormale kauwbewegingen en een verhoogde speekselvloed vertonen. Dit kan leiden tot proppen maken. De oorzaak ligt in het achterblijven van melktanden of kiezen op de permanente gebitselementen (doppen op de kiezen). Het verwijderen van deze doppen zorgt meestal voor een snelle verbetering.
Welke delen van het melkgebit blijven soms aanwezig naast de permanente elementen bij de hond en wat krijg je dan?
Bij de hond blijven soms delen van het melkgebit aanwezig naast de permanente elementen. Dit kan vooral bij de hoektanden resulteren in een malocclusie van de hoektanden van de onderkaak. Ook kan een paradontitis ontstaan.
Wat is de belangrijkste aan het gebit gerelateerde tumor en bij welke dieren komt hij voor? Vanuit welk weefsel groeit dit?
Dit is het acanthomateuze ameloblastoom. Het komt vooral voor bij de hond, maar wordt ook gevonden bij het paard en de kat. De tumor gaat uit van het emailorgaan (externe emailepitheel en emailpulpa). Het tumorweefsel lijkt op dat van het emailorgaan en groeit sterk infiltratief in de omgeving, terwijl zelden metastasering optreedt.
Bij welke dieren vinden we odontomen en wat voor tumoren zijn dit?
Odontomen worden incidenteel gevonden, vooral bij herkauwers de hond en het paard. Ze gaan uit van de totale tandkiem en bevatten dentine, email en cement.
Wat zijn epuliden en bij welke dieren komen ze voor?
Epuliden (fibreus en ossificerend) komen regelmatig voor bij de hond en de kat. Dit zijn tumoren die uitgaan van de ondersteunende weefsels van het gebit.
Benoem de afwijkingen van het glazuur.
Hieronder vallen hypoplasie van het glazuur (= email) en cariës.
Waar kan hypoplasie van het glazuur door komen?
Hypoplasie van het glazuur wijst op een gestoorde ontwikkeling van het element. Bekende oorzaken zijn infectieziekte ndie direct ingrijpen op de ameloblasten, zoals het hondenziektevirus.
Wat gebeurt er door hypoplasie van het glazuur? En wat is het gevolg?
Door hypoplasie van het glazuur ligt het dentine vaak bloot en is het element minder sterk. Gevolg is een grotere vatbaarheid voor tandsteenvorming en parodontitis en een grotere kans op tandfracturen.
Wat is cariës?
Cariës is een progressieve aantasting van het glazuur en vervolgens van de diepere structuren van de gebitselementen.
Wat zien we bij de kat in plaats van cariës?
Feline odontoclastic resorptive lesions (FORL). Dit is een progressief verlopend proces, waarbij de harde delen van de wortels en de kroon worden aangetast door odontoclasten. Odontoclasten vormen een normale component van dentale resorptie. De resorptieletsels zijn klinisch het eerste zichtbaar op de overgang van glazuur naar wortelcement. Daarom wordt de aandoening ook wel aangeduid met tandhalslaesie.
Geef een andere naam voor feline odontoclastic resorptice lesions en geef aan waarom deze naam onjuist is.
Tandhalslaesies. Dit is een onjuiste term omdat het resorptieletsel overal op de wortel kan voorkomen en niet alleen op de tandhals.
Wat zijn bij honden de meest betrokken tanden bij traumatische letsels? Bij welke honden zien we dit veel?
De snijtanden, hoektanden en de scheurkiezen (vierde premolaaar van de bovenkaak en eerste molaar van de onderkaak). Dit kunnen de melkelementen zijn (wijde pulpaholte, meer kwetsbaar), maar ook blijvende elementen. Honden die pakwerk doen hebben regelmatig fracturen van de snijtanden.
Wat gebeurt er als bij een fractuur ook de pulpaholte wordt geopend?
Dis zien we meestal bij fracturen van de snijtanden. In de eerste instantie leidt dit tot een pulpitis, met pulpanecrose als eindresultaat. De ontsteking kan zich via de apex van de wortel verspreiden naar het parodontium en het alveolaire bot. Dit kan uiteindelijk resulteren in abcedering en osteomyelitis van de kaak. Als de fractuur een element van het melkgebit betreft, kan dit de ontwikkeling van het blijvende gebit verstoren. Dit geldt vooral voor de glazuurontwikkeling bij een trauma van een leeftijd van drie maanden.
Wat zijn de verschijnselen van trauma aan het gebit?
Bij de hond zijn de meest opvallende verschijnselen in de acute fase pijn, het ontbreken van een deel van de kroon (bij fracturen) en eventueel een afwijkende stand van één of meer elementen (bij luxaties). In het chronische stadium kan de ontsteking doorbreken naar buiten en een fistel vormen. Een bekend beeld bij de hond is een fistel onder het oog ten gevolge van een doorgebroken wortelabces vna P4.
Hoe diagnostiseer je trauma aan het gebit?
De diagnose wordt gesteld door inspectie van de bek in combinatie met dentale röntgenfoto’s. Er wordt onderscheid gemaakt tussen luxaties, avulsies en fracturen. Bij een luxatie zijn de parodontale ligamenten nog (deels) intact en bij een avulsie is het element uit de alveolus verdwenen. Fracturen kunnen zowel optreden is de wortel als in de kroon of in combinaties hiervan.
Welke therapie stel je in bij trauma aan het gebit?
De behandeling is afhankelijk van de periode die is verstreken sinds het trauma. Bij acute fracturen van minder dan 48 uur oud kan het element worden gerestaureerd met behoud van de levende pulpa. Bij oudere fracturen is een wortelkanaalbehandeling noodzakelijk met verwijderen van het avitale weefsel uit de pulpaholte. Na luxatie of avulsie moet het element zo spoedig mogelijk in de tandkas worden teruggeplaatst of gespalkt. De bloedvoorziening van het betrokken element is in deze gevallen meestal volledig defect met een avitale pulpa tot gevolg. De behandeling vereist ervaring met tandheelkundige ingrepen. Patiënten met trauma van gebitselementen moeten dan ook met spoed worden verwezen naar een dierenarts met ervarin in de tandheelkunde of naar een specialist.
Geef het voorkomen van kaakabcessen bij konijnen en knaagdieren.
Bij konijnen, cavia’s en andere knaagdieren worden regelmatig abcessen gediagnosticeerd. De meeste abcessen aan of op de kop bij deze dieren vinden hun oorsprong vanuit een peri-apicale ontsteking van de gebitselementen. Deze ontstekingen leiden tot een (uitgebreide) osteomyelitis met abcesvorming
Verschijnselen en diagnostiek kaakabcessen konijnen en knaagdieren
De benige veranderingen die ontstaan als gevolg van deze ontsteking en het abces kunnen veelal tijdens het lichamelijk onderzoek worden ontdekt door de belijning van de onder- en bovenkaak af te voelen. Deze belijning zal onregelmatig en verdikt zijn (in plaats van recht en glad). Daarnaast kan het abces voelbaar zijn als een (forse) zwelling aan de boven- of onderkaak. Daarnaast kunnen ook neusuitvloeiing, epiphora en exopthalmus optreden als gevolg van het uitbreiden van de ontsteking richting de neusholte of de orbita. Een gebitsinspectie (onder sedatie) dan daarnaast een hulpmiddel vormen bij het vaststellen van het element dat de problemen veroorzaakt. De belangrijkste vorm van aanvullende diagnostiek is diagnostische beeldvorming met behulp van röntgenfoto’s of een CT-scan, waarbij CT de voorkeur heeft omdat röntgenfoto’s lastig te beoordelen zijn.
Geef de verschijnsleen van kaakabcessen bij knaagdieren en konijnen
Belijning van kaak in onregelmatig en verdikt. Er kan een voelbaar abces aanwezig zijn. Neusuitvloeiing, epiphora en exopthalmus kan worden gezien.
Geef de therapie bij kaakabcessen bij konijnen en knaagdieren.
Het meest essentiële onderdeel van de therapie is het behandelen van de onderliggende oorzaak, ofwel het verwijderen van het aangetaste gebitselement. Daarnaast dient het abces geopend te worden, waarbij zoveel mogelijk aantetast weefsel verwijderd wordt (in zijn geheel verwijderen is meestal niet mogelijk). Materiaal uit dit abces (kapsel en/of pus) kan aansluitend worden ingestuurd voor bacteriologisch onderzoek (inclusief gevoeligheidsbepaling), op basis waarvan een ingestelde antibioticumtherapie kan worden aangepast. Naast een systemische behandeling met antibiotica kan worden gekozen voor een lokale therapie, zweker wanneer het abces opengehouden wordt door het kapsel aan de huid te hechten. Dit is tevens een effectieve manier om de aanwezige anaerobe bacteriën te bestrijden.
Geef de prognose voor kaakabcessen bij konijnen en knaagdieren.
In veel gevallen leidt de chirurgische behandeling tot een succesvol resultaat. De dieren kunnen echter last blijven houden van het gebit, waardoor regelmatige gebitscorrecties noodzakelijk zijn. Het is daarom verstandig om deze punten voorafgaand aan de behandeling met de eigenaar te bespreken.
Hoe noenem we het steunweefsel van tanden en kiezen? Wat valt hieronder?
Parodontium. Tot het parodontium behoren de gingiva (tandvlees), de parodontale ligamenten, het wortelcement en het alveolaire bot.
